Định Hướng Về Xây Dựng Nông Thôn Mới Các Tỉnh Nam Trung Bộ

các tổ chức tín dụng đều có thể nhận ra. Tuy nhiên, khu vực này cũng ẩn chứa nhiều rủi ro như rủi ro thị trường, mùa màng, thời tiết, khí hậu, thiên tai trong khi đó chính sách bảo hiểm nông nghiệp vẫn thiếu nhiều văn bản hướng dẫn nên chưa tạo nền tảng an toàn mở rộng tín dụng cho hộ sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn một cách hiệu quả và đáp ứng nhu cầu vốn của hộ sản xuất. Bên cạnh đó, các TCTD phải huy động nguồn vốn tại chỗ trên địa bàn nông thôn theo lãi suất huy động cạnh tranh của thị trường (lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 12 tháng đến 24 tháng dao động từ 6,8%/năm đến 8%/năm) trong khi cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn lại theo mức trần lãi suất của Nhà nước quy định (hiện nay NHNN đã quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn tối đa là 6,0%/năm). Chính những vấn đề trên làm cho lợi nhuận của các ngân hàng thương mại bị ảnh hưởng dẫn đến các ngân hàng thường ít mặn mà khi đầu tư vốn vào thị trường này, mặc dù, NHNN cũng đã có một số giải pháp để khuyến khích các TCTD tham gia vào thị trường tài chính nông thôn như cấp bù chênh lệch lãi suất hay giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

- Môi trường kinh tế, pháp luật, chính sách của Nhà nước thiếu tính ổn định đã ảnh hưởng lớn đến quyết định cho vay, chính sách tín dụng của ngân hàng. Các văn bản pháp luật ban hành chồng chéo, không rõ ràng vừa gây khó khăn cho cả ngân hàng và khách hàng, tạo điều kiện cho các hành vi gian lận, lừa đảo, chiếm dụng vốn. Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, Ngành và các tổ chức chính trị liên quan, chưa có hệ thống chính sách đồng bộ trong việc thực hiện các chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn.

- Nguyên nhân thuộc về người vay vốn trong xây dựng nông thôn mới: Khách hàng hoạt động sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp và khu vực nông thôn thường có mặt bằng nhận thức về nghiệp vụ cho vay của các TCTD nói riêng và các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác nói chung không tốt bằng các khu vực khác nên khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng của họ cũng bị hạn chế hơn. Họ thường sản xuất, kinh doanh theo thói quen chứ không lập đề án, phương án trước nên ngân hàng không có cơ sở để xem xét cho vay. Bên cạnh đó, một số bộ phận

khách hàng thuộc các đối tượng chính sách như hộ nghèo, hộ cận nghèo…được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước thì lại có tâm lý trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước và không muốn thoát nghèo mất các chế độ trợ cấp của nhà nước, nên thiếu ý thức trong sử dụng vốn vay, sử dụng vốn vay sai mục đích, trốn tránh trả nợ ngân hàng.

- Công tác bình xét cho vay tại một số nơi vẫn còn tình trạng chưa chặt chẽ, chưa công khai minh bạch. Chưa có biện pháp mạnh mẽ để quán triệt tính chủ động, thiện chí trả nợ đối với các đối tượng chính sách vay vốn theo hình thức tín chấp, họ thường trông chờ vào việc ngân hàng xoá nợ chứ không muốn tự mình vươn lên thoát nghèo,… Việc cho vay vốn chưa có sự phối hợp lồng ghép một cách chủ động và mạnh mẽ với nội dung tập huấn những kiến thức về khoa học kỹ thuật, hướng dẫn chăn nuôi, trồng trọt. Một số hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo,…không dám mạnh dạn vay vốn để đầu tư sản xuất kinh doanh, vì họ không có kiến thức về chăn nuôi, trồng trọt do đó không biết đầu tư vào trồng cây gì, nuôi con gì.

T U N CHƯƠNG 2

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 234 trang tài liệu này.

Trên cơ sở lý luận đã trình bày ở chương 1, qua chương 2 đã đi sâu vào phân tích thực trạng cho vay đối với xây dựng nông thôn mới tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Chính sách xã hội khu vực Nam Trung Bộ. Từ nghiên cứu định tính làm căn cứ luận giải những hạn chế, nguyên nhân và đề ra giải pháp, kiến nghị để thúc đẩy hoạt động tín dụng ngân hàng góp phần xây dựng nông thôn mới các tỉnh Nam Trung Bộ ở chương 3.

CHƯƠNG 3

GIẢI PHÁP TÍN DỤNG NGÂN HÀNG GÓP PHẦN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI CÁC TỈNH NAM TRUNG BỘ

3.1. ĐỊNH HƯỚNG VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI CÁC TỈNH NAM TRUNG BỘ

Quan triệt quan điểm “ nông nghiệp, nông dân, nông thôn là chiến lược; nông thôn mới là căn bản; tái cơ cấu ngành nông nghiệp là then chốt; người nông dân là chủ thể”; phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, xây dựng nông thôn mới vùng Duyên hải Nam Trung Bộ tiếp tục hướng tới phát triển nông thôn toàn diện và bền vững; làm cho đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn khá giả, tiệm cận với khu vực đô thị, trong đó: Tập trung nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế nông thôn, lấy phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, liên kết theo chuỗi giá trị, phát triển du lịch nông thôn làm nền tảng cơ bản gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ và phù hợp với quá trình đô thị hoá; chú trọng bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp của văn hoá truyền thống gắn với phát triển mạnh du lịch nông thôn; đẩy mạnh công tác giữ gìn, bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn sáng – xanh - sạch – đẹp.

**Mục tiêu tổng quát xây dựng NTM giai đoạn 2020 – 2025 là:

Xây dựng NTM để đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn giàu có và thịnh vượng, tiệm cận với khu vực đô thị; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ, hiện đại và kết nối chặt chẽ với quá trình đô thị hóa; kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ, trình độ sản xuất tiên tiến, nông dân chuyên nghiệp, sản phẩm có sức cạnh tranh cao, sản xuất nông nghiệp gắn với phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; xã hội nông thôn dân chủ, bình đẳng, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường, cảnh quan, không gian nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp; hệ thống chính trị ở nông thôn được tăng cường; quốc phòng và an ninh trật tự được giữ vững.

**Mục tiêu cụ thể xây dựng NTM giai đoạn 2020 – 2025 của Nam Trung Bộ là:

- Đến năm 2020 mục tiêu phấn đấu số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới vùng

duyên hải Nam Trung Bộ là 60%; bình quân đạt 16,5 tiêu chí/xã, 56% tổng số xã trong vùng đều có chợ đạt chuẩn nông thôn mới; từng bước hoàn thành việc cải tạo, nâng cấp và xây mới các chợ;

- Trong giai đoạn 2021 - 2025, Ban chỉ đạo trung ương đề ra mục tiêu có ít nhất 2/8 tỉnh được Thủ tướng chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới;

Tất cả các tỉnh, thành phố vùng Duyên hải Nam Trung Bộ có ít nhất 30% số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó khuyến khích các huyện đã được công nhận trong giai đoạn 2016 -2020 tiếp tục phấn đấu trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu với chỉ tiêu là có 2 huyện đạt; mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 02 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM; trong đó, có ít nhất 10% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện NTM nâng cao và kiểu mẫu.

Đối với cấp xã: 75% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có ít nhất 15% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 5% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; không còn xã dưới 10 tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia NTM giai đoạn 2021-2025.

Đối với cấp thôn: 85% số thôn, buôn, ấp khó khăn của từng vùng được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo các tiêu chí nông thôn mới áp dụng đối với cấp thôn, do các địa phương quy định.

- Các công trình hạ tầng thiết yếu (giao thông, điện, nước, trường học, trạm y tế) đảm bảo tính kết nối, đồng bộ, hiện đại, liên thông và ứng phó với biến đổi khí hậu. Chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn được nâng cao, thu nhập bình quân của người dân nông thôn trong vùng đến năm 2025 tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020.

- Trong giai đoạn sau năm 2020, từng bước xã hội hóa việc cung cấp các dịch vụ công cho sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn; tại các điểm trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất trên địa bàn huyện của các tỉnh trong vùng hình thành mạng lưới chợ trung tâm huyện, một số loại hình tổ chức phân phối như siêu thị, trung tâm thương mại quy mô nhỏ và vừa (chủ yếu là hạng III), cửa hàng chuyên doanh, cửa hàng tiện lợi. Phát triển các loại hình tổ chức thương mại đặc thù tại các vùng sản

xuất nông sản hàng hóa tập trung hoặc vùng ven đô. Hình thành các trung tâm đấu giá và sở giao dịch hàng nông sản. Ủy ban nhân dân các tỉnh lựa chọn 01 huyện đáp ứng tiêu chí lựa chọn huyện thí điểm để triển khai.

- Sau khi các địa phương được công nhận nông thôn mới, bước tiếp theo là phải xây dựng xã, huyện nông thôn mới kiểu mẫu. Phải đưa ra những quy định về khu dân cư kiểu mẫu, cảnh quan, vườn mẫu giúp cho cộng đồng một cách khoa học. Phải có những tiêu chí chất lượng vượt bậc trong đó việc nâng cao đời sống kinh tế và hưởng thụ đời sống tinh thần của người dân phải là một tiêu chí bắt buộc.

- Ưu tiên tập trung triển khai các mô hình, dự án chuyển đổi sản xuất gắn với thực tiễn, chuyển giao ứng dụng, phát huy lợi thế của từng vùng, miền để phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hoá… trong đó, đặc biệt chú trọng đến các dự án, mô hình phục vụ triển khai chọn, tránh dàn trải, tập trung được nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm.

Để đạt được mục tiêu trên, Nam Trung Bộ xác định các nhiệm vụ trọng tâm xây dựng nông thôn mới như sau:

 Phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho cư dân nông thôn:

- Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất bao gồm cả nông nghiệp công nghệ cao; thực hiện dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương, phát triển cánh đồng lớn, ứng dụng khoa học công nghệ và cơ giới hóa nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế; xây dựng, đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm hàng hóa, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường;

- Khuyến khích, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Ngoài các chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp của Chính phủ, tỉnh thực hiện rà soát, điều chỉnh, bổ sung và ban hành cơ chế, chính sách mới thu hút các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, chính sách khuyến khích liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, thủy sản, từng bước hình thành chuỗi giá trị, tạo đầu ra ổn định cho hàng hóa nông sản trong tỉnh;

- Đa dạng hóa các hình thức hỗ trợ thiết thực, hiệu quả gắn với tuyên truyền

cho nông dân nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy sản xuất nhỏ, manh mún, thiếu liên kết, tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa theo cơ chế thị trường.

- Chú trọng phát triển ngư nghiệp bao gồm cả nuôi trồng và đánh bắt thuỷ sản, gắn với các doanh nghiệp đầu tư chế biến, đồng thời, tăng cường phát triển năng lực cho các hợp tác xã đánh bắt, khai thác thuỷ hải sản để góp phần giữ vững chủ quyền của đất nước; đẩy mạnh phát triển các sản phẩm OCOP truyền thống gắn với các khu du lịch, tuyến điểm dừng chân.

- Gắn phát triển du lịch với xây dựng nông thôn mới. Các địa phương cần coi phát triển du lịch nông thôn là một giải pháp căn cơ để góp phần xây dựng nông thôn mới và phát triển nông thôn bền vững; đây cũng là giải pháp để phát triển giá trị sản xuất nông nghiệp và nâng cao đời sống của người nông dân.

 Tiếp tục đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống người dân theo chuẩn nông thôn mới:

- Tiếp tục đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống người dân phù hợp với từng địa phương, gồm: giao thông, thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, trụ sở Ủy ban nhân dân xã, khu dân cư tập trung, công trình cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh;

- Ưu tiên nguồn lực cho các dự án phát triển sản xuất, nâng cao mức sống cho người dân. Triển khai thực hiện Đề án Phát triển giao thông nông thôn và Đề án Kiên cố hóa kênh mương; đổi mới việc thực hiện các công trình hạ tầng nông thôn theo hướng Nhà nước hỗ trợ, nhân dân đóng góp nguồn lực và tổ chức thực hiện. Quan tâm đầu tư đường giao thông để kết nối với các tuyến đường cao tốc, quốc lộ đảm bảo đi lại thông suốt, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ưu tiên phát triển các cơ sở giáo dục và trường học.

- Nâng cao chất lượng y tế, giáo dục, xây dựng các thiết chế văn hoá, thể thao để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng hoạt động văn hoá, thể thao nông thôn để đẩy mạnh, bài trừ tệ nạn xã hội, đảm bảo an ninh nông thôn; giữ vững và phát huy sự đa dạng, phong phú về văn hoá của các dân tộc, làm cơ sở nhân rộng các mô hình du lịch trải nghiệm, du lịch khám phá ở các vùng nông thôn, góp phần nâng cao thu

nhập và chất lượng cuộc sống của người dân.

- Tạo chuyển biến rõ nét về vệ sinh, môi trường, cảnh quan nông thôn theo hướng xanh - sạch - đẹp. Thực hiện tốt các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng, tránh, giảm nhẹ thiên tai; nâng cao ý thức trách nhiệm của nhân dân trong sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch, an toàn, ý thức bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

- Giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội ở nông thôn.

- Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí nông thôn mới đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn.

- Thực hiện đồng bộ các giải pháp về huy động vốn, bảo đảm huy động đầy đủ, kịp thời theo đúng cơ cấu đã được quy định. Các địa phương bố trí đủ vốn theo cơ cấu vốn quy định để thực hiện Chương trình;

- Rà soát, phân kỳ đầu tư, đầu tư tập trung, tránh đàn trải, bảo đảm đúng quy định của Luật Đầu tư công, huy động đầy đủ các nguồn lực để thực hiện Chương trình;

- Khuyến khích xã hội hóa đầu tư vào các lĩnh vực: chợ nông thôn, công trình nghĩa trang nhân dân, khu thể thao xã, công trình xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh;

- Thực hiện lồng ghép có hiệu qủa Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và các chương trình, dự án khác đầu tư ở địa bàn nông thôn.

3.2. ĐỊNH HƯỚNG VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI NAM TRUNG BỘ

3.2.1. Cơ hội và thách thức đối với tín dụng ngân hàng trong xây dựng nông thôn mới Nam Trung Bộ

3.2.1.1. Cơ hội

Nam Trung Bộ là mảnh đất đầy tiềm năng đối với thị trường tín dụng nông thôn bởi phần lớn các tỉnh trong vùng đều phát triển nông nghiệp nông thôn với diện tích đất nông nghiệp chiếm khoảng 25% tổng diện tích đất tự nhiên, bên cạnh đó vùng này là nơi có nhiều bãi biển đẹp thuận lợi cho việc phát triển thương mại cảng biển, du lịch, nuôi trồng và đánh bắt thuỷ sản ven biển và xa bờ. Về thị trường