- Có ý thức bảo tồn, giữ gìn nền v n hóa dân tộc.
=> Định hướng phát triển năng lực :
- Phát triển n ng lực hợp tác (Thông qua làm việc nhóm thảo luận về thành tựu trên các lĩnh vực nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật)
- Phát triển n ng lực tư duy (Thông qua việc nhận xét, đánh giá sự phát triển của các thành tựu trên lĩnh vực v n hóa)
- Phát triển n ng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho học sinh (Thông qua bài tập củng cố cuối tiết học).
II- Tài liệu tham khảo
1. Đại cương lịch sử Việt Nam tập 1 Từ thời nguyên thủy đến n m 1858, Trương Hữu Quýnh (cb), Nxb giáo dục
2. Tục ngữ ca dao dân ca Việt Nam, Vũ Ngọc Phan, Nxb V n học
III-Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Giáo án
- Phấn bảng
- Phiếu học tập
- Máy chiếu
- Tranh ảnh liên quan tới tình hình v n hóa thế kỉ XVI-XVIII:
+ Tranh ảnh về các kì thi Hương , thi Hội dưới nhà Mạc
+ Tượng các vị La Hán chùa Tây Phương (Hà Tây) , …
+ Một số tác phẩm v n học như : Chinh phụ ngâm khúc – Đoàn Thị Điểm , bài thơ Các vị La Hán chùa Tây Phương – Huy Cận , …
+ Một số câu chuyện, câu thơ liên quan đến bài học như: Sự tích sinh đồ ba quan, cuộc đối đấp giữa Đào Duy Từ và Chúa Trịnh,…
2. Học sinh
- Đọc kĩ SGK và chuẩn bị bài trước ở nhà, chú ý thử trả lời các câu hỏi và sưu tầm các tài liệu liên quan đến bài học.
- Hoàn thành nhiệm vụ nhóm đã được GV yêu cầu ở tiết học trước: Các nhóm hãy liệt kê những thành tựu tiêu biểu trên các lĩnh vực mà cô yêu cầu và trên mỗi lĩnh vực lực chọn một thành tựu tiêu biểu mà nhóm em ấn tượng và giới thiệu cho cô và các bạn một cách sáng tại nhất theo khả năng của các em.Có thể dưới hình thức một bài phỏng vấn, một poster,một khúc dân ca,hay với vai trò một hướng dẫn viên du lịch,...
+ Nhóm 1: Tìm hiểu về nghệ thuật kiến trúc,điêu khắc (Thông qua việc thiết kế 1 poster giới thiệu)
+ Nhóm 2: Tìm hiểu về nghệ thuật sân khấu (Thông qua việc quay 1 video giới thiệu 1 làn điệu dân ca tiêu biểu)
+ Nhóm3: Tìm hiểu về các thành tựu khoa học (Thiết kế 1 bộ sưu tập ảnh)
+ Nhóm 4: Tìm hiểu về các thành tựu trên lĩnh vực kĩ thuật (Thiết kế 1 lapbook về 1 công trình trên thành tựu kĩ thuật)
III-Tiến trình tổ chức dạy học1.Ổn định tổ chức lớp 2.Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi :
Đất nước ta thống nhất trong hoàn cảnh nào Đánh giá vai trò của vương triều Tây Sơn
3.Giới thiệu bài mới
GVcho HS xem video về nghệ thuật múa rối nước và đặt câu hỏi:
Em hãy viết ra 3 điều ấn tượng nhất khi xem giới thiệu về nghệ thuật múa rối
nước?
GV dẫn : Nghệ thuật múa rối nước là một trong những thành tựu tiêu biểu
trong lĩnh vực v n hóa của nhân dân ta ở thế kỉ XVI-XVIII. Sự phát triển của v n hóa trong giai đoạn này đã góp phần hình thành nên những nét đặc trưng riêng mang đậm bản sắc dân tộc của nhân dân ta. Vậy tình hình v n hóa của nước ta thế
kỉ XVI-VIII diễn ra như thế nào cô và các em sẽ cùng tìm hiểu “Bài 24: Tình hình văn hóa ở thế kỉ XVI-XVIII”.
4.Tổ chức hoạt động dạy và học trên lớp
Kiến thức trọng tâm | |
Hoạt động 1:(Cả lớp- cá nhân): Tìm hiểu về tư tưởng,tôn giáo nước ta thế kỉ XVI-XVIII - GV đặt câu hỏi , yêu cầu học sinh nhớ lại kiến thức đã học : 1 . Trong thế kỉ X – XV tình hình tôn giáo ở Việt Nam phát triển như thế nào -HS suy nghĩ , nhớ lại kiến thức cũ và trả lời câu hỏi : - GV nhận xét và kết luận : Như chúng ta đã tìm hiểu ở bài 20 , ở thế kỉ X – XV trong thời kì độc lập Nho giáo và Phật giáo có điều kiện phát triển: + Phật giáo : dưới thời Lý, Trần đặc biệt phát triển, giữ vị trí quan trọng. + Nho giáo : dưới thời Lê giữ vị trí độc tôn Bước sang thế kỉ XVI – XVIII cùng với những biến động của xã hội khi đất nước ta bị chia cắt làm Đàng Trong và Đàng Ngoài thì sự phát triển của tư tưởng , tôn giáo có sự thay đổi. | I-Về tư tưởng ,tôn giáo - Nho giáo: từng bước suy thoái, trật tự phong kiến bị đảo lộn. - Phật giáo, Đạo giáo: có điều kiện khôi phục lại, nhưng không phát triển mạnh như thời Lý - Trần. - Thiên Chúa giáo: được truyền bá ngày càng rộng rãi. - Tín ngưỡng truyền thống phát huy: Thờ cúng tổ tiên, thần linh, anh hùng hào kiệt. - Đời sống tín ngưỡng của nhân dân ngày càng phong phú. =>Nền văn hoá mang bản sắc dân tộc dần được hình thành. |
Có thể bạn quan tâm!
-
Thiết kế bài tập Lịch sử lớp 10 trên cơ sở vận dụng thuyết đa trí tuệ cho học sinh THPT Áp dụng phần Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX - 11 -
Thiết kế bài tập Lịch sử lớp 10 trên cơ sở vận dụng thuyết đa trí tuệ cho học sinh THPT Áp dụng phần Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX - 12 -
Thiết kế bài tập Lịch sử lớp 10 trên cơ sở vận dụng thuyết đa trí tuệ cho học sinh THPT Áp dụng phần Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX - 13 -
Thiết kế bài tập Lịch sử lớp 10 trên cơ sở vận dụng thuyết đa trí tuệ cho học sinh THPT Áp dụng phần Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX - 15 -
Thiết kế bài tập Lịch sử lớp 10 trên cơ sở vận dụng thuyết đa trí tuệ cho học sinh THPT Áp dụng phần Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX - 16
Xem toàn bộ 135 trang tài liệu này.
- GV giới thiệu cho học sinh một số câu thơ,tư liệu thể hiện tình hình tư tưởng ,tôn giáo nước ta thế kỉ XVI- XVIII như:
+ Theo Bách khoa tri thức: ’’Tam cương là ba mối quan hệ chủ chốt trong xã hội phong kiến theo quan điểm Nho giáo. Đó là vua -- tôi; cha – con; vợ - chồng.Trong đó, người trên (vua , cha , chồng) phải bao dung thương yêu người dưới (tôi , vợ , con), còn người dưới phải kính nhường, phục tùng và biết ơn người trên.”
+Miêu tả về thực trạng Nho giáo, Nguyễn Bình Khiêm viết :
" Còn tiền còn bạc còn đệ tử Hết cơm hết rượu hết ông tôi "
+ Về Phật giáo :
"Vua chúa, phi tần quan lại đua nhau theo phật ,góp tiền,cúng tiền cho các chùa tham gia sửa chữa xây dựng chùa...." (Lịch sử Việt Nam cận đại- Trương Hữu Quýnh-trang 385)
Dựa vào những kiến thức GV cung cấp kết hợp với học sinh tìm hiểu SGK.
- GV yêu cầu học sinh hoàn thành phiếu học tập do GV chuẩn bị trong 3’
- HS đọc SGK kết hợp với tài liệu GV cung cấp hoàn thành nhanh phiếu học tập
- Sau 3‟ GV đặt câu hỏi và yêu cầu học sinh dựa vào phiếu học tập vừa hoàn thành để trình bày :
- GV đặt câu hỏi :
2 . Ở thế kỉ XVI-XIII ở Việt Nam có những tổn giáo nào Khái quát đặc điểm tình hình phát triển của các tôn giáo
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi:
- GV nhận xét,bổ sung và kết luận :
Thế kỉ XVI-XVIII ở Việt Nam tồn tại các tôn giáo:
+Nho giáo: từng bước suy thoái không còn phát triển như thời kì trước.
+Phật giáo và Đạo giáo có điều kiện phát triển
+ Thiên Chúa giáo được du nhập vào nước ta.
- GV tiếp tục đặt câu hỏi :
3 .Tại sao trong thời kì này Nho giáo lại suy thoái không còn được tôn sùng như thời kì trước?
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi:
- GV nhận xét ,kết luận và bổ sung:
+ Nho giáo:
• Trật tự phong kiến,trật tự xã hội bị đảo lộn ,các quan hệ mới trong xã hội dần thay thế các quan hệ cũ lỗi thời.
• Nhà nước phong kiến khủng hoảng
GV có thể làm nổi bật tình hình Nho giáo qua việc đọc 1 vài câu thơ của Nguyễn Bình Khiêm
GV tiếp tục trình bày: Khi Nho giáo suy thoái thì Phật giáo lại có điều kiện khôi phục và phát triển tuỳ không được như dưới thời Lý,Trần. Tiêu biểu như một số công trình :Chùa Thiên Mụ, chùa Tây Phương ,...
-GV giới thiệu : Trong thời kì này bên cạnh những tôn giáo cũ đã tồn tại khá lâu thì cũng xuất hiện những tôn giáo mới . Kitô giáo xuất hiện ở khu vực Trung Đông rất phổ biến ở khu vực Châu Âu.
Các giáo sĩ theo thuyền buôn nước ngoài vào Việt Nam truyền đạo,nhà thờ được mọc lên ở nhiều nơi và ngày càng có nhiều tín đồ. Cùng với sự xuất hiện của Thiên chúa giáo chữ quốc ngữ ra đời do Alexandrede Rhodes truyền bá vào nước ta.
Bên cạnh những tôn giáo bên ngoài thì tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển: chùa chiền ,l ng miếu được xây dựng ở nhiều nơi bên cạnh các nhà thờ tạo nên một sự dung hợp của các loại hình tôn giáo. Hình thức sinh hoạt v n hóa qua các lễ hội đã thắt chặt tình đoàn kết trong thôn xóm và bồi đắp tinh thần yêu quê hương, đất nước :
“ Nhiễu điều phủ lấy giá gương Người trong một nước phải thương nhau cùng”
- GV nêu câu hỏi:
4 . Em hãy kể tên một số lễ hội truyền thống mà em biết Trình baỳ hiểu biết của bản thân về lễ hội đó
- HS suy nghĩ và trả lời
- GV nhận xét và giới thiệu về 1 lễ hội truyền thống tiêu biểu . Ví dụ như lễ Giỗ tổ Hùng Vương, Hai Bà Trưng ,...
Hoạt động 2:(Cả lớp- cá nhân ) Tìm hiểu về tình hình giáo dục và văn học
- GV yêu cầu học sinh theo dõi SGK kết hợp với nhớ lại kiến thức cũ trả lời câu hỏi :
5. Giáo dục Việt Nam thời kì này có điểm gì mới so vơi giai đoạn thế kỉ X - XV?
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi :
- GV nhận xét,đưa ra kết luận :
* Giáo dục
+ Trong tình hình chính trị không ổn định, giáo dục Nho học vẫn tiếp tục phát triển.
• Giáo dục ở Đàng Ngoài vẫn như cũ nhưng sa sút dần về số lượng.
• Đàng Trong: 1646 chúa Nguyễn tổ
II-Phát triển giáo dục và văn học 1.Giáo dục - Ở Đàng Ngoài: vẫn như cũ, nhưng sa sút dần về số lượng. - Ở Đàng Trong: N m 1646 chúa Nguyễn tổ chưc khoa thi đầu tiên. - Thời Quang Trung đưa chữ Nôm thành chữ viết chính thống. => Giáo dục tiếp tục phát triển, song chất lượng giảm sút. Nội dung giáo dục Nho học hạn chế sự phát triển kinh tế. 2. Văn học: - Nho giáo suy thoái .V n học chữ Hán giảm sút so với giai đoạn trước. - V n học chữ Nôm phát triển mạnh, nhà thơ Nôm nổi tiếng: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ, Phùng Khắc Khoan. - Bên cạnh dòng v n học chính thống, dòng v n học dân gian khá rầm rộ, với các thể loại phong phú: Ca dao, tục ngữ, lục bát, truyện cười, truyện dân gian… mang đậm tính dân tộc và dân gian. - TK XVIII, chữ quốc ngữ xuất hiện nhưng chưa phổ biến. |