Biện Pháp Phát Triển Trường Th Dạy Học 2 Buổi/ Ngày Ở Vùng Khó Khăn Của

CHƯƠNG 3‌‌‌‌

BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN TRƯỜNG TIỂU HỌC DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY VÙNG KHÓ KHĂN TỈNH HÒA BÌNH.

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1.Biện pháp phát triển trường TH dạy học 2 buổi/ ngày ở vùng khó khăn của tỉnh Hòa Bình phải phù hợp và góp phần thực hiện chiến lược phát triển GD quốc gia và của địa phương

3.1.1.1. Phù hợp với chiến lược phát triển GD giai đoạn 2011-2020 của chính phủ

Tại Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 6 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ về chiến lược phát triển GD 2011-2020 có xác định rõ mục tiêu đối với GD phổ thông:

Chất lượng GD toàn diện được nâng cao, đặc biệt chất lượng GD văn hóa, đạo đức, kỹ năng sống, pháp luật, ngoại ngữ, tin học.

Đến năm 2020, tỷ lệ đi học đúng tuổi ở tiểu học là 99%, trung học cơ sở là 95% và 80% thanh niên trong độ tuổi đạt trình độ học vấn trung học phổ thông và tương đương; có 70% trẻ em khuyết tật được đi học.

Trên cơ sở đánh giá chương trình GD phổ thông hiện hành và tham khảo chương trình tiên tiến của các nước, thực hiện đổi mới chương trình và sách giáo khoa từ sau năm 2015 theo định hướng phát triển năng lực HS, vừa đảm bảo tính thống nhất trong toàn quốc, vừa phù hợp với đặc thù mỗi địa phương. Chú trọng nội dung GD đạo đức, pháp luật, thể chất, quốc phòng - an ninh và các giá trị văn hóa truyền thống; GD kỹ năng sống, GD lao động và hướng nghiệp HS phổ thông.

3.1.1.2. Gắn kết với chiến lược phát triển GD&ĐT tỉnh Hòa Bình.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 141 trang tài liệu này.

Tại Quyết định số 798/QĐ-UBND ngày 27/5/2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình về phê duyệt Quy hoạch phát triển sự nghiệp GD&ĐT giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2020 đã nêu rõ mục tiêu quy hoạch phát triển GD&ĐT tỉnh Hòa Bình, trong đó nhấn mạnh vấn đề phát triển GD vùng khó khăn như :

Nâng cao chất lượng GD toàn diện, gắn GD&ĐT với phát triển kinh tế xã hội của tỉnh trong khu vực và cả nước.

Giảm sự bất bình đẳng trong tiếp cận GD giữa các nhóm dân cư có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng dân tộc ít người.

Tăng cường khả năng tiếp cận cho trẻ khuyết tật.

Tăng cường CSVC, phát triển GD cho vùng có nhiều khó khăn.

Nâng cao chất lượng dạy và học, thực hiện đổi mới chương trình sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy....

3.1.1.3.Thực hiện mục tiêu phát triển GD Tiểu học tỉnh Hòa Bình.

Quyết định số 1399/QĐ-UBND ngày 05/8/2015 về việc ban hành kế hoạch thực hiện phát triển GD&ĐT, dạy nghề và nâng cao chất lượng GD tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2015-2020, trong đó có xác định mục tiêu cụ thể đối với GD tiểu học: “Duy trì kết quả huy động HS trong độ tuổi ở tiểu học hàng năm đạt trên 99,8%, 100% HS học hết lớp 1 biết đọc, biết viết tiếng Việt và thành thạo về hai phép tính; 62 trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia, trong đó có 30% trường vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Như vậy, để đảm bảo thêm 62 trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia phải đảm bảo tỷ lệ các trường có 50% số HS được học 2 buổi/ngày (đối với trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 và 80% HS được học 2 buổi/ngày đối với trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2).

3.1.1.4. Đảm bảo thực hiện hướng dẫn tổ chức dạy học hai buổi/ ngày ở tiểu học của Bộ GD&ĐT

Theo công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học hàng năm, Bộ GD&ĐT chỉ đạo, định hướng việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày cụ thể như sau:

- Thời lượng tối đa 7 tiết/ngày. Hiệu trưởng chủ động xây dựng kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày trên cơ sở đảm bảo các yêu cầu:

- HS được tự học có sự hướng dẫn của GV để hoàn thành nội dung học tập tại lớp, nghiêm cấm giao bài tập về nhà cho HS. Dạy học các môn học bắt buộc, các môn học tự chọn; tổ chức cho HS tham gia các hoạt động xã hội, HĐGD ngoài giờ lên lớp, câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa...

- Đối với những vùng khó khăn, vùng có đông HS dân tộc thiểu số, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cần lưu ý tạo điều kiện thuận lợi cho HS tăng cường tiếng Việt bằng nhiều hình thức, đa dạng và phong phú.

- Khuyến khích tổ chức bán trú cho HS một cách linh hoạt, đa dạng hoạt động bán trú, có thể tổ chức các hoạt động như xem phim, xem tivi, đọc sách, tham gia các trò chơi dân gian,... trong thời gian nghỉ trưa giữa hai buổi học.

- Động viên phụ huynh, cộng đồng, đầu tư, đóng góp nhân lực, trí lực, tài lực để thực hiện GD toàn diện cho HS trong hoạt động tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Với những lớp học có sĩ số đông, tham mưu với chính quyền để có thêm GV hỗ trợ, trợ giảng hoặc tham mưu quy hoạch xây dựng các trường tiểu học tại địa phương, từng bước khắc phục tình trạng số lượng HS trên lớp cao hơn so với quy định.‌‌‌‌

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích: Các biện pháp phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn phải đảm bảo tăng số lượng trường lớp HS vùng khó khăn được học 2 buổi/ngày; các biện pháp phải góp phần nâng cao chất lượng GD tiểu học.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống: Các biện pháp đề ra phải đảm bảo tính hệ thống. Khi triển khai thực hiện biện pháp này không làm ảnh hưởng đến quy trình thực hiện các biện pháp kia. Các biện pháp phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn tỉnh Hòa Bình không thực hiện một cách đơn lẻ mà phải tiến hành đồng bộ các biện pháp đề xuất. Phải khai thác được sức mạnh tổng hợp của các lực lượng GD, phải có sự thống nhất cao trong chỉ đạo và triển khai thực hiện, phải giải quyết được đồng bộ các mối quan hệ trong việc thực hiện GD.Từ đó, tạo động lực, điều kiện để thực hiện các biện pháp.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa: Các biện pháp đề ra phải trên quan điểm kế thừa và phát triển. Các biện pháp phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn kế thừa và phát huy được những kinh nghiệm đã có của Việt Nam và thế giới trong việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học. Những nội dung thực hiện phải dựa trên kết quả đã đạt được, những biện pháp đã thực hiện của ngành GD&ĐT và những quy định của tỉnh Hòa Bình trong những năm vừa qua. Vì vậy, các biện pháp đề xuất không phủ định, không mâu thuẫn với những quy định, những biện pháp đã thực hiện mà phải kế thừa, tiếp thu có chọn lọc các biện pháp đã tiến hành trước đó; đồng thời, có sự cải tiến để phù hợp, đáp ứng các yêu cầu để phát triển.

3.2. Một số biện pháp phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn tỉnh Hòa Bình

3.2.1. Tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc dạy học 2 buổi/ngày cho các bên liên quan.

3.2.1.1.Mục tiêu của biện pháp

Nâng cao nhận thức cho các cấp ủy chính quyền địa phương, CBQL, GV và CMHS về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học.

3.2.1.2.Nội dung của biện pháp

a) Phổ biến chủ chương về dạy hoc 2 buổi/ngày

Dạy hoc 2 buổi/ngày cần phải được CBQL, GV, cha mẹ HS và cộng đồng nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, mục đích và sự cần thiết. Do đó phải tổ chức tuyên truyền để tất cả mọi người biết được sự cần thiết của dạy học 2 buổi/ngày.

b) Vận động tuyên truyền đối với cha mẹ HS

Gia đình có vai trò quan trọng đối với việc phát triển nhân cách của đứa trẻ. Về phương diện GD gia đình là lực lượng GD, tạo môi trường đảm bảo cho việc thực hiện GD. Làm cho cha mẹ, đặc biệt đồng bào dân tộc hiểu được sự cần thiết của dạy học 2 buổi/ngày. Tuyên truyền vận động để cha mẹ quan tâm tạo điều kiện cho con em mình đến trường và cùng tham gia xây dựng CSVC, trang thiết bị của nhà trường, động viên GV và HS trong trường dạy và học tốt.

c) Vận động tuyên truyền đối HS

HS góp phần quan trọng vào việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày. Tuyên truyền vận động để các em thấy được sự cần thiết phải học 2 buổi/ngày, từ đó các em có ý thức trong việc học tập, thích đi học, không bỏ học. Biến các em thành những tuyền truyền viên nhỏ để tuyên truyền trong gia đình và cộng đồng.

3.2.1.3.Cách thức thực hiện

Sở GD&ĐT cùng với các cấp ủy đảng, chính quyền, CBQL, GV tuyên truyền rộng rãi chủ trương của dạy học 2 buổi/ngày cho người dân trên các phương tiện thông tin đại chúng, tại các buổi họp xã sinh hoạt trong thôn xóm, bản làng.

Xây dựng kế hoạch phổ biến, vận động, tuyên truyền về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Xây dựng nội dung, phương pháp GD, phương pháp vận động, tổ chức tập huấn cho các cán bộ tuyên truyền, đặc biệt các cán bộ người dân tộc để họ hướng dẫn các già làng, trưởng bản trong việc vận động cha mẹ HS cho con đến trường học 2 buổi/ngày.

Cán bộ làm công tác GD (chuyên viên phụ trách GD tiểu học của Sở, phòng GD&ĐT, CBQL, GV) phối hợp với UBND xã, phường tổ chức tuyên truyền các

chủ trương, lợi ích, sự cần thiết phải thực hiện học hai buổi/ ngày ở tiểu học trong giai đoạn hiện nay trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tuyên truyền, vận động cha mẹ HS thông qua các biện pháp để kêu gọi ý thức của cha mẹ trong việc nâng cao dân trí.

Tham mưu UBND huyện, xã đã tổ chức hội nghị chuyên đề về công tác GD trong toàn xã và thông báo việc triển khai chương trình tới nhân dân.

Củng cố và phát triển diễn đàn Đại hội GD các cấp để liên kết các lực lượng xã hội, phát huy sức mạnh tổng hợp của các bên liên quan tạo thành những hành động thiết thực, thống nhất cùng chăm lo GD, thì một trong những vấn đề cần quan tâm trong công tác quản lý hoạt động này thì phải đại hội các cấp. Thông qua đó để tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các bên liên quan về các vấn đề GD nói chung và dạy học 2 buổi/ngày nói riêng.

Tổ chức gia đình, nhà trường, chính quyền địa phương cùng cam kết động viên HS đi học, tránh tình trạng bỏ học, đảm bảo các điều kiện để HS tham gia học 2 buổi/ngày tại các nhà trường.

Tham mưu với UBND các cấp xây dựng, hệ thống hóa các văn bản pháp qui về mọi lĩnh vực liên quan đến GD&Đào tạo, bao gồm các Nghị quyết, Chỉ thị, Nghị định, Điều lệ, Qui chế, Quyết định của Đảng và Nhà nước, của địa phương. Hệ thống văn bản này chính là hành lang pháp lí, là những trụ cột để GD&ĐT phát triển. Hệ thống chính sách phải mang tính đồng bộ, khoa học, tránh chồng chéo giữa văn bản trước với văn bản sau, giữa chính sách của Nhà nước với chính sách của địa phương.

3.2.1.4.Điều kiện thực hiện

Các cấp ủy đảng, chính quyền, CBQL, GV phải nắm rõ các chủ trương, về dạy học 2 buổi/ngày.

Các cơ quan ban ngành đóng trên địa bàn phải có trách nhiệm tham gia các hoạt động GD theo chức năng nhiệm vụ của mình. Nếu mỗi ban ngành đều nhận thức được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc tham gia các HĐGD thì GD có một cơ hội phát triển mạnh.

Chính quyền địa phương cần thể chế hoá trách nhiệm đó thành cơ chế phối kết hợp, một mặt tạo điều kiện cho ngành GD có thể phát huy sự tham gia của các ban

ngành, mặt khác để lãnh đạo địa phương kiểm tra giám sát trách nhiệm của các ban ngành đối với sự nghiệp GD của địa phương.

Đội ngũ làm công tác GD phải được tập huấn về nội dung, phương pháp và các kỹ năng tuyên truyền vận động.

Đảng uỷ, UBND các xã có Nghị quyết về nội dung công tác GD trong việc tổ chức chương trình dạy học 2 buổi/ngày đối với tiểu học. Có chính sách hỗ trợ HS nghèo tiềm mua sách vở đồ dùng học tập để giảm bớt phần nào khó khăn cho các em có hoàn cảnh khó khăn, các gia đình đồng bào dân tộc, gia đình chính sách, đặc biệt hỗ trợ cho các em được ăn bữa trưa khi học 2 buổi/ngày.

3.2.2. Hoàn thiện quy hoạch phát triển các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn của Tỉnh Hòa Bình.

3.2.2.1. Mục tiêu

Mục tiêu của việc hoàn thiện quy hoạch các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày nhằm phát triển qui mô trường lớp, HS học 2 buổi/ngày đảm bảo về số lượng, mạnh về chất lượng, góp phần nâng cao chất lượng GD tiểu học đáp ứng nhu cầu kinh tế - xã hội của địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, sách giáo khoa sau năm 2018.

Tham mưu đề xuất được với UBND các cấp quyết định hoặc phê duyệt Kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày, bán trú tại các trường tiểu học trên địa bàn huyện, tỉnh theo giai đoạn.

Xây dựng được cơ chế, chính sách riêng của địa phương hỗ trợ các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày đảm bảo phát triển số lượng và chất lượng theo lộ trình đề án.

3.2.2.2. Nội dung biện pháp

- Dự báo nhu cầu chuyển đổi sang dạy học 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học và xác định nguồn bổ sung. Điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng ở các trường tiểu học để xác định nhu cầu ưu tiên.

- Đánh giá thực trạng, điểm mạnh, yếu, những cơ hội và thách thức của các địa phương khi chuyển đổi các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày sau năm 2018.

- Hoàn thiện danh sách các trường thực hiện dạy học 2 buổi/ngày theo từng năm, từng giai đoạn.

- Tham mưu và trình UBND các cấp phê duyệt Đề án dạy học 2 buổi/ngày, bán trú tại các trường tiểu học vùng khó khăn trên địa bàn huyện, tỉnh. Trong đó có việc thực hiện chế độ chính sách và các ưu đãi đối với việc dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn.

- Phát huy những chính sách, xây dựng thêm cơ chế và chế độ đãi ngộ, khuyến khích phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn.

- Thực hiện đầy đủ, công bằng chế độ, chính sách và các quy định về khen thưởng, kỷ luật, tôn vinh đối với CBQL, GV, HS vùng khó.

- Tham mưu các ngành chức năng liên quan ở địa phương cùng tham gia hỗ trợ việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày trên địa bàn về CSVC, bố trí đội ngũ GV, tiền lương và phụ cấp cho GV.

- Tổng kết, kiểm tra, điều chỉnh và đưa ra khuyến nghị (nếu có) đối với các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan nhằm nâng cao chất lượng quy hoạch.

3.2.2.3. Cách thức thực hiện

Để biện pháp này có đầy đủ các nội dung và kết quả cho một quy hoạch hợp lý, phù hợp với điều kiện thực tế của ngành, thì cơ quan quản lý thực thi phải là phòng GD&ĐT, theo đúng thảm quyền của cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về GD&ĐT. Vì vậy, Sở GD&ĐT cần chỉ đạo các phòng GD&ĐT thực hiện các công việc sau:

- Xác định số lượng trường chuyển đổi dạy học 2 buổi/ngày theo từng năm học và từng giai đoạn: Một là xây dựng kế hoạch phát triển trường dạy học 2 buổi/ngày theo quy mô phát triển về HS, lớp học, số trường, hạng trường để xác định số lượng. Hai là hàng năm phòng GD&ĐT thực hiện rà soát và đánh giá thực trạng các trường để xác định số lượng trường bổ sung.

- Hàng năm rà soát và lập kế hoạch, quy hoạch định biên định kỳ trình cấp trên xem xét và phê duyệt số lượng, danh sách các trường. Qua việc rà soát nắm bắt nhu cầu thực tế của từng đơn vị để kịp thời bổ sung các điều kiện đảm bảo tiến độ đề án.

- Lập danh sách các trường, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên thực hiện dạy học 2 buổi/ngày theo từng năm với phương châm trường nào đảm bảo các tiêu chuẩn và tiểu chí, địa phương sẵn sàng, quyết tâm triển khai thực hiện trước.

- Chỉ đạo Phòng GD&ĐT căn cứ vào báo cáo và danh sách các trường, các huyện báo cáo kết quả thực hiện quy trình quy hoạch và trình UBND các cấp phê duyệt Kế hoạch hoặc đề án làm cơ sở để chỉ đạo thực hiện công tác phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày hàng năm.

- Chỉ đạo các trường có đủ điều kiện thực hiện dạy 2 buổi/ngày; duyệt kế hoạch GD, phân phối chương trình, nội dung dạy học, các HĐGD và chỉ đạo thực hiện; báo cáo định kỳ về cơ quan quản lý cấp trên theo quy định.

- Tham mưu với UBND tỉnh về việc xây dựng chế độ chính sách hỗ trợ của địa phương cho các trường vùng khó khi chuyển đổi từ dạy học nửa ngày sang dạy học 2 buổi/ngày.

- Tham mưu UBND các cấp xây dựng cơ chế, chính sách riêng hỗ trợ, đãi ngộ, khuyến khích các trường vùng khó khăn chuyển đổi từ dạy học nửa ngày sang dạy học 2 buổi/ngày tạo động lực cũng như các điều kiện tối thiểu để vùng khó khăn thực hiện đảm bảo mục tiêu đổi mới.

Sau mỗi đợt thực hiện quy hoạch, Sở GD&ĐT cần có đánh giá, nhận xét về công tác qui hoạch và thực hiện qui hoạch của các địa phương. Chỉ đạo Phòng GD&ĐT tự tổng kết, kiểm tra các bước thực hiện quy hoạch, tự điều chỉnh hoặc có khuyến nghị. Trên cơ sở danh sách đã chuẩn y, phòng GD&ĐT có kế hoạch thực hiện.

3.2.2.4. Điều kiện thực hiện

Có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành GD&ĐT với các cơ quan chức năng khác có liên quan. Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của UBND tỉnh về công tác phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn.

Có văn bản hướng dẫn và yêu cầu các phòng GD&ĐT thực hiện rà soát qui hoạch các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày. Đưa yêu cầu phát triển trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày vùng khó khăn thành nhiệm vụ đối với cấp học, gắn việc qui hoạch với tiêu chí thi đua.

Quy hoạch phải tiến hành thật sự dân chủ, công khai, không khép kín trong phạm vi nhà trường mà phải kết hợp với cơ quan quản lý cấp trên, đồng thời mở rộng phạm vi ngành, địa phương.