Nguyên Nhân Và Điều Kiện Của Các Cuộc Phát Kiến Địa Lý

nhất của các cuộc phát kiến địa lý lớn

cuối thế kỉ XV – đầu thế kỉ XVI chỉ có bằng đường biển. Tức là các thủy thủ sẽ phải đương đầu với cả một hành trình dài dằng dặc, với sóng, gió và mọi sự đe dọa từ các đại dương mênh mông. Vậy lí do gì đã khiến cho người châu Âu vượt qua cả những nỗi sợ hãi để tiến hành các cuộc phát kiến địa lý?

GV hỏi có những nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lý vào cuối thế kỉ XV – đầu thế kỉ XVI?

(HS sd PHT số 1, theo dõi BT 1 và sgk) 1 vài HS trả lời.

GV tổng kết các nguyên nhân và mở rộng nêu/ phân biệt rõ các điều kiện để tiến hành PKĐL. (HS hoàn thành BT 1).

2.Hoạt động 2: Trình bày về các cuộc phát kiến địa lí (Hoạt động nhóm và toàn lớp).

Phát hiện lớn lao đầu tiên khiến cho đất

nước BĐN trở nên bất tử, đó là kết quả từ cuộc hành trình của Điaxơ (14861487). Ông đã dẫn đầu đoàn thám hiểm xuống vùng biển nam của châu Phi và bất ngờ phát hiện ra mũi Hảo Vọng (mũi Bão Tố). Tuy nhiên, do sự nổi loạn của 1 số thủy thủ, Điaxơ buộc phải quay trở về BĐN, từ bỏ cái vinh dự là người châu Âu đầu tiên mở đường tới Ấn Độ.

Điều quan trọng là cuộc hành trình này đã có ý nghĩa chuẩn bị cho sự thành công trong cuộc viễn chinh nổi tiếng của 1 người BĐN khác – Vaxcô đơ Gama. Cuộc thám hiểm của Gama được đánh giá là đỉnh cao nhất trong hàng loạt các cuộc thám hiểm của BĐN.

Nhóm 1: Trình bày về cuộc thám hiểm

+ Magienlăn là người đã

thực hiện chuyến đầu tiên vòng quanh thế giới bằng đường biển (15191521).

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 281 trang tài liệu này.

của Vaxcô đơ Gama (5 phút)

Với cuộc hành trình của Gama giấc mơ phát hiện đường biển sang Ấn Độ đã được thực hiện. Người BĐN nhờ đó đã độc quyền con đường biển này trong gần 1 thế kỉ sau.

Đồng thời với những cuộc thám hiểm của BĐN, người TBN cũng tiến hành nhiều cuộc thám hiểm và cũng phát hiện ra nhiều nơi mà trước đó chưa ai biết đến. Nhưng khác với người BĐN, người TBN tìm đường sang phương Đông bằng hướng Tây chứ không phải như người Bồ đi về phía Nam, vì họ xuất phát từ giả thuyết quả đất hình tròn.Cô lômbô là 1 nhân vật vô cùng xuất sắc trong cuộc hành trình PKĐL Bây giờ, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về cuộc thám hiểm của C. Côlômbô.

Nhóm 2: Trình bày về hành trình phát kiến địa lý của Côlômbô. (5 phút)

Sau những phát kiến địa lý của Côlômbô, người TBN càng bị lòng khao khát vàng kích động. Họ tiếp tục lao vào cuộc tìm kiếm đất đai mới. Magienlăng, một người BĐN được sự hậu thuẫn của quốc vương TBN đã dâng tặng cho nhân loại 1 chiến công hiển hách bởi lòng nhiệt tình và lòng dũng cảm tuyệt vời của ông. Chúng ta hãy cùng quay ngược thời gian để tìm hiểu về cuộc hành trình vòng quanh thế giới của Magienlăng

Nhóm 3: Thể hiện vở kịch ngắn về hành trình phát kiến địa lý của Ma gienlăng (7 phút)

Tuy nhiên, chúng ta phải công nhận, chính Magienlang đã là người đầu tiên thực hiện chuyến hành trình vòng quanh trái đất, hoàn chỉnh những thành tựu của các nhà hàng hải TBN và BĐN 1 cách triệt để. Nó chứng minh

1 cách thuyết phục rằng trái đất hình tròn.

Magienlang đã tặng nhân loại 1 điều hiểu biết

mới, và vì thế chiến công của ông vượt lên tất cả các chiến công. Ông đã biến những gì mà hàng trăm thế hệ trước coi như giấc mơ trở thành hiện thực

Sau phần trình bày của mỗi nhóm, GV nhận xét, tổng kết và có thể đặt thêm câu hỏi.

3.Hoạt động 3: Phân tích, đánh giá về hậu quả của các phát kiến (Nhóm For Against)

GV tổ chức lớp học thành 2 nhóm tiến

hành kĩ thuật Tranh luận Ủng hộ (For

– Against), thảo luận về hậu quả của các cuộc phát kiến địa lý:

+ Nhóm 1: Nêu quan điểm để ủng hộ việc tiến hành các cuộc phát kiến địa lý (tác động tích cực).

+ Nhóm 2: Nêu quan điểm không ủng hộ các cụộc phát kiến địa lý (tác động tiêu cực).

Hậu quả của phát kiến địa

lí:

+Đem lại hiểu biết mới về trái đất, về những con đường mới, dân tộc mới. thị trường thế giới được mở rộng.

+Thúc đấy nhanh sự tan rã của quan hệ phong kiến và sự ra đời của chủ nghĩa tư bản.

+Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ.

IV. Kiểm tra hoạt động nhận thức

GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Đoán ý đồng đội” để củng cố nhận thức của HS về bài học.

V. Hướng dẫn HS tự học

GV cung cấp PHT, giao BTVN: Lược đồ trống các cuộc phát kiến địa lý, yêu cầu HS dựa vào những kiến thức đã học và sgk, vẽ đường đi của hành trình phát kiến địa lý của Côlômbô, Vaxcô đơ Gama, Magienlăng.

HS đọc SGK bài 12, chuẩn bị ôn tập

PHIẾU HỌC TẬP

1. Nguyên nhân và điều kiện của các cuộc phát kiến địa lý

Tiến bộ khoa học kĩ thuật, đặc biệt là kĩ thuật hàng hải, đóng tàu và việc

sử dụng la bàn.

Nguyên nhân

Sự phát triển của lực lượng sản xuất khiến nhu cầu vàng bạc, hương liệu, thị trường ngày một tăng.

Các con đường buôn bán giữa phương Tây với phương Đông bị bế tắc.

Điều kiện

Quan niệm Trái đất hình cầu

Lòng tham vàng của quý tộc và thương nhân châu Âu.

2. Các cuộc phát kiến địa lý lớn cuối thế kỉ XV – đầu thế kỉ XVI

Thời gian

Tên các cuộc thám hiểm	Kết quả của cuộc thám hiểm
1487	B. Điaxơ	Đến cực Nam châu Phi
1492	C. Côlômbô	Phát hiện ra châu Mĩ
1497	Vaxcô đơ Gama	Đến Calicut Ấn Độ
15191522	Ph. Magienlăng	Đi vòng quanh thế giới

3. Hậu quả của các cuộc phát kiến địa lý

a) Tích cực

Kinh tế:.....................................................................................................................

...................................................................................................................................

Chính trị:....................................................................................................................

...................................................................................................................................

Văn hóa – Khoa học – Xã hội:.................................................................................

...................................................................................................................................

b) Tiêu cực

Bài thuyết trình về cuộc hành trình của Vác cô đơ Gama

(trên màn chiếu chiếu hình ảnh của Gama)

Vaxcô Đơ Gama

Nhóm 2 trình bày (NNC)

Thân thế Vasco de Gama và việc chuẩn bị ra khơi

Vasco de Gama sinh năm 1469 tại Alentejo, Bồ Đào Nha, mất năm 1524 tại

Cochin Ấn Độ. Sau cuộc thám hiểm dở dang của Dias, vua Jean II phái Gama cầm đầu đoàn thám hiểm đi vòng đường Phi châu sang ấn Độ. Những Gama phải để 10 năm chuẩn bị kỹ lưỡng mới thực hiện được kế hoạch.

Gama nối nghiệp cha theo nghề hàng hải truyền thống phục vụ vương triều từ lâu đời, nên rất có kinh nghiệm. Gama đã nhiều năm chuẩn bị cuộc hành trình thật chu đáo, không như Christophe Colomb – vừa mạo hiểm vừa liều lĩnh. Gama không để cho bất cứ sự việc gì xảy ra theo may rủi. Ông là nhà hàng hải biệt tài và nhà ngoại giao khôn khéo biết ứng xử tế nhị với người Ả Rập đang làm chủ trên phần lớn cuộc hải trình.

Đoàn thám hiểm Gama gồm 170 người, đa số là thủy thủ có kinh nghiệm, nhiều

người đã theo Dias. Ba tàu thủy được tạo tác đặc biệt cho chuyến du hành, đây không phải những tàu đi nhanh và chuyên chở nhẹ (caravelle) mà là những tàu buồm rất lớn (nef) để có thể đương đầu với sóng to gió lớn tại mũi cực Nam Phi. Ba tàu cũng có những bộ phận thay thế thích dụng chung, mỗi khi có bộ phận hư hỏng. Một tàu chuyên chở hàng hóa đi theo, mang đủ lương thực cho ba năm, một sô quà biếu và tặng phẩm, một sô mẫu hàng gia vị để thương lượng buôn bán, lại có cả những bia đá khắc quốc huy Bồ Đào pha với hình Thập giá dùng để cắm vào những vùng đất mới phát hiện đặng giành chủ quyền chiếm giữ!

Gama mang theo những bản đồ tương đối rõ ràng chứa đựng thông tin mới khám phá và những dụng cụ đo độ trăng sao soi bóng cùng la bàn kim chỉ nam để tính phương hướng. Ông cũng mang theo các bản ghi chép đường bộ đi Ấn Độ, đặc biệt là bản báo cáo hành trình của Pero de Covilhao – người đã sang Ấn Độ qua đường bộ hồi năm 1487 GV hỏi: Được chuẩn bị kĩ lưỡng như vậy và với sự hiểu biết rất đáng ngưỡng

mộ của Gama, cuộc hành trình của ông liệu có khó khăn gì không thưa NNC?.

Cuộc hải trình rất dài của Vasco de Gama

Gama quyết đoán lộ trình ngay khi khởi hành: để tránh tình trạng thiếu gió và dòng nước ngược của vịnh Guinée, bắt đầu đi tới quân đảo Capvert (đảo Mũi Lục), Gama cho tàu ra xa ngoài khơi đi một vòng rất dài xuống phía nam, xưa nay chưa ai dám thực hiện. Trước đó Christophe Colomb vượt qua Đại Tây Dương mãi 36 ngày, nay Gama phải để 93 ngày mới tới vĩ tuyên ngang mũi Hảo Vọng. Từ đây có nhiều gió giúp cho Gama chuyển hướng sang đông.

Giai đoạn khó khăn nhất là cho tàu đi ngược theo bờ đông Phi châu. Vì chưa nắm được vị trí các vịnh và cửa sông lớn nên tàu thường bị gió và dòng nước biển cuốn về phía nam. Tuy nhiên, Gama đã cho đoàn thám hiểm ngừng lại ở Mozambique, Zangibar và Mogadisco. Gama đã trổ tài gan dạ trên đường biển, lúc này phải trổ tài thương

lượng ngoại giao với các vị quân vương địa phương và thương gia Ả Rập vì ở đây

thuyền buôn Ả Rập làm chủ thương nghiệp khắp vùng Ấn Độ Dương. Nay có người Kitô giáo tới, làm cho họ có nguy cơ mất độc quyên.

Lợi dụng gió mùa vào hạ, Gama giương buồm cho tàu chạy theo hướng đông bắc và cập bến Ấn Độ nơi gần thành Calicut ngày 2051498, sau trên 10 tháng hành trình ngoài biển cả[3].

GV hỏi: Hậu quả từ chuyến hành trình của V. Gama là gì ?

Hậu quả to lớn của đường biển từ Tây Âu sang Ấn Độ

Cuộc hải trình của Gama đã làm thay đổi chiều hướng lịch sử. Tổng kết thấy mất hai hải thuyền và một trăm mạng người – đa sô số chết vì bệnh thiếu vitamine C làm xuất huyết và rụng răng (scorbut), nhưng đem lại cho Bồ Đào Nha những lợi ích khôn lường, đã gián tiếp làm suy yếu việc giao thương trên biển Địa Trung Hải của Venise (không còn độc quyền mua bán hàng gia vị nữa).

Từ Calicut đến Malacca, cách nhau 40 ngày đi biển. Có lẽ đây là thị trường lớn tập trung nhiều gia vị, hồi và đồ sứ Trung Quốc, Bồ Đào Nha muốn mở rộng vùng ảnh hưởng và phạm vi giao thương tới đó ngay, nhưng vì thấy đường quá xa và chưa đủ đội hải thuyền lớn mạnh, nên tạm dừng lại và lấy Co chin – nằm trên bờ biển Ấn Độ làm thương điếm chính. Vasco de Gama trở thành người Bồ thứ nhất làm phó vương Ấn Độ đóng tại đây cho tới năm 1507 thì thất sủng. Ông chết năm 1524 tại Cochin.

(Theo: NNC Nguyễn Đình Đầu: Vasco de Gama, người mở đường sang Viễn Đông) http://dongten.net/noidung/2507

Bài thuyết trình về cuộc hành trình của Crixtop Colombo

(Bài thuyết trình có thể sử dụng ppt)

Đây là chân dung của nhà hàng hải Colombo thưa các bạn.

Có lẽ

khao khát chinh phục thế

giới đã được nuôi dưỡng trong con người

Christopher Columbus ngay từ thuở nhỏ. Ông sinh năm 1451 tại thành phố Giênôva của Italy nhưng năm 1476 ông lại đến sống ở Bồ Đào Nha. Một sự thay đổi địa lý lớn như vậy đã ảnh hưởng nhiều đến Columbus. Tại Bồ Đào Nha, ông đã tham gia rất nhiều cuộc viễn du với những người đi biển ở nước này.

Ở thế kỷ XV, Châu Âu vô cùng sôi động với các hoạt động thương mại lớn. Các nhà buôn lớn với mong muốn kiếm được nhiều tiền, đã thúc giục những người thủy thủ,, những nhà thám hiểm đi tìm những miền đất mới để mở rộng thị trường. Đây chính là điều kiện để những con người say mê khám phá, say mê chinh phục những vùng đất mới như Christopher Columbus thực hiện mong muốn của mình.

Thời ấy, Ấn Độ và Trung Quốc là hai quốc gia giàu có bậc nhất ở phương Đông

nơi mà bất cứ

lái buôn Châu Âu nào cũng muốn được đến để

trao đổi hàng hóa.

Nhưng người ta phải vượt qua rất nhiều lục địa rộng lớn, vượt qua đường đi dài, hiểm trở và chỉ được phép tiến về một hướng duy nhất hướng Đông.

(Sử dụng lược đồ thế giới chỉ đường từ TBN đến Ấn Độ và TQ theo hướng

Đông – đi qua châu Á). Một con đường mới, ngắn hơn sẽ khắc phục những điều đó.

là giải pháp tối

ưu để

hristopher Columbus với niềm tin chắc chắn rằng trái đất có hình tròn, đã quyết tâm đi tìm phương Đông từ một phương hướng khác từ phía Tây. Ông khẳng định rằng con đường thuận tiện nhất và dễ dàng nhất để đi tới Nhật Bản và Đông Á là đi thuyền vượt Đại Tây Dương về hướng Tây, vòng quanh trái đất. Người thủy thủ dày dạn kinh nghiệm ấy không hề biết rằng, lục địa lớn Châu Mỹ sẽ chắn đường đi của ông. (Chỉ hướng đi về phía Tây của Colombo và châu Mĩ) Thật thú vị phải không các bạn?

Christopher Columbus đã kêu gọi mọi người ủng hộ, tài trợ cho chuyến thám hiểm này. Dù rất nhiều người muốn có được con đường mới ấy nhưng họ đều ngần ngại không dám tin Christopher Columbus. Không từ bỏ ý định, Christopher Columbus đã sang sống ở Tây Ban Nha và cố gắng vận động sự tài trợ của quốc gia này. Sau nhiều lần bị từ chối, cuối cùng Hoàng hậu Isabella I đã chấp thuận tài trợ cho chuyến đi đã trở thành có một không hai trong lịch sử.