Phát triển nguồn nhân lực trong ngành du lịch ở Hà Nội hiện nay

Nội dung của giải pháp

+ Tiến hành điều tra khảo sát thực trạng NNL ngành DL của thành phố.

+ Sở VH - TT&DL phối hợp với các sở, ban ngành có liên quan xây dựng Chiến lược phát triển NNL ngành DL thành phố, gắn với chiến lượng phát triển KT –XH của khu vực và chiến lược phát triển DL Việt Nam. Cụ thể:

- Nghiên cứu kỹ chiến lược phát triển KT - XH của khu vực đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt; chiến lược phát triển DL Việt Nam, qua đó xác đinh vị trí vai trò của DL thành phố đối với sự phát triển KT - XH và sự phát triển DL của cả nước.

- Nghiên cứu dự báo về phát triển NNL ngành DL của thành phố, từ xu thế biến động, định hướng phát triển, cho đến số lượng, cơ cấu trình độ đào tạo; số lượng và các loại hình cơ sở ĐT DL, sự phân bố trên phạm vi toàn khu vực...

- Xác định quan điểm phát triển, mục tiêu chiến lược, lộ trình phát triển NNL ngành DL của thành phố, các nguồn lực phục vụ cho sự phát triển.

- Xây dựng hệ thống các giải pháp khả thi để phát triển NNL ngành DL thành phố, dự báo nhu cầu vốn đầu tư, nguồn vốn đầu tư, các dự án đầu tư và phân kỳ đầu tư cho các mốc thời gian 2015, 2020.

- Xây dựng các chương trình, kế hoạch, lộ trình hành động cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển NNL ngành DL

3.2.2. Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch Hà Nội

3.2.2.1 Phát triển mạng lưới cơ sở ĐT DL

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 98 trang tài liệu này.

Mục tiêu của giải pháp

Xây dựng mạng lưới ĐT DL hiện đại, ĐT chất lượng cao, phân bố phù hợp với yêu cầu phát triển DL trong thành phố, thông qua việc thiết lập một số cơ sở ĐT DL mới và tăng cường cơ sở vật chất và năng lực cho các cơ sở ĐT DL đang có trên địa bàn.

Nội dung của giải pháp

+ Đầu tư xây dựng cơ sở ĐT mới trên cơ sở xác định chính xác nhu cầu phải tổ chức xây dựng mới cơ sở ĐT phù hợp với chương trình phát triển hệ thống cơ sở ĐT DL của ngành DL Việt Nam.

+ ĐT cán bộ quản lý ĐT cho các cơ sở ĐT góp phần nâng cao chất lượng đào tạo: Tổ chức các khóa ĐT về quản lý ĐT cho cán bộ lãnh đạo các trường chuyên nghiệp DL; tổ chức các chuyến tham quan thực tế tại các cơ sở ĐT DL nước ngoài cho cán bộ lãnh đạo các trường chuyên nghiệp DL .

+ Tăng cường liên kết, hợp tác và tạo môi trường thuận lợi trong hoạt động ĐT bồi dưỡng NNL DL . Xây dựng chương trình liên kết với các trường ĐH cao đẳng DL mở các chương trình đạo tạo trung cấp, cao đẳng nghề DL, tại chức, từ xa và sau ĐH về quản trị kinh doanh DL, khách sạn, DL học…

+ Thông tin, tuyên truyền quảng bá về chất lượng và kết quả ĐT của các cơ sở ĐT DL .Trao đổi thông tin, hợp tác liên kết ĐT trong thành phố và cả nước.

3.2.2.2 ĐT về giáo viên, giảng viên du lịch

Mục tiêu của giải pháp

Xây dựng đội ngũ giáo viên, giảng viên DL đủ tiêu chuẩn, có trình độ chuyên môn và phương pháp giảng dạy lý thuyết và thực hành chuyên về DL đáp ứng các yêu cầu đối với giáo viên, giảng viên DL, có đủ năng lực giảng dạy ở các cơ sở ĐT trong các CSĐT trên địa bàn thành phố.

Nội dung của giải pháp

+ ĐT bồi dưỡng kiến thức chuyên môn DL về từng lĩnh vực cho đội ngũ giảng viên ĐH, cao đẳng và giáo viên trung cấp chuyên nghiệp DL với các lĩnh vực chuyên môn: Quản lý DL, Quản trị khách sạn, Quản trị Lữ hành, Quản trị Nhà hàng, Quản trị Dịch vụ, Hướng dẫn DL, Nghiệp vụ lễ tân, Nghiệp vụ lưu trú, Nghiệp vụ phục vụ nhà hàng, Kỹ thuật chế biến món ăn và Kỹ thuật pha chế đồ uống.

+ ĐT ngoại ngữ và phương pháp giảng dạy cho giảng viên và giáo viên: Bồi dưỡng, bổ túc kiến thức sư phạm và phương pháp giảng dạy hiện đại tạo ra đội ngũ nòng cốt. Những giảng viên, giáo viên nòng cốt này sẽ tiếp tục truyền đạt cho đồng nghiệp tại cơ sở ĐT của mình. Tất cả các giáo viên, giảng viên được ĐT ngoại ngữ phục vụ công tác giảng dạy và nghiên cứu, đặc biệt là tiếng Anh.

3.2.2.3 Phát triển chương trình, nội dung ĐT bồi dưỡng, ĐT lại nguồn nhân lực ngành du lịch

Mục tiêu của giải pháp

Trang bị khung cơ bản về chương trình, nội dung ĐT và bồi dưỡng các chuyên ngành ĐT DL tương ứng với tiêu chuẩn chức danh quản lý và tiêu chuẩn chức danh nghiệp vụ ngành DL, phù hợp với yêu cầu thực tiễn để áp dụng trong các cơ sở ĐT DL .

Nội dung của giải pháp

+ Trên cơ sở tiêu chuẩn chức danh quản lý DL xây dựng và đưa vào áp dụng khung chương trình và nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý DL đối với từng đối tượng: chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về DL cho cán bộ lãnh đạo các Sở VH,TT & DL; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về DL cho công chức ngạch chuyên viên; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về DL cho công chức ngạch chuyên viên chính; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý DL cho giám đốc khách sạn, giám đốc lữ hành, giám đốc nhà hàng; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý, giám sát bộ phận kinh doanh khách sạn, lữ hành, hướng dẫn, nhà hàng DL, cơ sở vui chơi, giải trí, thể thao, hội nghị.

+ Xây dựng và áp dụng khung chương trình, nội dung ĐT đối với các chuyên ngành ĐT phù hợp với mặt bằng chung của thành phố và của cả nước: xây dựng chương trình, nội dung ĐT quản lý DL; quản trị khách sạn; quản trị nhà hàng; quản trị lữ hành; quản trị giải trí, thể thao, hội nghị, lễ hội; hướng dẫn

DL; nghiệp vụ lễ tân; nghiệp vụ Nhà hàng; nghiệp vụ lưu trú; chế biến món ăn; pha chế đồ uống.

+ Ban hành các tài liệu hướng dẫn áp dụng chương trình, nội dung ĐT và bồi dưỡng DL, xuất bản hoặc dịch và xuất bản một số sổ sách chuyên môn DL .

+ ĐT và bồi dưỡng NNL để kinh doanh sản phẩm DL chuyên biệt như DL sinh thái, DL mạo hiểm, DL văn hóa…. Các loại hình DL chuyên biệt đòi hỏi người phục vụ có tri thức rộng và sâu về điểm đến, có tính chuyên nghiệp cao. Kiến thức, kỹ năng, thái độ và văn hóa ứng xử, văn hóa giao tiếp trong các loại hình DL chuyên biệt có sự khác biệt căn bản so với các ngành nghề khác và khác biệt cả với các loại hình DL truyền thống.

3.2.2.4 ĐT nhân lực ngành du lịch theo nhu cầu xã hội

Mục tiêu của giải pháp

Mục tiêu cơ bản của giải pháp này là nâng cao chất lượng công tác ĐT nhân lực ngành Du lịch, đáp ứng nhu cầu của xã hội, trang bị các kiến thức, kỹ năng hỗ trợ cho hoạt động của đội ngũ LĐ trong ngành DL.

Hình thức ĐT này thường gây tốn kém về nguồn lực, tuy nhiên đây là hình thức rất hiệu quả, do đáp ứng được nhu cầu thiết thực của xã hội, xóa dần khoảng cách giữa ĐT và nhu cầu sử dụng; các DN và xã hội cũng phải bỏ thêm chí phí và thời gian cho việc ĐT lại, có thể sử dụng ngay LĐ vừa được đào tạo, đáp ứng nhu cầu bức xúc về nguồn nhân lực có tay nghề phù hợp, vì vậy cần được nghiên cứu áp dụng rộng rãi.

Nội dung của giải pháp [13]

+ Xác định nhu cầu đào tạo: Các bước cần thiết trong xác định nhu cầu ĐT gồm: phân tích nhu cầu của DN, cơ sở sử dụng LĐ; phân tích công việc và phân tích cá nhân. Tránh bỏ sót hoặc cắt ngắn các khâu để tránh trường hợp không đưa ra được một danh sách nhu cầu cần ĐT một cách cụ thể và chi tiết. Sản phẩm của công đoạn này là những nhu cầu chính cho các nhóm công việc

tiêu biểu trong DN DL, danh sách nhu cầu cụ thể cho những nhóm người hoặc từng người cụ thể.

Trong điều kiện hiện nay của ngành DL thành phố theo phương pháp xác định nhu cầu ĐT theo vị trí công việc là phù hợp nhất. Ngoài ra, có thể kết hợp thêm các phương pháp khác như phỏng vấn, đánh giá nhu cầu ĐT, bồi dưỡng tại các dự án, cơ sở ĐT. Điều này làm cho công tác ĐT NNL ngành DL phù hợp với nhu cầu thực tế của các DN DL .

+ Thiết kế chương trình đào tạo: Khâu đầu tiên trong thiết kế chương trình ĐT là cần xác định mục tiêu ĐT. Một mục tiêu ĐT tốt cần phải cụ thể, lượng hoá được, hiện thực và quan sát được. Các mục tiêu cần cụ thể và lượng hóa được với những mục tiêu không định lượng được sẽ gây nhiều khó khăn cho việc đánh giá hiệu quả ĐT sau này.

Một chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu của công việc cần giải quyết được 3 nội dung ĐT là kiến thức, kỹ năng và thái độ. Ngoài ra, cũng cần cân đối hàm lượng kiến thức của các loại kiến thức, do đó chương trình đào tạo, bồi dưỡng cần chia kiến thức thành 3 loại: loại mà người học phải biết, loại cần biết và loại nên biết.

Loại phải biết là kiến thức nhất thiết phải được trang bị trong các khoá đào tạo, bồi dưỡng theo nhu cầu. Đó là các loại kiến thức, kỹ năng cần để thực hiện đúng, đủ các nhiệm vụ được giao. Loại kiến thức cần biết là loại kiến thức mà giảng viên có thể gợi ý, giới thiệu cho học viên nghiên cứu, mở rộng tầm hiểu biết để hỗ trợ cho việc thực hiện công việc. Loại kiến thức nên biết là kiến thức bổ trợ, người học có thể tự nghiên cứu, trang bị cho mình khi có điều kiện tiếp cận.

+ Thiết kế nội dung giảng dạy: cần có sự trao đổi kỹ lưỡng giữa DN DL sử dụng LĐ với các cơ sở ĐT du lịch, tránh những chương trình có sẵn, và không theo sát được nhu cầu của DN.

Hiện nay, nội dung ĐT của đa số các cơ sở ĐT DL thường mang nặng tính lý thuyết, hàn lâm. Nhiều bài giảng dành quá nhiều thời gian giảng giải về định

nghĩa, tầm quan trọng và các yêu cầu, nguyên tắc, mà ít thời gian dành cho việc giải thích làm rõ, làm như thế nào, trong điều kiện hoàn cảnh nào, v.v...Rất nhiều chương trình ĐT chỉ chuẩn bị nội dung giảng giải là chính, ít chuẩn bị phần thực hành, phần kích thích suy nghĩ, sáng tạo và độc lập của học viên. Để khắc phục bất cập này cần có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành DL và các DN DL trong khâu thiết kế nội dung giảng dạy cho phù hợp với nhu cầu thực tế.

+ Thực hiện chương trình ĐT: ĐT theo nhu cầu đòi hỏi phương pháp giảng dạy phải phát huy được tính chủ động của học viên, giảng viên chỉ giữ vai trò dẫn dắt.

Phương pháp giảng dạy của giáo viên cần tạo nên một sự giao lưu thông tin 2 chiều giữa giáo viên và học viên. Giáo viên giữ vai trò là người dẫn dắt để học viên được thảo luận nhóm, trình bày những hiểu biết, chính kiến và cách xử lý của mình, trao đổi học tập lẫn nhau, kích thích suy nghĩ của học viên. Cách làm này làm cho các chương trình ĐT sôi động và hấp dẫn hơn, cuốn hút người học, đồng thời đem lại những lợi ích thiết thực cho cả người dạy và người học.

Số lượng học viên trong một lớp học cũng là vấn đề lớn trong thực hiện chương trình đào tạo. Thường các lớp học có trên 40-50 học viên, thậm chí còn nhiều hơn. Với số lượng học viên như thế, không cho phép giáo viên sử dụng các phương pháp giảng dạy tích cực như thảo luận nhóm, bài tập tình huống, đóng vai... với số lượng học viên quá lớn, giáo viên không kiểm soát nổi lớp học khi sử dụng những phương pháp đó. Như vậy, kể cả khi giáo viên có biết về các phương pháp giảng dạy tích cực, theo hoàn cảnh cũng không cho phép họ áp dụng phương pháp đó.

+ Đánh giá hiệu quả đào tạo: Công tác đánh giá hiệu quả của ĐT cần phản ánh được: phản ứng của học viên trong khóa học về nội dung, phương pháp và công tác tổ chức lớp học; đánh giá mức độ học tập của học viên, được tổ chức ngay trước và ngay sau khóa học, rồi lấy kết quả so sánh với nhau; đánh giá sự thay đổi hành vi của học viên trong công việc làm hàng ngày, thường thực hiện

sau khóa học vài ba tháng, và đánh giá ảnh hưởng của khóa ĐT tới kết quả kinh doanh của công ty, tổ chức.

Việc đánh giá mức độ học tập của học viên tránh làm theo kiểu hình thức. Khi việc đánh giá ĐT được tổ chức bài bản, chính thức, thì việc rút ra bài học kinh nghiệm được đầy đủ và toàn diện cho những lần kế tiếp. Ngoài ra, cần phải xem công tác ĐT như một hoạt động đầu tư, và cần phải đánh giá xem hiệu quả của quá trình đầu tư như thế nào, để có phương án đầu tư tiếp cho có lợi hơn.

3.2.3. Các giải pháp hỗ trợ khác

3.2.3.1 Tăng cường sự liên kết và tính chủ động của các bên có liên quan đến hoạt động đào tạo bồi dưỡng

Để công tác ĐT bồi dưỡng đạt hiệu quả cao cần có sự liên kết của các bên có liên quan là Nhà nước – Nhà trường - Nhà sử dụng LĐ (các DN và cơ sở kinh doanh DL ) và người LĐ.

- Nhà nước ban hành hệ thống văn bản pháp luật liên quan, tạo hành lang pháp lý hỗ trợ công tác ĐT bồi dưỡng; hoàn thiện tổ chức liên quan đến công tác quản lý nhà nước về ĐT DL từ Trung ương đến địa phương; đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ sở ĐT DL; ban hành các tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp để định hướng cho công tác ĐT bồi dưỡng NNL ngành DL .

- Các cơ sở ĐT DL cần rà soát, chỉnh sửa, bổ sung chương trình, giáo trình ĐT phương pháp giảng dạy để ĐT đáp ứng được nhu cầu của xã hội về ĐT nhân lực ngành DL.

- Nâng cao tính chủ động của DN trong chiến lược tuyển chọn và ĐT bồi dưỡng nhân viên. Khuyến khích các DN đẩy mạnh loại hình ĐT qua công việc. DN cần vào cuộc, bắt tay với các cơ sở ĐT đặt hàng cho các cơ sở ĐT cử những LĐ giỏi của mình tham gia giảng dạy trực tiếp các khoá ĐT bồi dưỡng; góp ý cho các cơ sở đao tạo bổ sung, chỉnh sửa chương trình giáo trình ĐT bồi dưỡng DL; tăng cường sự liên kết, hợp tác với các cơ sở ĐT nhằm phát triển mô hình ĐT tại các DN theo đơn đặt hàng; mở rộng quan hệ và gắn bó với các tổ chức,

hiệp hội, tập đoàn ĐH sẽ tạo được cơ hội ĐT học hỏi cho đội ngũ nhân viên của DN mình. Đồng thời, thu hút và tuyển chọn được các nhân viên giỏi.

- Liên kết chặt chẽ với các trường nghề, cao đẳng, ĐH ĐT về DL nhằm thu hút các học viên, sinh viên giỏi thông qua các chương trình nhận sinh viên thực tập, cấp học bổng tài năng trẻ… nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; thành lập Quỹ ĐT bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực. Đẩy mạnh sự hợp tác với các DN khác trong công tác đào tạo.

- Người LĐ cần có ý thức và được khuyến khích tự nâng cao trình độ ĐT cho mình thông qua việc tạo điều kiện về thời gian và những phần thưởng tương xứng.

Người LĐ cần tìm hiểu những kiến thức, kỹ năng mà mình cần được trang bị để hoàn thành tốt công việc đảm nhận, chủ động đề xuất kế hoạch học tập để trang bị kiến thức, kỹ năng nói trên cho mình. Trong quá trình học tập cần chủ động trao đổi nhóm và với giảng viên, tránh tình trạng học thụ động theo kiểu nghe và chép.

- Tăng cường vai trò của Hiệp hội DL: xây dựng mối quan hệ cộng đồng nghề nghiệp, tạo điều kiện để giữa các thành viên có thể trao đổi với nhau về kinh nghiệm quản lý, phát triển NNL ngành DL thông qua các hội nghị, hội thảo,… phát huy vai trò tiếp nhận và triển khai chính sách, chủ trương của Nhà nước đến từng DN hội viên; tiếp thu ý kiến đề xuất của hội viên về hoạt động của các DN đến các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền đề nghị tạo điều kiện giúp đỡ và giải quyết kịp thời.

- Duy trì và tranh thủ mối quan hệ với Sở VH,TT&DL; Trung tâm Xúc tiến đầu tư - thương mại - DL và hỗ trợ DN và các sở, ngành hữu quan, Hiệp hội DL Việt Nam để nắm bắt kịp thời, đồng thời tham gia vào những chủ trương và các định hướng lớn về phát triển DL của địa phương và cả nước.

- Liên kết với các đơn vị ĐT tranh thủ mọi nguồn lực của các Ban, ngành của thành phố, các tổ chức trong nước và quốc tế để tổ chức các chương trình ĐT ngắn hạn, bồi dưỡng, nâng cao tay nghề cho đội ngũ LĐ trong các DN DL