Du Lịch Phải Thực Sự Được Coi Là Ngành Kinh Tế Mũi Nhọn

- Tất cả những khó khăn trên đã, đang và sẽ là thách thức đối với ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá. Vì thế, Thanh Hoá cần có chủ trương, chính sách đúng đắn và sự quan tâm hơn nữa của các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương để tạo điều kiện tập trung khai thác có hiệu quả các tài nguyên du lịch nhằm phát triển Thanh Hoá trở thành một trong những trọng điểm du lịch quốc gia.‌

Kết luận chương 2

Tỉnh Thanh Hoá có tiềm năng tài nguyên du lịch tương đối đa dạng, phong phú, đặc biệt về mặt tự nhiên, trong đó có nhiều đối tượng du lịch được xếp loại vào danh mục các đối tượng du lịch có ý nghĩa quốc gia và quốc tế. Đây là điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh việc phát triển ngành kinh tế du lịch của tỉnh.

Trong những năm qua, đặc biệt từ năm 2000 đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá đã gặt hái được những thành tựu đáng khích lệ như: doanh thu, lợi nhuận từ hoạt động du lịch không ngừng tăng lên, đóng góp ngày càng nhiều vào thu nhập ngân sách của tỉnh, hàng năm giải quyết được hàng ngàn việc làm cho người lao động, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân địa phương …

Song, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá không tránh khỏi những hạn chế như: chất lượng sản phẩm du lịch chưa cao, tốc độ phát triển của ngành còn chậm, khả năng hội nhập kém … Vì vậy, cần tìm ra nhuũng giải pháp khả thi để phát triển ngàng kinh tế đầy tiềm năng này đang đang đặt ra một cách bức thiết. Do vậy, đòi hỏi cần phải có sự cố gắng của các cấp, các ngành và các địa phương trong tỉnh.

Chương 3

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ DU LỊCH CỦA TỈNH THANH HOÁ

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

3.1. Quan điểm phát triển kinh tế du lịch của tỉnh Thanh Hóa

Thanh Hoá là một tỉnh có nhiều tiềm năng (cả về mặt tự nhiên: rừng quốc gia, núi, biển, hang động, cảnh quan … lẫn về mặt nhân văn: các di tích lịch sử văn hoá, lễ hội truyền thống, làng nghề …) để phát triển kinh tế du lịch. Chính vì vậy, trong chiến lược phát triển du lịch của cả nước cũng như chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2020 đã có chủ trương phát triển du lịch Thanh Hoá tương xứng với tiềm năng sẵn có và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Do vậy, muốn phát triển nhanh ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá trong thời gian trước mắt cũng như lâu dài phải dựa trên những quan điểm phát triển sau:

3.1.1. Du lịch phải thực sự được coi là ngành kinh tế mũi nhọn

Ở bất kỳ một quốc gia nào ngành kinh tế du lịch muốn trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trước tiên phải dựa trên những lợi thế về tài nguyên. Thực tế cho thấy ở nhiều nước trên thế giới như: Indonexia, Philippin, Singapore … nhờ biết tập trung khai thác lợi thế tài nguyên, khí hậu, vị trí địa lý … đã tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, phát triển thành công ngành kinh tế mũi nhọn. Đối với ngành kinh tế du lịch của Thanh Hoá có khả năng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn bởi sự phát triển của nó dựa trên nguồn tài nguyên du lịch tương đối dồi dào của tỉnh.

Hiện nay, sự tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ làm cho tỷ trọng thu nhập dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ du lịch tăng lên nhanh chóng trong

cơ cấu thu nhập quốc gia. Ở Thanh Hoá, xu hướng này ngày càng bộc lộ rõ hơn so với các ngành kinh tế khác.

Quan điểm phát triển ngành kinh tế du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nếu xét về logic thì phát triển du lịch đạt hiệu quả nhiều mặt, nhiều thành phần kinh tế tham gia, phát triển cả du lịch quốc tế và du lịch nội địa, phát triển nhanh và bền vững, tất yếu du lịch Việt Nam nói chung và du lịch Thanh Hoá nói riêng sẽ thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Phát triển kinh tế du lịch Thanh Hoá thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn đòi hỏi phải có sự ưu tiên đầu tư hơn so với các ngành kinh tế khác như nông nghiệp, công nghiệp, … nhằm tăng dần tỷ trọng ngành dịch vụ trong tổng thu nhập quốc dân, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế - xã hội .

3.1.2. Đặt kinh tế du lịch Thanh Hoá trong sự phát triển du lịch của vùng và quốc gia

Đặc tính “liên vùng” của kinh tế du lịch là một trong những đặc tính vốn có mà mỗi vùng, mỗi quốc gia cần phải quan tâm trong quá trình phát triển. Đặc biệt, xu thế quốc tế hóa và toàn cầu hoá hiện nay đặt ra cho các nước những cơ hội cũng như những thách thức mới thì tính “liên vùng” càng có ý nghĩa quan trọng. Mặc dù ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá luôn hướng cho mình một nét hấp dẫn độc đáo riêng, sự phát triển của nó không thể tách khỏi xu thế của thời đại, lại càng không thể tách khỏi sự phát triển chung trong vùng và quốc gia. Sự hợp tác liên kết giữa các vùng và các nước trên thế giới sẽ giúp cho ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá tranh thủ được những thành tựu về khoa học và công nghệ để có thể rút ngắn khoảng cách phát triển, đồng thời có thể mở rộng được thị trường, phát huy được lợi thế so sánh nhằm khai thác tối đa các nguồn lực trong quá trình phát triển. Vì vậy, cần phải đặt nó trong tổng thể quy hoạch theo đặc tính chung của khu vực và sự định hướng của quốc gia. Nếu có sự liên kết các

tuyến, điểm du lịch trong quốc gia sẽ tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy sự phát triển của ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá.

3.1.3. Phát triển kinh tế du lịch gắn vơi tổng thể phát triển kinh tế - xã hội trong tỉnh, phát huy vai trò kinh tế nhiều thành phần trong phát triển kinh tế du lịch

Kinh tế du lịch là một ngành có tính tổng hợp cao, vì vậy để phát triển ngành kinh tế du lịch đòi hỏi phải có sự trợ giúp của các ngành kinh tế - xã hội khác như giao thông vận tải, an ninh, bảo hiểm, y tế, môi trường, khí tượng … Tuy nhiên, quan hệ này có tính chất hai chiều, ngành kinh tế du lịch phát triển, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành khác phát triển. Sự tác động qua lại trong mối quan hệ trên đặt ra một yêu cầu cho sự phát triển của ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá là cần phải có sự nhận thức đúng đắn về vai trò của sự liên kết giữa các ngành, trên cơ sở đó có sự chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với các ngành khác trong quá trình phát triển.

Nếu phát huy được đặc tính “liên ngành” trong phát triển kinh tế du lịch thì sẽ huy động được các thành phần kinh tế tham gia nhằm khai thác tốt mọi nguồn lực cho ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá phát triển. Việc phát huy vai trò của các thành phần kinh tế sẽ khơi dậy mọi khả năng, khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực như: vốn, kỹ thuật, tri thức, lao động … trong và ngoài nước. Các thành phần kinh tế kinh doanh du lịch hoạt động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Tỉnh Thanh Hoá sẽ tạo cơ chế, chính sách đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi để các cơ sở kinh doanh du lịch thuộc các thành phần kinh tế cùng nhau phát triển.

Trong cơ cấu các thành phần kinh tế hoạt động trong ngành du lịch của tỉnh, thành phần kinh tế nhà nước cần giữ vai trò chủ đạo, là lực lượng hướng dẫn, mở đường, là đầu mối tổ chức các cơ sở kinh doanh các cơ sở kinh doanh ngoài quốc doanh. Ở đây, vai trò quản lý của nhà nước rất quan trọng, Nhà

nước vừa là người tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng, vừa là người chỉ đạo tổ chức các doanh nghiệp nhà nước cả trong lĩnh vực này. Vì vậy, quan điểm phát triển kinh tế du lịch trên đây của tỉnh Thanh Hoá là sự cụ thể hoá chủ trương phát triển kinh tế nhiều thành phần trong lĩnh vực du lịch của Đảng và Nhà nước.

Phát huy vai trò của các thành phần kinh tế có sự quản lý thống nhất của Nhà nước trong phát triển du lịch là hai mặt của một vấn đề thống nhất với nhau, vừa huy động được nhiều nguồn lực cho quá trình phát triển, vừa tạo môi trường thuận lợi để các thành phần kinh tế tham gia vào phát triển kinh tế du lịch.

3.1.4. Phải coi trọng hiệu quả kinh tế - xã hội trong phát triển kinh tế du lịch

Phát triển kinh tế du lịch không đơn thuần vì mục tiêu kinh tế mà quan trọng hơn là vì sự phát triển xã hội. Hiệu quả kinh tế - xã hội phải được coi là mục tiêu phát triển kinh tế du lịch ở Thanh Hoá. Trong sự phát triển đó, cần phải lấy hiệu quả kinh tế làm thước đo nhưng đồng thời cũng phải quan tâm đến sự tiến bộ xã hội, thực hiện đúng phương châm: tăng trưởng kinh tế gắn liền với công bằng và tiến bộ xã hội.

Trong quá trình phát triển, để nâng cao hiệu quả kinh tế, ngành kinh tế du lịch Thanh Hoá cần có sự đầu tư chọn lọc, tránh sự đầu tư dàn trải gây lãng phí về nguồn nhân lực và thất thoát vốn đầu tư, đồng thời, cần có cơ chế, chính sách thông thoáng nhằm khuyến khích, kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến với Thanh Hoá. Song, trong chính sách đầu tư bên cạnh việc tạo mọi điều kiện cho các nhà đầu tư yên tâm về nguồn vốn của họ, cần phải đảm bảo mọi yêu cầu mọi dự án, mọi khu du lịch đều đặt lợi ích của người dân địa phương lên trên hết, phải quan tâm đến việc bảo vệ môi trường sinh thái. Bên cạnh đó, các chủ đầu tư phải có kế hoạch cụ thể trong việc đầu tư và sử dụng kinh phí

phát triển kinh tế du lịch một cách có hiệu quả, tránh chồng chéo, gây thất thoát, kéo dài tiến độ thi công, chất lượng công trình kém. Tỉnh cần tập trung xây dựng các khu du lịch trọng điểm mang tính chiến lược và ưu tiên phát triên kinh tế du lịch ở các vùng sâu, vùng xa nhằm phát triển kinh tế, nâng cao trình độ dân trí và góp phần giải quyết việc làm cho người dân địa phương.

3.1.5. Phát triển kinh tế du lịch đi đôi với bảo vệ tài nguyên, môi trường

Hiện nay, hoạt động du lịch đóng góp rất lớn vào ngân sách nhà nước nhưng cũng không thể tránh khỏi tình trạng có thể gây tổn hại về môi trường, tài nguyên sinh thái ở nhiều vùng, làm biến dạng các công trình văn hoá, lịch sử, thậm chí còn kéo theo cả một số tệ nạn xã hội gây tác động xấu đến chất lượng cuộc sống của người dân địa phương. Tình trạng rác thải, tắc nghẽn giao thông, ... tại các điểm du lịch cũng là hiện tượng đáng quan tâm. Vì vậy, phát triển du lịch bền vững là một nội dung quan trọng trong quan điểm chỉ đạo có tính nguyên tắc trong quá trình phát triển của ngành du lịch.

Theo định nghĩa của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) đưa ra tại Hội nghị về mội trường và phát triển của Liên Hợp Quốc tại Rio de Janeiro năm 1992 thì “Du lịch bền vững là việc phát triển các hoạt động du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại của du khách và của người dân sở tại trong khi vẫn quan tâm việc bảo tồn và tôn tạo các nguồn tài nguyên bảo đảm sự phát triển hoạt động du lịch trong tương lai. Du lịch bền vững sẽ có kế hoạch quản lý các nguồn tài nguyên nhằm thoả mãn các nhu cầu về kinh tế - xã hội, thẩm mỹ của con người trong khi vẫn duy trì được sự toàn vẹn về văn hoá, đa dạng sinh học, sự phát triển của các thế hệ sinh thái và các hệ thống hỗ trợ cuộc sống của con người”. [27, tr.36 ]

Du lịch phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng môi trường cũng như tài nguyên du lịch, du lịch phải nhận biết được trách nhiệm của mình đối với môi

trường, kinh tế, xã hội. Vì vậy, phát triển du lịch bền vững cần phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau:

- Những tài nguyên du lịch tự nhiên, lịch sử văn hoá và những tài nguyên khác cần được bảo tồn đối với mục đích khai thác lâu dài trong hiện tại mà vẫn bảo đảm được lợi nhuận cho cả tương lai.

- Những hoạt động về phát triển kinh tế du lịch cần được quy hoạch và quản lý để không gây tác động tiêu cực đến tài nguyên, môi trường.

- Chất lượng của môi trường tự nhiên cũng như môi trường xã hội cần phải được bảo vệ và cải tạo trong quá trình khai thác du lịch

- Cần chú ý sự hài lòng của du khách để tạo lập được uy tín và sự hấp dẫn của du khách đã thăm quan, đồng thời, qua kênh thông tin lan truyền từ người này đến người khác có thể phổ biến rộng rãi đối với những người chưa từng đến.

- Đối với cơ quan Nhà nước, các cơ quan quốc gia về du lịch và các đại diện những tổ chức thương mại thì nhiệm vụ quan trọng nhất là việc xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách nhằm đưa mục tiêu phát triển bền vững thành hiện thực.

- Đối với các doanh nghiệp thì mục tiêu cơ bản là xây dựng hệ thống cơ chế quản lý mà trong đó lấy việc phát triển bền vững là nguyên tắc cơ bản, đồng thời, tích cực tìm kiếm những giải pháp để biến những mục tiêu phát triển bền vững thành hiện thực.

Phát triển du lịch bền vững dựa trên những nguyên tắc cơ bản này sẽ liên kết cộng đồng con người lại với nhau. Chính chúng hướng dẫn hành động của con người chứ không phải là mệnh lệnh. Nó kết nối các dân tộc với nhau để cùng hành động thúc đẩy du lịch phát triển lành mạnh.

Trong tạp chí Du lịch Việt Nam có viết: “phát triển bền vững là chìa khoá cho sự thành công lâu dài của ngành kinh tế du lịch” [15, tr.74 ] . Nếu chỉ chú trọng đến việc phát triển kinh tế du lịch mà không hề chú ý đến việc bảo vệ môi

trường thì đến một lúc nào đó môi trường sẽ trở nên ô nhiễm và nguồn tài nguyên phục vụ cho kinh tế du lịch sẽ bị cạn kiệt, không thể phục vụ cho hoạt động kinh tế du lịch. Vì vậy, phát triển du lịch bền vững là một trong những phương cách để “ cứư lấy thiên nhiên” và như thế sẽ “ cứu lấy con người” một cách gián tiếp.

Nhiều nước trên thế giới đã áp dụng chiến lược phát triển kinh tế du lịch bền vững và đã thu được những thành tựu về nhiều mặt. Đó là:

- Góp phần quan trọng trong việc giữ gìn, duy trì nguồn tài nguyên thiên nhiên, cải tạo và khôi phục về vẻ đẹp, sự trong lành của môi trường.

- Không chỉ góp phần tăng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn đảm bảo việc làm, giảm thiểu sự nghèo đói, mang lại sự công bằng cho xã hội và ngăn ngừa sự suy thoái môi trường trong hiện tại và tương lai.

- Bên cạnh đó, phát triển kinh tế du lịch bền vững có vai trò quan trọng trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên tự nhiên đối với khách du lịch, cho người dân địa phương.

Ở Việt Nam, kinh tế du lịch phát triển đã tạo ra nhiều việc làm và thu nhập, khôi phục nhiều truyền thống văn hoá, tôn tạo một số cảnh quan và di tích lịch sử văn hoá. Việc phát triển du lịch bền vững cần lồng ghép quy hoạch phát triển văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường với quy hoạch phát triển và kinh doanh du lịch. Đánh giá đúng tác động của môi trường đối với tất cả các dự án phát triển và kinh doanh du lịch.

Khuyến khích phát triển du lịch sinh thái, hỗ trợ các cộng đồng dân cư tham gia quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn của địa phương nhằm tăng thêm lợi ích kinh tế, đồng thời tham gia giám sát, bảo đảm tới mức thấp nhất những tác động tiêu cực và rủi ro của du lịch đối với môi trường, tuyên truyền văn hoá và điều kiện sống của nhân dân địa phương.