Trong những năm gần đây, hệ thống các cơ sở lưu trú, dịch vụ tỉnh Nam Định phát triển với tốc độ khá nhanh, từng bước đã được nâng cao cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch ở mức độ nhất định.
* Về số lượng:
Năm 2011, cả Nam Định có 298 cơ sở lưu trú với 3.839 buồng; năm 2012 có 306 cơ sở lưu trú với 3.989 buồng; năm 2013 có 310 cơ sở lưu trú với 4288 buồng; năm 2014 có 315 cơ sở lưu trú với 4274 buồng; đến năm 2015 con số này tăng lên 319 cơ sở lưu trú với 4203 buồng (Bảng 2.7.) Tốc độ tăng trưởng trung bình về cơ sở lưu trú du lịch là 1,4%/năm, về số buồng là 1,8%/năm.
Bảng 2.7. Hiện trạng về cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Nam Định
Đơn vị tính | Năm 2011 | Năm 2012 | Năm 2013 | Năm 2014 | Năm 2015 | |
Số cơ sở lưu trú | cơ sở | 298 | 306 | 310 | 315 | 319 |
Số buồng phòng | phòng | 3.839 | 3.989 | 4.288 | 4.274 | 4.203 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Những Tác Động Của Du Lịch Tới Các Di Sản Văn Hóa Ở Nam Định -
Thực Trạng Phát Triển Du Lịch Gắn Với Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Ở Nam Định -
Thị Trường - Khách Du Lịch Và Vấn Đề Bảo Tồn Các Di Sản Văn Hóa Nam Định -
Phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản văn hóa ở Nam Định - 9 -
Nhân Lực Du Lịch Và Vấn Đề Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Nam Định -
Quản Lý Du Lịch Và Vấn Đề Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Nam Định
Xem toàn bộ 163 trang tài liệu này.
Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nam Định
Sự phân bố các cơ sở lưu trú ở Nam Định cũng không đều, tập trung chủ yếu ở khu vực thành phố Nam Định (92 cơ sở với 1325 buồng); khu du lịch biển Quất Lâm (57 cơ sở với 1003 buồng); khu du lịch biển Thịnh Long (96 cơ sở với 1010 buồng) và các khu vực khác (74 cơ sở với 865 buồng). (Bảng 2.6.)
330
320
310
300
290
280
2011 2012 2013 2014 2015
4400
Số cơ sở lưu trú
Số buồng phòng
4200
4000
3800
3600
Biểu đồ 2.3. Số lượng cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Nam Định
Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nam Định
* Về chất lượng:
Tuy số các cơ sở lưu trú tăng nhanh về số lượng nhưng chất lượng không được cải thiện nhiều. Theo số liệu thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nam Định, toàn tỉnh có 2 khách sạn 3 sao tập trung ở thành phố với 156 phòng, 239 giường; 18 cơ sở đạt tiêu chuẩn 2 sao và tương đương với 676 phòng, 1264 giường, trong đó có 7 khách sạn ở thành phố, 5 khách sạn ở Quất Lâm, 3 khách sạn ở Thịnh Long và 3 khách sạn ở các khu vực khác; Các cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 1 sao và tương đương có 39 cơ sở với 945 phòng, 1600 giường, trong đó có 14 khách sạn ở thành phố, 16 khách sạn ở Quất Lâm, 6 khách sạn ở Thịnh Long và 3 khách sạn nằm ở các khu vực khác. Các cơ sở còn lại đạt tiêu chuẩn có 75 cơ sở với 1077 phòng, 1422 giường, trong đó 30 khách sạn ở thành phố, 18 khách sạn ở Quất Lâm, 12 khách sạn ở Thịnh Long và 15 khách sạn nằm ở các khu vực khác trong tỉnh (Bảng 2.8.). Các khách sạn này quy mô nhỏ, lượng phòng ít, trang bị không đồng bộ. Sự phát triển kinh doanh tự phát (gia đình tận dụng nhà mình làm nhà nghỉ đón khách), không có quy hoạch đã dẫn đến tình trạng hàng loạt các nhà nghỉ, nhà trọ tư nhân ra đời. Tuy có giải quyết tạm thời nhu cầu ăn nghỉ của khách du lịch nhưng về lâu dài những cơ sở này sẽ có những tồn tại khó khắc phục ảnh hưởng tới sự phát triển du lịch, mà một phần lý do là vì chúng ta không kiểm soát được việc kinh doanh của các cơ sở này. Mặt khác do đặc điểm thị trường khách du lịch đến Nam Định và tính mùa vụ của hoạt động du lịch nên thời gian lưu trú của khách thấp, công suất sử dụng buồng phòng bình quân dưới 50%. Mặc dù các cơ sở lưu trú thì nhiều, song khi có các sự kiện lớn thì thường thiếu buồng khách sạn có chất lượng đạt tiêu chuẩn phục vụ nhu cầu của khách song lại thừa buồng phòng của các cơ sở kinh doanh lưu trú bình dân với các tiện nghi tối thiểu cho khách du lịch. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân khách du lịch không lưu trú dài ngày tại Nam Định.
Bảng 2.8. Hiện trạng chất lượng cơ sở lưu trú ở Nam Định năm 2015
Các chỉ tiêu chất lượng | Số cơ sở | Số phòng | |
1 | 3 sao | 2 | 156 |
2 | 2 sao và tương đương | 18 | 676 |
3 | 1 sao và tương đương | 39 | 945 |
4 | Đạt tiêu chuẩn | 75 | 1077 |
5 | Tổng số | 134 | 2854 |
Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nam Định
2.3.2. Hệ thống cơ sở kinh doanh ăn uống
Trong mỗi chuyến du lịch ngoài việc tham quan, giải trí, các du khách còn có nhu cầu được thưởng thức những món ăn ngon, lạ, độc đáo, được phục vụ bởi các cơ sở kinh doanh đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, cung cách phục vụ cởi mở, thân thiện. Khách du lịch tới Nam Định tăng qua các năm, điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu về ăn uống cũng gia tăng. Đứng trước thực trạng đó, hệ thống các nhà hàng ở Nam Định phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng. Nam Định trong nhiều năm qua vẫn nổi tiếng là một tỉnh có nhiều món ăn ngon lại rẻ - đây là điều kiện thuận lợi để khách du lịch có thể an tâm khi tới Nam Định thưởng thức các món ăn ngon. Đa số trong các cơ sở lưu trú lớn đều được đầu tư xây dựng các nhà hàng để phục vụ cho nhu cầu của khách du lịch, còn lại là các nhà hàng nằm độc lập bên ngoài (ở các điểm tham quan du lịch, trong khu vui chơi giải trí hoặc gần đường quốc lộ...). Trong đó có 19 nhà hàng lớn có sức hấp dẫn với du khách như Câu lạc bộ Vị Hoàng, nhà hàng Cánh Diều Vàng, nhà hàng Phố Hội, nhà hàng Cửa đông Plaza, làng văn hóa ẩm thực Hoàng Gia, nhà hàng Thành Nam quán, nhà hàng Hương Sen .... Mạng lưới phục vụ ăn uống tư nhân ở Nam Định phát triển với tốc độ khá nhanh trong vài năm gần đây, nhưng chủ yếu vẫn tập trung ở thành phố Nam Định và các khu du lịch biển. Các nhà hàng thường bài trí đơn giản, các món ăn giá cả bình dân, chất lượng các món ăn đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dân. Tuy nhiên vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, đồ uống chất lượng phục vụ của nhân viên, giá cả vẫn là vấn đề mà các nhà hàng cần phải luôn chú trọng nhiều hơn nữa. Các cơ sở kinh doanh ăn uống của tỉnh do mặt bằng hẹp, thiếu không gian cây xanh, chỗ đỗ xe nên ít đón được đoàn khách lớn, ví
dụ như nhà hàng Cửa đông Plaza. Nếu ngành du lịch Nam định giải quyết tốt các vấn đề này thì chắc chắn sẽ hấp dẫn khách du lịch hơn.
2.3.3. Cơ sở vui chơi giải trí
Các cơ sở vui chơi giải trí, dịch vụ phục vụ khách du lịch ở Nam Định nhìn chung còn rất hạn chế. Ở các khách sạn đạt tiêu chuẩn, những dịch vụ bổ sung thường chỉ gồm: massage, tennis, bể bơi, phòng karaoke. Trên địa bàn tỉnh có 8 sân tennis, dịch vụ giải trí chủ yếu là karaoke tập trung gần hồ Vị Xuyên nên không hấp dẫn khách du lịch. Không chỉ tại các khu du lịch, các điểm du lịch, trung tâm các huyện trong tỉnh mà ngay tại trung tâm thành phố Nam Định cũng chưa có một cơ sở vui chơi giải trí quy mô nào đáp ứng được nhu cầu của nhân dân trong tỉnh và nhu cầu của du khách. Sự hạn chế này, một mặt đã không kích thích được khả năng chi tiêu của khách, mặt khác hạn chế thời gian lưu trú của họ. Đây là nguyên nhân khiến khách du lịch chỉ đi về trong ngày và mức chi tiêu thấp.
2.3.4. Hệ thống cơ sở kinh doanh lữ hành
Hiện tại hoạt động kinh doanh lữ hành tỉnh Nam Định tương đối tốt. Tính đến năm 2015 đã có 18 doanh nghiệp kinh doanh lữ hành nội địa, chưa có cơ sở kinh doanh lữ hành quốc tế, trong đó có nhiều doanh nghiệp tư nhân, liên doanh. Các doanh nghiệp lữ hành sau nhiều năm hoạt động đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm kinh doanh phục vụ nên được khách du lịch trong tỉnh tín nhiệm, lượng khách đông, doanh thu từ hoạt động lữ hành tăng. Một số đơn vị tổ chức hoạt động kinh doanh lữ hành khá tốt như: Công ty cổ phần Tasco, Công ty lữ hành khách sạn Công Đoàn, Trung tâm lữ hành Công ty cổ phần du lịch Nam Định, Công ty lữ hành Lửa Việt...
Tuy nhiên, những doanh nghiệp này phần lớn là vừa và nhỏ, vốn kinh doanh ít, khả năng tổ chức hoạt động kinh doanh (đặc biệt trong lĩnh vực xúc tiến quảng bá du lịch) còn hạn chế. Phạm vi kinh doanh chủ yếu là đưa khách trong tỉnh đi tham qua du lịch tỉnh ngoài, chưa liên kết tổ chức được nhiều tour đưa khách từ ngoài vào Nam Định, chưa tạo được nguồn khách thường xuyên cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch của tỉnh.
2.3.5. Phương tiện vận chuyển khách du lịch
Hệ thống phương tiện vận chuyển khách du lịch tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng. Năm 2006, toàn tỉnh có 5 doanh nghiệp kinh doanh vận chuyển khách du
lịch và một số cá thể với tổng số 200 xe, đến nay đã có 20 doanh nghiệp vận chuyển khách du lịch với trên 800 xe. Hiện nay, Nam Định cũng đã có 7 hãng taxi uy tín và 5 tuyến xe buýt chạy từ thành phố Nam Định xuống các huyện. Các tuyến xe buýt này đều đi qua các điểm du lịch (khu di tích lịch sử văn hóa đền Trần - chùa Tháp, chùa Cổ Lễ, nhà lưu niệm cố Tổng bí thư Trường Chinh, khu di tích lịch sử văn hóa Phủ Dầy, các làng nghề ở huyện Ý Yên, làng hoa cây cảnh Vị Khê...) nên rất thuận tiện cho du khách tham quan có thể đi về trong ngày với điểm xuất phát từ thành phố Nam Định.
Nhìn chung các phương tiện vận chuyển khách du lịch của Nam Định đều đảm bảo chất lượng, tiện lợi và an toàn, góp phần hoàn thiện thêm hệ thống dịch vụ ở Nam Định.
2.3.6. Các trung tâm văn hóa, thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí
Cũng như nhiều địa phương trên cả nước, hoạt động du lịch tại Nam Định mới chỉ tập trung chủ yếu vào lĩnh vực kinh doanh nhà hàng, khách sạn, việc phát triển các tiện nghi thể thao, vui chơi giải trí cũng như các hoạt động tiêu khiển khác ở Nam Định còn rất hạn chế, hầu như chỉ có massage, karaoke, bơi lội, đánh tennis, chưa có hệ thống các công trình thể thao đạt chuẩn để tổ chức các sự kiện lớn, phục vụ khách du lịch cao cấp. Tỉnh hiện có 50 thiết chế văn hóa (gồm 8 nhà bảo tàng, trong đó bảo tàng Nam Định được xếp hạng II, 15 nhà truyền thống, 20 phòng truyền thống, 8 phòng lưu niệm), 2 trung tâm văn hóa, 4 rạp chiếu phim, 1 nhà hát chèo, 1 nhà hát cải lương, 1 đoàn kịch, 2 nhà thi đấu, 4 bể bơi lớn, 6 sân tennis, 2 siêu thị lớn, 5 công viên... góp phần đáp ứng nhu cầu của khách du lịch ở một mức độ nhất định. Các cơ sở vui chơi giải trí ngoài khách sạn như các câu lạc bộ đêm, các điểm tham quan và các hoạt động tiêu khiển khác còn thiếu. Đây chính là nguyên nhân chính không giữ được khách lưu trú dài ngày và mức chi tiêu của khách không cao. Để tạo điều kiện tăng doanh thu của ngành du lịch thì một trong những định hướng quan trọng là phải đầu tư xây dựng các khu vui chơi, giải trí tổng hợp, hiện đại cỡ quốc tế, có khả năng cạnh tranh với các trung tâm du lịch lớn của các nước trong khu vực.
Như vậy, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch của Nam Định vẫn chưa đáp ứng tốt nhu cầu của khách du lịch. Cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống còn thiếu về số lượng, hạn chế về chất lượng; tỉnh chưa có khách sạn có buồng, phòng chất lượng cao; các công ty lữ hành hoạt động trong phạm vi ngắn, chưa có tầm với tới thị trường
khách miền Trung, miền Nam hay nước ngoài; phương tiện vận tải chưa thực sự đa dạng; cơ sở vui chơi giải trí, mua sắm quá ít, quy mô nhỏ hẹp và không có sức hấp dẫn lớn.
Tóm lại, trong thời gian tới, ngành du lịch Nam Định muốn phát triển tốt hơn phải quan tâm, đầu tư hơn nữa việc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch. Đây là nhiệm vụ cấp bách mà các ban ngành liên quan phải chú trọng.
2.4. Hình thức, sản phẩm du lịch và vấn đề bảo tồn di sản văn hóa Nam Định
2.4.1. Các tuyến, điểm du lịch
Ở Nam Định hiện nay có một số khu, điểm du lịch văn hóa chính sau:
- Khu du lịch văn hóa lễ hội Phủ Dầy (xã Kim Thái - huyện Vụ Bản): Hiện nay khu di tích này đang được khai thác ở dạng tự nhiên, đón khách đến với mục đích tâm linh, lễ Mẫu là chính. Ở đây chưa có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật và dịch vụ du lịch nên mặc dù hấp dẫn cả về cảnh quan nhưng chất lượng sản phẩm du lịch thấp, chưa đồng bộ, chưa thu hút được khách du lịch thuần túy. Cũng vì lý do này mà không lưu giữ được khách du lịch ở lại dài ngày.
- Khu du lịch thành phố Nam Định: chủ yếu phục vụ các loại hình du lịch MICE kết hợp với tham quan các di tích lịch sử, các làng nghề truyền thống. Cơ sở vật chất kỹ thuật và dịch vụ khá đầy đủ.
- Cụm điểm du lịch văn hóa Nhà lưu niệm cố Tổng bí thư Trường Chinh, làng cổ Hành Thiện, chùa Keo Hành Thiện (xã Xuân Hồng - Huyện Xuân Trường).
- Điểm du lịch làng nghề trồng hoa cây cảnh Vị Khê (xã Điền Xá - huyện Nam
Trực).
Nam Định có gần 2000 di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng. Trong đó có 84 di
tích được xếp hạng cấp quốc gia và 174 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Đây là tiềm năng phong phú để xây dựng các tour, tuyến, điểm du lịch hấp dẫn. Hệ thống tuyến du lịch của Nam Định bao gồm tuyến du lịch nội tỉnh và tuyến du lịch liên tỉnh.
* Tuyến du lịch nội tỉnh:
Hiện nay, Nam Định đã và đang khai thác các tour du lịch văn hóa kết hợp với nghỉ dưỡng, tắm biển, du lịch sinh thái. Trong đó có thể đến một số tour du lịch chính đang được nhiều công ty lữ hành ở Nam Định khai thác như:
- Tuyến du lịch Nam Định - Cổ Lễ - Ngô Đồng:
Các điểm tham quan chính:
+ Đền Trần - Chùa Tháp - Đền Bảo Lộc
+ Bảo tàng Cổ vật, cột cờ Nam Định
+ Làng hoa cây cảnh Vị Khê
+ Chùa Cổ Lễ
+ Làng Hành Thiện, nhà lưu niệm cố Tổng bí thư Trường Chinh và nhà thờ Phú Nhai.
+ Vườn quốc gia Xuân Thủy
Thời gian tham quan từ 2-3 ngày. Hành trình theo tuyến đường bộ. Khách lưu trú tại thành phố Nam Định hoặc thị trấn Quất Lâm.
- Tuyến du lịch Nam Định - Cổ Lễ - Yên Định - Thịnh Long: Các điểm tham quan chính:
+ Đền Trần - Chùa Tháp - Đền Cố Trạch
+ Bảo tàng cổ vật - Cột cờ Nam Định
+ Chùa Cổ Lễ
+ Nhà thờ Phú Nhai
+ Cầu Ngói - Chợ Lương
+ Khu nghỉ mát Thịnh Long
Thời gian tham quan từ 2 -3 ngày. Khách lưu trú tại thành phố Nam Định, thị trấn Thịnh Long.
- Tuyến Nam Định - Gôi - Cát Đằng: Các điểm tham quan chính:
+ Đền Trần - Chùa Tháp - Đền Bảo Lộc
+ Bảo tàng Cổ vật, cột cờ Nam Định
+ Khu di tích lịch sử văn hóa Phủ Dầy
+ Làng nghề La Xuyên
+ Đình Thượng Đồng
Thời gian lưu trú từ 1-3 ngày. Du khách lưu trú tại thành phố Nam Định.
* Tuyến du lịch liên tỉnh:
Nam Định nằm ở vị trí địa lý thuận lợi cho việc phát triển kết hợp với nhiều điểm du lịch khác để tạo thành chương trình du lịch văn hóa hấp dẫn, thu hút khách du lịch.
- Tuyến du lịch Nam Định - Ninh Bình
- Tuyến du lịch Nam Định - Hà Nội - Quảng Ninh.
- Tuyến du lịch Nam Định - Hà Nội - Hải Phòng
- Tuyến du lịch Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Quảng Ninh
Nhìn chung, Nam Định có nhiều tuyến du lịch để đáp ứng nhu cầu tham quan du lịch của khách du lịch. Du khách khi đến Nam Định tùy theo nhu cầu của mình mà có những sự lựa chọn tuyến đi sao cho phù hợp, vừa giảm được chi phí, vừa tiết kiệm được thời gian, vừa thỏa mãn sở nguyện của mình một cách tốt nhất. Với nhiều tuyến điểm như thế, Nam Định có thể đáp ứng được phần lớn nhu cầu của du khách một cách tốt nhất.
2.4.2. Các sản phẩm du lịch
2.4.2.1. Du lịch tham quan các di tích tôn giáo, tín ngưỡng
Với gần 2000 di tích lịch sử văn hóa với đủ loại hình phong phú, đa dạng: 352 di tích thờ Mẫu, 166 di tích thờ Đức Thánh Trần. Bên cạnh đó còn có rất nhiều công tình kiến trúc tôn giáo đặc sắc như chùa, đền, nhà thờ... Các di tích tín ngưỡng, tôn giáo này đều hàm chứa nhiều giá trị lịch sử, thẩm mỹ, kiến trúc, nghệ thuật ... tiêu biểu như chùa Cổ Lễ (Thị trấn Trực Ninh), khu di tích Phủ Dầy (Kim Thái - Vụ Bản), khu di tích lịch sử đền Trần - chùa Tháp (phường Lộc Vượng - TP Nam Định), chùa Keo Hành Thiện (Xuân Trường)... Ngoài ra Nam Định còn là nơi tiếp nhận đạo Thiên chúa sớm nhất cả nước nên Nam Định cũng có nhiều nhà thờ Thiên chúa. Các nhà thờ Nam Định có 2 loại: loại mang phong cách kiến trúc phương Tây và loại mang phong cách kiến trúc Á Đông (hay còn gọi là nhà thờ Nam). Trong đó nổi bật có các nhà thờ như: Nhà thờ Phú Nhai (Xuân Phương - Xuân Trường), nhà thờ Bùi Chu (Xuân Ngọc - Xuân Trường), đền thánh Kiên Lao (Xuân Tiến, Xuân Trường), nhà thờ đổ (Hải Lý, Hải Hậu)...Đây đều là những điểm du lịch tín ngưỡng, tôn giáo hấp dẫn và có giá trị thẩm mỹ cao. Ưu điểm của sản phẩm du lịch này là không phụ thuộc vào thời vụ mà có thể được tiến hành quanh năm theo nhu cầu của khách du lịch.