Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam: Tự nhiên và nữ giới trong văn xuôi nữ Việt Nam đương đại nhìn từ nữ quyền luận sinh thái - 29

Tác phẩm

Thể loại

Cấp độ tự thuật

Đoàn Lê

Đất xóm Chùa

Truyện ngắn

Yếu tố tự thuật xuất hiện mờ nhạt qua bối cảnh làng quê tác giác giả đã có một thời gian dài từng gắn bó. Mỗi câu chuyện đều là sự trăn trở của tác giả trước cơn lốc của nền kinh tế thị trường ùa vào đã sự phá vỡ không gian văn hóa vốn bình dị, yên ả và khung cảnh thiên nhiên nguyên sơ mà tạo hóa ban tặng của xóm Chùa.

Giường đôi xóm Chùa

Truyện ngắn

Trinh tiết xóm Chùa

Truyện ngắn

Đêm xóm chùa

Truyện ngắn

Xóm Chùa Ông

Truyện ngắn

A tourisme xóm Chùa

Truyện ngắn

Xóm Chùa thời ung thư

Truyện ngắn

Chốn sơn khê

Truyện ngắn

Người đẹp xóm Chùa

Truyện ngắn

Nghĩa địa xóm Chùa

Truyện ngắn

Cuốn gia phả để lại

Tiểu thuyết

Tiền định

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật đậm nét, xuất hiện dày đặc. Cuộc đời, công việc và gia đình của cô Chín có nhiều điểm

tương đồng với Đoàn Lê.

Dạ ngân

Dạ ngân

Nhà không có đàn ông

Truyện ngắn

Yếu tố tự thuật được thể hiện ở những chi tiết tương đồng trong cuộc đời, sự nghiệp, hôn nhân của tác giả và những người thân của tác giả trong thời kì chiến tranh và

bao cấp.

Con chó và vụ li hôn

Tập truyện

Trinh nữ muộn

Truyện ngắn

Quãng đời ấm áp

Tập truyện

Thời gian vĩ đại

Truyện ngắn

Vòng tròn im lặng

Truyện ngắn

Gia đình bé mọn

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật đậm nét, xuất hiện dày đặc. Cuộc đời số phận của nhân vật Tiệp gần như là “bản

dập” cuộc đời Dạ Ngân

Hoa ở trong lòng

Tập tản văn

Yếu tố tự thuật đậm nét vì đặc trưng thể loại ít hư cấu, hé lộ nhiều góc khuất đời tư của tác giả. Dạ ngân đã khai thác bản thân ở trải nghiệm phong phú hoặc ở tâm tư trắc ẩn.

Lục bình mải miết

Tập tản văn

Gánh đàn bà

Tập tản văn

Phố của làng

Tập tản văn

Thuận

China Town

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật đậm nét, tác giả tái hiện chính mình trong phiên bản mang số phận của kẻ tha hương.

Paris 11 Tháng 8

Tiểu thuyết

Vân Vy

Tiểu thuyết

Thang máy Sài Gòn

Tiểu thuyết

Tác phẩm

Thể loại

Cấp độ tự thuật

Made in Việt Nam

Tiểu thuyết

Võ Thị Xuân Hà

Tường thành

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật đậm nét qua cuộc đời, nghề viết, bút danh của nữ chính Cầm Kỳ (cũng là bút danh

của chính tác giả).

Đàn sẻ ri bay ngang rừng

Truyện ngắn

Yếu tố tự thuật được pha loãng mờ nhòe qua bóng dáng của các nhân vật “tôi” trong truyện.

Lúa hát

Truyện ngắn

Nhà có ba chị em

Truyện ngắn

Trong nước giá lạnh

Tiểu thuyết

Nguyễn Thị Thu Huệ

Tân cảng

Truyện ngắn

Yếu tố tự thuật được pha loãng,

mờ nhòe qua cuộc ly hôn và nỗi đau người mẹ của nhân vật nữ.

37 truyện ngắn

Tập truyện ngắn

Yếu tố tự thuật thể hiện từ bi kịch trong cuộc đời của những người phụ nữ (tự thuật về giới, lấy hiện thực đời sống của nữ giới làm

trung tâm)

Lê Minh

Khuê

Nhiệt đới gió mùa

Tập truyện ngắn

Sử dụng những tiết có thật trong ký ức về gia đình của tác giả về

một thời chiến tranh và bao cấp.

Đỗ Hoàng Diệu

Bóng đè

Tập truyện ngắn

Yếu tố tự thuật đã bị làm mờ nhòe thông qua những tiểu tiết tương đồng giữa số phận nhân vật và số phận tác giả, giữa không gian đời sống trong tác phẩm với không

gian đời sống của nhà văn.

Phong Điệp

Lạc chốn thị thành

Tiểu thuyết

Yếu tố đời tư của tác giả được làm mờ nhòe để tạo nên một thế giới không thực, gây lạc hướng và rối trí người đọc trong việc nhận biết.

Ga kí ức

Tiểu thuyết

Phòng trọ

Tiểu thuyết

Hoàng

Việt Hằng

Ký sự người đàn bà bị

chồng bỏ

Tiểu thuyết

Tiểu sử, nghề nghiệp, tính cách nhân vật có nhiều nét tương đồng

với tác giả.

Một bàn tay thì đầy

Tiểu thuyết

Lý Lan

Lệ Mai

Tiểu thuyết

Sử dụng nhiều tình tiết được cho là

lấy từ nguyên mẫu người cha của tác giả.

Cần Giuộc

Truyện ngắn

Tái hiện lại cuộc đời hơn 40 năm dạy học của chính tác giả tại Cần

Hai mươi mốt năm sau

Chuyện kinh dị

Tác phẩm

Thể loại

Cấp độ tự thuật

Suối Lim

Giuộc

Chim Nhạn

Lý Lan

Tiểu thuyết đàn bà

Tiểu thuyết

Tự thuật về giới: lấy hiện thực đời sống của nữ giới, những vấn đề bức xúc, nổi cộm về thân phận nữ giới làm đối tượngtrung tâm phản

ánh.

Đoàn Minh Phượng

Mưa ở kiếp sau

Tiểu thuyết

Từ nhân vật xưng tôi, độc giả có thể thấy cuộc sống đời thường, chiều sâu suy nghĩ, những ám ảnh về xã hội/con người trong hành trình người nghệ sĩ đi tìm chất liệu để

sáng tác.

Và khi tro bụi

Tiều thuyết

Đốt cỏ ngày đồng

Tiểu thuyết

Thùy Dương

Thức giấc

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật được thể hiện qua thế giới nhân vật được xây dựng từ cảm hứng về con người, cuộc đời gần gũi xung quanh tác giả và vấn đề về giới đậm đặc trong trang

viết.

Ngụ cư

Tiểu thuyết

Nhân gian

Tiểu thuyết

Nguyễn Ngọc Tư

Không gói được sông

Tản văn

Yếu tố tự thuật được bộc lộ qua những quan điểm của tác giả về các vấn đề đời sống xã hội; vấn đề khí hậu, môi trường... và thấm đượm tình người đất mũi Cà Mau nơi tác giả sinh ra và lớn lên.

Ngày mai của những ngày

mai

Tập tạp văn

Biển của mỗi người

Tập tạp bút

Tản văn Yêu người

ngóng núi

Tập tản văn

Đong tấm lòng

Tập tản văn

Khói trời lộng lẫy

Tập truyện

ngắn

Yếu tố tự thuật thấp thoáng ở bối cảnh truyện là sông nước Nam bộ và nhân vật “tôi” đầy trăn trở, ẩn ức với sự thiếu vắng của thiên nhiên và tình người.

Gió lẻ và 9 câu chuyện

khác

Tập truyện

ngắn

Cánh đồng bất tận

Tập truyện

ngắn

Nước chảy mây trôi

Tập truyện

ngắn và ký

Y Ban

Xuân từ Chiều

Tiểu thuyết

Yếu tố tự thuật thể hiện qua sự trộn lẫn hình bóng, dáng dấp tác giả vào những nhân vật nữ mang nỗi đau chua xót của đàn bà cũng như sự thức tỉnh cá nhân, khát vọng

ABCD

Tiểu thuyết

Người đàn bà sinh ra

trong bóng đêm

Tâp truyện

ngắn

I am đàn bà

Tâp truyện

ngắn

Người đàn bà có ma lực

Tập truyện

ngắn

Tác phẩm

Thể loại

Cấp độ tự thuật

Người đàn bà và những

giấc mơ

Tập truyện

ngắn

bản thể, khẳng định giá trị sống của họ.

Cẩm cù

Đỗ Bích Thúy

Đỗ Bích Thuý

Tôi đã trở về trên núi cao

Tập tản văn

Yếu tố tự thuật đậm nét. Có thể hình dung những đoạn đời của tác giả từ thơ ấu đến trưởng thành và những biến động của đời sống cá nhân cũng như sự tác động của nó tới thái độ sống và quan niệm sáng

tác của tác giả

Tiếng đàn môi sau bờ rào

đá

Tập truyện

ngắn

Yếu tố tự thuật được thể hiện qua bối cảnh truyện đậm dấu ấn vùng quê núi đá Hà Giang của tác giả và việc sử dụng những trải nghiệm giới, vị trí người trong cuộc để xây dựng nhân vật nữ.

Bóng của cây sồi

Tiểu thuyết

Những buổi chiều đi ngang

cuộc đời

Truyện ngắn

Ngải đắng trên núi

Truyện ngắn

Trong thung lũng

Truyện ngắn

Sau những mùa trăng

Truyện ngắn

Lặng yên dưới vự sâu

Tiểu thuyết

Gió không ngừng thổi

Truyện ngắn

Cạnh bếp có cái

muôi gỗ

Truyện ngắn

Ngoài cửa trời chưa sáng

Truyện ngắn

Váy ướt quấn vào bắp

chân

Truyện ngắn

Sải cánh trên cao

Tiểu thuyết

Quế Hương

Đôi chân biết khóc

Truyện ngắn

Yếu tố tự thuật được thể hiện qua chất liệu chưng cất thành những câu chuyện là những chi tiết gần gũi trong cuộc sống hằng ngày như tình cảm với cây cỏ, con chó đói, mèo hoang...và những liên tưởng về một quê nhà, một dòng sông, một tuổi thơ lầm lụi, một tình yêu

không thể lãng quên của tác giả.

Bức tranh thiếu nữ áo lục

Truyện ngắn

Tịnh Tâm Viên

Truyện ngắn

Con nhồng Bù Đốp

Truyện ngắn

Tre nở hoa

Truyện ngắn

Có người vào trong cỏ và

không trở ra

Truyện ngắn

Cội mai lưu lạc

Tác phẩm

Ngôi kể

Điểm nhìn trần thuật

Ngôi thứ nhất (Người kể chuyện

tường minh)

Ngôi thứ ba (Người kể chuyện

hàm ẩn)

Điểm nhìn toàn tri (NKC>

nhân vật)

Điểm nhìn bên trong (NKC

= nhân vật)

Điểm nhìn bên ngoài (NKC<

nhân

Dạ Ngân

Con chó và vụ ly hôn

x

x

Gia đình bé mọn

x

x

Cổ thụ

x

x

Cho hàng cây đã mất

x

x

Vườn cổ

x

x

Nghĩ Thương con cá

x

x

Khi con nhìn xuống

x

x

Vòm cây thay thế

x

x

Nằm mơ thấy rác

x

x

Con cá linh kỳ diệu

x

x

Nghe lúa

x

x

Ngày không cây

x

x

Con người biến đổi

x

x

Phố của làng

x

x

Những ngày đẹp nhất

x

x

Giống loài yếu đuối

x

x

Cỏ và người

x

x

Nhớ mạ

x

x

Cây mạ rét

x

x

Gánh đàn bà

x

x

Thuận

China town

x

x

Paris 11 tháng 8

x

x

Đoàn Minh Phượng

Và Kho tro bụi

x

x

Mưa ở kiếp sau

x

x

Nguyễn Ngọc Tư

Cánh đồng bất tận

x

x

Sông

x

x

Gió lẻ

x

x

Cúi xuống che chung

x

x

Xứ cây

x

x

Núi lở

x

x

Đất Mũi phù sa

x

x

Sân nhà

x

x

Nhớ nguồn

x

x

Tác phẩm

Ngôi kể

Điểm nhìn trần thuật

Ngôi thứ nhất (Người kể chuyện tường

minh)

Ngôi thứ ba (Người kể chuyện hàm

ẩn)

Điểm nhìn toàn tri (NKC>

nhân vật)

Điểm nhìn bên trong (NKC

= nhân vật)

Điểm nhìn bên ngoài (NKC<

nhân

Cúi xuống là đất

x

x

Chật đất chật người

x

x

Dòng nhớ

x

x

Nhớ sông

x

x

Bên sông

x

x

Chút tình sông nước

x

x

Tro tàn rực rỡ

x

x

Khói trời lộng lẫy

x

x

Đỗ Bích Thúy

Chúa đất

x

x

Bóng của cây Sồi

x

x

Cánh chim kêu hãnh

x

x

Cây cỏ vui buồn

x

x

Sống để biết ơn

x

x

Trong như sương rơi

x

x

Buồn bã nhưng hạnh phúc

x

x

Về nơi ra đi

x

x

Tiếng đàn môi sau bờ

rào đá

x

x

Ngải đắng trên núi

x

x

Đá cuội đỏ

x

x

Những buổi chiều ngang qua cuộc đời

x

x

Quế Hương

Tre nở hoa

x

x

Ả Ìa âu?

x

x

Thềm nắng

x

x

Nước mắt hạt bụi

x

x

Có người đi vào trong cỏ và không trở ra

x

x

Tịnh Tâm Viên

x

x

Cội mai lưu lạc

x

x

Đám cưới cỏ

x

x

Bức tranh thiếu nữ áo lục

x

x

Võ Thị Xuân Hà

Đàn sẻ ri bay ngang

rừng

x

x

Mùa biển

x

x

Lời nhắn của biển

x

x

Cây bồ kết nở hoa

x

x

Tác phẩm

Ngôi kể

Điểm nhìn trần thuật

Ngôi thứ nhất (Người kể chuyện tường

minh)

Ngôi thứ ba (Người kể chuyện hàm

ẩn)

Điểm nhìn toàn tri (NKC>

nhân vật)

Điểm nhìn bên trong (NKC

= nhân vật)

Điểm nhìn bên ngoài (NKC<

nhân

Ngược dòng

x

x

Trong nước giá lạnh

x

x

Đất lặng lẽ

x

x

Hành trình

x

x

Lúa hát

x

x

Lúa và đất

x

x

Y Ban

ABCD

x

x

Đất mặn vùng đồi

x

x

Võ Thị Hảo

Người sót lại của rừng cười

x

x

Tim vỡ

x

x

Hồn trinh nữ

x

x

Nàng tiên xanh xao

x

x

Hành trang của người

đàn bà Âu Lạc

x

x

Biển cứu rỗi

x

x

Làn môi đồng trinh

x

x

Giàn thiêu

x

x

Phút chối chúa

x

x

Con dại của đá

x

x

Gió hoang

x

x

Chuông vọng cuối chiều

x

x

Dây neo trần gian

x

x

Đường về trần

x

x

Ngậm cười

x

x

Miền bọt

x

x

Đỗ Hoàng Diệu

Huyền thoại về lời hứa

x

x

Cổ thụ

x

x

Hoa máu

x

x

Dòng sông hủi

x

x

Đoàn Lê

Oan hồn ngõ đá dốc

x

x

Giao cảm cuối cùng

x

x

Nghĩa địa xóm Chùa

x

x

Đêm xóm Chùa

x

x

Người đẹp Xóm Chùa

x

x

Tổng

38

59

35

58

4

Tác phẩm

Biểu tượng nước và những biến thế

Mối tương quan của biểu tượng với nhân vật nữ

Tần số xuất hiện (số

lần)

Võ Thị Hảo

Hành trang của người đàn

bà Âu Lạc

Biển

Biển - nơi sinh ra và bao bọc

người đàn bà Âu Lạc.

3

Biển cứu rỗi

Biển

Biển - cứu rỗi và trả lại vẻ thánh thiện cho người đàn bà

làm điếm.

5

Con dại của đá

Biển

Biển - niềm khao khát những

chân trời mới lạ của Sải.

3

Làn môi đồng trinh

Mưa

Mưa - vẻ đẹp tinh khôi, trong

trắng của Hằng.

5

Giàn thiêu

Mưa

Mưa - vẻ đẹp thiên tính của

Nhuệ Anh

15

Phút chối chúa

Sông

Sông Sê San - vẻ đẹp, sự cứu

rỗi của nàng Ly.

3

Con dại của đá

Biển

Biển - là khát vọng sống của

Sải.

4

Đường về trần

Giếng nước

Sự giải thoát và cứu rỗi cho nỗi khổ ải của kiếp đàn bà ở

nhân gian.

1

Ngậm cười

Biển

Biển - vẻ đẹp cứu rỗi (Nàng Hương - vật tế cho biển để

cứu rỗi dân làng).

5

Miền bọt

Biển

Biển - cứu rỗi (làm nguôi

ngoai nỗi đau của nữ giới).

8

Vò Thị Xuân Hà

Đàn sẻ - ri bay ngang rừng

Mưa

Mưa - vẻ đẹp sức sống của

Diễm.

3

Mùa Biển

Biển

Biển - biểu tượng cho khao khát vượt thoát ra khỏi cuộc hôn nhân “chiếm hữu” của nữ

giới.

11

Lời nhắn của biển

Biển

Biển – biểu tượng của nguồn sống, sự cứu rỗi (biển là nguồn sống của dân làng /cô

gái là vật tế cho thần biển để

5