Kinh Nghiệm Phát Triển Thị Trường Logistics Tại Một Số Nước Trong Khu Vực Và

thấy sự cần thiết phải nâng cấp hệ thống phân phối của mình. Và khi các doanh nghiệp chuyển sang áp dụng hệ thống JIT (Just in time) thì họ cũng đặt ra cho các nhà cung cấp một yêu cầu rất chính xác về vận chuyển nguyên vật liệu hoặc giao hàng.

Trên đây là những nguyên nhân cơ bản thúc đẩy sự ra đời và phát triển Logistics trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khi xã hội đã có sự biến đổi, muốn tối ưu hoá quá trình sản xuất vật chất, giờ đây không phải chỉ chú trọng vào khâu sản xuất, nâng cao năng suất lao động, tạo nhiều sản phẩm mà phải biết kết hợp tất cả các yếu tố có liên quan như vận tải, kho bãi, cách lưu trữ nguyên liệu, sản phẩm và quá trình thực hiện đơn hàng... để tạo thành dòng chảy liên tục, đạt được một dịch vụ khách hàng đảm bảo về mặt thời gian đồng thời tiết kiệm được chi phí. Logistics đã ra đời và phát triển nhằm đáp ứng yêu cầu trên.

4. Vai trò và tác dụng của Logistics

4.1. Vai trò

4.1.1. Công cụ liên kết các hoạt động kinh tế quốc tế

Khi thị trường toàn cầu phát triển, Logistics được các nhà quản lý coi như là công cụ, phương tiện liên kết các lĩnh vực khác nhau của chiến lược doanh nghiệp. Logistics tạo ra sự hữu dụng về thời gian và địa điểm cho các hoạt động của doanh nghiệp khi mà khái niệm biên giới quốc gia chỉ còn mang nghĩa tương đối.

Lấy liên minh Châu Âu EU làm một ví dụ. Sau khi đồng tiền chung Châu Âu ra đời, liên minh này đã trở thành một thị trường nội địa khổng lồ và điều đó buộc các nhà sản xuất và kinh doanh phải áp dụng các phương pháp mang tính quốc tế đối với sản xuất, lưu thông và phân phối. Trong một thị trường thống nhất như EU nơi có nền sản xuất chuyên môn hoá đa quốc gia thì mỗi thành viên không cần thiết phải sản xuất một sản phẩm cụ thể hoặc dự trữ sản phẩm đó, họ chỉ cần một hệ thống vận tải hiệu quả để có thể giao hàng nhanh chóng từ quốc gia này sang quốc gia khác.

4.1.2. Tối ưu hóa chu trình lưu chuyển của sản xuất kinh doanh

Vấn đề chi phí, đặc biệt là chi phí vận chuyển luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Việc đọng vốn do duy trì hàng tồn kho cũng là một vấn đề đối với các doanh nghiệp. Vì vậy muốn tối ưu hóa quá trình sản xuất phải cắt giảm tất cả các chi phí không chỉ trong hoạt động sản xuất mà cả trong các lĩnh vực khác như vận tải, lưu kho, phân phối hàng hóa. Việc cắt giảm những chi phí này trong chu trình lưu chuyển của sản xuất kinh doanh chỉ có thể được kiểm soát bằng hệ thống Logistics tiên tiến có sử dụng công nghệ thông tin hiện đại.

4.1.3. Hỗ trợ nhà quản lý ra quyết định chính xác trong hoạt động sản xuấtkinh doanh

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

Để đưa ra được phương án sản xuất kinh doanh tối ưu, người sản xuất kinh doanh phải đối mặt với nhiều yếu tố khách quan cũng như chủ quan. Và

để đưa ra được những quyết định chính xác, họ phải dựa trên những cơ sở như: nguồn nguyên liệu cung ứng ở đâu, thời gian nào, phương tiện vận tải nào sẽ được lựa chọn để vận chuyển, địa điểm kho chứa nguyên liệu, hàng hóa,... Tất cả những vấn đề này muốn giải quyết có hiệu quả không thể thiếu được vai trò của Logistics. Logistics cho phép người quản lý kiểm soát ra quyết định chính xác những vấn đề như: vật liệu cung ứng, lưu trữ trong kho, thời gian địa điểm cung ứng, phương thức vận chuyển,... để giảm tối đa chi phí phát sinh, đảm bảo hiệu quả trong sản xuất kinh doanh.

4.1.4. Giúp các nhà kinh doanh dịch vụ giao nhận vận tải hoàn thiện và đadạng hóa các dịch vụ của mình

Quá trình toàn cầu hóa kinh tế đã làm cho hàng hóa và sự vận động của chúng phong phú và phức tạp hơn, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, đặt ra yêu cầu mới đối với dịch vụ vận tải giao nhận. Mặt khác, sự phát triển mạnh mẽ của tin học cho phép kết hợp chặt chẽ các quá trình cung ứng, sản xuất, lưu kho hàng hóa, tiêu thụ với hoạt động vận tải giao nhận có hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn và đòng thời phức tạp hơn. Nó cho phép người giao nhận vận tải nâng cao chất lượng dịch vụ đối với khách hàng. Phát triển các dịch vụ truyền thống càng cao bao nhiêu, người vận tải giao nhận càng có khả năng đáp ứng yêu cầu thị trường và mở rộng thị trường bấy nhiêu.

Ngày nay người kinh doanh dịch vụ vận tải giao nhận không chỉ đơn thuần là người giao nhận vận chuyển nữa mà thực tế họ đã tham gia cùng với người sản xuất đảm nhận thêm các khâu liên quan đến quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa như: lắp ráp, đóng gói, gom hàng, xép hàng, cung cấp kho hàng, lưu trữ hàng, xử lý thông tin,... thậm chí cả những hoạt động khác trong quá trình sản xuất như cung cấp thông tin hay tạo ra những sản phẩm phù hợp cho những thị trường cụ thể hay các quốc gia.

Hoạt động giao nhận vận tải thuần túy đã dần chuyển sang hoạt động tổ chức toàn bộ dây chuyền phân phối vật chất và trở thành một bộ phận khăng khít của chuỗi mắt xích "cung - cầu". Xu hướng đó không những đòi hỏi phải

phối hợp liên hoàn tất cả các phương thức vận tải (dịch vụ vận tải đa phương thức) mà còn phải kiểm soát được các lượng thông tin, luồng hàng hóa,... Chỉ khi tối ưu hóa được quá trình này mới giải quyết được vấn đề đặt ra là: vừa làm tăng lợi nhuận cho các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, vừa làm tăng lợi nhuận cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải giao nhận, đảm bảo được lợi ích chung.

4.2. Tác dụng

4.2.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh và gia tăng giá trị kinh doanh của cácdoanh nghiệp giao nhận vận tải

Dịch vụ Logistics góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu chi phí trong quá trình sản xuất, tăng cường sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp. Vì theo như thống kê của một số tổ chức nghiên cứu về Logistics cho thấy chi phí cho Logistics là rất lớn. Cho nên, việc hình thành và phát triển dịch vụ Logistics sẽ giúp các doanh nghiệp cũng như toàn bộ nền kinh tế quốc dân giảm được chi phí trong chuỗi Logistics, làm cho quá trình sản xuất kinh doanh tinh giản và đạt hiệu quả hơn. Điều này góp phần làm tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Dịch vụ Logistics có tác dụng tiết kiệm và giảm chi phí trong hoạt động lưu thông phân phối. Như ta đã biết, chi phí lưu thông hàng hóa, chủ yếu là chi phí vận tải chiếm một tỷ lệ không nhỏ và là một bộ phận cấu thành giá cả hàng hóa trên thị trường, đặc biệt là hàng hoá trong buôn bán quốc tế. Mà vận tải lại là yếu tố quan trọng của lưu thông với nhiệm vụ đưa hàng hóa đến nơi tiêu dùng và tạo khả năng để thực hiện giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa. Vận tải cũng là yếu tố quan trọng nhất trong hệ thống Logistics cho nên dịch vụ Logistics ngày càng hoàn thiện và hiện đại sẽ tiết kiệm chi phí vận tải và các chi phí khác phát sinh trong quá trình lưu thông dẫn đến tiết kiệm và giảm chi phí lưu thông.

Dịch vụ Logistics còn góp phần gia tăng giá trị kinh doanh của doanh nghiệp vận tải giao nhận. Đây là loại hình dịch vụ có quy mô mở rộng và

phức tạp hơn nhiều so với hoạt động giao nhận vận tải thuần túy. Trước kia người kinh doanh dịch vụ giao nhận vận tải chỉ cung cấp cho khách hàng những dịch vụ đơn giản, thuần túy và đơn lẻ, nhưng ngày nay khách hàng ngày càng yêu cầu những loại hình dịch vụ đa dạng và phong phú. người vận tải giao nhận trở thành người cung cấp dịch vụ Logistics (Logistics Service Provider).

4.2.2. Mở rộng thị trường buôn bán quốc tế

Vấn đề thị trường là vấn đề luôn được các nhà sản xuất kinh doanh quan tâm. Thị trường cung ứng và tiêu thụ sản phẩm càng tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh phát triển, sản xuất kinh doanh càng phát triển thì càng đạt hiệu quả cao. Xu thế toàn cầu hóa mạnh mẽ đã làm cho khoảng cách về mặt không gian giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ngày càng trải rộng. Các nhà sản xuất kinh doanh muốn chiếm lĩnh và mở rộng thị trường cho sản phẩm của mình phải có sự hỗ trợ của dịch vụ Logistics. Dịch vụ Logistics có tác dụng như chiếc cầu nối trong việc chuyển dịch hàng hóa trên các tuyến đường mới đến các thị trường mới đúng yêu cầu về thời gian và địa điểm đặt ra. Dịch vụ Logistics phát triển có tác dụng rất lớn trong việc khai thác và mở rộng thị trường kinh doanh cho các doanh nghiệp.

4.2.3. Giảm chi phí, hoàn thiện và tiêu chuẩn hóa chứng từ trong kinh doanh,buôn bán và vận tải quốc tế

Một giao dịch trong buôn bán quốc tế thường phải tiêu tốn nhiều loại giấy tờ, chứng từ và theo các chuyên gia buôn bán quốc tế thì riêng chi phí cho các loại giấy tờ, chứng từ rườm rà hàng năm ảnh hướng rất lớn đến các hoạt động buôn bán quốc tế.

Với việc cung cấp các dịch vụ đa dạng trọn gói, Logistics có tác dụng làm giảm rất nhiều chi phí cho giấy tờ, chứng từ trong buôn bán quốc tế. Người kinh doanh dịch vụ vận tải giao nhận thực hiện việc vận chuyển hàng từ kho người bán đến tận kho người mua (Door to Door) trên các phương thức vận tải khác nhau mà chỉ cần một hợp đồng vận tải thể hiện trên một chứng từ

với một chế độ trách nhiệm thống nhất. Dịch vụ vận tải đa phương thức đã loại bỏ đi rất nhiều chi phí cho giấy tờ thủ tục, nâng cấp và chuẩn hóa chứng từ cũng như giảm khối lượng công việc văn phòng trong lưu thông hàng hóa, từ đó nâng cao hiệu quả buôn bán quốc tế.‌

Ngoài ra, việc phát triển Logistics điện tử (Electronic Logistics) sẽ tạo ra cuộc cách mạng trong dịch vụ vận tải và Logistics. Chi phí cho giấy tờ, chứng từ trong lưu thông hàng hóa càng được giảm tới mức tối đa, chất lượng dịch vụ Logistics ngày càng được nâng cao sẽ thu hẹp hơn nữa cản trở về mặt không gian và thời gian trong dòng lưu chuyển nguyên vật liệu và hàng hóa.

II. Kinh nghiệm phát triển thị trường Logistics tại một số nước trong khu vực và trên thế giới

1. Đánh giá chung về tình hình phát triển Logistics trên thế giới trong năm 2007

Trong nhiều thập kỷ qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu, hoạt động Logistics trên thế giới đã và đang phát triển vô cùng mạnh mẽ và ngày càng đóng vai trò to lớn đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế của một quốc gia nói chung. Chúng ta đã có được một cái nhìn bao quát về lịch sử phát triển của Logistics trên thế giới và ít nhiều nắm được xu hướng chung của Logistics trong những năm vừa qua. Vì vậy, sau đây tác giả chỉ xin đưa ra thống kê và đánh giá chung về thị trường Logistics của 150 nước trên thế giới năm 2007 được World Bank (WB) thực hiện thông qua việc xây dựng chỉ số LPI (Logistics Performance Index)

Chỉ số LPI

Chỉ số LPI được xây dựng dựa trên kết quả điều tra trên mạng internet của WB đối với hơn 800 nhà cung cấp dịch vụ Logistics chuyên nghiệp trên toàn cầu. Mỗi nhà cung cấp được đề nghị xếp hạng dựa trên 7 hiệu quả hoạt động của Logistics cho 8 nước nơi họ đang tiến hành công việc kinh doanh của mình. Thang điểm được cho từ 1 đến 5 (điểm 5 là điểm cao nhất).

Bảy lĩnh vực để đánh giá hiệu quả hoạt động của Logistics bao gồm:

 Hải quan (thủ tục hải quan, thời gian thông quan, chi phí gián tiếp, ...).

 Cơ sở hạ tầng (kho bãi, vận tải, hệ thống công nghệ thông tin).

 Vận chuyển quốc tế.

 Năng lực quản lý Logistics nội địa.

 Khả năng "track and trace" (theo dõi hàng hóa trong hệ thông Logistics).

 Chi phí Logistics nội địa.

 Thời gian vận chuyển.

Bảng chỉ số LPI: (xem Phụ lục)

Nhìn chung, bảng thống kê trên đã cho thấy sự khác biệt quan trọng trong hiệu quả hoạt động Logistics giữa các quốc gia và khu vực trên thế giới. Nó không chỉ phản ánh sự khác biệt giữa các nước phát triển và đang hoặc chưa phát triển mà quan trọng hơn là cho thấy nét khác nhau cơ bản giữa những nước có cùng một trình độ phát triển. Những nước đứng đầu bảng xếp hạng là những nước giữ vai trò chủ chốt trong ngành công nghiệp Logistics, trong khi đó những nước cuối bảng bị kìm hãm trong cái vòng luẩn quẩn của những thủ tục hành chính rườm rà, chất lượng dịch vụ yếu kém và không được đầu tư đúng mức.

Đối với những nước đang phát triển, nơi mà thương mại đang là một nhân tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hiệu quả trong hoạt động Logistics cũng tốt hơn nhiều so với những nước có cùng mức thu nhập. Một trong những ví dụ điển hình là: Nam Phi (xếp hạng 24/150), Malaysia (27), Chile (32), Thổ Nhĩ Kỳ (34) của nhóm nước có thu nhập cao hơn trung bình; Trung Quốc (30), Thái Lan (31) của nhóm nước có thu nhập thấp hơn trung bình; và Ấn Độ (39), Việt Nam (53) của nhóm nước có thu nhập thấp.

2. Tình hình phát triển Logistics ở một số nước

2.1. Trung Quốc

Dịch vụ Logistics tại Trung Quốc được hình thành từ những năm cuối

thế kỷ XX nhưng chất lượng còn khá yếu. Chi phí cho hoạt động Logistics lên tới 15% GDP. Tuy nhiên, cùng với việc gia nhâp WTO. Trung Quốc đã có nhiều nỗ lực trong việc phát triển ngành dịch vụ quan trọng này. Do có sự học hỏi kinh nghiệm từ nhiều quốc gia đi trước, cùng với nhận thức đúng hướng của các nhà hoạch định đã khiến ngành Logistics của Trung Quốc gặt hái được nhiều thành tựu to lớn.

Theo Hội đồng cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc, trong kế hoạch năm năm lần thứ 10, Logistics đã đóng góp cho xã hội 158,7 nghìn tỉ NDT, tăng 1,4 lần so với 5 năm lần thứ 9; giảm chi phí cho nền kinh tế quốc dân từ 19,4% năm 2000 xuống còn 18,6% năm 2005. Tổng giá trị gia tăng đạt 1,2 nghìn tỉ NDT tăng 12,7% so với năm 2004, đặc biệt vấn đề phát triển Logistics nằm trong kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm lần thứ 11 và là chương trình nghị sự của Quốc hội Trung Quốc diễn ra vào tháng 3/2006 vừa qua

Với sự phát triển nhanh chóng của Logistics, nhiều tập đoàn quốc gia đã ra đời, trong đó phải kể đến China Ocean Shipping Company, China Shipping Company, Sinotrans, China Post, China Railway, China Storate & Transport..., cùng nhiều công ty tư nhân và các tập đoàn nước ngoài cũng tham gia vào thị trường tiềm năng này.

Để hỗ trợ tối ưu cho việc phát triển ngành dịch vụ Logistics, cũng như các ngành kinh tế khác, chính phủ Trung Quốc đã đầu tư lớn về cơ sở hạ tầng như đường bộ, đường cao tốc, đường sắt, đường vận chuyển khí gas, cảng biển, hệ thống thông tin liên lạc... đặc biệt là quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp, các công viên và trung tâm Logistics chuyên nghiệp phù hợp với Logistics hiện đại của thế giới. Bên cạnh sự đầu tư cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật thì Trung Quốc cũng rất chú trọng đến đào tạo con người cho ngành Logistics, trước đây chỉ có một trường đại học đào tạo về chương trình Logistics, đến nay con số này đã tăng lên 165 trường đại học, cao đẳng, ngoài ra còn nhiều trung tâm đào tạo khác.

Chính phủ Trung Quốc đã làm tốt việc quản lý dịch vụ Logistics và ban