Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Thực Hiện Hợp Đồng Thế Chấp Tài Sản Giữa

Chấm dứt hợp đồng thế chấp tài sản

Việc chấm dứt hợp đồng thế chấp tài sản tuân thủ theo các quy định của Bộ luật dân sự về các trường hợp chấm dứt nghĩa vụ dân sự nói chung và chấm dứt thế chấp nói riêng.

Thứ nhất, các trường hợp chấm dứt quan hệ hợp đồng theo điều 374 Bộ luật dân sự về chấm dứt nghĩa vụ dân sự bao gồm: Chấm dứt do hoàn thành hợp đồng; Chấm dứt do các bên thỏa thuận; Chấm dứt theo quy định của pháp luật (ví dụ đối với phá sản hoặc các giới hạn hợp đồng đối với từng loại hợp đồng cụ thể); Chấm dứt do hợp đồng không còn đối tượng và các bên có thỏa thuận thay thế đối tượng khác hoặc bồi thường thiệt; Chấm dứt do không thể thực hiện hợp đồng; Cá nhân giao kết hợp đồng chết, pháp nhân hoặc chủ thể khác chấm dứt mà hợp đồng phải do chính cá nhân, pháp nhân hoặc chủ thể đó thực hiện; Chấm dứt do vi phạm hợp đồng. Cụ thể hơn, việc chấm dứt thế chấp xảy ra trong các trường hợp được quy định tại điều 327 Bộ luật dân sự 2015: Nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp chấm dứt; Việc thế chấp tài sản được huỷ bỏ hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác; Tài sản thế chấp đã được xử lý; Theo thoả thuận của các bên.

1.3. Nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản giữa ngân hàng thương mại và khách hàng

1.3.1. Nhân tố khách quan

Môi trường kinh tế: Các chủ trương, chính sách kinh tế của Nhà nước trực tiếp ảnh hưởng đến quy mô và chất lượng tín dụng của Ngân hàng cũng như công tác xử lý TSTC. Nhà nước với chủ trương khuyến khích phát triển các lĩnh vực ngành nghề kinh doanh đã tạo ra nhu cầu lớn về vốn cho Ngân hàng, giúp Ngân hàng mở rộng cho vay ra nền kinh tế. Những quy định, cơ chế với từng ngành nghề của Nhà nước có thể tạo cơ hội nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhưng cũng có thể gây ra những khó khăn, do đó tác động đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến khả năng hoàn trả vốn vay cho Ngân hàng. Những chủ trương chính sách trong từng thời kỳ của Đảng và Nhà nước có thể ảnh hưởng rất lớn đến việc phát mãi tài sản thế chấp, thu hồi nợ của Ngân hàng.

Môi trường pháp lý: Môi trường pháp lý ổn định sẽ thuận tiện hơn rất nhiều cho việc kinh doanh của Ngân hàng cũng như của khách hàng và ngược lại các văn bản luật và các quy địnhvề cho vay có tài sản đảm bảo, về đăng ký giao dịch đảm bảo, về xử lý TSTC ... vẫn còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ, gây khó khăn cho Ngân hàng khi xét duyệt cho vay và xử lý TSTC thu hồi nợ.

Môi trường chính trị: Môi trường chính trị ổn định, các doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động, thực hiện hoàn trả nợ cho Ngân hàng đúng hạn. Ngoài ra, môi trường chính trị ổn định sẽ tạo thuận lợi cho việc ban hành các văn bản pháp luật có tính đồng bộ cao, giúp Ngân hàng giải quyết những vướng mắc trong cho vay và xử lý TSTC thu hồi nợ đồng thời nâng cao trách nhiệm của khách hàng.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 105 trang tài liệu này.

1.3.2. Nhân tố chủ quan

Chất lượng đội ngũ cán bộ thẩm định: Với một đội ngũ cán bộ thẩm định có năng lực, có trách nhiệm, có chuyên môn vững sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác thẩm định, giúp Ngân hàng tránh được những rủi ro có thể xảy ra. Ngoài ra, đội ngũ cán bộ có khả năng chuyên sâu từng lĩnh vực, phân tích được tình hình biến động của thị trường sẽ giúp cho việc định giá TSTC được đúng, giảm bớt thiệt hại cho Ngân hàng khi phải phát mại TSTC để thu hồi nợ.

Công tác quản lý, tổ chức, kiểm soát hoạt động Ngân hàng: Tài sản hình thành từ vốn vay không phải là tài sản thực có của doanh nghiệp, mà nó được hình thành từ chính vốn vay Ngân hàng. Do đó, nghĩa vụ quản lý tài sản và quản lý khoản tiền cho vay của Ngân hàng gắn kết với nhau. Chính điều đó đòi hỏi công tác quản lý, tổ chức, kiểm soát hoạt động Ngân hàng phải được thực hiện tốt. Công tác này dược tiến hành chặt chẽ, có trình tự và thường xuyên sẽ khuyến khích các hoạt động thẩm định được diễn ra lành mạnh, ngược lại sẽ tạo khe hở cho một số cán bộ tín dụng gây hậu quả nghiêm trọng cho Ngân hàng. Công tác quản lý, tổ chức, kiểm soát hoạt động tốt sẽ giúp Ngân hàng nắm rõ thông tin về khoản vay, thực trạng TSTC để tránh tình trạng khách hàng sử dụng tiền vay sai mục đích, lừa đảo Ngân hàng.

Năng lực của khách hàng: Năng lực của khách hàng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với Ngân hàng trong việc ra quyết định cho vay và thu hồi nợ. Các Ngân hàng khi thực hiện khoản cho vay đều muốn sau một thời gian nhất định sẽ thu hồi lại khoản vay đó và tiền lãi. Tuy nhiên, nếu năng lực khách hàng kém, phương án kinh doanh không khả thi, những yếu kém trong công tácquản lý dẫn đến làm ăn thua lỗ, không hoàn trả được nợ vay cho Ngân hàng, tác động nghiêm trọng đến chất lượng tín dụng Ngân hàng.

Đạo đức khách hàng: Thái độ của khách hàng đối với việc sẵn sàng hoàn trả nợ vay cho Ngân hàng là hết sức quan trọng. Nếu khách hàng tôn trọng và hợp tác với Ngân hàng, đưa ra các báo cáo tài chính rõ ràng, lành mạnh, trung thực khi xin cấp tín dụng để giúp Ngân hàng thực hiện thẩm định dễ dàng và có hiệu quả, do đó có thể đáp ứng tốt nhu cầu về vốn cho khách hàng. Khi phát sinh xử lý TSTC, khách hàng có trách nhiệm phối hợp tốt với Ngân hàng để đưa ra các biện pháp xử lý cho phù hợp với quy định và yêu cầu của hai bên thì việc xử lý TSTC sẽ diễn ra thuận lợi hơn.

1.4. Kinh nghiệm của một số ngân hàng thương mại trong thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản

Thông qua hoạt động thế chấp tài sản của ngân hàng tác giả nhận thấy ngân hàng TMCP Kỹ thương, chi nhánh Bắc Ninh và ngân hàng TMCP Đông Nam Á, chi nhánh Hải Dương đã thành công trong việc thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản. lý do cụ thể như sau:

Đối với ngân hàng TMCP Kỹ thương, chi nhánh Bắc Ninh việc tổ chức thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản, trong đó có sự quy định chặt chẽ về hình thức, điều kiện đảm bảo hợp đồng thế chấp tài sản cũng như việc kiểm tra, giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản

Đối với Ngân hàng TMCP Đông Nam Á, chi nhánh Hải Dương có được những thành công là nhờ các chính sách linh hoạt trong các hợp đồng thế chấp như việc xử lý tài sản thế chấp; quy định các quyền nghĩa vụ tham gia ký kết hợp đồng; tổ chức thực hiện pháp luật thế chấp tài sản...

1.4.1. Kinh nghiệm của ngân hàng TMCP Kỹ thương, chi nhánh Bắc Ninh

Tên ngân hàng: Ngân hàng TMCP Kỹ Thương, CN Bắc Ninh

Địa chỉ: Số 20, Nguyễn Đăng Đạo, P.Đại Phúc, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh Ngày 02/09/2000, ngân hàng TMCP Kỹ Thương, CN Bắc Ninh được thành

lập, đặt trụ sở Số 20, Nguyễn Đăng Đạo, P.Đại Phúc, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh. ngân hàng TMCP Kỹ Thương, CN Bắc Ninh có chức năng hiện kinh doanh tổng hợp, đa dạng trong lĩnh vực nhà ở; kinh doanh tiền tệ, tín dụng thông qua việc đầu tư vốn, cung ứng tín dụng và dịch vụ nhà; khai thác và mở rộng thị trường, đưa thêm các sản phẩm dịch vụ mới vào kinh doanh. Tại địa bàn Bắc Ninh, ngân hàng là một trong 10 Ngân hàng thương mại hàng đầu, với nhiều năm kinh nghiệm hoạt động.

Bài học kinh nghiệm

Hình thức của hợp đồng thế chấp tài sản: Hợp đồng thế chấp tài sản được lập thành văn bản, trong đó có nội dung về điều kiện vay, mục đích sử dụng tiền vay, hình thức vay, số tiền vay, lãi suất, thời hạn vay, hình thức bảo đảm, giá trị tài sản bảo đảm, phương thức trả nợ và những cam kết khác được các bên thỏa thuận. Mẫu hợp đồng mà các ngân hàng đưa ra không phải là hợp đồng mẫu theo quy định của BLDS, mà chỉ là bản thảo để thuận tiện trong quá trình đàm phán ký kết hợp đồng. Bên vay hoàn toàn có thể thỏa thuận với ngân hàng thay đổi bất kỳ nội dung nào.

Điều kiện đảm bảo thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản: Để giảm thiểu rủi ro trong trường hợp bên vay không trả được nợ, ngân hàng chỉ đồng ý cho bên đi vay được vay vốn khi cầm cố, thế chấp bằng tài sản hoặc có bảo lãnh của bên thứ ba. Các biện pháp bảo đảm này đóng vai trò là phương pháp dự phòng khi rủi ro xảy ra. Khi đó, để đảm bảo cho nghĩa vụ được đảm bảo trong hợp đồng thế chấp tài sản thì các bên kí kết hợp đồng bảo đảm cho khoản vay.

Kiểm tra, giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản: Ngân hàng tiến hành tăng kiểm tra giám sát, xử lý vi phạm đối với các hoạt động liên quan đến ký kết, thanh lý, giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản. Khi khách hàng đi vay không có khả năng trả nợ, ngân hàng cho phép, tôn trọng quyền tự thỏa thuận của các bên khi có tranh chấp xảy ra sẽ giảm thiểu tối đa những xung đột pháp luật

có thể xảy ra trong quá trình giải quyết các tranh chấp. Nếu không thể thỏa thuận ngân hàng mới thực hiện việc đưa ra tòa án để giải quyết theo những cam kết đã ghi trong hợp đồng.

1.4.2. Ngân hàng TMCP Đông Nam Á, chi nhánh Hải Dương Tên ngân hàng: Ngân hàng Đông Nam Á, CN. Hải Dương. Địa chỉ: 122 đường Thống Nhất, Thành phố Hải Dương.

Ngân hàng Đông Nam Á Hải Dương được thành lập từ năm 1994, là một trong những ngân hàng thành lập sớm nhất Việt Nam. Hiện tại Ngân hàng Viettin bank, CN Hải Dương có vốn điều lệ 5.068 tỷ đồng, là một trong 10 ngân hàng TMCP có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam. Tại Hải Dương, NH Đông Nam Á chính thức khai trương ngày 26 tháng 2 năm 2008 trụ sở 122C – 124A Phố Thống Nhất, Phường Lê Thanh Nghị, thành phố Hải Dương. Đến nay ngân hàng đã mở rộng mạng lưới hoạt động với nhiều Phòng Giao dịch trực thuộc như: PGD Nguyễn Lương Bằng, PGD Hải Tân, PGD Kim Thành, PGD Sao Đỏ, PGD Gia Lộc, PGD Thành Đông.

Bài học kinh nghiệm

Xử lý tài sản thế chấp trong hợp đồng thế chấp tài sản: Hợp đồng thế chấp tài sản được ngân hàng tiến hành thẩm định, định giá các tài sản đúng với với giá trị thực của tài sản, tiến hành lập biên bản định giá tài sản và tiến hành ký Hợp đồng tín dụng và giải ngân theo đúng quy trình.

Quyền và nghĩa vụ của chủ thể tham gia ký kết hợp đồng: Quyền và nghĩa vụ của các bên bao giờ cũng phải được quy định rõ ràng trong hợp đồng tín dụng. Khách hàng vay chỉ được sử dụng số tiền đó vào mục đích gì. Đến thời hạn nào phải hoàn trả nợ vay… và ngược lại ngân hàng có nghĩa vụ giải ngân đúng số tiền và thời gian đã thỏa thuận cũng như có quyền kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng vốn vay hoặc thu hồi nợ theo quy định trong hợp đồng tín dụng mà hai bên đã ký kết.

Thực hiện việc đẩy mạnh các hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật thế chấp tài sản; Nâng cao năng lực, trách nhiệm, đạo đức của cán bộ ngân hàng với khách hàng vể trình tự, thủ tục giải quyết hợp đồng thế chấp tài sản; Xây dựng, kiện toàn

hệ thống cơ quan đăng ký giao dịch đảm bảo, hiện đại hóa hệ thống lưu trữ, kết nối, trao đổi thông tin giao dịch đảm bảo.

1.4.3. Áp dụng kinh nghiệm của một số ngân hàng cho ngân hàng PGbank Quảng Ninh

Thông qua những kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á, chi nhánh Hải Dương và ngân hàng TMCP Kỹ thương, chi nhánh Bắc Ninh về việc tổ chức thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản, cho phép rút ra kinh nghiệm cho ngân hàng PGbank Quảng Ninh như sau:

+ Cần đẩy mạnh các hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật thế chấp tài sản; Nâng cao năng lực, trách nhiệm, đạo đức của cán bộ ngân hàng với khách hàng vể trình tự, thủ tục giải quyết hợp đồng thế chấp tài sản.

+ Cần xây dựng, kiện toàn hệ thống cơ quan đăng ký giao dịch đảm bảo, hiện đại hóa hệ thống lưu trữ, kết nối, trao đổi thông tin giao dịch đảm bảo; Tăng cường các hoạt động dịch vụ, tư vấn pháp lý, trợ giúp pháp lý trong thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản.

+ Cần tăng cường kiểm tra giám sát, xử lý vi phạm đối với các hoạt động liên quan đến ký kết, thanh lý, giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản. Đồng thời thực hiện nghiêm túc quy định Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia ký kết hợp đồng.

Bên cạnh đó, thông qua phần đánh giá những hạn chế; quan điểm đảm bảo thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản, các giải pháp đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng hợp đồng thế chấp tài sản giữa PGbank Quảng Ninh và Khách hàng cụ thể như sau:

+ Giải pháp đẩy mạnh các hoạt động tổ chức thực hiện hợp đồng thế chấp tài

sản

+ Nâng cao năng lực, trách nhiệm, đạo đức của cán bộ ngân hàng với khách

hàng vể trình tự, thủ tục giải quyết hợp đồng thế chấp tài sản

+ Xây dựng, kiện toàn hệ thống cơ quan đăng ký giao dịch đảm bảo, hiện đại hóa hệ thống lưu trữ, kết nối, trao đổi thông tin giao dịch đảm bảo

+ Tăng cường các hoạt động dịch vụ, tư vấn pháp lý, trợ giúp pháp lý trong thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản

+ Tăng cường kiểm tra giám sát, xử lý vi phạm đối với các hoạt động liên quan đến ký kết, thanh lý, giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản

+ Nâng cao hiệu quả giao kết và thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản.

CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG HỢP ĐỒNG THẾ CHẤP TÀI SẢN GIỮA NGÂN HÀNG PGBANK QUẢNG NINH VÀ KHÁCH HÀNG

2.1. Giới thiệu về ngân hàng PGbank Quảng Ninh

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển

Tên ngân hàng: Ngân hàng TMCP xăng dầu petrolimex, chi nhánh Quảng Ninh (PG Bank Quảng Ninh)

Địa chỉ: 156B Lê Thánh Tông, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Năm 2009, PG Bank Chi nhánh (CN) Quảng Ninh chính thức đi vào hoạt động. Đến nay, CN đã tạo dựng được vị thế vững vàng trong giới tài chính ngân hàng vùng đất mỏ Quảng Ninh.

Năm 2013, ngân hàng mở rộng thêm 2 phòng giao dịch Cẩm Phả và Hà Tu và phát triển đội ngũ hơn 50 CBNV, PG Bank Quảng Ninh đã và đang khẳng định vị thế của một chi nhánh “trẻ và khỏe” có tốc độ phát triển nhanh về quy mô hoạt động và kết quả kinh doanh luôn dẫn đầu hệ thống PG Bank. Không chỉ đóng góp vào kết quả hoạt động kinh doanh của toàn hệ thống, PG Bank Quảng Ninh cũng đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của ngành ngân hàng tỉnh cũng như có những nỗ lực đóng góp cho người dân vùng mỏ.

Năm 2018, PG Bank ra mắt và khai trương hoạt động Phòng giao dịch Cẩm Phả- Chi nhánh Quảng Ninh trên cơ sở di chuyển tới địa điểm mới số 398B, Tổ 1, Khu 1B, phường Cẩm Trung, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Phòng giao dịch mới nằm trên trục đường Trần Phú, cách chợ Địa Chất (chợ trung tâm lớn nhất TP Cẩm Phả) khoảng 100m, đây là trục đường chính của Thành phố Cẩm Phả, là khu vực dân cư đông đúc, sầm uất, giao thông thuận tiện