Mục Tiêu Giáo Dục Chính Trị Tư Tưởng Cho Học Sinh Thpt

nạn xã hội.

Giáo dục chính trị, tư tưởng phải làm cho học sinh nhận thức rằng, mục tiêu, lý tưởng của Đảng là khoa học, là đúng đắn và chỉ có độc lập thực sự mới tạo điều kiện để xây dựng thành công CNXH, và chỉ có xây dựng CNXH có kết quả thì mới đem lại độc lập bền vững cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc thực sự cho nhân dân. Bác Hồ đã từng dạy rằng, nước được độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc thì độc lập chẳng có ích gì. Như vậy, chỉ có độc lập dân tộc thôi thì chưa đủ mà phải phần đấu để xây dựng thành công CNXH. Thật vậy, dân có giàu thì nước mới mạnh; nước càng mạnh thì tạo điều kiện để nhân dân có cuộc sống ấm no, và tự do, hạnh phúc chỉ thực sự có được trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Nhằm thực hiện mục tiêu đó tức là mỗi học sinh phải tích cực tham gia vào hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Cụ thể là, với khả năng và điều kiện của mỗi người cần ra sức phát triển kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội; tham gia giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam; góp phần tích cực vào phong trào vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

1.3.3.Mục tiêu giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

Hoạt động GDCT-TT cho học sinh nhằm góp phần đắc lực vào việc xây dựng con người mới XHCN, cụ thể là các mục tiêu sau:

- Bồi dưỡng lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, thế giới quan cách mạng và nhân sinh quan đúng đắn cho học sinh THPT;

- Tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước nhằm rèn luyện và nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí cách mạng của học sinh THPT.

- Thỏa mãn các nhu cầu tinh thần ngày càng cao nhằm xây dựng một đời sống tinh thần phong phú, đa dạng cho học sinh THPT.

- Nhận diện và đấu tranh chống những quan điểm sai trái, thù địch, xuyên

tạc bản chất cách mạng, đường lối đổi mới của Đảng nhằm khẳng định tính cách mạng và khoa học của hệ tư tưởng Mác -Lênin;

1.3.4.Nội dung giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 135 trang tài liệu này.

Trong văn kiện Đại hội Đảng qua các thời kỳ và các nghị quyết của Trung ương liên quan đến công tác GDCT-TT và công tác thanh niên cho phép tác giả khái quát các nội dung cơ bản của GDCT-TT cho thanh niên, học sinh là:

Giáo dục truyền thống dân tộc, trong đó, tập trung giáo dục truyền thống yêu nước chân chính cho thế hệ trẻ, nhất là đối với học sinh THPT. Việc giáo dục tinh thần yêu nước phải tiến hành với những biện pháp khoa học, có hiệu quả. Về điều này, Bác Hồ đã chỉ rõ: “Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý… Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý, kín đáo ấy đều được trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước” [21].

Giáo dục lý tưởng cách mạng (thông qua việc học tập các môn lý luận chính trị, các hội thi tìm hiểu về lịch sử, quê hương, đất nước…) giúp học sinh THPT hiểu đúng về chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam; từ đó có niềm tin tuyệt đối vào Đảng, Nhà nước, vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong hội nhập kinh tế quốc tế toàn cầu. Đồng thời, nhận diện và đấu tranh chống các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch. Để khắc phục tình trạng suy thoái đạo đức, mờ nhạt lý tưởng trong một bộ phận học sinh THPT hiện nay, cần nhận thức rõ tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương (khóa X), đó là: “ Nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên, nhất là học sinh sinh viên…, tiếp tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc, kiên định mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội... ”[12].

Giáo dục cho học sinh THPT tinh thần, thói quen tự giác thực hiện chuẩn

mực về phẩm chất đạo đức và ý thức chấp hành pháp luật; học sinh THPT luôn xung kích, đi đầu; chủ động sáng tạo, tích cực cống hiến sức lực, trí tuệ vào sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

Giáo dục cho học sinh THPT năng lực hoạt động chính trị - xã hội như tổ chức, vận động, tuyên truyền, giáo dục, giúp đỡ mọi người cùng tham gia vào các hoạt động chính trị - xã hội với tinh thần tích cực tự giác, với động cơ đúng đắn, trước hết là đối với những tổ chức gần gũi chính mình như Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.

Các nội dung GDCT-TT này được xây dựng thành các chương trình hành động của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương, của các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó vai trò then chốt trong các trường THPT là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên các cấp.

Trong các trường THPT, nội dung GDCT-TT cho học sinh THPT được xây dựng và lồng ghép, tích hợp trong mục tiêu giáo dục, trong các chương trình dạy học, trong tài liệu giáo khoa các môn học, cấp học và trong hầu hết các hoạt động học tập trong và ngoài lớp, cũng như các sinh hoạt cộng đồng. Mặt khác, các nội dung GDCT-TT cho học sinh THPT còn được thực hiện thông qua các hoạt động trao đổi, đối thoại giữa lãnh đạo, người đứng đầu với thanh niên, học sinh, góp phần quan trọng trong việc nắm bắt, dự báo tình hình tư tưởng, định hướng dư luận xã hội trong thế hệ trẻ và kịp thời giải quyết những kiến nghị, bức xúc của học sinh cũng như định hướng nghề nghiệp việc làm cho học sinh THPT.

1.3.5. Các con đường giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

1.3.5.1 Thông qua giảng dạy các môn học

Tổ chức dạy học trên lớp theo hướng lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục truyền thống lịch sử trong chương trình dạy học thông qua các môn học chiếm ưu thế.

Hoạt động dạy học trên lớp là hoạt động giữ vai trò chủ đạo, định hướng cho sự phát triển của HS THPT. Tùy theo nội dung, chương trình của từng môn học mà

GV lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp nhằm phát triển tri thức, kĩ năng, thái độ. GV có thể lựa chọn lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục chính trị tư tưởng, các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước cho học sinh ở trường trung học trong chương trình dạy học thông qua các môn học chiếm ưu thế như: Lịch sử, Ngữ văn, Địa lý, Giáo dục công dân, …

GV cần nghiên cứu nội dung dạy học từ đó thiết kế các tình huống dạy học sinh, áp dụng các phương pháp dạy học tích cực để tạo dựng được sự liên kết giữa HS với nhau, chia sẻ, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau bàn bạc, trao đổi thông tin, trao đổi những quan điểm cá nhân, xây dựng bầu không khí học tập thoải mái, không căng thẳng, mệt mỏi từ đó cuốn hút HS tham gia vào hoạt động nhóm, lớp. Như vậy, thông qua dạy học lồng ghép, tích hợp không những đảm bảo được mục tiêu môn học mà còn giáo dục tư tưởng, chính trị, rèn luyện trở thành công dân tốt cho học sinh.

Để tổ chức dạy học trên lớp theo hướng lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục truyền thống trong chương trình dạy học thông qua các môn học chiếm ưu thế. Về phía GV phải có trình độ hiểu biết sâu và năng lực thiết kế, tổ chức và kiểm tra đánh giá theo hướng lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục tư tưởng, chính trị. Về phía HS phải chủ động, tích cực, sáng tạo phối hợp với các HS khác hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

1.3.5.2. Thông qua tổ chức các loại hình hoạt động và sinh hoạt tập thể

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không những giúp HS củng cố, mở rộng những tri thức mà còn hình thành được thái độ tình cảm, rèn luyện kĩ năng. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được thực hiện qua nhiều hình thức: Hội thi, tham quan, giao lưu, tọa đàm, ngoại khóa. được tổ chức theo các chủ đề trong năm. Những hoạt động này thường thu hút và gây hứng thú cho học sinh, tạo sân chơi bổ ích, lành mạnh qua đó giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh.

Trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần chú ý tạo sự hấp dẫn, đa dạng, phong phú để thu hút đông đảo HS tham gia đồng thời

cũng cần phải chú ý phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS trong tổ chức hoạt động để hoạt động này cũng là một trong những con đường cơ bản để giáo dục truyền thống lịch sử địa phương, lịch sử dất nước và truyền thống yêu nước của quann và dân ta cho học sinh.

1.3.5.3. Thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm thực tiễn

Hoạt động trải nghiệm là những hoạt động hình thành và phát triển ở HS những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm, giá trị, kĩ năng sống cần thiết. Hoạt động này sẽ cung cấp cho HS kiến thức thực tiễn gắn bó với đời sống, địa phương, cộng đồng, đất nước, mang tính tổng hợp nhiều lĩnh vực giáo dục, nhiều môn học; dễ vận dụng vào thực tế. Các hoạt động trải nghiệm cho HS bao gồm hoạt động trải nghiệm sáng tạo và thực tiễn cuộc sống:

- Tổ chức cho học sinh đi thăm quan học tập ở hiện trường, ở các bảo tàng lịch sử trong và ngoài địa phương, ở các nhà truyền thống cách mạng (thành phố, các huyện lân cận, tỉnh), các di tích lịch sử địa phương.

- Tổ chức sưu tầm các sử liệu, tranh ảnh, hiện vật có liên quan đến lịch sử địa phương, lịch sử dân tộc.

- Tổ chức cho học sinh đi viếng, tu sửa, vệ sinh các nghĩa trang liệt sĩ, các nhà tưởng niệm, các bia ghi công các anh hùng liệt sĩ ở địa phương.

- Tổ chức cho học sinh đi thăm các anh hùng, các Bà mẹ Việt Nam anh hùng còn sống.

Chính từ những đặc trưng trên nên hoạt động này cũng là con đường có nhiều thuận lợi cho việc giáo dục tư tưởng, chính trị cho học sinh.

1.3.5.4. Thông qua sinh hoạt dưới cờ

Hoạt động sinh hoạt dưới cờ là hoạt động sinh hoạt tập thể nhằm hình thành cho học sinh có thêm nhiều kỹ năng và hiểu biết. Hoạt động sinh hoạt dưới cờ hàng tuần sẽ tạo ra một sân chơi giúp học sinh được giao lưu, học hỏi lẫn nhau, có thêm nhiều kiến thức và hiểu biết xã hội, tạo ra nhiều hứng thú cho học sinh ở các hoạt động ngoài giờ lên lớp.

Hoạt động sinh hoạt dưới cờ hàng tuần còn có nhiệm vụ quan trọng trong việc giáo dục học sinh về mặt nhận thức những ưu điểm cũng như tồn tại của chính bản thân, mặt khác sinh hoạt dưới cờ còn có nhiệm vụ giáo dục đạo đức lối sống tích cực cho học sinh qua những tiết chuyên đề hay những tiết tuyên truyền, ủng hộ giúp giáo dục cho học sinh có tinh thần tương thân tương ái, biết đoàn kết, sẻ chia những khó khăn, biết giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, những người gặp hoạn nạn.

Bản kế hoạch sinh hoạt dưới cờ bao gồm:

- Nội dung: Nội dung của từng tiết sinh hoạt dưới cờ phải thể hiện nội dung giáo dục chủ điểm của tháng, là phần hoạt động của tháng theo đúng kế hoạch đã xây dựng. Tuy nhiên từng tiết cần xác định rõ nội dung cơ bản trọng tâm vầ nội dung khác nhằm tăng tính đa dạng và hấp dẫn học sinh.

- Biện pháp thực hiện: Sắp xếp trình tự các nội dung sẽ thực hiện trong tiết sinh hoạt dưới cờ mà thực chất đó là chương trình của tiết sẽ diễn ra trong thực tế.

-Người thực hiện: Trên cơ sở nội dung chương trình đã vạch ra, Ban giám hiệu cùng Bí thư Đoàn trường phân công từng công việc cho những thành viên có trách nhiệm.

- Khi phân công cần làm rõ công việc cho học sinh, công việc cho giáo viên, thành phần khác. Sự phân công rõ ràng cụ thể sẽ làm tăng thêm tính hiệu quả của tiết sinh hoạt dưới cờ.

- Thời gian: Tiết chào cờ đầu tuần thường tiến hành vào tiết đầu tiên của buổi sáng ngày thứ hai hàng tuần. Để đảm bảo thời gian và nội dung thì cần cụ thể thời gian cho từng hoạt động một cách rõ ràng.

- Cơ sở vật chất: Chuẩn bị sân khấu sạch sẽ, bàn ghế cho giáo viên, ghế ngồi cho học sinh, âm thanh loa đài…

Tiến hành tiết sinh hoạt dưới cờ

- Tiết sinh hoạt dưới cờ được tiến hành với những công việc: Tập hợp học

sinh, ổn định, chỉnh đốn hàng ngũ, trang phục…, tất cả trong tư thế nghiêm trang chuẩn bị chào cờ.

- Nghi lễ chào cờ bắt đầu bằng việc chào cờ, hát quốc ca. Việc hát quốc ca yêu cầu tất cả học sinh đều phải hát, không bật băng hay cho một vài học sinh trong đội nghi lễ hát.

- Sau đó là tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu, chương trình của tiết chào

cờ.

- Tiến hành nội dung cơ bản của tiết sinh hoạt dưới cờ như sau: Từng nội

dung người được phân công tiến hành và đảm bảo sát với thời gian dự kiến.

- Việc trình bày phải mạch lạc, cụ thể đủ nghe. Giáo viên cần bám sát lớp trong suốt thời gian diễn ra sinh hoạt dưới cờ. Đội ngũ trực tuần, theo dõi nhắc nhở việc giữ trật tự.

1.3.6. Đánh giá kết quả hoạt động giáo chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

Để tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống lành mạnh cho học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy kiểm tra, đánh giá các môn Đạo đức, Giáo dục công dân, Giáo dục chính trị cho học sinh, sinh viên trong chương trình giáo dục hiện hành.

Việc đánh giá kết quả giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức, lối sống thông qua kết quả học tập có liên hệ thực tiễn của các môn học tích hợp, kết quả hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, các phong trào thi đua, các cuộc thi tìm hiểu của học sinh. Học sinh biết vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học trong bài học gắn thực tế, gần gũi với cuộc sống. Đánh giá hai mặt giáo dục của học sinh hàng năm.

Để đánh giá kết quả GD CT-TT cho HS, hàng năm Hiệu trưởng nhà trường phải xây dựng kế hoạch kiểm tra, xây dựng các lực lượng kiểm tra; tổ chức tiến hành kiểm tra thường xuyên, định kỳ; Tổng kết đánh giá, thông tin phản hồi tới người dạy và người học.

1.4. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của hiệu trưởng trường trung học phổ thông

Theo luật giáo dục (2005) Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của trường THPT, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận. Do vậy hiệu trưởng sẽ là chủ thể quản lý trực tiếp hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT. Cụ thể, hiệu trưởng có nhiệm vụ và quyền hạn như sau:

1. Xây dựng, tổ chức bộ máy nhà trường;

2. Thực hiện các quyết nghị của Hội đồng trường.

3. Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch nhiệm vụ năm học; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đồng trường và các cấp có thẩm quyền;

4. Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó; đề xuất các thành viên của Hội đồng trường trình cấp có thẩm quyền quyết định;

5. Quản lý giáo viên, nhân viên; quản lý chuyên môn; phân công công tác, kiểm tra, đánh giá xếp loại giáo viên, nhân viên; thực hiện công tác khen thưởng, kỉ luật đối với giáo viên, nhân viên; thực hiện việc tuyển dụng giáo viên, nhân viên; ký hợp đồng lao động; tiếp nhận, điều động giáo viên, nhân viên theo quy định của Nhà nước;

6. Quản lý học sinh và các hoạt động của học sinh do nhà trường tổ chức; xét duyệt kết quả đánh giá, xếp loại học sinh, ký xác nhận học bạ, ký xác nhận hoàn thành chương trình tiểu học cho học sinh tiểu học (nếu có) của trường phổ thông có nhiều cấp học và quyết định khen thưởng, kỷ luật học sinh;

7. Quản lý tài chính, tài sản của nhà trường;

8. Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân viên, học sinh; tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường; thực hiện công tác xã hội hoá giáo dục của nhà trường;

9. Chỉ đạo thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động của ngành; thực hiện công khai đối với nhà trường;