Mục Tiêu Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Chính Trị Tư Tưởng Cho Học Sinh Thpt

10. Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và hưởng các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật.

1.4.2. Mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

Mục tiêu của công tác quản lý hoạt động GDCT-TT cho HS chính là thực hiện có hiệu quả các mục tiêu GDCT-TT cho HS đã nêu ở trên, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo của nhà trường và cao nhất là góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục “đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [5].

Công tác GDCT-TT phải giúp HS hiểu biết và nắm vững được các chủ trương đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, phát huy được vai trò tích cực, chủ động sáng tạo trong học tập, rèn luyện và ý thức chính trị-tư tưởng, góp phần đào tạo HS trở thành những người biết sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

1.4.3.1. Lập kế hoạch GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông

Lập kế hoạch là quá trình xác định mục tiêu hoạt động và quyết định những gì cần làm để đạt được mục tiêu đó. Lập kế hoạch GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông là quá trình người hiệu trưởng nhà trường xác định mục tiêu GDCT-TT và quyết định những công việc trong công tác GDCT-TT để đạt được mục tiêu GDCT-TT đặt ra.

Nội dung công tác lập kế hoạch GDCT-TT cho học sinh của hiệu trưởng trường trung học phổ thông bao gồm các công việc:

- Xác định mục tiêu GDCT-TT. Mục tiêu GDCT-TT mang tính định hướng cho công tác GDCT-TT trong nhà trường. Khi thiết lập mục tiêu GDCT-

TT cần đảm bảo thể hiện tất các chủ trương, chính sách GDCT-TT của nhà nước, ngành giáo dục và đào tạo để từ đó hình thành các phẩm chất chính trị, tư tưởng cho học sinh trung học phổ thông.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 135 trang tài liệu này.

- Nghiên cứu các văn bản nghị quyết về công tác GDCT-TT cho học sinh. Các văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo; các văn bản của Sở Giáo dục và Đào tạo [32], [33], [7] cùng với các cơ quan chức năng có liên quan đến GDCT-TT cho học sinh.

- Đánh giá thực trạng công tác GDCT-TT hiện nay. Đây là công việc quan trọng trong lộ trình GDCT-TT cho học sinh để kế hoạch đó sát với thực tiễn và phù hợp với học sinh, đánh giá những mặt mạnh, mặt yếu, thời cơ và thách thức... Việc đánh giá thực tiễn đặc biệt là mặt yếu và hạn chế sẽ là cơ sở khoa học để đảm bảo kế hoạch khi thực hiện sẽ khắc phục được những tồn tại cần thiết trong công tác GDCT-TT, tận dụng được các cơ hội, thời cơ tạo nên sức mạnh, điều kiện tốt nhất cho công tác GDCT-TT.

- Xác định các nội dung GDCT-TT cho học sinh trong nhà trường. Kế hoạch GDCT-TT có hiệu quả đến đâu tùy thuộc vào nhiều vấn đề trong đó có một vấn đề cơ bản là xác định đúng các nội dung GDCT-TT cho học sinh trong nhà trường. Việc xác định rõ các nội dung GDCT-TT cho học sinh với các nội dung cần thiết, lâu dài và cụ thể sẽ làm cho bảng GDCT-TT vừa đảm bảo toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm để kịp thời giải quyết.

- Lập kế hoạch thực hiện các nội dung GDCT-TT. Việc thực hiện nội dung giáo dục được tổ chức bằng nhiều con đường khác nhau, nhà quản lý phải có kế hoạch GDCT-TT thông qua tổ chức hoạt động dạy học, thông qua sinh hoạt tập thể, thông qua hoạt động trải nghiệm thực tiễn.

- Xác định các biện pháp để thực hiện kế hoạch GDCT-TT: Biện pháp về tổ chức hành chính; biện pháp về tâm lý giáo dục, biện pháp về kinh tế để tiến hành GDCT-TT cho học sinh.

- Lập kế hoạch về thời gian, tài chính, cơ sở vật chất cho việc GDCT-TT. Khi lập kế hoạch chiến lược hay kế hoạch cụ thể GDCT-TT cho học sinh phải

dự kiến được tất cả các yếu tố vật chất phục vụ cho công tác GDCT-TT để kế hoạch đó có thể thực hiện tốt.

1.4.3.2. Tổ chức bộ máy GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông

Tổ chức GDCT-TT cho học sinh của hiệu trưởng là quá trình xác định các thành phần tham gia, xác định mối quan hệ giữa các thành phần tham gia, nhằm làm cho hoạt động GDCT-TT thực hiện có hiệu quả, đạt được mục tiêu GDCT-TT đặt ra.

Nội dung công tác tổ chức bộ máy GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông bao gồm:

- Xác định các lực lượng tham gia quản lý GDCT-TT cho học sinh trong nhà trường bao gồm: các lực lượng trong nhà trường, như hiệu trưởng cùng ban giám hiệu, các tổ chức chính trị trong nhà trường như: công đoàn, đoàn thành niên...

- Xây dựng nhiệm vụ của từng bộ phận trong cơ cấu tổ chức tham gia GDCT-TT. Xác định nhiệm vụ cụ thể của hiệu trưởng cùng ban giám hiệu. Nhiệm vụ và nội dung công việc cụ thể của tác tổ chức chính trị trong nhà trường trong công tác GDCT-TT cho học sinh:

Hiệu trưởng là lãnh đạo cao nhất của nhà trường trực tiếp quản lý GDCT- TT trong nhà trường phổ thông, triển khai các chủ trương, chính sách về GDCT- TT của Đảng và Nhà nước, trao nhiệm vụ cho các lực lượng tham gia GDCT-TT trong nhà trường.

Các phó hiệu trưởng giúp việc cho hiệu trưởng và thừa ủy quyền của hiệu trưởng tổ chức GDCT-TT cho học sinh.

Các tổ chức chính trị như công đoàn, đoàn thanh niên, thông qua sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền, tham gia GDCT-TT cho học sinh, tổ chức GDCT- TT cho học sinh.

- Xây dựng cơ chế làm việc, tổ chức phối hợp điều hành hoạt động GDCT- TT: Cơ chế làm việc giữa các bộ phận giáo dục trong nhà trường: hiệu trưởng -

phó hiệu trưởng - tổ trưởng chuyên môn - giáo viên chủ nhiệm lớp; cơ chế làm việc với các tổ chức chính trị trong nhà trường. Việc xác định được chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận cụ thể và thiết lập được cơ chế làm việc, quản lý GDCT-TT trong nhà trường và với ngoài nhà trường sẽ là điều kiện đảm bảo để hoạt động GDCT-TT cho học sinh đạt kết quả.

- Xác định các lực lượng tham gia và tổ chức tập huấn cho giáo viên cùng các lực lượng tham gia GDCT-TT cho học sinh về các nội dung, hình thức, phương pháp... GDCT-TT cho học sinh.

1.4.3.3. Chỉ đạo, điều khiển hoạt động giáo dục GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông

Chỉ đạo hoạt động GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông là quá trình người hiệu trưởng điều hành, điều khiển, tổ chức hoạt động GDCT-TT, động viên, giúp đỡ cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên trong nhà trường cùng các lực lượng ngoài xã hội thực hiện nhiệm vụ GDCT-TT đã được xác định, nhằm đạt được mục tiêu GDCT-TT đặt ra.

Nội dung công tác chỉ đạo hoạt động GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông bao gồm:

- Ra các quyết định GDCT-TT cho học sinh bằng văn bản, cụ thể hóa các văn bản pháp quy của cấp trên về GDCT-TT trong nhà trường.

- Tổ chức hoạt động GDCT-TT cụ thể là tiến hành các hoạt động GDCT- TT như tổ chức dạy học môn học, đặc biệt là những môn học có ưu thế như Giáo dục công dân; tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm mục đích giáo dục cho học sinh.

- Đôn đốc, động viên, kích thích hoạt động GDCT-TT cho các lực lượng tham gia vị trí công tác của mình để công tác GDCT-TT đạt hiệu quả.

- Trong công tác GDCT-TT nhiều khi do thực tiễn đòi hỏi cần thết phải điều chỉnh so với kế hoạch đã được xây dựng để đạt được mục tiêu giáo dục cho học sinh phù hợp với thực tiễn giáo dục đặt ra. Vì vậy, người hiệu trưởng, giám sát và điều chỉnh các hoạt động của các bộ phận, các thành viên, các lực lượng

trong và ngoài nhà trường tham gia GDCT-TT.

- Tổng kết đánh giá công tác GDCT-TT để từ đó lựa chọn những điển hình, những ưu điểm, những mặt mạnh trong công tác GDCT-TT. Trên cơ sở đó có tiền đề cơ sở để thực hiện các hoạt động GDCT-TT phù hợp hơn và có hiệu quả hơn.

1.4.3.4. Kiểm tra hoạt động GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông

Kiểm tra hoạt động GDCT-TT cho học sinh là quá trình người hiệu trưởng tổ chức giám sát hoạt động GDCT-TT, kết quả hoạt động GDCT-TT và uốn nắn, sửa chữa những lệch lạc trong công tác GDCT-TT trong những trường hợp cần thiết.

gồm:

Nội dung kiểm tra hoạt động GDCT-TT cho học sinh trung học phổ thông

- Xây dựng các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá GDCT-TT. Các tiêu chuẩn

kiểm tra có thể theo các tiêu chí về mục tiêu GDCT-TT, nội dung GDCT-TT, hình thức GDCT-TT, các lực lượng tham gia GDCT-TT và kết quả GDCT-TT.

- Đo đạc, đánh giá mức độ thực hiện các nhiệm vụ GDCT-TT theo kế hoạch. Hiệu trưởng cần phải phân tích kết quả, căn cứ vào chuẩn, vào các chỉ số đã được xác định trong tiêu chuẩn để đưa ra các kết luận về mức độ thực hiện GDCT-TT ở mỗi một bộ phận trong nhà trường và mỗi một thành viên trong công tác giáo dục. Điều này đòi hỏi những người thực hiện phải có chuyên môn về năng lực đánh giá, có tính khách quan trung thực và công bằng trong đánh giá GDCT-TT.

Người hiệu trưởng cần có thu thập các thông tin về việc GDCT-TT của các bộ phận, so sánh với các tiêu chí đã xác định để đánh giá mức độ đạt được của mỗi một bộ phận, thành viên tham gia GDCT-TT.

- Kiểm tra việc thực hiện GDCT-TT đã xác định theo các hình thức khác nhau: kiểm tra trực tiếp, kiểm tra gián tiếp thông qua các lực lượng tham gia GDCT-TT, các hình thức khác nhau; kiểm tra báo trước và kiểm tra đột xuất việc thực hiện công tác GDCT-TT.

- Phát hiện điều chỉnh các sai lệch khi tổ chức hoạt động GDCT-TT. Hiệu trưởng phải thường xuyên theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động của các bộ phận, của các thành viên tham gia GDCT-TT trong nhà trường để phát hiện ra những sai sót, sửa chữa những sai sót; điều chỉnh công tác GDCT-TT phù hợp với tình hình thực tiễn mà vẫn đảm bảo yêu cầu của kế hoạch GDCT-TT. Có như vậy thì người hiệu trưởng mới có những biện pháp động viên khen thưởng kịp thời và xử lý những hiện tượng xấu trong công tác GDCT-TT cho học sinh.

- Tổng hợp kết quả thực hiện nhiệm vụ kiểm tra các bộ phận thực hiện nhiệm vụ tổ chức hoạt động GDCT-TT. Sau khi kiểm tra cần có sự tổng kết rút kinh nghiệm công tác GDCT-TT, từ đó nhân điển hình để phát huy hiệu quả của công tác GDCT-TT và đặc biệt sử dụng kết quả kiểm tra như một chỉ báo trong việc đánh giá giáo viên và phát triển nghề nghiệp cho giáo viên trung học phổ thông.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh THPT

Quá trình quản lý các hoạt động GDCT-TT cho HS trong các trường THPT luôn chịu tác động và ảnh hưởng của các yếu tố khách quan, chủ quan.

1.5.1. Yếu tố chủ quan

* Vai trò của hiệu trưởng và bộ máy quản lý của nhà trường

Hiệu trưởng và bộ máy quản lý của nhà trường là yếu tố quan trọng nhất trong việc GDCT-TT cho HS theo những chuẩn giá trị tiến bộ, đúng đắn, theo định hướng XHCN. Hiệu trưởng có nhận thức đúng về vị trí, vai trò quan trọng của công tác GDCT-TT cho HS, thì hoạt động GDCT-TT cho học sinh sẽ được chú trọng thực hiện trong nhà trường. Đồng thời, hiệu trưởng phải có năng lực trong lãnh đạo, thì công tác quản lý đổi mới hoạt động GDCT sẽ được nâng cao về chất lượng thông qua hoạt động như: chỉ đạo cụ thể, sâu sát hơn đối với các tổ chuyên môn, giáo viên, đối với các tổ chức trong nhà trường như Công đoàn, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội LHTN Việt Nam... trong tổ chức các hoạt động

cho HS, thông qua đó tiến hành công tác GDCT-TT cho HS theo mục tiêu chung đã đề ra.

* Chất lượng của đội ngũ giáo viên

Với vai trò là chủ thể trực tiếp trong quá trình giảng dạy, đội ngũ giáo viên nói chung và giáo viên trực tiếp giảng dạy các môn học có tích hợp nội dung giảng dạy về lý luận chính trị nói riêng cần phải có trình độ chuyên môn, có tư cách đạo đức, lối sống trong sáng. Những phẩm chất này sẽ có sự ảnh hưởng, tác động mạnh mẽ đến hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng, tình cảm cho HS. Chính vì thế trong giai đoạn hiện nay, để đáp ứng yêu cầu cao của công tác GDCT- TT cho HS, chúng ta cần đầu tư mạnh mẽ để xây dựng, bồi dưỡng một đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng.

* Sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội trong trường

Các tổ chức chính trị - xã hội trong trường vừa với tư cách là yếu tố khách quan, vừa với tư cách là yếu tố tham gia trực tiếp từ bên trong của hoạt động giáo dục, tùy thuộc vào chức năng, nhiệm vụ của mình mà có sự tác động ở những mức độ khác nhau đến hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh.

Tổ chức Đảng trong các nhà trường với tư cách là người lãnh đạo hoạt động GDCT-TT, triển khai nghị quyết của Đảng ủy nhà trường và cấp ủy cấp trên, đặc biệt là các nghị quyết liên quan đến giáo dục CT-TT, liên quan đến công tác đào tạo. Từ đó tác động lên đội ngũ giáo viên và HS nhằm hướng vào mục tiêu đào tạo của nhà trường, hướng nhiệm vụ giáo dục vào việc hình thành thế giới quan, nhân sinh quan khoa học cho HS.

Các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội của HS (Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên,…) là những nhân tố nội lực của quá trình GDCT-TT cho HS. Việc nâng cao chất lượng GDCT-TT cho HS luôn gắn liền với việc tích cực hóa vai trò của các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội. Điều này được thể hiện rõ nét qua các hoạt động có tính chất thực hành của HS như: sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hội thi, hội thảo, tình nguyện… Những hoạt động

này vừa phù hợp với nhu cầu tuổi trẻ, vừa mang tính giáo dục cao về CT-TT, đạo đức, lối sống, góp phần làm cho những trí thức trẻ gắn bó với cuộc sống, hình thành tính tích cực, trau dồi, rèn luyện kỹ năng tổ chức và hoạt động thực tiễn.

* Tính tích cực, chủ động và ý thức tự giáo dục, rèn luyện của HS là nhân vật trung tâm trong quá trình giáo dục, đào tạo ở trường THPT.

Về mặt tâm lý, đây là lứa tuổi hình thành và phát triển mạnh mẽ những phẩm chất nhân cách bậc cao có ý nghĩa rất lớn đối với việc tự giáo dục, tự hoàn thiện bản thân theo hướng tích cực như: khả năng tự đánh giá, lòng tự trọng, tự tin, tự ý thức.

Về mặt xã hội, HS có khát vọng được cống hiến, mong muốn được xã hội ghi nhận. Họ cũng muốn được khẳng định vai trò, vị trí của mình trong gia đình, trong tập thể, trong công việc, trong các mối quan hệ. Vì vậy, hơn lúc nào hết, đây là giai đoạn tốt nhất, thuận lợi nhất cho việc GDCT-TT cho HS.

GDCT-TT phải được coi trọng như đào tạo kiến thức khoa học cho HS. Các biện pháp GDCT-TT chỉ thực sự có hiệu quả khi chúng trở thành các hoạt động tự trải nghiệm. Khi HS tham gia hoạt động chính họ sẽ có cơ hội để thể hiện năng lực của mình cũng như có điều kiện để rèn luyện năng lực, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu xã hội. Khi học sinh nhiệt tình tham gia vào các hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng thì chất lượng GDCT – TT sẽ được nâng cao.

HS không chỉ là đối tượng giáo dục mà còn là chủ thể tự giáo dục. Do đó, hoạt động giáo dục nói chung, hoạt động GDCT-TT nói riêng chỉ có thể đạt được hiệu quả nếu như vai trò chủ thể tích cực của HS và các tập thể HS được phát huy và thống nhất được với hoạt động tự giáo dục, rèn luyện của HS. Các lực lượng giáo dục trong nhà trường (Công đoàn, Đoàn trường, Hội LHTN, GVCN,

…) cần phối hợp trợ giúp HS nắm vững mục đích, yêu cầu, phương pháp và tổ chức việc tự tu dưỡng, làm cho HS nhận thức được rằng, tự tu dưỡng diễn ra