Thu Hút Các Nguồn Vốn Đầu Tư Của Khu Vực Tư Nhân Và Nước Ngoài

1.5.3. Thu hút các nguồn vốn đầu tư của khu vực tư nhân và nước ngoài

Đầu tư công từ ngân sách Nhà nước để phát triển các khu du lịch có ảnh hưởng rất lớn đến thu hút nguồn vốn đầu tư của khu vực tư nhân và nước ngoài. Đối với các khu du lịch nhà nước không trực tiếp đầu tư xây dựng và phát triển mà dự án mời gọi đầu tư của các doanh nghiệp, doanh nhân trong và ngoài nước thì đầu tư công ban đầu gần như có tính quyết định trong thu hút đầu tư. Bất cứ nhà đầu tư nào khi có ý định đầu tư vào một khu du lịch tại một quốc gia hay địa phương nào đó cũng tìm hiểu các vấn đề:

- Ngành du lịch của quốc gia hay địa phương đã phát triển hay chưa, các dịch vụ du lịch có chất lượng cao hay không?;

- Khu du lịch sẽ đầu tư đã được khảo sát đầy đủ, chính xác, đã được chuẩn bị đầu tư chu đáo với mặt bằng đã được giải phóng (toàn bộ hay một phần) hay chưa và cơ sở hạ tầng ngoại vi đã được xây dựng tốt hay không?

- Khả năng quản lý lĩnh vực du lịch của quốc gia hay địa phương như thế nào và quyết tâm của quốc gia hoặc địa phương trong phát triển khu du lịch có cao không?

- Nếu đầu tư xây dựng hay phát triển khu du lịch thì sẽ thỏa mãn những nhu cầu nào của khách du lịch và nguồn khách du lịch sẽ từ những đâu, tiềm năng ra sao?

Các vấn đề kể trên đáp ứng được nhà đầu tư thì họ sẽ sẵn sàng đầu tư chỉ sau khi nghiên cứu thấy quy chế quản lý du lịch phù hợp và tính toán đầu tư sao cho khai thác khu du lịch được đầu tư sinh lợi.

Chẳng hạn tại Cà Mau. Nếu như những năn trước 2005, phát triển các khu du lịch chủ yếu bằng đầu tư công với nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước và nguồn vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước thì những năm sau đó nguồn vốn tư nhân đã được thu hút với tỷ lệ đầu tư ngày càng cao và đến năm 2015 có dự án khu du lịch đã thu hút được nguồn vốn của khu vực nước ngoài. Điều đó chứng minh đầu tư công từ ngân sách Nhà nước đã ảnh hưởng như thế nào đến việc thu hút các nguồn vốn đầu tư của khu vực tư nhân và nước ngoài vào lĩnh vực du lịch.

1.5.4. Góp phần hội nhập và giao lưu quốc tế trong lĩnh vực du lịch

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 82 trang tài liệu này.

Phát triển ngành du lịch nói chung, phát triển các khu du lịch nói riêng tại một quốc gia hay địa phương đã giúp cho nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội có điều kiện hội nhập và giao lưu quốc tế mà trực tiếp là lĩnh vực du lịch. Xã hội phát triển đã làm cho quá trình sản xuất hình thành được nhiều giá trị thặng dư và đời sống của người

lao động trở nên sung túc. Nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí, rèn luyện cơ thể, họp mặt giao lưu,... của người lao động là cơ sở cho ngành du lịch của toàn thế giới. Trong tổng thị phần đó, quốc gia hay địa phương nào có tiềm năng, lợi thế về du lịch và quản lý, khai thác có hiệu quả ngành du lịch sẽ giàu có nhanh chóng.

Sau hàng chục năm chiến tranh cùng hàng loạt thiên tai, địch họa, xuất phát điểm của nền kinh tế Việt Nam ở mức thấp, công nghệ sản xuất lạc hậu nhưng lại có những tiềm năng, lợi thế tự nhiên cho du lịch. Tuy nhiên, du lịch là một ngành cần có đầu tư lớn, cần khả năng quản lý tốt và người lao động phải có những kỹ năng chất lượng cao.

Đầu tư công từ ngân sách Nhà nước đến phát triển các khu du lịch là cơ hội để ngành du lịch hội nhập và giao lưu quốc tế. Bởi vì có các khu du lịch phù hợp với nhu cầu của khách du lịch nước ngoài, các công ty lữ hành quốc tế sẽ tìm đến và đặt ra những yêu cầu cụ thể để thảo mãn các nhu cầu đa dạng của khách du lịch. Thông qua đó, du lịch Việt Nam có tên trên bản đồ du lịch thế giới và học tập được những kinh nghiệm quý báu trong quản lý, tổ chức, điều hành, khai thác,... các hoạt động du lịch.

Mặt khác, người dân Việt Nam cũng có cuộc sống ngày càng khá giả hơn và nhu cầu du lịch nước ngoài của họ xuất hiện những năm gần đây. Các công ty lữ hành quốc tế Việt Nam được thành lập và đưa khách du lịch Việt Nam đi khắp năm châu. Cùng với đó, những cách làm hay trong du lịch của thế giới cũng được du nhập về Việt Nam.

Chương 2.

THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ CÔNG TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CHO PHÁT TRIỂN CÁC KHU DU LỊCH TẠI TỈNH CÀ MAU

2.1. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI CÀ MAU

2.1.1. Tiềm năng phát triển du lịch của tỉnh Cà Mau

Mũi Cà Mau như mũi tàu hướng ra biển cả. Mũi đất này hàng năm lắng tụ phù sa lấn biển khoảng 80 - 100m, đã tạo ra bãi bồi chạy dài theo bờ biển Đông - Tây và tạo nên rừng ngập mặn có tổng diện tích trên 110.000 ha, Hệ sinh thái rừng đước Mũi Cà Mau và sản lượng khá dồi dào những nguồn lợi thủy hải sản, lúa gạo, cây trái cùng với những nét văn hóa độc đáo của các dân tộc anh em trên địa bàn đã tạo nên sự phong phú, đa dạng về bản sắc văn hóa nhân văn của tỉnh. Cà Mau có 02 Vườn quốc gia đó là Vườn quốc gia Mũi Cà Mau với diện tích tự nhiên 42.000 ha và Vườn quốc gia U Minh hạ với diện tích 8.286 ha đã và đang quy hoạch, đầu tư và kêu gọi đầu tư phát triển du lịch sinh thái xứng tầm với những gì thiên nhiên ban tặng.

Với tiềm năng của rừng và biển đã sản sinh ra hệ sinh thái động vật, thực vật rất phong phú, đa dạng. Đây là nguồn ẩm thực dồi dào, phong phú với trên 200 loài thủy sản của hệ sinh thái mặn, lợ, ngọt mà không có nơi nào có được. Cà Mau là tỉnh có kim ngạch xuất khẩu thủy sản cao nhất cả nước. Nhiều đặc sản làm nức lòng du khách khi thưởng thức: mắm ba khía Rạch Gốc, cá kèo nướng muối ớt, lẩu mắm Cà Mau, cá lóc nướng rơm, tôm đất hấp xả, vọp nướng, lươn um lá nhàu, ốc len xào dừa, cua biển rang me,... được bán nhiều ở thành phố Cà Mau, các nhà hàng trong khu du lịch Mũi Cà Mau.

Cà Mau nằm trong hành lang phát triển kinh tế phía Nam của chương trình hợp tác phát triển kinh tế tiểu vùng Mêkong mở rộng, có điều kiện thuận lợi trong giao lưu phát triển kinh tế với các nước Đông Nam Á, do vậy hội nhập và giao lưu là chiến lược rất quan trọng đối với du lịch Cà Mau. Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa nền kinh tế, du lịch Cà Mau không nằm ngoài xu thế đó, vẫn đang từng ngày vươn xa hơn để giới thiệu du khách qua những bức tranh hài hòa, sinh động của thiên nhiên, những tiềm năng độc đáo của rừng và biển, những nụ cười thân thiện, ấm áp tình người của người dân quê biển. Cà Mau đâu đâu cũng hiện ra vẻ đẹp độc đáo, tao nhã, giàu tính biểu cảm mà theo triết lý phương Đông đó là sự kết hợp hài hòa của các yếu tố Thiên - Địa - Nhân mang bản sắc đặc thù của một vùng đất, một cộng đồng.

Đặc biệt năm 2009, Mũi Cà Mau chính thức được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Khu dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau có diện tích 371.506ha, hình thành 3 vùng, đó là Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn Quốc gia U Minh Hạ và dải rừng phòng hộ ven biển Tây Cà Mau. Khu dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau có vùng lõi 17.329ha, vùng đệm 43.309ha và vùng chuyển tiếp 310.868ha với hệ sinh thái: Rừng ngập mặn, đất ngập nước than bùn, sinh thái biển và nhiều vùng sinh quyển độc đáo…

2.1.2. Hiện trạng phát triển du lịch ở tỉnh Cà Mau

2.1.2.1. Về cơ sở hạ tầng giao thông phục vụ du lịch.

Cà Mau chú trọng xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông vận tải đi trước một bước để tạo động lực, điều kiện thúc đẩy các ngành kinh tế, trong đó có ngành du lịch, phát triển. Cụ thể:

- Về đường hàng không: Cuối năm 2014, Cà Mau đã đầu tư nâng cấp sân bay của Cảng hàng không Cà Mau. Mục tiêu đến năm 2020 là cảng hàng không nội địa cấp 3C (theo mã tiêu chuẩn của tổ chức hàng không dân dụng quốc tế ICAO), khả năng vận chuyển 150.000 hành khách/năm; với hai vị trí đỗ dành cho loại máy bay khai thác là ATR72 và tương đương.

- Về đường bộ: Bên cạnh đầu tư của trung ương cho xây dựng các tuyến đường huyết mạch nối liền với các tỉnh khác (Đường Xuyên Á nối Cà Mau với Kiên Giang và các tỉnh phía tây, đường Phụng Hiệp nối Cà Mau với Hậu Giang và các tỉnh phía bắc, đường Hồ Chí Minh (ở Cà Mau trùng với Quốc lộ 1A) nhằm nối dài Quốc lộ 1A từ Năm Căn đến Đất Mũi) thì hệ thống giao thông đường bộ của tỉnh Cà Mau được đầu tư xây dựng đều khắp từ thành thị đến nông thôn.

- Về đường thủy nội địa: Các sông rạch tự nhiên và nhân tạo trong những năm gần đây được nạo vét và be bờ thường xuyên để đảm bảo lưu thông đường thủy nội địa. Đặc biệt các sông rạch trong nội ô thành phố, thị trấn và các trung tâm văn hóa đông dân cư đã được chỉnh trang. Tỉnh đã xây dựng nhiều khu tái định cư để các hộ gia đình sống hai bên sông rạch ở đây di dời nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường và mỹ quan.

2.1.2.2. Về cơ sở vật chất kinh tế phục vụ du lịch.

- Cơ sở lưu trú:

Đến giữa 2016, toàn tỉnh Cà Mau có 49 khách sạn với 1.395 phòng. Trong đó, 01 khách sạn đạt tiêu chuẩn 4 sao, 03 khách sạn đạt tiêu chuẩn 3 sao, 29 khách sạn đạt tiêu

chuẩn 2 sao. Các cơ sở lưu trú đều quan tâm đầu tư nâng cấp về trang thiết bị, tiện nghi phục vụ và đào tạo đội ngũ nhân viên phục vụ.

Hiện nay, các khu du lịch và các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch đang quan tâm đầu tư xây dựng các cơ sở lưu trú ngay trong các khu du lịch để đáp ứng nhu cầu của du khách về các loại hình du lịch như du lịch nghỉ dưỡng, du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, du lịch sinh thái kết hợp khám phá văn hóa,...

Nhìn chung, cơ sở lưu trú phục vụ du lịch ở Cà Mau đủ sức phục vụ du khách và tổ chức các hội nghị, liên hoan cấp khu vực nhưng nếu đầu tư mở rộng và phát triển du lịch theo định hướng mới thì còn thiếu rất nhiều, nhất là ngay tại các khu du lịch.

- Cơ sở ăn uống, mua sắm hàng lưu niệm:

Đến giữa 2016, Cà Mau có 32 nhà hàng, gồm 11 nhà hàng (restaurants) nằm trong các cơ sở lưu trú với khoảng 4.150 chỗ ngồi và 21 nhà hàng độc lập, trong đó có 8 nhà hàng lớn, với 3.100 ghế. Nhiều đặc sản làm nức lòng du khách: mắm ba khía Rạch Gốc, cá kèo nướng muối ớt, lẩu mắm Cà Mau, cá lóc nướng rơm, tôm đất hấp sả, vọp nướng, lươn um lá nhào, ốc len xào dừa, cua biển rang me,... được bán nhiều ở thành phố Cà Mau, các nhà hàng trong khu du lịch Mũi Cà Mau.

- Phương tiện vận chuyển khách du lịch:

Khách du lịch đến Cà Mau chủ yếu bằng đường bộ và đường không, còn đường thủy chỉ phục vụ khách du lịch các tỉnh lân cận. Du khách di chuyển đến các khu du lịch và giữa các khu du lịch bằng ôtô và canô. Trong các khu du lịch, du khách chủ yếu được vận chuyển bằng canô, vỏ lãi, xuồng ba lá,...

Nhìn chung, phương tiện vận chuyển khách du lịch được đổi mới thường xuyên nên luôn hiện đại nhất so với công nghệ vận tải và điều kiện giao thông hiện có.

- Các dịch vụ vui chơi giải trí:

Các dịch vụ bổ sung như massage, karaoke, vũ trường,... còn thiếu và chưa hiện đại, làm ăn manh mún; tiện nghi thể thao vui chơi giải trí, tiện nghi phục vụ tham quan du lịch ngay tại các khu du lịch hầu như chưa có.

2.1.2.3. Các hãng lữ hành và công ty du lịch.

Hiện nay, Cà Mau có 2 đơn vị lữ hành hoạt động khá hiệu quả, đang từng bước hoàn thiện mình để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của du khách:

+ Công ty cổ phần du lịch và dịch vụ Minh Hải;

+ Công ty TNHH du lịch và dịch vụ Công đoàn Cà Mau.

Ngoài ra, ở Cà Mau còn có chi nhánh của các hãng lữ hành và công ty du lịch như chi nhánh của Công ty Du lịch Handetour, hãng Lữ hành Xuyên Việt của Thành phố Hồ Chí Minh,... cùng các đơn vị lữ hành khác của tư nhân (quy mô nhỏ) mở tại Cà Mau.

2.1.3. Thuận lợi và khó khăn trong phát triển các khu du lịch

2.1.3.1. Những thuận lợi cơ bản.

Ngoài những tiềm năng, lợi thế tự nhiên và xã hội dành cho ngành du lịch Cà Mau thì trong quá trình phát triển các khu du lịch tại đây có những thuận lợi cơ bản:

- Chính quyền các cấp có quyết tâm xây dựng và phát triển các khu du lịch trên địa bàn và coi đó là mấu chốt để chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế của địa phương. Quyết tâm này không chỉ thể hiện trên các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản chỉ đạo mà còn thể hiện trong thực tế như đầu tư cho khảo sát, quy hoạch để phát triển các khu du lịch, đầu tư bằng ngân sách Nhà nước và huy động vốn đầu tư từ nguồn vốn tích lũy của các doanh nghiệp nhà nước và khu vực tư nhân để xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng yêu cầu của phát triển các khu du lịch.

- Lực lượng lao động có thể làm việc trong ngành du lịch của tỉnh khá đồi dào về số lượng, tuy trình độ và kỹ năng chưa cao nhưng có khả năng giao tiếp tự nhiên, duyên dáng, tế nhị,… do truyền thống văn hóa địa phương mang lại. Nếu được đào tạo tiếp theo thì những hạn chế về trình độ và kỹ năng của lực lượng lao động sẽ được nâng lên, hoàn toàn đáp ứng được các yêu cầu của các dịch vụ trong lĩnh vực du lịch.

- Người dân Cà Mau nhìn chung hồn hậu, chất phác, mến khách,… yêu lao động, yêu văn nghệ và sẵn sàng chia xẻ với người khác. Người dân thường ca hát theo những làn điệu dân gian truyền thống như vọng cổ, các điệu lý,... Đây là thuận lợi để địa phương tổ chức các tour du lịch sinh thái miệt vườn vốn rất được du khách các nước châu Âu, châu Mỹ ưu thích hiện nay.

2.1.3.2. Những khó khăn, thách thức chủ yếu.

Cà Mau được đánh giá là tỉnh có nhiều tiềm năng, lợi thế về du lịch. Song hiện tại ngành du lịch còn bộc lộ nhiều hạn chế. Khó khăn, thách thức đối với việc xây dựng những sản phẩm du lịch mới của tỉnh đó là:

- Nguồn vốn thu hút đầu tư vào du lịch chưa nhiều. Về đầu tư công, do là tỉnh nghèo nên nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn khác của tỉnh eo hẹp, trong

lúc đầu tư ban đầu cho du lịch là rất lớn. Về đầu tư tư nhân, một mặt chưa có chủ đầu tư lớn trên địa bàn; mặt khác các chủ đầu tư khác vừa chưa mặn mà vừa chưa có kinh nghiệm đầu tư để xây dựng và phát triển du lịch bền vững. Về đầu tư nước ngoài, một mặt do tỉnh chưa có dự án du lịch lớn; mặt khác cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư từ nguồn vốn nước ngoài cho xây dựng và phát triển du lịch ở địa phương chưa được hoàn chỉnh nên bước đầu mới chỉ có một dự án khu du lịch nhỏ ở thành phố Cà Mau.

- Các dự án đầu tư vào lĩnh vực du lịch, nhất là các dự án xây dựng và phát triển các khu du lịch, triển khai thực hiện chậm so vơi tiến độ yêu cầu. Sự chậm tiến độ này diễn ra ở nhiều khâu và do nhiều nguyên nhân. Trong đó hai khâu chậm nhất là khâu giải phóng mặt bằng và khâu thi công công trình. Khâu giải phóng mặt bằng chủ yếu là do người dân thấy đền bù đất đai chưa thỏa đáng với công sức khai phá nhiều đời của họ và chưa tương xứng với giả thị trường. Khâu thi công chủ yếu là do vận chuyển vật liệu khó khăn và giá vật liệu, giá nhân công tăng so với thời điểm lập dự án và khởi công.

- Kết cấu cơ sở hạ tầng trong và ngoài các khu du lịch còn nhiều hạn chế. Trong các khu du lịch chưa có cơ sở lưu trú tại chỗ nên du khách tới mỗi khu không quá một ngày và nếu ở hơn một ngày thì các dịch vụ để du khách giải trí, luyện tập thể thao,... chưa đảm bảo. Ngoài các khu du lịch thì cơ sở hạ tầng cho việc nối tour, tuyến giữa các khu du lịch, điểm du lịch chưa được thực hiện tốt, do vậy có ảnh hưởng rất lớn đối với hoạt động du lịch nói chung và xây dựng sản phẩm du lịch mới nói riêng.

- Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch còn nhiều bất cập, chưa chủ động sáng tạo trong việc xây dựng những tour du lịch mới hấp dẫn. Công tác định hướng của cơ quan quản lý nhà nước về du lịch chưa được trú trọng. Do vậy, việc xây dựng sản phẩm du lịch có tính đặc thù như: du lịch hội nghị, hội thảo, du lịch sinh thái, du lịch văn hoá-lịch sử, du lịch thể thao mà Cà Mau có thế mạnh chưa được xác định rõ ràng.

2.1.4. Thế mạnh phát triển du lịch của tỉnh Cà Mau

2.1.4.1. Du lịch sinh thái là thế mạnh lớn nhất của Cà Mau.

Thế mạnh lớn nhất của du lịch Cà Mau là loại hình du lịch sinh thái. Rừng ngập mặn Mũi Cà Mau, rừng ngập (mặn và ngọt) U Minh hạ và rừng phòng hộ đê biển Tây Cà Mau được công nhận là những khu dự trữ sinh quyển thế giới và đã thu hút được sự quan tâm chú ý của nhiều du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, những lâm ngư trường với diện tích rộng lớn cũng đã phát triển được những khu du lịch sinh thái và thu hút được

một lượng khách du lịch nhất định như Lâm ngư trường 184. Mặc dù đã được phát triển mạnh trong những năm từ 2005 đến nay và đã trở thành thế mạnh của du lịch Cà Mau nhưng loại hình du lịch sinh thái phát triển vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế tự nhiên và xã hội dành cho loại hình du lịch này.

Cụ thể, các khu du lịch sinh thái ở những nơi có thể phát triển kể trên quy mô còn nhỏ, đang tận dụng tiềm năng tự nhiên là chủ yếu. Chẳng hạn như khách du lịch được hướng dẫn chiêm ngưỡng sân chim và động vật hoang dã của rừng ngập U Minh Hạ chỉ ở những nơi có thể đi bộ trong rừng vào mùa khô và đi xuồng ba lá vào mùa mưa và như thế du khách chỉ như “cưỡi ngựa xem hoa” trong thời gian một buổi là kết thúc. Du khách vừa không thõa mãn nhu cầu và ngành du lịch không lưu giữ được du khách lâu hơn để khai thác các dịch vụ du lịch khác. Tương tự, khách du lịch đi vào rừng ngập mặn Mũi Cà Mau chỉ theo đường bê tông được xây dựng sẵn (khoảng 10km) gần cột mốc Quốc gia nên không thấy hết được sự kỳ vĩ và giá trị nhiều mặt của khu rừng nguyên sinh được coi là một trong những “lá phổi” của thế giới này và do đó, du khách cũng không có nguyên cớ gì để lưu lại vùng Đất Mũi nhiều hơn một ngày.

2.1.4.2. Du lịch văn hóa và ẩm thực là thế mạnh phát triển của Cà Mau.

Bên cạnh các khu du lịch sinh thái là những nơi thu hút nhiều khách du lịch thì du lịch văn hóa và ẩm thực cũng là một thế mạnh phát triển khác của du lịch tại Cà Mau.

Cuối rừng ngập mặn Đất Mũi có cột mốc tọa độ quốc gia phía Nam mà người Việt Nam nào cũng muốn một lần được đặt chân đến; trong nhân dân tồn tại nhiều bài vọng cổ, nhiều điệu lý cùng những nghệ nhân có tiếng hát ấm áp, mượt mà làm đắm say du khách mọi miền đất nước hay rừng ngập U Minh Hạ nổi tiếng từ lâu và cũng là nơi du khách không chỉ được ngắm nhìn các khu rừng với hệ sinh thái đặc trưng hiếm có mà còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sản như cá lóc nước trui, cá rô kho tộ, lẩu lươn U Minh, mật ong rừng tràm… Thăm nhà bác Ba Phi để được nghe kể lại những chuyện “nói dóc” của bác hay tham quan những di tích lịch sử và văn hóa rải rác nhiều nơi trong tỉnh du khách sẽ có được những ấn tượng mới lạ, có một không hai trên dải đất hình chữ S thân thương Việt Nam này.

Tuy nhiên, du lịch văn hóa và ẩm thực tại Cà Mau vẫn còn manh mún, mang tính thời vụ và chưa gắn kết chặt chẽ với du lịch sinh thái, thậm chí đôi khi có cảm tưởng đó là hai loại hình du lịch riêng rẽ. Bằng chứng là, trừ du lịch sinh thái và du lịch ẩm thực cùng