Một Số Nghiên Cứu Liên Quan Đến Lĩnh Vực Của Đề Tài

a) Đất được Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 54 của Luật này;

b) Đất được Nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn tiền sử dụng đất;

c) Đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm; đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuê do thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng;

d) Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn;

đ) Đất nhận khoán để sản xuất nông lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.

1.6.2.3. Bồi thường về tài sản trên đất thu hồi

- Bồi thường, hỗ trợ nhà và công trình.

- Bồi thường cây trồng, vật nuôi.

- Bồi thường, hỗ trợ khi di chuyển mồ mả.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 87 trang tài liệu này.

1.6.2.4. Các chính sách hỗ trợ khác khi thu hồi đất

- Hỗ trợ di chuyển.

- Hỗ trợ thuê nhà.

- Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất.

- Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm.

- Hỗ trợ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

- Hỗ trợ khác.

1.6.2.5. Tái định cư và cơ sở hạ tầng khu TĐC

1.7. Một số nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực của đề tài

Trong những năm gần đây, việc xây dựng các KCN diễn ra ngày càng nhiều. Vấn đề giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, đảm bảo sinh kế bền

vững cho người nông dân, đặc biệt là những hộ dân bị thu hồi đất nông nghiệp đang là vấn đề bức xúc được các cấp ngành và nhiều người quan tâm.

Ở nước ta đã có nhiều công trình nghiên cứu vấn đề sinh kế hộ nông dân, cụ thể là sinh kế của hộ nông dân sau khi bị thu hồi đất nông nghiệp như:

- Sinh kế của hộ nông dân sau khi mất đất sản xuất nông nghiệp do xây dựng KCN ở xã Nghĩa Hiệp, Yên Mỹ, Hưng Yên. ThS. Nguyễn Trọng Đắc - ThS. Nguyễn Thị Minh Thu – ThS. Nguyễn Viết Đăng. 2007.

- Nghiên cứu sinh kế của hộ nông dân sau thu hồi đất nông nghiệp tại thôn Thọ Đa, xã Kim Nỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội. Đỗ Thị Nâng, Nguyễn Văn Ga. 2008.

- Sinh kế của người dân ven KCN Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh - Thực trạng và giải pháp. Luận văn thạc sỹ, năm 2008, Nguyễn Duy Hoàn.

- Ảnh hưởng của xây dựng KCN đến sinh kế của người dân ven khu công nghiệp Nam Sách - Hải Dương. Luận văn tốt nghiệp đại học, năm 2008, Đỗ Thị Dung.

- Ảnh hưởng của việc thu hồi đất nông nghiệp đến sản xuất và đời sống của các hộ nông dân xã Tứ Minh – thành phố Hải Phòng. Luận văn tốt nghiệp đại học, năm 2005, Vũ Tiến Quang.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của mất đất nông nghiệp do xây dựng KCN Bắc Phú Cát đến sinh kế của nông dân xã Phú Cát, Quốc Oai, Hà Tây. Luận văn tốt nghiệp đại học, năm 2008, Ngô Văn Hoàng.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của việc thu hồi đất do xây dựng khu công nghiệp tập trung đến đời sống kinh tế - xã hội của nông dân xã Phương Liễu - Quế Võ - Bắc Ninh. Luận văn tốt nghiệp đại học, năm 2005, Trần Thị Thoa.

- Tác động của thu hồi đất nông nghiệp đến sản xuất và đời sống của hộ dân xã Yên Sơn - Quốc Oai - Hà Tây. Luận văn tốt nghiệp đại học, năm 2006, Nguyễn Thị Xuân.

- Nghiên cứu của tác giả Phạm Văn Vân, Ảnh hưởng của một số dự án đầu tư đến đời sống, việc làm của người dân bị thu hồi đất nông nghiệp huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.

Các nghiên cứu này đều tìm hiểu sinh kế của người dân sau khi bị thu hồi đất nông nghiệp, ứng xử của họ. Nói lên ảnh hưởng của việc thu hồi đất hay ảnh hưởng của KCN đến sinh kế của người dân. Hầu hết các nghiên cứu cho rằng việc thu hồi đất để xây dựng KCN có ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, mặc dù nó tạo cơ hội việc làm mới cho nông dân nhưng do trình độ của người dân thấp nên không thể đáp ứng được nhu cầu lao động chất lượng cao của nhà các công ty đóng trên địa bàn. Dẫn đến tình trạng thất nghiệp và khả năng kiếm sống của người dân.

CHƯƠNG 2

ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu các tài liệu, văn bản, chính sách có liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của Nhà nước và UBND tỉnh Thanh Hóa đã được áp dụng khi nhà nước thu hồi đất.

- Các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi để thực hiện dự án:

- Thực trạng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại 2 dự án nghiên cứu:

Dự án 1: Khu dân cư bắc đường Lương Đình Của. Dự án 2: Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung

2.2. Nội dung nghiên cứu

2.2.1. Mô tả về hai dự án nghiên cứu

2.2.1.1. Khu dân cư Bắc Lương Đình Của.

2.2.1.2. Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung

2.2.2. Các văn bản pháp lý có liên quan đến hai dự án

2.2.3. Đánh giá công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB của 2 dự án nghiên cứu

2.2.4. Ảnh hưởng của việc thu hồi đất đến đời sống của người dân

- Tình hình, thu nhập, lao động và việc làm của người dân.

- Tình hình chuyển đổi cơ cấu ngành nghề.

2.2.5. Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB trên địa bàn thị xã Bỉm Sơn

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp

- Thu thập số liệu có sẵn từ các cơ quan Nhà nước như: UBND thị xã Bỉm Sơn; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Ban QLDA thị xã ; Chi cục thống kê, Phòng lao động thương binh và xã hội.....

- Các hệ thống được lưu chữ như các bảng biểu cũ, các giấy tờ có liên quan, bản vẽ, bản đồ

2.3.2. Phương pháp thu thập tài liệu thông tin sơ cấp

- Phỏng vấn 03 cán bộ quản lý và 02 cán bộ chuyên môn phụ trách về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư về công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện các dự án trên địa bàn thị xã .

- Phỏng vấn 60/60 hộ dân có đất bị thu hồi trên tổng số 60 hộ dân bị thu hồi đất tại 02 dự án thông qua các câu hỏi trong phiếu điều tra.

- Ngoài ra, còn phỏng vấn 20 hộ dân ở gần các hộ bị ảnh hưởng nhưng không thuộc diện phải thu hồi đất.

2.3.3. Phương pháp thống kê, tổng hợp

- Tổng hợp các mẫu điều tra.

- Thống kê các phản ánh trong phiếu điều tra.

- Thống kê các trường hợp bị thu hồi toàn bộ diện tích đất đang sử dụng

- Thống kê các trường hợp bị thu hồi một phần diện tích đất.

Trên cơ sở số liệu tổng hợp, thống kê phân tích đánh giá các trường hợp

đặc trưng cho từng dự án.

CHƯƠNG 3

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ CÁC THẢO LUẬN

3.1. Giới thiệu khái quát về hai dự án nghiên cứu và các chính sách có liên quan

* Hiện trạng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án trên tỉnh Thanh Hóa:

Đang gặp khó khan kéo dài ví dụ như dự án Tiêu úng Đông Sơn có tổng mức đầu tư lê tới 733 tỷ đồng

Số hộ bị ảnh hưởng lên tới gần 3.000 hộ, chủ yếu thuộc địa bàn thành phố. Dự án được triển khai từ năm 2007 nhưng đến nay mới chỉ hoàn thành được 30% dự án với kinh phí giải ngân gần 226 tỷ đồng. Nguyên nhân do phạm vi triển khai dự án rộng, số hộ bị ảnh hưởng lớn. Việc xây dựng các khu tái định cư để bố trí chỗ ở cho gần 3.000 hộ bị ảnh hưởng cũng gặp rất nhiều khó khăn về quỹ đất, nguồn vốn, tiến độ thi công. Bên cạnh đó, trong quá trình kiểm kê tài sản có rất nhiều hộ sử dụng đất không có giấy tờ, hoặc đất có yếu tố lấn chiếm. Việc xác định nguồn gốc đất cũng mất rất nhiều thời gian. Ngoài ra, nguồn vốn cấp trên rót xuống để chi trả cho bồi thường còn chậm. Nhiều nhà thầu năng lực yếu kém, không tích cực nên tiến độ thi công chậm. Để tháo gỡ khó khăn, hiện thành phố đang chỉ đạo các ban, ngành chức năng của thành phố rà soát lại để thu hồi tạm ứng đối với các nhà thầu không đủ năng lực, thực hiện thanh lý hợp đồng đối với các đơn vị chưa hoàn trả tạm ứng trước ngày 30-6-2018, đồng thời giải quyết những vướng mắc của các hộ bị ảnh hưởng để các gói thầu tiếp tục được triển khai thực hiện.

* Hiện trạng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại thị xã Bỉm

Sơn:

Có thể nói cùng với khó khăng trung của tỉnh, cũng như của cả nước

công tác giải phóng mặt bằng của thị xã Bỉm Sơn cũng có những hạn chế một

mặt do chế độ chính sách đơn giá trong giải phóng mặt bằng thấp. Một số Doanh nghiệp có năng lực lớn vào ngoài tiền bồi thường GPMB Doanh nghiệp còn hỗ trợ thêm cho người bi thu hồi đất, điều này vô hình dung đã thành thông tin tuyên truyền đối với các dự án khác khi GPMB thì mức tối thiểu cũng phải thực hiện như dự án của các Doanh Nghiệp lớn có điều kiện.

3.1.1. Khu dân cư Bắc Lương Đình Của.

Dự án khu dân cư Bắc Lương Đình Của thực hiện theo quyết định số 4215/QĐ-UBND ngày 15/12/2011 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc thu hồi đất tại phường Phú Sơn,thị xã Bỉm Sơn cho UBND thị xã Bỉm Sơn để tổ chức bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện dự án xây dựng khu dân cư Bắc đường Lương Đình Của.

Tổng diện tích thu hồi 37.752,8m2 Trong đó: Thu hồi 3.193,5m2 đất do UBND phường Phú Sơn quản lý gồm ( Đất trụ sở UBND phường Phú Sơn 8,6m2, đất trường Mầm non phường Phú Sơn 7,0m2; Đất giao thông 2.725,7m2; Đất thủy lợi 452,2m2 )

Vị trí, ranh giới khu đất được xác định theo bản trích đo địa chính số 40/TĐBĐ, tỷ lệ 1/500 do công ty cổ phần Tư vấn khảo sát trắc địa Thanh Hà thực hiện, được sở tài nguyên và môi trường duyệt ngày 17/6/2011.

3.1.2. Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung

Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung được thực hiện tại Quyết định số 1320/QĐ-BGTVT ngày 28 tháng 4 năm 2016 của Bộ Giao Thông Vận Tải về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu vượt tại nút giao tuyến Bỉm Sơn- Phố Cát – Thạch Quảng và Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc Nam, tỉnh Thanh Hóa.

Tổng diện tích quy hoạch thực hiện dự án là: 82.088,7m2; Địa điểm thực hiện dự án: Thôn 3,4,5,6 xã Quang Trung , thị xã Bỉm Sơn tỉnh Thanh Hóa.

Trong đó:

Đất ở (ONT): 2.300m2

Đất vườn ao trong cùng thửa đất có nhà ở: 3.077,2m2

Đất lúa (LUA): 47.570,8 m2

Đất công ích của UBND xã (CHN): 22.140,7m2

Đất giao thông thủy lợi: 7.000,0m2

Tổng kinh phí khái toán bồi thường, hỗ trợ GPMB là 30.455.299.772 đ

( Theo phương án số 1380/PA-HĐBTGPMB ngày 30 tháng 6 năm 2016)

3.1.3. Các Văn bản pháp lý có liên quan đến hai dự án

* Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung

Phương án số 1380/PA-HĐBTGPMB của UBND thị xã Bỉm Sơn ngày 30 tháng 6 năm 2016 về việc khái toán bồi thường, hỗ trơ, tái định cư GPMB Dự án: Dự án cầu vượt đường sắt xã Quang Trung

Quyết định số 3706/QĐ-BGTVT Củ bộ giao thông vận tải ngày 29 tháng 12 năm 2017 về vệc phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công bổ sung một số hạng mục thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình cầu vượt tại nút giao thông tuyến đường Bỉm Sơn- Phố cát- Thạch Quảng và QL1A, đường sắt Bắc Nam, tỉnh Thanh Hóa.

Quyết định 1320/QĐ-BGTVT của Bộ giao thông vận tải ngày 28 tháng 4 năm 2016 về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu vượt tại nút giao thông tuyến đường Bỉm Sơn- Phố cát- Thạch Quảng và QL1A, đường sắt Bắc Nam, tỉnh Thanh Hóa.

* Khu dân cư Bắc Lương Đình Của.

Thông báo số 539/TB-UBND của UBND thị xã Bỉm Sơn về việc thu hồi đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu dân cư Bắc Lương Đình Cửa, phường Phú Sơn, thị xã Bỉm Sơn.

Công văn số 728/UBND – GPMB của UBND thị xã Bỉm Sơn về việc giao nhiệm vụ thực hiện giải phóng mặt bằng dự án: Khu dân cư Bắc lương Đình Của

Quyết định số 38/QĐ-UBND của UBND thị xã Bỉm Sơn ngày 9 tháng 8 năm 2013 về việc thành lập Ban kiểm kê Bồi thường GPMB dự án khu dân cư Bắc Lương Đình Của phường Phú Sơn.