Thực Trạng Vận Dụng Tư Tưởng Hồ Chí Minh Về Đạo Đức Cán Bộ Trong Công

Do thiếu một chiến lược giáo dục ĐĐCM cho đội ngũ cán bộ, đảng viên khi chuyển đổi cơ chế (từ bao cấp sang cơ chế thị trường)

Đạo đức là sự thể hiện ý thức tự nguyện, tự giác trong các hành vi của con người. Để thực hiện hành vi có đạo đức trước hết phải có ý thức đạo đức. Do vậy mỗi người phải được giáo dục và rèn luyện đạo đức ngay từ tuổi ấu thơ đến lúc trưởng thành và trong suốt cuộc đời. Đạo đức mang tính lịch sử, nên quan niệm về đạo đức, các giá trị đạo đức cũng luôn thay đổi theo hoàn cảnh lịch sử, nếu không thường xuyên giáo dục để uốn nắn và củng cố nhận thức về đạo đức, con người cũng dễ biến chất, thoái hóa.

Đại hội VIII của Đảng ta đã chỉ rõ rằng, công tác xây dựng Đảng trong những năm qua còn “chưa chú ý đúng mức vấn đề giáo dục, rèn luyện phẩm chất chính trị và đạo đức đối với cán bộ, đảng viên” [4, tr.137]. Nguyên nhân là chúng ta chưa quan niệm đúng đắn về vai trò công tác giáo dục đạo đức trong công tác xây dựng Đảng. Có quan niệm cho rằng cán bộ, đảng viên là những người đã trưởng thành, vững vàng trên mọi phương diện nên không cần phải giáo dục đạo đức nữa! Cũng có quan niệm lại cho rằng, kinh tế phát triển thì đạo đức xã hội và đạo đức cá nhân “tự khắc” phát triển theo, cho nên giáo dục đạo đức là thừa v.v… Chính những quan niệm sai lầm như vậy đã dẫn đến tình trạng buông lỏng, xem nhẹ công tác giáo dục đạo đức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thậm chí nếu ai đặt vấn đề giáo dục đạo đức, rèn luyện đạo đức còn bị coi là cổ hủ, cứng nhắc, do vậy chúng ta chưa có một chiến lược giáo dục đạo đức hợp lý khi mà xã hội chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường.

Từ chỗ thiếu chiến lược, nên trong chương trình huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,… giáo dục đạo đức nếu có thì cũng chỉ được tiến hành một cách hình thức, thiếu tính thuyết phục, xa rời thực tế, nội dung sơ sài, hình thức đơn điệu, không đem lại hiệu quả thiết thực. Trong các nhà trường, bộ môn giáo dục đạo đức không được coi trọng như tất cả các môn học khác, đây là một thực tế không thể phủ nhận trong công tác giáo dục bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ hiện nay. Chính điều này đã trở thành nguyên nhân góp thêm vào tình trạng xuống cấp về đạo đức để cho chủ nghĩa cá nhân lấn át trong một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay.

Do chưa thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, quản lý cán bộ và xử lý kịp thời, nghiêm minh những cán bộ thoái hóa biến chất, vi phạm kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà nước

Bên cạnh sự thiếu quan tâm đúng mức tới công tác giáo dục đạo đức cách mạng, chúng ta còn xem nhẹ, thậm chí còn buông lỏng việc giám sát, kiểm tra, quản lý của các cấp, các ngành, của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực tế những năm qua “việc xử lý những phần tử thoái hóa biến chất trong Đảng và bộ máy Nhà nước chưa nghiêm. Tinh thần phê bình và tự phê bình sa sút ở nhiều cấp bộ đảng” [6, tr.53].

Có thể nói, sự quản lý và kiểm tra, trước hết của các cơ quan có chức năng quản lý cán bộ, các cấp ủy đảng còn rất lỏng lẻo. Việc tổ chức nhân dân tham gia giám sát, giáo dục cán bộ, đảng viên làm không thường xuyên và chưa tốt. Do đó không ít cán bộ, đảng viên nói theo đạo lý của Đảng nhưng lại sống khác, thể hiện tốt ở cơ quan nhưng lại không tốt ở gia đình, ở khu dân cư. Việc thực hiện nguyên tắc phê bình và tự phê bình ở các tổ chức cơ sở Đảng không nghiêm túc cũng dẫn đến hậu quả là một số cán bộ có chức có quyền vi phạm khuyết điểm không được nhắc nhở, uốn nắn kịp thời nên khuyết điểm ngày càng trầm trọng. Trong khi đó, việc xử lý cán bộ vi phạm pháp luật, thoái hóa biến chất về đạo đức lối sống lại không nghiêm minh, thiếu kịp thời. Dẫn đến chức năng ngăn chặn, răn đe cũng như giáo dục trong Đảng bị hạn chế, thậm chí mất tác dụng tích cực. Hồ Chí Minh cũng từng đã dẫn ý kiến của Lênin, khi Lênin được biết tòa án nhân dân Mạc Tư Khoa xử nhẹ một vụ án hối lộ ngày 2-5-1918 rằng “không xử bắn lũ ăn đút lót, mà xử một cách pha trò, mềm mỏng, nhẹ nhàng như vậy, đó là một điều xấu hổ cho Đảng Cộng sản, cho những người cách mạng. Cần phải nêu tên những đồng chí ăn hối lộ ra để cho dư luận quở trách và cần phải đuổi họ ra khỏi Đảng” [15, tr.496] để nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiêm khắc khi xử lý những cán bộ thoái hóa biến chất. Xử lý không nghiêm, không những làm cho quần chúng giảm niềm tin, thiếu tích cực trong việc giám sát, kiểm tra, đấu tranh chống các hiện tượng vi phạm đạo đức, pháp luật của những cán bộ có chức, có quyền mà còn làm cho chính những cán bộ

này xem thường kỷ cương, phép nước, nêu một tấm gương xấu về ý thức đạo đức, ý thức pháp luật trước quần chúng nhân dân.

Những nguyên nhân trên có thể được xem là những nguyên nhân cơ bản nhất tác động đến phẩm chất đạo đức cán bộ. Do vậy, để hạn chế được tình trạng này trước hết phải hạn chế, xóa bỏ các nguyên nhân đã sinh ra nó. Nghĩa là phải hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trong nền KTTT, chú ý nâng cao công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức, công tác kiểm tra, kiểm soát cán bộ… và nâng cao ý thức rèn luyện tu dưỡng phấn đấu của mỗi người cán bộ giai đoạn hiện nay.

2.1.3. Thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cán bộ trong công tác cán bộ của một số tổ chức khác thuộc hệ thống chính trị

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 122 trang tài liệu này.

* Thực trạng quy định về đạo đức cán bộ MTTQVN trong Điều Lệ của Mặt trận MTTQVN có nhiệm vụ tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, tăng

cường sự nhất trí về chính trị và tinh thần trong nhân dân; tuyên truyền, động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, nghiêm chỉnh thi hành Hiến pháp và pháp luật; phản biện xã hội đối với dự thảo chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, đại biểu dân cử và CBCC nhà nước; tập hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân để phản ánh, kiến nghị với Đảng và Nhà nước; tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân; cùng Nhà nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; tham gia phát triển tình hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trong khu vực và trên thế giới.

Điều 2 điều lệ MTTQ quy định Nghĩa vụ của thành viên 1. Thực hiện Điều lệ và Chương trình Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; tập hợp và phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân và thông báo kết quả thực hiện chương trình phối hợp và thống nhất hành động với Ủy ban MTTQ cùng cấp; 2. Tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên, nhân dân thi hành Hiến pháp và pháp luật, thực hiện Chương trình MTTQVN; 3. Đôn đốc các thành viên của tổ chức mình thực hiện đúng chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc và tham gia công tác Mặt trận ở nơi cư trú; 4. Đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ những tổ chức, cá nhân chưa gia nhập Mặt trận nhưng có tinh thần hưởng ứng, ủng hộ, thực hiện Chương trình MTTQVN.

MTTQVN chủ trương phát huy truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, đoàn kết mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước, không phân biệt thành phần xã hội, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, quá khứ, ý thức hệ và chính kiến, miễn là tán thành công cuộc đổi mới, nhằm mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh", góp phần tích cực vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

MTTQVN là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, nơi thể hiện ý chí, nguyện vọng, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nơi hiệp thương, phối hợp và thống nhất hành động của các thành viên.

* Thực trạng vận dụng TTHCM về đạo đức cán bộ trong tổ chức MTTQ Nhìn chung cán bộ của MTTQ đa phần đều đạt được những tiêu chuẩn đạo

đức cán bộ như phần quy định trong điều lệ đưa ra. Tuy nhiên vẫn còn một số những hạn chế cần được khắc phục cụ thể:

- Về căn bản tổ chức mặt trận vẫn chưa phát huy được vai trò là đại diện cho quyền lợi hợp pháp của nhân dân, chưa đi sâu tuyên truyền vận động những đối tượng có tiềm năng về tài đức để giới thiệu cho Đảng và Nhà nước. Tổ chức cán bộ còn thiếu việc tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ, chưa tự tu dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, chưa nâng cao về đạo đức cách mạng khi chưa có sự gần dân, bám sát dân, xem nhân tâm tư nguyện vọng của nhân dân thật sự ra sao để phản ánh với Đảng. Nhiều vấn đề bức súc của nhân dân cán bộ MTTQ chưa phối hợp để kịp thời khắc phục. Cán bộ còn yếu về mặt số lượng và tổ chức dẫn đến chậm phát triển và khi gặp khó khăn trong thực tế dễ bị xa đà vào chủ nghĩa cá nhân, dẫn đến sâu hơn là suy đồi về đạo đức người cán bộ.

- Là cầu nối giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước với công tác tổ chức cán bộ còn nhiều hạn chế, chế độ cũ vẫn còn nhiều cán bộ MTTQ không chịu trau rồi kiến thức mới, không chịu thay đổi mới bản thân cho phù hợp với điều kiện mới nên trì trệ, tìm hiểu chưa được sâu sắc vấn đề cùng với đạo đức không tu dưỡng thường xuyên suốt đời làm cho những phản ảnh của nhân dân khi cán bộ MTTQ tiếp thu và chuyền đạt lại cho cấp trên có thể chưa chính xác, chưa nắm được thật sự tâm tư nguyện vọng, dẫn đến có thể đường lối chủ trương cấp trên đưa ra không phù hợp với nguyện vọng thực tế yêu cầu. Việc phối hợp giữa Nhà nước với công tác của MTTQ vẫn còn ách tắc, chưa được cụ thể hóa thành các văn bản chi tiết dễ hiểu, dẫn đến sự trong hoạt động còn bất cập.

- Đạo đức cán bộ MTTQ vẫn chưa quán triệt đầy đủ tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc, hết lòng phụng sự nhân dân, cụ thể là đạo đức cách mạng, luôn luôn đặt mình là công bộc của nhân dân vì nhân dân. Cho nên có nhiều cán bộ trong tổ chức MTTQ còn tham ô, tham những, ăn hối lộ, cửa quyền, sách nhiều nhân dân.

* Nguyên nhân những hạn chế trên:

- Đội ngũ cán bộ MTTQ chưa ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ mới của đất nước, thiếu tính năng động, sáng tạo, chuyên nghiệp trong công việc. Chưa vận dụng một cách nghiêm túc tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về người cán bộ, dẫn đến chưa nghiên cứu, cập nhật những vấn đề mới đang đặt ra trên thực tiến dẫn đến áp dụng thực hiện công việc rất bị động. Tinh thần chủ động, sáng tạo, trách nhiệm của một số cán bộ làm công tác Mặt trận một số nơi chưa được phát huy.

- Đạo đức người cán bộ Mặt trận chưa được đề cao nên ảnh hưởng đến quyền làm chủ của nhân dân tại cơ sở phát huy không trọn vẹn. Chính sách, điều kiện làm việc còn nhiều bất cập, còn coi nhẹ nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó. Chứa có ý thức phê bình, tự phê bình, tự học tập tu dưỡng bản thân để nâng cao trình độ lý luận, chuyên môn và nâng cáo ý thức đạo đức người cán bộ trong tổ chức nhằm đưa tổ chức ấy không tụt hậu so với thời đại mới.

* Đạo đức cách mạng cho đoàn viên, thanh niên:

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc giáo dục đạo đức cho đoàn viên, thanh niên. Nhìn nhận đoàn viên, thanh niên một cách toàn diện, thấy rõ vị trí, vai trò "Là người tiếp sức cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai. "Do vậy, Người đặc biệt quan tâm tổ chức, bồi dưỡng đoàn viên thanh niên thành đội xung kích cách mạng, lực lượng hậu bị của Đảng nhằm kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp của giai cấp và dân tộc”.

Người yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên phải tự giác rèn luyện, không ngừng học tập, gương mẫu xung phong trong mọi công việc. Đi đôi với việc giáo dục trí lực, nâng cao trình độ chuyên môn, nắm vững khoa học kỹ thuật, mỗi đoàn viên, thanh niên phải thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng bởi theo Người: "Thanh niên phải có đức, có tài. Có tài mà không có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không làm được gì lợi ích cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không có lợi gì cho loài người". ĐĐCM ấy là sự triệt để trung thành với cách mạng, một lòng, một dạ phục vụ nhân dân, sẵn sàng xả thân cho đất nước, điều đó được thể hiện ở ngay trong suy nghĩ và hành động hàng ngày của mỗi đoàn viên, thanh niên. Để tuổi trẻ trở thành người cách mạng chân chính, những con người mới XHCN, Người nhấn mạnh việc cần thiết phải giáo dục đoàn viên, thanh niên tính trung thực, ngay thẳng, tác phong khiêm tốn, giản dị, tinh thần lao động tích cực, siêng năng, táo bạo và sáng tạo. Đoàn viên, thanh niên phải luôn có tinh thần cố gắng vươn lên, sống cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, luôn đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, phải thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

Không những thế, Người còn yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên cần phải chống tâm lý tự ti, tự lợi, chỉ lo vun vén cho lợi ích riêng và sinh hoạt riêng của mình, chống tâm lý ham sung sướng và tránh khó nhọc, chống thói xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay... đó là những thói xấu kìm hãm chí tiến thủ của đoàn viên, thanh niên.

Thương yêu hết lòng và đặt niềm tin trọn vẹn vào đoàn viên, thanh niên, Người nhấn mạnh: "Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi mới thật là thanh niên". Trước lúc đi xa, Người đã để lại cho đoàn viên, thanh niên "Muôn vàn tình thương yêu", Người đánh giá: “Đoàn viên thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ"; và căn dặn "Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng CNXH vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”. Từ bức thư tâm huyết gửi thanh niên Việt Nam hồi đầu thế kỷ đến lời “Di chúc” cuối cùng, Bác Hồ luôn dành cho đoàn viên, thanh niên tình cảm thương yêu, trìu mến, sự chăm sóc ân cần.

Không chỉ chăm lo và giáo dục, cổ vũ đoàn viên, thanh niên học tập và phấn đấu, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn là một mẫu mực của tấm gương đạo đức cách mạng, cần kiêm liêm chính, chí công vô tư, hết lòng, hết sức phục vụ cách mạng và nhân dân. Suốt đời phấn đấu vì độc lập, thống nhất của Tổ quốc, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân.

Thấm nhuần và quán triệt tư tưởng của Người, Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao vai trò của đoàn viên, thanh niên. Coi đây là lực lượng xung kích, là đội dự bị tin cậy của Đảng và coi công tác thanh niên là vấn đề được đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không phần lớn phụ thuộc vào lực lượng đoàn viên, thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên. Do vậy, phải chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hoá, sức khoẻ, nghề nghiệp, giải quyết việc làm, phát triển tài năng - sức sáng tạo, phát huy vai trò xung kích… của đoàn viên, thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương Bác Hồ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với tinh thần "Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên", tuổi trẻ cả nước đã phát huy truyền thống của thế hệ

trước, hăng hái, sôi nổi hưởng ứng các cuộc vận động, các phong trào: "Xung kích phát triển KT-XH và bảo vệ Tổ quốc", "Đồng hành cùng thanh niên lập thân lập nghiệp", tích cực tham gia các diễn đàn: "Tuổi trẻ Việt Nam sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại", "Tiếp lửa truyền thống - Mãi mãi tuổi hai mươi", "Thanh niên sống đẹp sống có ích"…

2.2. Giải pháp tiếp tục vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cán bộ ở việt nam hiện nay

2.2.1. Giải pháp tổng thể

Mục tiêu tổng quát của Chiến lược phát triển KT-XH 2011- 2020 là: “Phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; CT-XH ổn định, dân chủ, kỷ cương, đồng thuận; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng lên; tạo tiền đề vững chắc để phát triển cao hơn trong giai đoạn sau”. Mục tiêu đó đòi hỏi các tổ chức đảng và toàn Đảng một năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu mới, trong đó vấn đề then chốt là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, vững mạnh.

Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH 5 năm 2011-2015 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển KT-XH 5 năm 2016-2020 Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng chỉ rõ: "Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi; đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ, văn hóa đầu đàn..." được coi là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH-HĐH, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ các cấp đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Thực hiện tốt “Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH”.

Vì vậy, từ nay đến năm 2020, tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ và giải pháp lớn sau đây:

(1). Quán triệt sâu sắc các quan điểm và mục tiêu về xây dựng đội ngũ cán bộ: Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, là