Tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân - Từ thực tiễn Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội

72 vụ; Hành chính: 0 vụ; Kinh doanh thương mại: 26 vụ; Lao động: 01 vụ; Hôn nhân và gia đình: 21 vụ); trả lời đơn và xử lý khác được 1.334 vụ, việc.

- Về kết quả xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong tổng số 584 vụ việc thụ lý để xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm (bao gồm 70 vụ từ năm 2016 chuyển sang và 514 vụ có kháng nghị mới) thì Ủy ban Thẩm phán xét xử được 447 vụ, đạt tỷ lệ 77 % (trong đó chấp nhận kháng nghị 433 vụ, không chấp nhận kháng nghị 14 vụ); số còn lại đang trong thời hạn chuẩn bị xét xử là 137 vụ, việc.

- Về bồi thường theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, Trong năm công tác thụ lý mới 04 vụ việc phải bồi thường theo Luật trách nhiệmbồi thường của Nhà nước đã xin lỗi công khai, khẩn trương tiến hành thương lượng về mức bồi thường, đối với vụ ông Trần Văn Thêmđã thương lượng xong và trình cơ quan chức năng để thẩmđịnh.

Năm 2018:

- Công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền theo thủ tục phúc thẩm: Tổng thụ lý mới 2.168 vụ, việc các loại, đã giải quyết 2.188 vụ việc theo thủ tục phúc thẩm (trong đó xét xử 1.465 vụ án hình sự; 159 vụ dân sự, 452 vụ hành chính, 64 vụ kinh doanh thương mại, 47 vụ án hôn nhân & gia đình, 01 vụ án lao động). Tỷ lệ giải quyết các vụ việc theo thủ tục phúc thẩm tính trên số thụ lý mới đạt 100,9% (2.168 vụ/2.188 vụ). Tuy nhiên, do số vụ việc còn lại từ các năm trước đây còn 784 vụ, nên tổng số vụ việc phải giải quyết lên đến 2.952 vụ nên tỷ lệ giải quyết trung bình đạt 74,1%; số vụ việc còn lại hầu hết còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật và đang được tiếp tục xem xét, giải quyết.

Về chất lượng xét xử phúc thẩm: Tỷ lệ các bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội bị Hội đồng Thẩm phán TANDTC hủy do lỗi chủ quan là 0,78 % (17 vụ/2188 vụ xét xử - Giảm 1% so với năm 2017).

Về công tác xét xử các vụ án hình sự: Tổng số vụ án hình sự Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội phải giải quyết là 1.887 vụ. Đã giải quyết, xét xử được 1.465 vụ với 2447 bị cáo, đạt tỷ lệ 77,6%. Trong đó: đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với 516 bị cáo; giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm đối với 1091 bị cáo; tăng hình phạt đối với 72 bị

cáo; giảm hình phạt đối với 526 bị cáo; cho hưởng án treo 166 bị cáo; thay đổi tội danh đối với 0 bị cáo; hủybản án sơ thẩmđể điều tra xét xử lại đối với 76 bị cáo.

Về công tác giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động: Tổng thụ lý tổng cộng 308 vụ, số vụ việc còn lại của năm 2017 chuyển sang là 100 vụ, tổng số phải giải quyết là 408 vụ, đã giải quyết, xét xử 271 vụ việc, đạt tỷ lệ 66,42%. Trong đó: Giữ nguyên quyết định của bản án, quyết định sơ thẩm 111 vụ; sửa bản án, quyết định sơ thẩm 57 vụ; hủy bản án, quyết định sơ thẩm để giải quyết lại 54 vụ; đình chỉ xét xử phúc thẩm 49 vụ.

Về công tác giải quyết các vụ án hành chính: Thụ lý tổng cộng 540 vụ, số vụ án còn lại của năm 2017 chuyển sang là 117 vụ, tổng số phải giải quyết là 657 vụ, đã giải quyết, xét xử 452 vụ, đạt tỷ lệ 68,8%. Năm 2018 số lượng các vụ án hành chính mà Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội thụ lý tăng đột biến (thụ lý 540 vụ, tăng 329 vụ so với năm 2017 (211 vụ)).

- Kết quả phân loại, giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm: Tiếp nhận 8.676 đơn các loại, cộng với số đơn cũ của năm 2017 chuyển sang 10 đơn, tổng cộng phải giải quyết là 8.686 đơn. Đã phân loại, xử lý 8.616 số đơn tiếp nhận, còn lại 70 đơn đang tiếp tục giải quyết; trong đó: Có 6.269 đơn không thuộc thẩm quyền, trùng lặp hoặc chưa đủ điều kiện thụ lý; Đơn thuộc thẩm quyền và đã thụ lý để xem xét giải quyết theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm là 2.347 đơn/ vụ

Tổng số đơn/vụ giám đốc thẩm, tái thẩm phải giải quyết năm 2018 là 3.617 vụ (Bao gồm 1.270 đơn/vụ của năm 2017 chuyển sang). Đã giải quyết được tổng số

2.505 vụ, việc các loại, đạt tỷ lệ 69 % (2.502 vụ/3.617 vụ), còn lại 1.115 vụ đang trong quá trình, thời hạn giải quyết theo quy định. Kết quả cụ thể: Quyết định kháng nghị là 250 vụ; trả lời đơn và xử lý khác là 2.252 vụ, việc.

- Về kết quả xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong tổng số 483 vụ thụ lý để xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm (bao gồm 114 vụ từ năm 2017 chuyển sang và 369 vụ có kháng nghị mới) đã xét xử được 439 vụ, đạt tỷ lệ 90,9% (trong đó chấp nhận

kháng nghị 414 vụ, không chấp nhận kháng nghị 25 vụ). Còn lại: 44 vụ đang tiếp tục giải quyết.

Qua kết quả trên cho thấy, trong năm 2018 kết quả xét xử giám đốc thẩm tăng rõ rệt. So với cùng kỳ năm 2017, kết quả chỉ đạt 77%, đến năm 2018 kết quả đạt 90,9% (tăng 14% so với năm 2017).

Năm 2019:

- Công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc theo thủ tục phúc thẩm: Thụ lý mới 1.930 vụ, việc các loại, số vụ án cũ còn lại là 764 vụ. Tổng số vụ án phải giải quyết là 2.694 vụ; đã giải quyết, xét xử được 2.130 vụ việc. Đạt tỷ lệ giải quyết chung là 79,1% (trong đó xét xử 1.215 vụ án hình sự; 289 vụ dân sự, 556 vụ hành chính, 44 vụ kinh doanh thương mại, 24 vụ án hôn nhân & gia đình, 02 vụ án lao động). So với 2018, tỷ lệ giải quyết các loại án phúc thẩm đã tăng 5% (năm 2018 đạt 74,1%). Về chất lượng xét xử phúc thẩm: Tỷ lệ các bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội bị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hủy là 0,65 % (14 vụ/2.130 vụ xét xử - Giảm 0,13% so với năm 2018)

Công tác xét xử các vụ án hình sự: Tổng số vụ án hình sự Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội phải giải quyết là 1.427 vụ với 2.669 bị cáo. Đã giải quyết, xét xử được 1.215 vụ với 2.157 bị cáo; đạt tỷ lệ giải quyết 85.1% (Trong đó: đình chỉ xét xử phúc thẩm 381 vụ với 538 bị cáo; xét xử 834 vụ với 1.619 bị cáo).

Công tác giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động: Thụ lý tổng cộng 406 vụ, số vụ việc còn lại của năm 2018 chuyển sang là 137 vụ, tổng số phải giải quyết là 543 vụ, đã giải quyết, xét xử 359 vụ việc, đạt tỷ lệ 66,1%.

Công tác giải quyết các vụ án hành chính: Thụ lý tổng cộng 519 vụ, số vụ án còn lại của năm 2018 chuyển sang là 205 vụ, tổng số phải giải quyết là 724 vụ, đã giải quyết, xét xử 556 vụ, đạt tỷ lệ 76,8%.

- Kết quả phân loại, giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong thời gian từ 01/12/2018 đến 30/11/2019, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội tiếp nhận 8340 đơn các loại. Đã phân loại, xử lý 7.827 số đơn tiếp nhận, còn lại 513 đơn đang

tiếp tục giải quyết; trong đó: Số đơn chưa đủ điều kiện thụ lý (Tòa án có thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung tài liệu): 368 đơn. Số đơn không thuộc thẩm quyền: 1173 đơn. Số đơn trùng lặp, đơn hết thời hiệu: 4.602 đơn. Đơn thuộc thẩm quyền và đã thụ lý để xem xét giải quyết theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm là 1.684 đơn.

Tổng số đơn giám đốc thẩm, tái thẩm phải giải quyết năm 2018 là 2.799 vụ (Bao gồm đơn của năm 2018 chuyển sang là 1.115 vụ, cộng với thụ lý mới là 1.684 vụ). Đã giải quyết được tổng 1.987 vụ việc, đạt tỷ lệ 71%, còn lại 812 vụ việc đang trong quá trình, thời hạn giải quyết theo quy định. Kết quả cụ thể: Quyết định kháng nghị là 114 vụ; trả lời đơn 1.726 vụ, xử lý khác là 147 vụ, việc.

- Về kết quả xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong tổng số 258 vụ thụ lý để xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm (bao gồm 44 vụ từ năm 2018 chuyển sang và 214 vụ có kháng nghị thụ lý mới) thì các thành viên Ủy ban Thẩm phán xét xử được 238 vụ, đạt tỷ lệ 92,2% (trong đó chấp nhận kháng nghị 213 vụ, không chấp nhận kháng nghị 25 vụ). Còn lại: 20 vụ đang tiếp tục giải quyết. Chất lượng xét xử giám đốc thẩm: có 03 Quyết định giám đốc thẩm do Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử bị Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xử hủy.

Năm 2020:

- Công tác giải quyết, xét xử phúc thẩm: Thụ lý mới 2.485 vụ án các loại, số vụ án cũ còn lại của năm 2019 chuyển sang là 880 vụ. Tổng số vụ án phải giải quyết là 3.365 vụ, đã giải quyết, xét xử được 2.250 vụ việc, còn lại 1.115 vụ, việc. Đạt tỷ lệ 66,86% (trong đó xét xử 1.098 vụ án hình sự; 346 vụ án dân sự, 720 vụ án hành chính, 48 vụ án kinh doanh thương mại, 35 vụ án hôn nhân & gia đình, 03 vụ án lao động).

Công tác xét xử các vụ án hình sự: Tổng số vụ án hình sự phải giải quyết là

1.533 vụ; đã giải quyết, xét xử được 1.098 vụ; đạt tỷ 71,62% (trong đó: đình chỉ xét xử phúc thẩm 335 vụ; xét xử 763 vụ), còn lại 435 vụ đang trong thời hạn giải quyết theo quy định.

Công tác giải quyết, xét xử các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh

doanh thương mại và lao động: Đã thụ lý 506 vụ, việc; số vụ việc của năm 2019 chuyển sang là 253 vụ, việc; tổng cộng phải giải quyết 759 vụ, việc; đã giải quyết, xét xử 433 vụ, việc, đạt tỷ lệ 57 %; còn lại 326 vụ án đang trong quá trình giải quyết theo quy định, cụ thể:

Công tác giải quyết các vụ án hành chính: Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã thụ lý tổng cộng 795 vụ; số vụ án còn lại của năm 2019 chuyển sang là 278 vụ; tổng số phải giải quyết là 1.073 vụ; đã giải quyết, xét xử 720 vụ, đạt tỷ lệ 67,1%.

- Công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết đơn và xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm:

Kết quả phân loại, giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong thời gian từ ngày 01/10/2019 đến ngày 30/9/2020, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội tiếp nhận 7.885 đơn các loại. Đã phân loại, xử lý: 7.209 đơn, còn lại 676 đơn đang tiếp tục giải quyết; trong đó: Số đơn chưa đủ điều kiện thụ lý (Tòa án có yêu cầu sửa đổi, bổ sung tài liệu): 302 Đơn. Số đơn không thuộc thẩm quyền: 1.105 Đơn. Số đơn trùng lặp, đơn hết thời hiệu: 4.071 đơn. Đơn thuộc thẩm quyền và đã thụ lý để xem xét giải quyết theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm: 1.731 đơn.

Như vậy, tổng số đơn giám đốc thẩm, tái thẩm năm 2020 là 2.683 vụ (bao gồm của năm 2019 chuyển sang là 952 vụ, cộng với thụ lý mới là: 1.731 vụ). Đã giải quyết: 2.036 vụ (đạt tỷ lệ 75,89%), việc, còn lại: 647 vụ, việc đang trong quá trình, thời hạn giải quyết theo quy định. Kết quả cụ thể: Quyết định kháng nghị: 119 vụ, thông báo trả lời đơn: 1.654 vụ, xử lý khác: 263 vụ, việc.

- Kết quả xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm: Trong tổng số 271 vụ thụ lý để xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm (bao gồm 61 vụ từ năm 2019 chuyển sang và 210 vụ có kháng nghị thụ lý mới) thì các thành viên Ủy ban Thẩm phán xét xử được 251 vụ, đạt tỷ lệ 92,62%; còn lại 20 vụ đang tiếp tục giải quyết.

- Chất lượng xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm: Trong năm 2020, Tòa án

nhân dân cấp cao tại Hà Nội có 44/4.537 vụ án bị Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xử hủy, sửa (chiếm tỷ lệ 0,96%); trong đó: hủy 43/4.537 vụ (chiếm tỷ lệ 0,94%), sửa 01 vụ (chiếm tỷ lệ 0,02%).

Sử dụng phương pháp thông kê, tổng hợp từ báo cáo tổng kết các năm của TAND cấp cao tại Hà Hội có thể thấy số lượng án phúc thẩm, giám đốc thẩm, đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được TAND cấp cao tại Hà Nội tiếp nhận, thụ lý, giải quyết từ năm 2015 đến năm 2020 của TAND cấp cao trong bảng số liệu sau:

Năm

Án Phúc thẩm, GĐT, TT			Đơn đề nghị GĐT, TT			Tổng
	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Tiếp nhận	Đã xử lý	Tỷ lệ %
	(1)	(2)	(2)/(1)	(3)	(4)	(4)/(3)	(1) + (4)
2015	1404	648	46%	159	43	27%	1563
2016	2481	1442	58%	7475	6279	84%	9956
2017	2872	1958	68%	12828	11909	92,8	15700
2018	3435	2627	76,4%	8686	8616	99	12.121
2019	2952	2368	80,2%	8340	7827	93,9	11292
2020	3636	2501	68,7%	7885	7209	91,4%	11521

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 108 trang tài liệu này.

( Nguồn: Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội)

Qua bảng thống kê sau thấy rằng số lượng án phúc thẩm, giám đốc thẩm các do TAND cấp cao thụ lý ngày càng tăng, trong khi lượng án giải quyết trung bình hàng năm chỉ đạt từ 60% đến 70%. Mặc dù mới được

thành lập và đi vào hoạt động, tiếp nhận thẩm quyền, nhân lực của nhiều đơn vị khác nhau, phạm vi thẩm quyền của Tòa án ngày càng được mở rộng theo qui định của các Luật tố tụng năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, Tòa án được giao thêm nhiều thẩm quyền, nhiệm vụ mới. Do vậy số lượng các loại vụ việc phúc thẩm mà Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội thụ lý mới, số vụ việc phải giải quyết đều tăng theo các năm. TAND cấp cao đã nỗ lực phấn đấu, khắc phục khó khăn, áp dụng nhiều biện pháp để đẩy nhanh tiến độ xem xét phân loại đơn đề nghị giải quyết giám đốc thẩm, tái thẩm, thụ lý và giải quyết kịp thời các vụ án phúc thẩm về hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại. Bộ máy các Tòa chuyên trách, giúp việc dần đi vào hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Tỷ lệ giải quyết đơn và vụ án năm sau cao hơn năm trước, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ việc để quá hạn luật định do lỗi chủ quan, tỷ lệ các vụ án bị Hội đồng thẩm phán hủy giảm đáng kể. Năm 2020 chỉ có 44/4.537 chiếm 0,96% tổng các vụ án bị Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xử hủy, sửa.

Công tác giải quyết, xét xử các vụ án hình sự trong năm qua đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Việc tranh tụng tại phiên tòa được chú trọng theo hướng thực chất, không hạn chế thời gian tranh tụng, tôn trọng và đảm bảo cho các bên tham gia tố tụng đưa ra chứng cứ và trình bày hết các ý kiến của mình; hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, khi cải sửa hoặc huỷ bản án sơ thẩm phải có căn cứ, có sự cân nhắc, thận trọng khi quyết định. Đối với các vụ án tội phạm tham nhũng đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước, đồng thời cũng chú ý áp dụng các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo việc thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị các bị cáo chiếm đoạt hoặc gây thiệt hại.

Trong công tác giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã quán triệt đến cán bộ, công chức đặc biệt là Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký thực hiện đúng qui định của Bộ luật TTDS 2015, từng bước khắc phục có hiệu quả việc để các vụ việc dân sự quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật; làm tốt việc hướng dẫn các đương sự thực hiện đúng nghĩa vụ về cung cấp chứng cứ; đồng thời, chủ động xác minh, thu thập bổ sung chứng cứ trong những trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật tố tụng, chú trọng công tác hòa giải nhằm đảm bảo việc giải quyết vụ án được nhanh chóng, kịp thời, góp phần củng cố mối đoàn kết trong nhân dân.

Công tác giải quyết, xét xử các vụ án hành chính, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội luôn quan tâm đến việc tổ chức đối thoại, tích cực phân tích, giải thích pháp luật để các bên tự thống nhất hướng giải quyết vụ án; đồng thời chủ động trong việc xác minh, thu thập chứng cứ.

Công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết đơn giám đốc thẩm, tái thẩm các năm có sự chuyển biến rất tích cực, số đơn đến đã được xử lý, phân loại kịp thời. Tỷ lệ giải quyết đơn đạt kết quả cao. Việc trả lời đơn, cũng như kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thực hiện một cách thận trọng, đúng quy định của pháp luật; đối với những vụ án vi phạm nhỏ về tố tụng, không ảnh hưởng tới nội dung giải quyết vụ án thì không kháng nghị; cũng như cân nhắc kỹ việc kháng nghị các trường hợp đã thi hành án xong mà không có vướng mắc.

Công tác bồi thường nhà nước được thực hiện đúng qui định với tinh thần cầu thị, kịp thời, dám chịu trách nhiệm, đảm bảo quyền lợi của người được bồi thường.

Trong xét xử đảm bảo nguyên tắc độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, đổi mới việc tổ chức phiên tòa về cả nội dung và hình thức như tiếp thu các hạt nhân hợp lý của mô hình tranh tụng, bố trí lại phòng xử án để đảm bảo tranh tụng và công bằng trong xét xử.

* Nguyên nhân: