Thực Trạng Kiến Thức Phòng Lây Nhiễm Hiv

Kết quả phân tích mô hình hồi quy logistic cho các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ nhiễm giang mai của nhóm đối tượng nghiên cứu trong điều tra năm 2006 cho thấy kết quả hoạt động truyền thông trong phòng lây nhiễm HIV/STI tại địa bàn nghiên cứu có ảnh hưởng trực tiếp tới tình trạng nhiễm giang mai. Nhóm đối tượng nghiên cứu không được nhận thông tin dự phòng lây nhiễm HIV/STI trong 12 tháng trước thời điểm điều tra có nguy cơ mắc bệnh giang mai bằng 10,01 lần nhóm được nhận thông tin truyền thông về HIV/AIDS (AOR=10,01; 95% CI: 1,18 – 55,53). Cũng trong năm 2006, các hành vi nguy cơ liên quan đến việc sử dụng BCS chưa tìm thấy có ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc giang mai trong các đối tượng nghiên cứu.

3.2.2. Thực trạng về kiến thức và nhận thức dự phòng lây nhiễm HIV/STI

Bảng 3.7. Thực trạng kiến thức phòng lây nhiễm HIV – Điều tra TCT năm 2006

Đặc trưng Tỷ lệ (%)

n=807

Đã từng nghe nói về HIV/AIDS 78,3

Nghe nói về bệnh lây truyền qua đường tình dục 66,3 n=632

Kiến thức đúng về phòng lây nhiễm HIV 18,7

- Chung thủy một bạn tình không nhiễm HIV có thể phòng nhiễm HIV 77,9

- Muỗi đốt không làm lây nhiễm HIV 44,6

- Dùng BCS trong tất cả các lần QHTD có thể phòng lây nhiễm HIV 69,3

- Ăn uống chung với người nhiễm HIV không làm lây nhiễm HIV 40,4

- Dùng chung bơm kim tiêm có thể làm lây nhiễm HIV 87,0 n=632

Kiến thức đúng về phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con 43,4

- HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con lúc mang thai 68,4

- HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con lúc đẻ 56,5

- HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con lúc cho con bú 48,6 n=632

Biết về thuốc điều trị HIV cho người nhiễm HIV 37,2

Kết quả điều tra năm 2006 cho thấy có gần 80% người dân tộc Dao từ 15-49 tuổi tại ba xã điều tra đã từng nghe nói về HIV/AIDS. Tỷ lệ này cũng đồng nghĩa với việc vẫn có tới hơn 20% người dân tộc thiểu số tại đây chưa từng nghe nói về HIV/AIDS (nhóm nghiên cứu đã sử dụng cả tiếng dân tộc và các ngôn ngữ địa phương để đảm bảo người dân có thể hiểu được nội dung câu hỏi).

Trong số những người đã từng nghe nói về HIV/AIDS, chỉ có 18,7% có kiến thức đúng về phòng lây nhiễm HIV/STI theo tiêu chí trả lời đúng 05 câu hỏi về kiến thức chung (bao gồm 03 câu hỏi về các cách phòng tránh và 02 câu hỏi về các quan niệm sai lầm trong phòng lây nhiễm HIV). Có 57,3% người tham gia nghiên cứu trả lời đúng cả 03 câu hỏi về các cách phòng tránh lây nhiễm HIV/STI và 25,9% trả lời đúng 02 câu hỏi về các quan niệm sai lầm trong phòng lây nhiễm HIV/STI. Cũng theo kết quả tại bảng 3.7, có 43,4% người tham gia biết cả ba giai đoạn có thể lây truyền HIV từ mẹ sang con và có 37,2% đã từng biết về thuốc điều trị dành cho người nhiễm HIV/AIDS. Trong số 807 người tham gia nghiên cứu từ 15-49 tuổi, chỉ có khoảng gần 70% người đã từng biết về bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Kết quả tại bảng 3.7 cũng cho thấy tỷ lệ người dân tộc Dao trả lời đúng theo từng nội dung về kiến thức phòng lây nhiễm HIV/STI còn khá thấp, đặc biệt với nội dung về các quan niệm sai lầm trong phòng lây nhiễm HIV (chỉ có khoảng 40% người tham gia biết được HIV không thể lây nhiễm qua đường muỗi đốt và ăn uống). Với nội dung về các cách phòng tránh lây nhiễm HIV/STI, tỷ lệ trả lời đúng từng câu hỏi dao động trên dưới 70%. Tỷ lệ người tham gia nghiên cứu trả lời đúng các câu hỏi về lây truyền HIV từ mẹ sang con cũng không cao, dao động trong khoảng 50-60%.

Bảng 3.8. Nhận thức được nguy cơ lây nhiễm HIV/STI – Điều tra TCT năm 2006 (n=632) Nhận thức nguy cơ lây nhiễm HIV/STI Tỷ lệ (%)

Có nguy cơ 3,2

Không có nguy cơ 56,9

Không biết 39,9

Câu hỏi về tự nhận thức nguy cơ lây nhiễm HIV/STI cũng được đặt ra với đối tượng nghiên cứu nhằm đánh giá kiến thức thực sự của người DTTS từ 15-49 tuổi trong phòng lây nhiễm HIV/STI. Kết quả tại bảng 3.8 có thể giải thích cho tỷ lệ người tham gia có kiến thức đúng về phòng lây nhiễm HIV/STI rất thấp khi có tới 40% người được hỏi không biết bản thân có nguy cơ hay không. Trong 20 người nghĩ rằng mình có nguy cơ nhiễm HIV (3,2%) thì có khoảng một nửa số người đưa ra các lý do là có tiêm chích ma túy, QHTD với PNBD, có nhiều bạn tình hoặc đổ lỗi cho vợ/chồng/người yêu của họ.‌‌

3.2.3. Thực trạng về thái độ với người nhiễm HIV/AIDS

Bảng 3.9. Thực trạng về thái độ với người nhiễm HIV/AIDS – Điều tra TCT năm 2006

Đặc trưng

Tỷ lệ (%)
	n=632
Thái độ đúng với người nhiễm HIV/AIDS	6,7
- Có thể ăn/mua thức ăn của người bán hàng bị nhiễm HIV	13,3
- Sẵn sàng chăm sóc người thân nhiễm HIV tại nhà	70,6
- Không giữ bí mật nếu có người trong gia đình bị nhiễm HIV	74,2
- Giáo viên bị nhiễm HIV vẫn tiếp tục được giảng dạy	14,6
	n=624
Quan điểm đúng với người nhiễm HIV/AIDS	16,0
- Người nhiễm HIV không phải xấu hổ về bản thân mình	23,2
- Người nhiễm HIV không có lỗi mang bệnh cho cộng đồng	24,5

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 160 trang tài liệu này.

Kết quả tại bảng 3.9 mô tả thái độ của người dân tộc Dao với người nhiễm HIV/AIDS. Trong số đối tượng nghiên cứu từ 15-49 tuổi từng nghe nói về HIV/AIDS, chỉ có 6,7% người có thái độ đúng với người nhiễm HIV/AIDS. Tỷ lệ trả lời đúng cho từng nội dung cũng rất thấp với hầu hết chỉ khoảng 20%, ngoại trừ việc sẵn sàng chăm sóc cho người nhiễm và không giữ bí mật khi có người thân bị nhiễm (khoảng 70%).

3.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức, thái độ của đối tượng nghiên cứu‌

Bảng 3.10. Phân tích hồi quy logistic các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu ảnh hưởng đến kiến thức đúng phòng lây nhiễm HIV/STI năm 2006 (n=632)

Kiến thức đúng OR

AOR

Đặc điểm

n	%	(95% khoảng tin cậy)	(95% khoảng tin cậy)
Giới tính Nam	81	24,3	2,26	1,67
Nữ	37	12,4	1,48 – 3,46	1,01 – 2,77
Nhóm tuổi15-24	51	21,0	1,28
25-49	67	17,2	0,85 – 1,92
Đi học Có	78	21,8	1,63
Không	40	14,6	1,07 – 2,48
Nghề nghiệp Làm ruộng / rẫy	113	18,4	0,59
Công việc khác	5	27,8	0,20 – 1,68
Sống cùng vợ/chồng/người yêu Có	95	18,7	1,01
Không	23	18,6	0,61 – 1,67
Biết đọc tiếng phổ thông Có	61	29,9	2,78	2,24
Không	57	13,3	1,84 – 4,18	1,17 – 4,32
Đọc báo hàng ngày Có	7	28,0	1,74
Không	111	18,3	0,71 – 4,26
Nghe đài hàng ngày Có	49	22,7	1,48
Không	69	16,6	0,98 – 2,22
Xem tivi hàng ngày Có	57	22,5	1,52
Không	61	16,1	1,01 – 2,27
Đi xa nhà trong 12 tháng qua Có	20	17,9	0,94
Không	98	18,9	0,55 – 1,59
Đi xa nhà hơn 1 tháng trong 12 Có	3	20,0	1,09
tháng qua Không	115	18,6	0,30 – 3,93

Bảng 3.11. Phân tích hồi quy logistic các yếu tố về tiếp cận dịch vụ và hỗ trợ dự phòng ảnh hưởng đến kiến thức đúng phòng lây nhiễm HIV/STI năm 2006 (n=632)

Kiến thức đúng OR

AOR

Đặc điểm

n	%	(95% khoảng tin cậy)	(95% khoảng tin cậy)
Nhận thông tin từ tivi Có		102	24,8	4,19
	Không	16	7,3	2,41 – 7,31
Nhận thông tin từ đài phát thanh	Có	100	21,9	2,47
huyện	Không	18	10,2	1,44 – 4,21
Nhận thông tin từ loa phát thanh của	Có	93	21,8	2,02
xã	Không	25	12,1	1,25 – 3,26
Nhận thông tin từ sách báo tờ rơi về	Có	37	25,0	1,66
phòng lây nhiễm HIV/STI	Không	81	16,7	1,07 – 2,58
Nhận thông tin/hỗ trợ từ các tổ chức	Có	88	31,3	4,88	3,20
địa phương	Không	30	8,6	3,11 – 7,66	1,89 – 5,43
Nhận thông tin/hỗ trợ từ CBYT Có		104	24,9	4,73
Không		14	6,5	2,63 – 8,50
Nhận thông tin/hỗ trợ từ ĐĐV Có		4	33,3	2,22
Không		114	18,4	0,66 – 7,49
Nhận thông tin/hỗ trợ từ trường học Có		11	22,5	1,29
	Không	107	18,4	0,64 – 2,60
Nhận truyền thông phòng lây nhiễm	Có	117	18,8	2,09
HIV/STI trong 12 tháng	Không	1	10,0	0,26 – 16,62
Nhận hỗ trợ trong phòng lây nhiễm	Có	84	31,7	4,55	2,72
HIV/STI trong 12 tháng	Không	34	9,3	2,93 – 7,04	1,63 – 4,52

Kết quả tại bảng 3.10 và 3.11 phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức đúng về phòng lây nhiễm HIV/STI năm 2006. Các yếu tố này bao gồm:

- Giới tính nam (AOR=1,67; 95% CI:1,01 – 2,77);

- Biết đọc tiếng phổ thông (AOR=2,24; 95% CI:1,17 – 4,32);

- Nhận truyền thông/hỗ trợ từ các tổ chức địa phương (AOR=3,20; 95% CI:1,89 – 5,43);

- Nhận hỗ trợ trong phòng lây nhiễm HIV/STI trong 12 tháng trước điều tra (AOR=2,72; 95% CI: 1,63 – 4,52).

Bảng 3.12. Phân tích hồi quy logistic các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu ảnh hưởng đến thái độ đúng với người nhiễm HIV/AIDS năm 2006 (n=632)

Thái độ đúng OR

Đặc điểm

n % (95% khoảng tin cậy)

AOR

(95% khoảng tin cậy)

Giới tính Nam

Nữ

15-24

20 6,0

22 7,4

23 9,5

0,8

(0,43 – 1,50)

2,04

Nhóm tuổi Đi học

Nghề nghiệp

Sống cùng vợ/chồng/người yêu Biết đọc tiếng phổ thông

Đọc báo hàng ngày Nghe đài hàng ngày Xem tivi hàng ngày

25-49

Có Không

Làm ruộng / rẫy Công việc khác Có

Không Có Không Có Không Có Không Có Không

19 4,9

32 8,9

10 3,7

38 6,2

4 22,2

27 5,3

15 12,1

25 12,3

17 4,0

9 36,0

33 5,4

19 8,8

23 5,5

23 9,1

19 5,0

(1,08 – 3,82)

2,59

(1,25 – 5,37)

0,23

(0,07 – 0,74)

0,41

(0,21 – 0,79)

3,38

(1,78 – 6,41)

9,78

(4,02 – 23,79)

1,65

(0,88 – 3,09)

1,89

(1,01 – 3,56)

6,09

(1,93 – 19,29)

Bảng 3.13. Phân tích hồi quy logistic các yếu tố về kiến thức, tiếp cận dịch vụ và hỗ trợ dự phòng ảnh hưởng đến thái độ đúng với người nhiễm HIV/AIDS năm 2006 (n=632)

Thái độ đúng OR

AOR

Đặc điểm

n % (95% khoảng tin cậy)

(95% khoảng tin cậy)

Kiến thức đúng phòng lây nhiễm HIV/STI

Có Không

14 11,9

28 5,5

2,34

(1,19 – 4,59)

Nhận thông tin từ tivi Có

38	9,2	5,49	3,29
	Không	4	1,8	(1,93 – 15,58)	(1,02 – 10,59)
Nhận thông tin từ đài phát thanh	Có	36	7,9	2,43
huyện	Không	6	3,4	(1,00 – 5,87)
Nhận thông tin từ loa phát thanh của	Có	30	7,0	1,22
xã	Không	12	5,8	(0,61 – 2,44)
Nhận thông tin từ sách báo tờ rơi về	Có	18	12,2	2,65
phòng lây nhiễm HIV/STI	Không	24	5,0	(1,39 – 5,04)
Nhận thông tin/hỗ trợ từ các tổ chức	Có	17	6,1	0,84
tại địa phương	Không	25	7,1	(0,44 – 1,59)

Nhận thông tin/hỗ trợ từ CBYT Có

Không

	Không	30	5,2	(2,83 – 12,63)	(1,06 – 6,35)
Nhận truyền thông phòng lây nhiễm	Có	41	6,6	0,64
HIV/STI trong 12 tháng	Không	1	10,0	(0,08 – 5,14)
Nhận hỗ trợ trong phòng lây nhiễm	Có	17	6,4	0,94
HIV/STI trong 12 tháng	Không	25	6,8	(0,49 – 1,77)

Nhận thông tin/hỗ trợ từ trường học Có

34 8,1

8 3,7

12 24,5

2,28

(1,04 – 5,02)

5,98

2,59