Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng Tmcp Bưu Điện

- Thư ng xuyên cập nhật, nắm bắt thông tin khách hàng đã được cảnh báo trong hệ thống cũng như thông tin từ các vụ việc của các NHTM khác nhằm giảm thiểu tối đa các rủi ro cũng như nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động tín dụng.

- Thực hiện tốt công tác quản lý, giám sát chất lượng nợ trong hạn, tuyệt đối không để phát sinh nợ nhóm 2, nợ xấu. Đặc biệt lưu ý đối với khách hàng thư ng xuyên có nợ quá hạn dưới 10 ngày.

- Trong công tác hoàn thiện hồ sơ, cán bộ tín dụng cần thực hiện tốt việc chỉnh sửa sau kiểm tra của các đoàn kiểm tra kiểm soát nhằm đảm bảo tính pháp lý trong hồ sơ tín dụng, tránh tình trạng bất lợi cho ngân hàng khi có rủi ro xảy ra.

- Đối với các khoản nợ xấu đã phát sinh cần rà soát lại toàn bộ hồ sơ pháp lý, hồ sơ kinh tế để giảm thiểu các rủi ro pháp lý trong trư ng hợp phát sinh tranh chấp. Quyết liệt, đeo bám và sử dụng linh hoạt các giải pháp xử lý nợ để có kết quả thu hồi nợ tốt nhất.

3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Hà Nam đến năm 2025

3.2.1. Hoàn thiện công tác phân loại khách hàng

Trên địa bàn tỉnh Hà Nam hiện tại có rất nhiều ngân hàng, sự cạnh tranh diễn ra gay gắt. Do đó, trong hoạt động cho vay cần phải nắm chắc thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng để tránh rủi ro. Việc phân loại khách hàng là cực kỳ quan trọng nhằm khai thác những thế mạnh, hạn chế những điểm yếu từ khách hàng để từ đó nâng cao công tác quản lý rủi ro hoạt động cho vay KHDN tại LPB chi nhánh Hà Nam cần thực hiện theo các giải pháp sau:

Một là, đánh giá lại toàn diện nền khách hàng để phân đoạn khách hàng, gắn với những chính sách cụ thể để có những biện pháp quản lý rủi ro phù hợp với từng đối tượng khách hàng. Với mục tiêu hạn chế thấp nhất những rủi ro có thể xảy ra với khách hàng, việc đánh giá nền khách hàng tại LPB chi nhánh Hà Nam là rất quan trọng. Hiện tại, các khách hàng tại LPB chi nhánh Hà Nam được xem xét dưới ba góc độ: khách hàng hoạt động sản xuất kinh doanh tốt, khách hàng tiềm ẩn rủi ro

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.

và khách hàng hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn phát sinh nợ xấu nợ quá hạn. Quan điểm về khách hàng phải có sự đánh giá toàn diện, nhìn nhận tổng thể gồm tất cả những mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng, các sản phẩm khách hàng sử dụng của ngân hàng, không nên nhìn nhận dưới một góc độ đơn lẻ của một khách hàng.

Việc đánh giá lại nền khách hàng trên cơ sở nhằm quản lý rủi ro hoạt động cho vay để từ đó đưa ra chính sách, biện pháp ứng xử cụ thể cho m i nhóm khách hàng. Việc đánh giá phân đoạn nền khách hàng cũng cần tiếp cận theo hướng đánh giá lĩnh vực, ngành nghề của khách hàng để có biện pháp quản lý rủi ro phù hợp. Mục tiêu chung là quản lý rủi ro hoạt động cho vay đối với tổng thể số lượng khách hàng trên cả ba nhóm khách hàng đã được phân loại. Sau khi đã phân đoạn nền khách hàng, cán bộ tín dụng phải có các chính sách cụ thể đối với từng phân đoạn; đối với khách hàng tiềm ẩn rủi ro và khách hàng hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn phát sinh nợ xấu nợ quá hạn yêu cầu khách hàng cần phải nâng cao trách nhiệm, nghĩa vụ bằng cách ràng buộc nghĩa vụ thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm trong hợp đồng tín dụng. LPB chi nhánh Hà Nam phải đưa vào hợp đồng tín dụng các chỉ tiêu kế hoạch quản lý hoạt động kinh doanh như tỷ lệ hàng tồn kho/tổng tài sản, tỷ lệ khoản phải thu/tổng tài sản, nguồn vốn chủ sở hữu, hệ số tự tài trợ, lợi nhuận/vốn chủ sở hữu, doanh thu, lợi nhuận ước tính cho năm tài chính kế tiếp nhằm mục đích giám sát và đánh giá chính xác hơn về năng lực tài chính cũng như uy tín của khách hàng. Trên cơ sở đó ra quyết định cho vay hay từ chối cho vay, đưa ra điều kiện cho vay nhằm hạn chế rủi ro có thể xảy ra.

Hai là, trên cơ sở phân đoạn khách hàng và tiếp tục thực hiện mục tiêu cơ cấu lại nền khách hàng theo hướng gia tăng cho vay khách hàng doanh nghiệp, cho vay ngắn hạn, khai thác tối đa thông tin từ nền khách hàng.

Với xu hướng của thị trư ng, việc tập trung cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp là xu hướng của hầu hết các ngân hàng thương mại hiện nay. Đây là nền khách hàng ổn định, hoạt động kinh doanh hiệu quả, nguy cơ xảy ra rủi ro thấp, tài sản đảm bảo tính thanh khoản tốt do đó hạn chế được rủi ro khi cho vay.

3.2.2. Nâng cao chất lượng thẩm định hồ sơ vay vốn

Khâu đề xuất cần tăng cư ng khả năng thu thập thông tin khách hàng, khoản vay trong suốt quá trình quan hệ vay vốn, gồm cả quá trình trước, trong và sau khi cho vay. Với khó khăn về tính minh bạch, nhất quán, kịp th i của thông tin trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt là thông tin về tình hình tài chính, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khách hàng, cán bộ quản lý khách hàng là đầu mối thu thập thông tin phải có phương pháp và kỹ năng tốt trong thu thập, phân tích, xử lý và đánh giá thông tin; các kênh thông tin phải đa dạng, nhiều góc độ, có tính lịch sử để đảm bảo phản ánh đúng thực trạng khách hàng, khoản vay. Tăng cư ng thu thập thông tin từ các kênh như Sở kế hoạch đầu tư, Cục Thuế, Chi cục Hải quan, Chi cục Quản lý thị trư ng, Chi cục Thống kê, Ngân hàng Nhà nước trên địa bàn, thông tin tín dụng CIC,… Bên cạnh đó phải có kỹ năng thu thập thông tin về lĩnh vực, ngành nghề, chính sách vĩ mô liên quan như điều tiết lãi suất, tỷ giá, chính sách đầu tư công,… để đánh giá các tác động đến khách hàng, khoản vay của mình.

Nhóm khách hàng doanh nghiệp quy mô nhỏ, hệ thống thông tin, sổ sách kế toán chưa thực sự chuẩn mực, do vậy cần có sự quản lý, giám sát của lãnh đạo phòng, những cán bộ có kinh nghiệm; để đánh giá chỉ ra được những bất hợp lý, thiếu logic trong cung cấp thông tin của khách hàng để yêu cầu chấn chỉnh, xác định việc chấp hành nghiêm túc chế độ kế toán, tài chính và cung cấp minh bạch đầy đủ thông tin là nghĩa vụ, trách nhiệm của khách hàng, đồng th i là điều kiện quan trọng trong điều kiện xem xét cho vay.

Bên cạnh đó, một trong những giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định cần tập trung hơn trong th i gian tới là bộ phận quản lý rủi ro cần nâng cao kỹ năng nhận diện, đánh giá và đưa ra các biện pháp phòng ngừa rủi ro đối với các tình huống cụ thể để lư ng đón và chủ động xử lý nếu rủi ro xảy ra trong quá trình xem xét cho vay; các dấu hiệu rủi ro chính cần nhận biết và lưu ý trong quá trình thẩm định là rủi ro về ngành nghề lĩnh vực kinh doanh, kinh nghiệm quản lý, vận hành của khách hàng, khả năng cung cấp các yếu tố đầu vào, thị trư ng đầu ra, các nhân

tố vĩ mô ảnh hưởng, khả năng tự chủ tài chính, sức cạnh tranh trên thị trư ng, các biện pháp bảo đảm tiền vay,…

3.2.3. Tăng cường kiểm soát sau cho vay, giải ngân

Đây là một trong những giải pháp quan trọng khắc phục tồn tại trong quản lý rủi ro tín dụng cho vay KHDN tại LPB chi nhánh Hà Nam. Ở một số bộ phận dư ng như đang tồn tại thực trạng chưa hợp lý trong việc phân bổ th i gian, nguồn lực cho đánh giá, thẩm định trước cho vay nhiều, còn quá trình kiểm soát sau cho vay có tỷ trọng th i gian và nguồn lực ít hơn; điều này cần có sự điều chỉnh, đảm bảo nguồn lực và chú trọng xuyên suốt cả quá trình trước, trong và sau khi cho vay. Mặt khác, việc quản lý, đánh giá dòng tiền của khách hàng là chưa thư ng xuyên, chưa sát thực tế, là nguyên nhân cơ bản của việc phát sinh nợ quá hạn do xác định kỳ hạn trả nợ cho một số khoản vay chưa phù hợp.

Do vậy, giải pháp đề xuất ở đây là tập trung kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng, trong đó phải thư ng xuyên nắm bắt được kế hoạch dòng tiền trong tương lai của khách hàng; một mặt quản lý chặt chẽ nguồn doanh thu là kết quả của khoản vay ngân hàng để thu hồi nợ những khoản đã cho vay, th i gian cho vay phù hợp với vòng quay vốn của khách hàng để đảm bảo khả năng trả nợ, tránh phát sinh nợ quá hạn, nợ xấu.

Bên cạnh đó, giải pháp cho việc quản lý rủi ro sau cho vay là việc kiểm tra sử dụng vốn vay đúng mục đích, kiểm soát vật tư đảm bảo tiền vay, tiến độ thực hiện dự án đầu tư và đặc biệt quan trọng là việc thực hiện các cam kết của khách hàng với ngân hàng trước khi cho vay về cam kết tham gia vốn, cam kết thực hiện các điều kiện về dòng tiền, bảo hiểm tài sản,… Đây là các yếu tố thư ng thay đổi nhiều sau khi khoản vay đã được ngân hàng cho vay, nếu không kiểm soát tốt việc thực hiện của khách hàng sẽ dẫn đến những méo mó trong quá trình thực hiện so với những gì thẩm định, đánh giá ban đầu trước khi cho vay. Vấn đề này đòi hỏi cán bộ ngân hàng phải trách nhiệm, ý thức được rõ tầm quan trọng nhưng cũng phải có kiến thức, khả năng, kỹ năng để đánh giá được tình hình khách hàng, việc thực hiện các cam kết của khách hàng; đối với quản lý sau cho vay, đây là yêu cầu bắt buộc

phải thực hiện tốt. Quá trình cho vay thư ng xuyên đồng hành cùng khách hàng để nâng cao vai trò quản lý, kiểm tra, giám sát nhưng đồng th i tư vấn khách hàng trước những cơ hội kinh doanh hoặc những khó khăn, rủi ro phát sinh.

3.2.4. Hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác xử lý nợ xấu

Nợ xấu là biểu hiện rõ ràng và đáng ngại nhất trong hoạt động cho vay của các NHTM. Nợ xấu làm tăng gánh nặng chi phí cho ngân hàng do phải trích lập dự phòng rủi ro, tăng chi phí thu hồi nợ và có khả năng gây ra mất vốn; mặt khác, các khoản nợ xấu chậm được xử lý sẽ làm tỷ lệ nợ xấu ngày càng tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình tài chính của ngân hàng.

Để đảm bảo tỷ lệ nợ xấu nhỏ hơn 3% theo đúng định hướng của NHNN, đồng th i lành mạnh hoá tình hình tài chính, LPB chi nhánh Hà Nam cần tích cực triển khai thực hiện các biện pháp xử lý nợ xấu để thu hồi vốn. Muốn làm tốt công tác xử lý, thu hồi nợ xấu LPB chi nhánh Hà Nam cần thực hiện các giải pháp sau:

- Thư ng xuyên rà soát các khoản nợ tiềm ẩn, các khoản nợ quá hạn, nợ cơ cấu lại th i hạn trả nợ, nợ bị kéo nhóm nợ do các tổ chức tín dụng khác theo CIC để xây dựng và triển khai các giải pháp xử lý kịp th i, kiểm soát chặt chẽ tỷ lệ nợ nhóm 2, nợ xấu. Đánh giá lại toàn bộ dư nợ xấu; phân loại nợ xấu theo loại hình doanh nghiệp, theo các loại tài sản bảo đảm, nợ xấu bất động sản, nợ xây dựng cơ bản... để có các giải pháp xử lý phù hợp với từng loại hình nợ xấu. Đẩy mạnh triển khai đồng bộ và có hiệu quả các giải pháp xử lý nợ xấu như đôn đốc thu hồi nợ, bán, xử lý nợ, xử lý tài sản bảo đảm, khởi kiện khách hàng, sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro,... Kiên quyết xử lý tài sản bảo đảm đối với khách hàng không có khả năng phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc không có thiện chí trả nợ bằng các biện pháp linh hoạt gắn với tình hình thực tế của khách hàng như:

+ Đôn đốc thu hồi nợ theo kế hoạch đối với các khách hàng có khả năng phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh, nhằm h trợ khách hàng và giảm dần dư nợ xấu.

+ Đối với các khách hàng gặp khó khăn, tiềm ẩn rủi ro, rà soát, đánh giá để xác định và phân loại mức độ khó khăn của các khách hàng chịu tác động của các

yếu tố khách quan của nền kinh tế, dẫn tới gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, để chủ động thực hiện các giải pháp h trợ khắc phục khó khăn như cơ cấu tài chính, cơ cấu khoản vay, miễn giảm lãi,… nhằm h trợ khách hàng có khả năng phục hồi và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, đảm bảo khả năng trả nợ ngân hàng.

+ Xử lý tài sản bảo đảm đối với các khách hàng không có khả năng phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh.

+ Khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền đối với nhóm khách hàng không hợp tác với ngân hàng để trả nợ.

Nhóm các giải pháp này thực tế đã và đang triển khai tại LPB chi nhánh Hà Nam, tuy nhiên, cần linh hoạt gắn kết, điều chỉnh kịp th i các biện pháp gắn với diễn biến thực tế để đạt mục đích cuối cùng là thu hồi nợ.

- Tăng hiệu quả của biện pháp ngân hàng xử lý tài sản bảo đảm của khách hàng vay vốn. Theo quy định và thỏa thuận của các bên, khi phải xử lý tài sản bảo đảm, ngân hàng thư ng giao cho khách hàng tự bán, nếu tự bán được để trả nợ là rất thuận lợi; trư ng hợp không tự bán được, ngân hàng sẽ đứng ra xử lý tài sản bảo đảm. Giải pháp đề xuất ở đây là việc ngân hàng tăng tính tự chủ, linh hoạt trong xử lý, đẩy nhanh quá trình thu hồi nợ. Thực tế, có nhiều tài sản bảo đảm là bất động sản có vị trí và lợi thế thương mại tốt, có thể áp dụng việc nhận chính tài sản bảo đảm này để gán nợ, LPB chi nhánh Hà Nam có thể sử dụng làm trụ sở hoặc phòng giao dịch. Biện pháp này, về lý thuyết thì không có vướng mắc, tuy nhiên thực tế chưa triển khai được trư ng hợp nào, chủ yếu là do cơ chế nội bộ ngân hàng còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Ở một góc độ khác, trư ng hợp ngân hàng bán tài sản bảo đảm, cần có sự thay đổi trong cách tiếp cận vấn đề theo hướng, ngân hàng tăng tính chủ động trong tìm kiếm các đối tác có nhu cầu mua tài sản để bán qua các kênh Internet, kênh truyền thông nội bộ trong hệ thống Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt,… cùng với việc chủ yếu thực hiện qua thông báo trên các phương tiện đài, báo như hiện tại. Để thực hiện tốt hơn các đề xuất này, cần có sự tháo gỡ về cơ

chế nhưng cũng cần có một sự thay đổi trong quan điểm tiếp cận về chủ động xử lý tài sản bảo đảm, rút ngắn th i gian xử lý.

3.2.5. Giải pháp tăng cường công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn lực trong công tác quản lý rủi ro hoạt động cho vay

Phát huy những thế mạnh về nguồn nhân lực tại LPB chi nhánh Hà Nam về số lượng lao động lớn, tuổi đ i trẻ, được đào tạo cơ bản theo đúng chuyên ngành để phân công, bố trí lao động hợp lý, khai thác tốt những tiềm năng, thế mạnh của m i cán bộ. Gắn với hoạt động cho vay và quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN, ở góc độ con ngư i, nguồn nhân lực, LPB chi nhánh Hà Nam cần tập trung các giải pháp sau:

Thứ nhất, để nâng cao năng lực quản lý rủi ro hoạt động cho vay tại LPB chi nhánh Hà Nam cần phải nâng cao nhận thức của cán bộ về bản chất của các loại rủi ro hoạt động cho vay mà ngân hàng luôn phải đối mặt, những nguyên nhân gây ra rủi ro, những hậu quả mà rủi ro có thể đưa đến cho ngân hàng, những biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro. LPB chi nhánh Hà Nam cần m i các chuyên gia về pháp lý đến giảng, trao đổi kinh nghiệm trong các tình huống, vụ án liên quan đến lĩnh vực ngân hàng để cán bộ có thêm kinh nghiệm, hiểu thêm về pháp luật, quyết định cho vay được an toàn.

Thứ hai, phải nâng cao chất lượng chuyên nghiệp của cán bộ cũng như tập trung xây dựng thương hiệu cho ngân hàng với mục tiêu giảm thiểu rủi ro nhân lực và rủi ro hoạt động, cụ thể:

- Nâng cao chất lượng tuyển dụng đầu vào, đảm bảo nhân viên mới tuyển dụng có đủ điều kiện, trình độ và phẩm chất đảm nhiệm công việc được giao.

- Tổ chức học tập, hướng dẫn về các quy trình nghiệp vụ cho toàn thể cán bộ nhất là các cán bộ nhân viên mới vào làm việc. Với nền tảng cán bộ được đào tạo bài bản, tuy nhiên thực tiễn cần bổ sung đào tạo lại thư ng xuyên để cập nhật kiến thức mới, kỹ năng mới và tư duy mới. Bên cạnh những biện pháp LPB chi nhánh Hà Nam đã thực hiện tốt cần tiếp tục phát huy như cử cán bộ đi tập huấn, đào tạo tại trư ng đào tạo, tham gia các cuộc thi sát hạch nghiệp vụ, tạo điều kiện cho cán bộ

tự học bổ sung trình độ thạc sỹ, tiến sỹ,… luận văn đề xuất giải pháp về chú trọng đào tạo lại đối với cán bộ dưới hình thức trực tiếp tại chi nhánh, tại m i bộ phận, phòng tổ và giữa các bộ phận, phòng tổ với nhau.

- Hàng năm, ngân hàng cần rà soát lại trình độ cán bộ làm nghiệp vụ bằng các cuộc thi nghiệp vụ chuyên môn, động viên cán bộ tự nghiên cứu, đào tạo nhằm nâng cao chất lượng công tác chuyên môn.

- Ngân hàng cần đưa ra chính sách khuyến khích, đãi ngộ hợp lý đối với cán bộ làm công tác tín dụng, đảm bảo thu nhập phải tương xứng với trách nhiệm công việc. Việc phân phối thu nhập phải đi đôi với công tác kiểm soát cán bộ căn cứ vào chất lượng công việc nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng quyền hạn để cho vay những khoản rủi ro.

Thứ ba, LPB chi nhánh Hà Nam cần tiếp tục làm tốt công tác luân chuyển cán bộ theo quy định, một mặt là hình thức đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ, tạo sức sáng tạo mới cho cán bộ ở nhiều lĩnh vực nghiệp vụ, mặt khác là một biện pháp phòng ngừa rủi ro tác nghiệp, trong quản lý khách hàng, khoản vay. Bên cạnh đó, cần tiếp tục bổ sung lực lượng cán bộ cho bộ phận liên quan hoạt động cho vay, hoạt động xử lý nợ nhằm tạo nguồn lực tốt nhất cho việc thực hiện các mục tiêu trọng yếu của LPB chi nhánh Hà Nam th i gian tới.

Thứ tư, chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng. Rủi ro tác nghiệp là một nhân tố ảnh hưởng lớn tới chất lượng hoạt động nói chung và quản lý rủi ro tín dụng nói riêng của ngân hàng; nguyên nhân từ góc độ con ngư i là những sai sót tác nghiệp về thực hiện quy trình, đạo đức nghề nghiệp. LPB chi nhánh Hà Nam cần tiếp tục kết hợp các giải pháp về đào tạo, đào tạo lại, thực hiện quy trình để giảm thiểu tối đa l i tác nghiệp, nâng cao chất lượng khoản vay cung cấp đến ngân hàng ở góc độ sự hài lòng về sản phẩm và thực hiện quy trình.

3.2.6. Tăng cường thanh tra, kiểm tra

Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động cho vay là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình QLRRTD. Mục đích của việc thanh tra, kiểm tra hoạt động cho vay đối với khách hàng nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp th i những trư ng hợp rủi ro