Đánh Giá Chung Điều Kiện Thuận Lợi Và Khó Khăn Trong Quản Lý Nhà Nước Về Du

Qua bảng 3.2 ở trên tốc độ tăng trưởng trong phát triển nông - lâm nghiệp đạt 6,4% năm 2010 đến năm 2017 là 6,1% và có xu hướng giảm. Ngành công nghiệp tốc độ tăng từ 8.1% năm 2010 đến năm 2017 là 7,5%. Ngành dịch vụ từ năm 2010 tốc độ tăng 8.2% đến năm 2017 là 9,5%. Nhìn chung ngành dịch vụ có xu hướng tăng nhanh hơn so với công nghiệp và nông lâm ngư nghiệp. Đây là xu hướng chung các các địa phương ở CHDCND Lào. Điều này cho thấy ngành dịch vụ trong đó là có du lịch được quan tâm và tạo điều kiện cho phát triển.

Điều kiện văn hóa - xã hội

Thực hiện nghị quyết 03 Bộ Chính Trị và theo 4 nội dung và 4 mục tiêu của Bộ chính trị đề ra đi cùng với tổ chức thực hiện 3 xây như: i) xây Tỉnh làm đơn vị chiến lược, ii) xây Huyện làm đơn vị vững mạnh toàn diện và xây Làng làm đơn vị phát triển, Bo Kẹo đã tổ chức cử cán bộ xuống cơ sở để thực hiện nội dung 3 xây, nhất xây dựng huyện và làng.

Thực hiện chính sách trên, hàng năm Tỉnh đã cử cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn xuống cơ sở (Cụm, Bản) tất cả 319 người tâp trung vào 61 dự án với kinh phí đầu tư là 31,39 tỷ kíp vào làm thủy lợi, đường giao thông, trường học, trạm y tế, nước sạch. Mô hình thực hiện là tập hợp bản nhỏ thành bản lớn; mở rộng nơi sản xuất, tìm nghề mới. Tính đến 2017 số bản nghèo là 41 bản chiếm 16%, so với 5 năm trước giảm 45 bản. Số hộ nghèo 3.534 hộ chiếm 11,24% so với 5 năm trước giảm 2.280 hộ và trao giấy chứng nhận 94 bản đã phát triển chiếm 36,86% so với 5 năm trước tăng lên 85 bản. Số hộ gia đình phát triển là 14.421 hộ chiếm 45,85% so với 5 năm trước tăng 12.385 hộ [48; 60].

Về giáo dục: Trong giai đoạn từ 2007 -2017, tỉnh Bo Kẹo luôn dành 17% ngân sách cho việc phát triển giáo dục và thể thao. Toàn Tỉnh có 489 trường trong đó hệ mẫu giáo 167 trường, hệ phổ thông có 232 trường (tư nhân 5 trường), trường trung học 45 trường.

Về Y tế : Toàn tỉnh có 6 bệnh viện trong đó 5 bệnh viên thuộc 5 Huyện và 1 bệnh viện tỉnh và có 38 trạm y tế, có tủ thuốc tại 223 làng. Hội đồng y tế cấp làng có 896 người trong đó tình nguyện viên y tế 690 người, cô mụ 155 người. Tỉnh đã đào tạo y tá cho 13 làng, xây dựng mô hình làng gương mẫu y tế (theo tiêu chuẩn của Bộ y tế) là 198 làng chiếm 77,34% cả Tỉnh [48; 60].

3.1.3. Tài nguyên du lịch

Nhóm các tài nguyên du lịch vị trí địa lý

Huyện Tổn Pầng thành lập 1975 có vị trí khu vực Tam Giác Vàng có diện tích 715 km2 chiếm 11,53% diện tích cả tỉnh [49]. Trước đây, huyện Tổn Pầng là thành phố cổ Su Văn Na Kôm khăm, hiện đang bảo tồn thành khu du lịch, khu Đon Sao, có suối nước nóng và đá Sa Va Ling.

Đặc khu kinh tế Tam Giác Vàng được thành lập vào 4/2/2010 với diện tích khoảng 3000 héc ta, và được đấu thầu đến 99 năm theo Nghị định 90/CP. Việc lập Đặc khu kinh tế Hoa Gạo Vàng là để thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài để phát triển khu vực này trở thành khu du lịch toàn diện do tổng công ty Hoa Gạo Vàng Trung Quốc đầu tư với mức đầu tư ban đầu là 605 triệu đô la Mỹ [49].

Nhóm các tài nguyên du lịch sinh thái sông nước, miệt vườn.

Bo Kẹo có tài nguyên sông nước rất phong phú và phù hợp với tham quan ngắm du lịch đường thủy. Đặc biệt tỉnh Bo Kẹo có con sông lớn là Me Kông chảy qua. Trên sông Me Kông có các cửa khẩu quốc tế: cửa Khẩu Huổi Sai với Huyện Chiang khỏng (Thái Lan); cửa khẩu Bàn Mom với tỉnh Tha Kì Lêch (Myanma) và cửa khẩu quốc tế của Đặc khu kinh tế tam giác vàng. Cửa khẩu quốc tế có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế nói chung và ngành du lịch nói riêng. Khách du lịch qua các cửa khẩu này khá nhiều. Theo thống kê của Sở Thông tin, Văn hóa và Du lịch năm 2016, số khách du lịch quốc tế vào Bo Kẹo là 569.603 người trong đó (khu du lịch Đon Sao 310.000 người, cửa khẩu Tam Giác Vàng là 40.000 người, cửa khẩu Cầu hữu nghị số 4 là 219.603 người) [49].

Nhóm các tài nguyên du lịch về di tích lịch sử - cách mạng

Các di tích lịch sử của tỉnh Bo Kẹo gồm: Thành phố Cổ Su Văn Nạ Khôm Khăm, xây dựng từ Vương quốc Lan Na (thế kỷ V). Trạm quân đội Pháp xây dựng từ năm 1920 bao gồm: Nhà tù, nhà nghỉ, nhà bếp. Trạm quân đội được quân đội NDCM Lào quản lý, đến nay giao cho sở Thông tin, Văn hóa và Du lịch tỉnh Bo Kẹo quản lý đưa vào điểm thăm quan du lịch. Ngoài ra còn có Trạm quân đội Mỹ ở Bản Huội Đork Thong, Cụm Nặm Nhù, huyện Mâng cách huyện Huổi Sai 60 km. Trạm có có 24 phòng tù giam cầm chiến sĩ cách mạng Lào

trong thời kỳ Mỹ xâm lược Lào năm 1963. Đây cũng là di tích lịch sử cách mạng được đưa vào khai thác du lịch.

Huyện Pha U Đôm thành lập 1962 là nơi tập trung của Mặt Trận yêu nước lực lượng cách mạng tỉnh Bo Kẹo. Huyện Mâng có truyền thống chống thực dân xâm lược thời kỳ chưa được giải phóng đất nước và thành lập năm 1973. Đây là nơi lưu giữ các di tích lịch sử và được khai thác điểm du lịch về lịch sử.

Các tài nguyên du lịch phi vật thể.

Hiện nay, các lễ hội truyền thống của tỉnh Bo Kẹo đang có xu hướng phục hồi phát triển trở lại, các sinh hoạt lễ hội nổi tiếng trong Tỉnh được duy trì. Các lễ hội là sản phẩm văn hoá thu hút khách du lịch. Ngoài nhu cầu tín ngưỡng, du khách còn có nhu cầu tham quan và tham dự các trò chơi giải trí của các lễ hội. Các hoạt động lễ hội chính ở tỉnh Bo Kẹo bao gồm:

- Lễ hội Bun Khẩu Chí tháng 2 dương lịch.

- Lễ hội Dân Tộc Mồng (Kin Chiêng) tháng 2 dương lịch.

- Lễ hội văn hóa các dân tộc hàng năm tháng 1 dương lịch.

- Lễ hội năm mới (té nước, đốt pháo ban ngày) 14 -16 tháng 4 dương lịch hàng năm (Bun pi may).

- Lễ hội Viên Thiên (thắp nến) 15 tháng 6 âm lịch Lào.

- Lễ hội Ho khẩu Pa Đắp Đin tháng 8 dương lịch.

- Lễ hội Ho Khẩu Sa Lạc tháng 9 dương lịch.

- Lễ hội Óc Vắt Xã Đua Thuyền, Lay Hưa Phay tháng 10 dương lịch.

- Lễ hội nông nghiệp Bản Đan tháng 1 dương lịch.

- Lễ hội Đóc Ngịu Ban (Lễ Hoa Gạo Đon Sao) 23 -25 tháng 2 dương lịch.

Nhìn chung, lễ hội dân tộc của tỉnh Bo Kẹo rất đa dạng, phong phú, với nhiều loại hình khác nhau. Trong đó, nổi bật nhất là lễ hội Bun Pi May (té nước), Lễ hội Ho Khẩu Pa Đắp Đin, Lễ hội Óc Phăn Xã (đua thuyền, thi Hưa Phay) đây là lễ hội cấp quốc gia, Lễ hội Đóc Ngịu Ban (Lễ Hoa Gạo). Nhiều lễ hội có ý nghĩa về mặt lịch sử văn hoá, có tác dụng tích cực trong các việc giáo dục truyền thống yêu nước và khôi phục nét đẹp trong các lễ hội cổ truyền. Chính vì vậy, các lễ hội có sức thu hút rất lớn với nhân dân và khách du lịch trong và ngoài

nước. Tuy nhiên, các lễ hội này chưa được tổ chức khai thác như một tiềm năng văn hoá, phục vụ cho hoạt động của du lịch đến thăm tỉnh Bo Kẹo.

Các hoạt động du lịch, các sản phẩm du lịch chủ yếu

Bo Kẹo có nhiều là địa điểm được khách du lịch quan tâm như:

+ Thác Nặm nhon ở Làng PaNa cách thị xã tỉnh 27 km. Thác có chiều cao khoảng 3-4 m, nguồn nước trong vắt, có rừng gỗ tư nhiên, có nơi ăn uống, có đường mòn vào tận thác. Nơi đây có thể gắn liền với du lịch cộng đồng của người làng PaNa dân tộc Aka.

+ Khu Du lịch sinh thái (Nặm Can) đây là khu du lịch sinh thái nổi tiếng nhất ở tỉnh Bo Kẹo. Đây là địa điểm du lịch khá độc đáo như: nghỉ dưỡng nhà trên cây, xem thú rừng buổi tối, có du lịch mạo hiểm trên đu dây trên cây, du lịch sinh thái gắn môi trường tự nhiên rừng.

+ Du lịch Đảo (Đon Pung) ở Sông Mê Kông. Đây là nơi tổ chức Lễ hội té nước (Bun Pi May) năm mới của Lào. Người dân và du khách thăm dự lễ hội té nước cầu năm mới những điều tốt đẹp.

+ Khu du lịch Đon Sao là nằm ở khu Tam giác vàng. Đây là khu du lịch gắn kinh tế cửa khẩu. Khu có bán đồ lưu niệm khá sầm uất cho khách du lịch trong và ngoài nước đặc biệt khách du lịch Thái Lan và Trung Quốc. Nơi đây có chương trình biểu diễn trang phục các dân tộc, cuộc thi người đẹp Hoa Gạo hàng năm, chương trình Boxing, chương trình trao đổi văn hóa 4 nước và nhiều các giải trí vui chơi khác

+ Chùa vắt Chom Khấu Ma Ni Lắt là ngôi chùa cổ cũ xây dựng từ năm 1880. Ngôi chùa được xây dựng thủ công bằng cây gỗ tách và là nơi sinh hoạt tôn giáo của người dân địa phương. Nơi đây có nhiều mỹ nghệ cổ liên quan tới lịch sử của đạo phật.

+ Chùa Vắt Pạ That Pa Khăm được xây dựng từ năm 1022 và nổi tiếng là ngôi chùa linh thiêng trong vùng. Đây là nơi người dân và du khách đến thăm quan gắn liền tâm linh, tín ngưỡng. Chính quyền và người dân đã quan tâm tôn tạo, giữ vẻ đẹp của ngôi chùa cổ.

+ Du lịch dân tộc Nặm Trạng (Bản Nặm Trạng, Huyện Huổi Sai). Đây là nơi du lịch về văn hóa. Người dân ở đây vẫn giữ nguyên cách sống, trang phục

của dân tộc mình mà không bị lai tạp của các dân tộc khác hay cách sống hiện đại hiện nay.

3.1.4. Đánh giá chung điều kiện thuận lợi và khó khăn trong quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Bo Kẹo

3.1.4.1. Các điều kiện thuận lợi trong quản lý nhà nước về du lịch

- Chủ trương, chính sách của Trung ương và địa phương về phát triển du lịch

Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và tỉnh Bo Kẹo đều xác định và ưu tiên phát triển ngành du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Các Luật, chính sách ra đời có liên quan đến du lịch đều tạo cơ chế, môi trường cho du lịch phát triển. Ví dụ cho đấu thầu khu Tam giác vàng 99 năm cho nước ngoài đầu tư, tạo cú hích cho Tỉnh và vùng biên giới phát triển kinh tế và du lịch.

- Lợi thế về vị trí địa lý

Lợi thế của Tỉnh nằm phía tây bắc Lào khu vực Tam Giác vàng giáp với vương Quốc Thái Lan, nước Myanma có 3 cửa khẩu quốc tế và cửa khẩu địa phương rất thuận lợi về buôn bán trao đổi hàng hóa và du lịch. Với vị trí thuận lợi như vậy cộng với điều kiện thiên nhiên phong phú, đa dạng như: có đá quý màu xanh trời quý giá và có thể làm đồ lưu niệm trang sức của du khách đến thăm tỉnh Bo Kẹo. Ngoài ra Bo Kẹo còn có các điểm du lịch tự nhiên hấp dẫn như Hang đá, Rừng, Suối nước nóng, thác, thú rừng, nổi tiếng là núi Xì Pà có vị trí ở Cụm Bản kèng Phac- Kòn Tưn, rừng Quốc gia Nằm Can giáp nối với Rừng Quốc gia Nằm Hà tỉnh Luang Nằm Tha. Nhà nước cho chủ trương cho tư nhân đầu tư vào thành khu du lịch khoảng 500 héc ta. Hệ thống tài nguyên du lịch của Bo Kẹo khá phong phú và đa dạng. Đây là điểm thuận lợi cho phát triển du lịch ở địa phương.

Vấn đề trật tự trị an và an ninh quốc phòng tốt cũng là thế mạnh khuyến khích khách du lịch vào thăm tỉnh Bo Kẹo. Người dân hiếu khách, đôn hậu thật thà là điểm nhấn để lại ấn tượng cho du khách đến Bo Kẹo.

Là một tỉnh biên giới giáp Thái Lan, Myanma, Bo Kẹo là một tỉnh biên giới giáp cần nhất có thể đi lại qua sông tuy hệ thống nhà hàng khách sạn chưa nhiều nhưng sự yêu thích của du khách nước ngoài đi tự do tức là không đi theo

tuor du lịch cũng là một điểm dừng chân qua đêm và ăn uống cũng nhiều sự lựa chọn cho khách du lịch tại thị xã Tỉnh như: điểm du lịch Trạm Quân Đội pháp, Chùa Chom Khẩu Ma Ni Lắt trên núi trung tâm thị xã tỉnh, cửa khẩu quốc tế Cầu hữu nghị số 4, du lịch cắm cảnh hai bờ sông Me kông, các chùa và văn hóa của các dân tộc và bến thuyền có thể tìm hiểu lối sống của người dân nơi đây ngoài ra đi theo tua du lịch là ít khi qua đêm tại vì công ty du lịch của tỉnh còn non trẻ khả năng cạnh tranh chưa theo kip các công tỷ các tỉnh trong nước và các nước láng giềng.

3.1.3.2. Các điều kiện khó khăn trong quản lý nhà nước về du lịch

Hạn chế về cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch

Tuy đã được Chính quyền tỉnh chú trọng, quan tâm đến phát triển cơ sở hạ tầng, nhưng kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất cho hoạt động du lịch cũng còn rất yếu và thiếu, chất lượng thấp. Đây là hạn chế lớn nhất trong phát triển du lịch so với các nước láng giềng và các tỉnh lân cận của Lào. Ngoài đường quốc lộ R3, hệ thống giao thông của Tỉnh vẫn rất khó khăn. Còn một số cụm bản, điểm du lịch chỉ có đường mòn đi trên sườn núi do đó, việc tham gia vào du lịch các địa điểm này rất khó khăn. Đó cũng là vấn đề trở ngại lớn trong phát triển du lịch.

Bên cạnh đó hạn chế về hệ thống kết cấu hạ tầng về giao thông kết nối với các tỉnh miền Bắc Lào và các nước láng giềng, giữa Tỉnh với các huyện và các điểm du lịch phần lớn chưa được phát triển. Việc vận chuyển hàng khách trong giao lưu liên kết với các nước lân cận còn hạn chế. Chất lượng xe khách lại cũ và kỹ thuật chưa được bảo đảm. Sân bay của Tỉnh chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế nhưng vẫn tham gia phục vụ khách du lịch và theo quy hoạch năm 2020, dự án xây dựng lại sân bay cho đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Mạng lưới hệ thống viễn thông mới phủ sóng ở thành thị và các trung tâm của huyện, còn vùng sâu vùng sa chưa có hay có thì chưa tốt nhất là ở các điểm du lịch chưa áp ứng yêu cầu của du khách.

Hệ thống điện, mạng lưới điện, hệ thống cung cấp nước sạch còn hạn chế, hệ thống xử lý chất thải, một số dịch vụ, tư vấn, quảng cáo, vệ sinh công cộng chưa đáp ứng được yêu cầu cho khách tham quan… còn kém phát triển cũng là trở ngại trong việc khai thác lợi thế phát triển và quản lý du lịch Bo Kẹo hiện tại.

Đội ngũ lao động còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Tỉnh Bo Kẹo nói về lao động cũng là vấn đề cần bàn hiện nay. Tính đến năm 2017, dân số của tỉnh chỉ có 183.126 người [50]. Nếu so với yêu cầu về lao động để phát triển kinh tế của Tỉnh còn rất thiếu. Bên cạnh đó, ngành du lịch là ngành mới nên nhân lực của ngành này rất yếu, tính chuyên nghiệp thấp, không có chuyên môn về du lịch.

Trung tâm Thống kê quốc gia, năm 2015, tỉnh Bo Kẹo đã đón 260.603 khách quốc tế và 34.890 lượt khách nội địa, nhưng chất lượng dịch vụ ở đây vẫn chưa đảm bảo về tính chuyên nghiệp [65]. Vì vậy, với việc thu hút khách cần phải thay đổi đồng bộ từ nhận thức cho đến hành động và các hoạt động để thúc đẩy phát triển du lịch trong vùng. Ngoài việc thu hút thêm nhiều khách trong nước, mục tiêu hướng tới thị trường quốc tế chủ yếu là khách du lịch Thái lan, Trung Quốc v.v..

3.1.5. Bộ máy quản lý nhà nước về du lịch tỉnh Bo Kẹo