Quan Điểm Định Hướng Quản Lý Hoạt Động Du Lịch

4.1.2. Quan điểm định hướng quản lý hoạt động du lịch

Để hoạt động du lịch tại di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám phù hợp với yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới, việc quản lý phải được định hướng theo những quan điểm “đổi mới” như sau:

Thứ nhất, cơ quan quản lý tập trung vào việc đổi mới tư duy của đội ngũ cán bộ nhân viên làm việc tại Di tích, từ việc quản lý theo kiểu đóng cửa, mở cửa di tích hàng ngày sang tư duy phục vụ khách tham quan, đáp ứng nhu cầu của du khách muốn tìm hiểu, trải nghiệm, tiếp cận với những giá trị độc đáo của di tích. Bên cạnh đó, cần thường xuyên đầu tư nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động du lịch của trung tâm, không chỉ phát triển hoạt động nghiên cứu, tìm kiếm tư liệu, sản vật, còn ứng dụng khoa học công nghệ để xây dựng hệ thống lưu trữ thông tin, tư liệu hiện đại, các biện pháp cung cấp dịch vụ mang lại hiệu quả cao. Thực hiện việc đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên với các cán bộ quản lý, bổ sung thêm các cán bộ về sơ cấp cứu y tế, an ninh trật tự, phòng cháy, chữa cháy. Các dịch vụ du lịch phải vừa đáp ứng nhu cầu của du khách vừa quản lý chặt chẽ bảo tồn di sản, tránh những hành vi không đúng gây hậu quả ảnh hưởng xấu tới khu di tích. Nâng cao nhận thức và giáo dục cộng đồng về phát triển du lịch ở di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám thông qua việc tuyên truyền ở phường, thành phố nhất là ở các khu vực dân cư trực tiếp tham gia hoạt động liên quan đến du lịch tại điểm di tích về văn hoá giao tiếp, thái độ với khách du lịch và ý thức giữ gìn môi trường du lịch.

Thứ hai, phát triển các sản phẩm văn hóa du lịch trên cơ sở những giá trị của Văn Miếu- Quốc Tử Giám, đa dạng hóa các hoạt động văn hóa giáo dục, văn hóa nghệ thuật từng bước tăng khả năng tương tác của du khách với các hoạt động được tổ chức tại Di tích; sử dụng công nghệ hiện đại để bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Nhu cầu hưởng thụ văn hoá của du khách ngày càng cao nên việc tìm hiểu nhu cầu trở thành vấn đề cấp thiết để đổi mới các hoạt động du lịch. Không chỉ đa dạng hoá các dịch vụ du lịch, các sự kiện văn hoá được tổ chức định kỳ, cơ quan quản lý còn cần có những hoạt động riêng nhằm phục vụ những đối tượng khách hàng khác nhau, không nằm ngoài mục tiêu phát triển của di tích.

Thứ ba, hoàn thiện các cơ sở hạ tầng, bổ sung các dịch vụ có chất lượng cao phục vụ cho nhu cầu của du khách, kết nối khu Nội tự với hồ Văn và vườn Giám thông qua các hoạt động văn hóa phù hợp với di tích, kéo dài thời gian thăm di tích của du khách.

Thứ tư, mở rộng kết nối giữa di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám với các bảo tàng, di tích trên địa bàn Hà Nội. Kết nối các hoạt động của di tích với các hoạt động của doanh nghiệp du lịch để hợp tác đưa ra các sản phẩm dịch vụ phù hợp và hiệu quả nhất trong khai thác giá trị di sản.

Thứ năm, cải thiện hoạt động truyền thông tại Di tích theo hướng truyền thông có trách nhiệm, hiệu quả; hoàn thiện bộ nhận diện Di tích để quảng bá hình ảnh Di tích với khách tham quan trong nước và nước ngoài. Đầu tư kinh phí thích đáng cho công tác quảng bá và xây dựng hình ảnh di tích trong nước và quốc tế.

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý du lịch tại di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám – Hà Nội trong thời gian tới

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

4.2.1 Hoàn thiện công tác quy hoạch và lập kế hoạch tổ chức du lịch tại di tích

Di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám là di tích đặc biệt cấp quốc gia nên việc Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích nghệ thuật do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp điều hành. Ngày 19/4/2019, Quyết định số 430/QĐ-TTg phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch tổng thể di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được ban hành. Trong đó, thực hiện lập quy hoạch không gian xung quanh di tích,c ác giá trị di sản văn hoá vật thể và phi vật thểm các di sản tư liệu gắn liền với quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Ngoài ra, quy hoạch di tích cũng đề cập đến các yếu tố đô thị, kinh tế - xã hội, dân cư trong khu vực, cơ sở hạ tầng và việc sử dụng đất xung quanh. Việc lập quy hoạch được thực hiện một cách bài bản, kỹ lưỡng và đưa ra nhiều biện pháp nhằm phát triển và bảo tồn di tích. Mặc dù việc lập quy hoạch bảo tồn giá trị di tích được thực hiện ở cấp quản lý cao nhưng việc lập kế hoạch quản lý hoạt động du lịch lại được thực hiện trực tiếp tại Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Cho tới nay, công tác lập kế hoạch quản lý được thực hiện khá tốt nhưng vẫn cần thiết phải hoàn thiện hơn trong thời gian tới. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, tăng cường nghiên cứu nhu cầu du khách theo định kỳ.

Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu – Quốc Tử Giám cần xây dựng một bộ phận chuyên trách để tăng cường nghiên cứu nhu cầu khách hàng bởi đây là yếu tố thay đổi nhanh chóng theo từng giai đoạn lịch sử. Đây là việc làm hết sức cần thiết bởi từ trước tới nay, kế hoạch tổ chức hoạt động du lịch của Trung tâm thường dựa trên các hoạt động sẵn có và bổ sung thêm những sự kiện “được đặt hàng” trước khiến cho nhiều hoạt động đã cũ, không còn làm hài lòng khách hàng hoặc phát sinh vấn đề không được giải quyết kịp thời. Để công tác nghiên cứu nhu cầu du khách thật sự có hiệu quả, Trung tâm cần xây dựng một quy trình nghiên cứu khoa học, đảm bảo rút ra được thông tin và phán đoán chính sách, cụ thể, đầy đủ, kịp thời để Trung tâm điều chỉnh các kế hoạch hoạt động phù hợp.

Việc điều tra thông tin có thể được thực hiện với nhiều hình thức khác nhau. Trung tâm có thể cân nhắc giữa việc thuê một tổ chức chuyên nghiệp thực hiện hoặc tự thực hiện tại điểm di tích.

Trước hết, bộ phận nghiên cứu nhu cầu du khách cần xác định các vấn đề cần nghiên cứu như các nhu cầu về thông tin mà du khách muốn tìm hiểu, nhu cầu được trải nghiệm tại điểm di tích, nhu cầu tiêu dùng và chi tiêu, các loại hình dịch vụ mong muốn hay các khoảng thời gian, thời điểm tham gia hoạt động du lịch…Bên cạnh đó, những nghiên cứu viên cũng nên tìm hiểu thêm các đánh giá của du khách về hiện trạng tổ chức hoạt động du lịch tại khu di tích để thấy được những hoạt hạn chế cần khắc phục. Những nội dung cần tìm hiểu có thể được xếp nhóm và khảo sát chung hoặc riêng tuỳ theo mục tiêu đặt ra.

Tiếp đến, bộ phận nghiên cứu cần lựa chọn kỹ lưỡng kỹ thuật nghiên cứu. Đây cũng là khâu quan trọng nhằm mang lại hiệu quả cho việc nghiên cứu. Họ có thể lựa chọn việc nghiên cứu trực tiếp, phát phiếu điều tra cho các du khách tham quan trong một khoảng thời gian hoặc nghiên cứu gián tiếp thông qua các công ty lữ hành hay các nguồn khác.

Việc nghiên cứu nhu cầu du khách đòi hỏi thời gian và những chi phí nhất định nên cần được lập kế hoạch một cách rõ ràng, chuẩn bị công cụ, phương tiện nghiên cứu với thời gian, nhân sự, kinh phí hợp lý.

Bộ phận nghiên cứu nhu cầu khách hàng sau khi tập hợp được dữ liệu khảo sát còn phải tiến hành tập hợp các dữ liệu khác có liên quan như khả năng tổ chức hoạt động du lịch hiện có tại trung tâm, các yếu tố chứa đựng giá trị văn hoá, lịch sử hiện có, mức độ sử dụng nguồn lực địa phương, điều kiện để tổ chức các hoạt động này bao gồm: nhân lực, cơ sở vật chất, mối quan hệ với các cơ quan quản lý, phương pháp tổ chức du lịch, các ngôn ngữ sử dụng, các rào cản về địa lý, môi trường...

Từ đó, tổng hợp, phân tích dữ liệu và đưa ra kết quả nghiên cứu nhằm tìm ra các giải pháp, định hướng mới cho kế hoạch tổ chức hoạt động du lịch tại Văn Miếu

– Quốc Tử Giám. Thực hiện công việc trên, bản kế hoạch hoạt động của Trung tâm sẽ có cơ sở khoa học và tính khả thi cao hơn, mang lại hiệu quả quản lý. Trung tâm có thể duy trì 1 việc nghiên cứu nhu cầu du khách 1 năm 1 lần để cuối năm sẽ có thông tin nhằm xây dựng bản kế hoạch tổ chức mới cho năm sau. Ngoài ra, trong quá trình tìm hiểu, với những vấn đề phát sinh cần giải quyết ngay, Trung tâm có thể linh hoạt điều chỉnh kế hoạch trong năm một cách phù hợp.

Thứ hai, xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động du lịch tại di tích

Trung tâm cần xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động du lịch tại di tích một cách chi tiết, thống nhất bằng văn bản. Nội dung kế hoạch phải đề cập đến tất cả các khía cạnh của tổ chức hoạt động du lịch như việc tổ chức lại hiện vật, tổ chức lễ hội và các sự kiện văn hoá, tổ chức đón tiếp du khách, hướng dẫn du lịch, cơ sở vật chất cần thiết để đón tiếp du khách, các dịch vụ kèm theo…, sự phối hợp, trách nhiệm với cộng đồng, giá trị của DTLSVH. Cụ thể:

Xây dựng chủ đề văn hoá khi tổ chức các hoạt động du lịch

Với mục đích phát huy truyền thống hiếu học, hiếu nghĩa, tôn sư trọng đạo, tôn trọng nhân tài và quảng bá cho di sản, các chủ đề văn hoá liên quan đến giáo dục truyền thống được xác định để sắp xếp tổ chức tại di tích. Những chủ đề có thể lựa chọn bao gồm: tổ chức lễ dâng hương – khuyến học, tổ chức các cuộc triển lãm, cuộc thi tìm hiểu về lịch sử Văn Miếu – Quốc Tử Giám, lịch sử khoa cử Việt Nam.., tổ chức các ngày hội đọc sách, làm thơ, các lễ trao học hàm, học vị, vinh danh người tài, tổ chức các cuộc thi tìm kiếm tài năng… và các chương trình giáo dục di

sản thực tế cho đối tượng trẻ em. Ngoài ra, do từ trước đến nay, di tích mới tập trung khai thác giá trị của di sản Nho học nên các chủ đề văn hoá vẫn còn chưa phong phú, đa dạng thì Trung tâm có thể nghiên cứu thêm những chủ đề văn hoá tổ chức tại Văn Miếu -Quốc Tử Giám như biểu diễn nghệ thuật thể hiện văn hoá dân gian, khắc hoạ các làng nghề truyền thống…

Mỗi chủ đề cần xác định mục tiêu rõ ràng và đảm bảo khi thực hiện thì tuân thủ đầy đủ các quy định của quốc gia, quốc tế về bảo tồn di sản văn hoá. Đặc biệt, các chủ đề văn hoá có thể mở rộng khả năng tham gia, tương tác giữa du khách và điển di tích để truyền tải tốt hơn ý nghĩa của chủ đề. Việc tổ chức cũng cần chú ý sử dụng các chất liệu như ngôn ngữ, vật dụng… phù hợp, đúng với lịch sử, mang giá trị thẩm mỹ cao.

Xây dựng chương trình hoạt động du lịch

Hoạt động du lịch nhằm hướng tới phục vụ tốt nhất nhu cầu của du khách đối với điểm di tích như nhu cầu tìm hiểu lịch sử văn hoá, nhu cầu trải nghiệm, nhu cầu cá nhân khác hay hưởng thụ các dịch vụ cần thiết trong quá trình tham quan. Các chương trình hoạt động du lịch phải được thiết kế trong một thể thống nhất, hướng du khách sử dụng các dịch vụ từ lúc bắt đầu bước chân vào tới khi ra khỏi di tích. Các nội dung phải có sự liên kết, hỗ trợ nhau và hướng tới làm tăng giá trị văn hoá lịch sử của di tích cũng như đạt được các mục tiêu phát triển du lịch. Trong kế hoạch tổ chức hoạt động, những chương trình này cần được xác định rõ về không gian tổ chức, cách thức tổ chức.

Xác định quỹ thời gian và thời điểm tổ chức hoạt động du lịch.

Độ dài thời gian thực hiện của hoạt động có thể xem xét là tổng thời gian từ khi tập trung, di chuyển, tham gia, dừng, nghỉ, kết thúc hoạt động, thời gian di chuyển ra khỏi địa điểm tổ chức hoạt động đến địa điểm khác, hoặc di chuyển đến địa điểm tập trung tham gia hoạt động khác khi tham gia một hoạt động tìm hiểu giá trị của di tích lịch sử hoặc tham gia nhiều hoạt động tìm hiểu giá trị của di tích lịch sử văn hoá. Quỹ thời gian và thời điểm tổ chức các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm tại di tích đảm bảo các định hướng sau đây:

- Xem xét mối liên hệ với quá trình nhận thức của khách tham quan, thứ tự ưu tiên tổ chức các hoạt động du lịch.

- Xem xét sự liên quan đến liên kết với các hoạt động du lịch khác tại di tích, và các hoạt động du lịch tại các điểm thu hút khách du lịch khác.

- Phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu của di tích lịch sử đền lưỡng quốc trạng nguyên Tống Trân

Xác định không gian tổ chức hoạt động du lịch

Mỗi hoạt động dịch vụ cung cấp tại điểm di tích cần có không gian thực hiện riêng. Có thể cùng một không gian có nhiều hoạt động diễn ra nhưng trong kế hoạch tổ chức hoạt động du lịch thì nhất thiết phải xác định rõ. Không gian tổ chức hoạt động du lịch phải đủ đảm bảo hoạt động diễn ra một cách an toàn, hợp lý, dễ dàng cho các du khách tham gia và cảm nhận. Trong mỗi không gian này, các đồ dùng, hiện vật, phụ kiện… được sắp đặt sao cho các hoạt động diễn ra hiệu quả nhất, không làm ảnh hưởng đến cảnh quan chung của di tích

Xác định khả năng liên kết các hoạt động tại di tích

Các nội dung chính của hoạt động liên kết chặt chẽ với nhau sẽ làm tăng giá trị của hoạt động du lịch. Giá trị của hoạt động này liên kết với giá trị của hoạt động khác sẽ làm tăng giá trị các hoạt động tại di tích lịch sử văn hoá. Các giá trị của hoạt động du lịch tại di tích này kết hợp với giá trị của các tài nguyên du lịch khác sẽ làm tăng giá trị của điểm du lịch, tuyến du lịch trong sản phẩm du lịch và làm tăng khả năng thoả mãn nhu cầu đặc trưng của khách du lịch, khả năng liên kết các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm đảm bảo các định hướng sau đây: .

- Liên kết nội dung giữa các hoạt động du lịch tại di tích với nhau và với nội dung du lịch tại Hà Nội, thể hiện nét đặc trưng văn hoá của vùng miền, liên kết với các giá trị văn hoá kinh thành cũng như đời sống kinh tế - xã hội các giai đoạn lịch sử.

- Liên kết với các hoạt động của các tổ chức, cá nhân trong việc phát triển giáo dục văn hoá di sản, tăng cường giá trị văn hoá truyền thống và các hoạt động phát triển du lịch của các công ty lữ hành.

Xây dựng phương án di chuyển, điểm dừng, nghỉ, điểm đỗ, tập trung, đường lối di chuyển

Việc di chuyển từ điểm tập trung đến địa điểm tổ chức có những yêu cầu về quy mô, khoảng cách, không gian, phương tiện các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm đảm bảo các định hướng sau đây:

Việc di chuyển của du khách phải theo một hướng thống nhất để có thể quản lý hành vi du khách cũng như thuận tiện xử lý các vấn đề phát sinh. Bố trí các điểm dừng nghỉ như ghế đá, ghế nghỉ ở các địa điểm thích hợp trong di tích. Xây dựng các phòng tư liệu cung cấp thêm thông tin như phòng chiếu phim 2D, 3D bên cạnh nhà Thái Học mà không làm ảnh hưởng tới cảnh quan cũng như bố trí gốc của di tích.

Các phương án di chuyển, điểm dừng, điểm đỗ phải tính toán không làm ảnh hưởng đến giao thông đô thị chung cũng như cuộc sống của người dân. Đồng thời, có những biện pháp bảo vệ vật phẩm trưng bày trong di tích để tránh việc du khách di chuyển làm đổ vỡ, hỏng hóc.

- Xác định các phương án tiếp đón những đoàn khách lớn, việc phân luồng, phân nhóm tham quan cũng cần được chi tiết hoá trong kế hoạch hành động.

Xác định nhân lực thực hiện

Nhân lực là yếu tố quan trọng trong việc tổ chức hoạt động du lịch. Nhân lực được đào tạo quy trình thực hiện, thể hiện kỹ năng và thái độ phục vụ. Là người thúc đẩy, tạo động lực và liên kết các dịch vụ với khách hàng. Xác định nhân lực các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm đảm bảo các định hướng sau đây:

- Nhân lực được đào tạo nghiệp vụ du lịch, nhận thức về giá trị di tích lịch sử, cộng đồng, nguyên tắc phát triển du lịch bền vững.

- Nhân sự sử dụng để cung cấp dịch vụ phải đảm bảo chuyên nghiệp, được đào tạo, bồi dưỡng đầy đủ và hoạt động theo nguyên tắc, chương trình thống nhất do Trung tâm ban hành.

- Pluôn có phương án dự phòng, thay thế, huy động nguồn nhân lực thực hiện theo từng thời điểm, loại hình hoạt động du lịch.

Xác định phương án sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị

Các bảng thông tin, biển hiệu, biển chỉ dẫn tiếp cận, sử dụng dịch vụ, biển tín hiệu; trang thiết bị phục vụ trưng bày, trang thiết bị sân khấu biểu diễn nghệ thuật, trang thiết bị phục vụ đưa tin như truyền thanh, truyền hình, tiện nghi của trang thiết bị; trang thiết bị đảm bảo an ninh an toàn, vệ sinh, y tế; trang thiết bị phục vụ xử lý sự cố. Phương án sử dụng cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm đảm bảo các định hướng sau đây:

- Phương tiện, cơ sở vật chất đảm bảo phù hợp với tất cả các đối tượng.

- Biểu hiện, liên kết giá trị của di tích, cộng đồng, điểm đến du lịch.

- Trang thiết bị thân thiện với môi trường.

Xây dựng các quy định và điều kiện thực hiện các hoạt động du lịch, đảm bảo an ninh, an toàn, vệ sinh môi trường

Xây dựng các phương án và các quy định của một hoạt động du lịch có mục đích hướng dẫn, giúp đỡ khách hiểu biết thêm về hình thức tổ chức, cách thức đăng ký, nội dung của hoạt động du lịch, điều kiện tham gia. Những quy định này mang ý nghĩa pháp lý như những điều khoản về trách nhiệm của đơn vị tổ chức cũng như của khách du lịch. Nội dung của các quy định của hoạt động du lịch mang tính chất truyền thống, mặc dù các điều khoản cụ thể phụ thuộc vào mức giá (giá trị), thời gian, tính chất của từng hoạt động du lịch. Xây dựng quy định và điều kiện thực hiện các hoạt động trưng bày hiện vật, hướng dẫn tham quan, biểu diễn nghệ thuật, bán hàng lưu niệm đảm bảo các định hướng sau đây:

- Nội dung, mức giá của hoạt động du lịch.

- Những điều kiện tham gia.

- Quy định về an ninh, an toàn, vệ sinh.

- Quy định hành vi giao tiếp phù hợp đảm bảo giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên, văn hóa, xã hội.

- Quy định về trách nhiệm của đơn vị tổ chức, các đơn vị liên quan.

- Quy định về các trường hợp phát sinh, trường hợp bất khả kháng.