Đánh Giá Sản Phẩm Du Lịch Tham Dự Các Hoạt Động Văn Hóa- Xã Hội, Vui Chơi

Đơn vị tính: %

0.7%

12.7% 19.0%

67.7%

Rất hấp dẫn Hấp dẫn

Hấp dẫn 1 phần Không hấp dẫn

Biểu đồ 3.3. Đánh giá sản phẩm du lịch tham dự các hoạt động văn hóa- xã hội, vui chơi giải trí tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Nguồn: Khảo sát của tác giả luận án [phụ lục 2].

Khi khảo sát thực tế tại VMQTG, với nội dung câu hỏi "đánh giá cảm nhận về du lịch tham dự các hoạt động văn hóa - xã hội, vui chơi giải trí", có 19% (số phiếu/300) người trả lời ở mức độ rất hấp dẫn; 67,7% (số phiếu/300) người trả lời hấp dẫn; 12,7% (số phiếu/300) người cho rằng hấp dẫn một phần, 0,7% trả lời không hấp dẫn. Như vậy, qua kết quả khảo sát, các du khách phần lớn đánh giá hấp dẫn và rất hấp dẫn về công tác hoạt động văn hóa - xã hội, vui chơi giải trí của Văn Miếu phục vụ du lịch.

Bên cạnh đó, du khách còn thưởng thức các hoạt động biểu diễn văn nghệ dân gian. Từ năm 2000, nhằm phục vụ nhu cầu thưởng thức nghệ thuật truyền thống của du khách, Trung tâm bố trí tại Tiền đường Nhà Thái học sân khấu nhỏ cùng một nhóm các nghệ sỹ với các loại nhạc cụ truyền thống để biểu diễn các tiết mục ca nhạc dân tộc phục vụ theo yêu cầu của du khách cũng như các đoàn khách ngoại giao. Nhóm nghệ sỹ biểu diễn tại di tích hàng năm ký hợp đồng về địa điểm với Trung tâm và được phép kinh doanh một số mặt hàng lưu niệm như đồ thủ công mỹ nghệ, mô hình các nhạc cụ truyền thống, đĩa CD. Khi du khách tham quan di tích được mời vào thưởng thức các tiết mục nghệ thuật trong thời gian từ 10 đến 15 phút, chụp ảnh lưu niệm với các nghệ sỹ và không phải trả tiền nhưng có thể mua ủng hộ các ấn phẩm văn hóa như đàn bầu, đàn tranh, đàn t’rưng, sáo…

- Với mặt bằng không gian cổ kính các hoạt động văn hóa - nghệ thuật - khoa học trong nhiều năm qua, khu di tích VMQTG là địa điểm có uy tín đối các cơ quan trong việc lựa chọn nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, lễ hội và khoa học. Tất cả các hoạt động, Trung tâm luôn lựa chọn hình thức phù hợp với không gian di tích, tính cổ kính, tôn nghiêm của di tích, một số hoạt động văn hóa nghệ thuật như: Lễ tôn vinh văn hóa dân tộc, lễ khai bút đầu xuân, tôn vinh gốm Bát Tràng, giới thiệu Nhã nhạc cung đình Huế, Liên hoan Ca trù toàn quốc, Triển lãm ảnh nghệ thuật, thư pháp Trẻ… các hoạt động trở thành thường niên như: Ngày thơ Việt Nam, Tuyên dương thủ khoa [Phụ lục 5, hình 8], giáo dục di sản văn hóa, Liên hoan Du lịch Hà Nội, Hội thi Trạng nguyên nhỏ tuổi, Ngày hội đọc sách…

Ngoài ra, các hội nghề nghiệp như: Sử học, Hán nôm, Khảo cổ học… chọn di tích làm nơi diễn ra các hoạt động khoa học hoặc kỷ niệm các danh nhân văn hóa lớn như: Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lương Thế Vinh, Nguyễn Bá lân, Chu Văn An, Mai Anh Tuấn; trao giải thưởng khoa học Phạm Thận Duật; tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về văn hóa, giáo dục, khảo cổ… của các chuyên gia trong và ngoài nước.

Trong các ngày lễ, tết, Trung tâm tổ chức các hoạt động văn hóa như biểu diễn cờ người, múa tứ linh (sân Thái học), múa rối nước (vườn Giám)… phục vụ miễn phí cho du khách tới tham quan di tích trong dịp tết cổ truyền.

Đặc biệt, từ năm 2001 đến nay, tại khu Thái học, Trung tâm đã tổ chức viết thư pháp phục vụ du khách. Hoạt động này thường diễn ra từ ngày mùng 2 đến hết mùng 6 tết âm lịch. Du khách có nhu cầu xin chữ sẽ mua giấy Dó theo giá niêm yết sau đó được phát số đến một trong các bàn để xin thầy thư pháp viết cho các chữ như: An khang, Đỗ đạt, Chuyên cần, Đăng khoa… với mong muốn may mắn và đạt được ước nguyện trong năm mới. Tục xin chữ và cho chữ là một nét đẹp văn hóa, là dấu hiệu của một niềm tin, là món quà mang ý nghĩa xã hội, triết học và tâm linh, tạo nên mối giao lưu văn hóa trong cộng đồng, cùng nhau hướng tới cái chân - thiện - mỹ. Đó cũng là một minh chứng về truyền thống hiếu học, trọng đạo nghĩa của dân tộc Việt Nam. Với

những dòng chữ đầu năm, văn nhân đem ý nguyện lồng vào nét mực, gửi mong mỏi trong một câu thơ, trong từng câu đối, mơ ước cho một năm mới vui vẻ, hạnh phúc, làm ăn phát đạt. Trải qua hàng ngàn năm, các thế hệ cha ông đã tiếp nhận loại chữ tượng hình độc đáo và dùng nó làm phương tiện giao tiếp truyền bá trí thức và nâng cao dân trí tuyển chọn nhân tài góp phần xây dựng nền văn hiến của dân tộc. Vẻ đẹp cổ kính của chữ Nho qua các loại hình rất phong phú và đa dạng, đó cũng chính là những câu nói gửi gắm được tâm linh, ý chí khát vọng và nhân cách của ngàn đời, sẵn sàng đem lại niềm vui, niềm xúc động cho du khách trong mỗi dịp năm mới.

3.1.4. Sản phẩm du lịch thực hành nghi lễ tâm linh

Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một di tích có các hoạt động thờ tự, thờ các bậc Tiên Hiền, Tiên Nho, người có công với nước [Phụ lục 5, hình 11].Trong đó, có thờ Khổng Tử, người sáng lập ra nền Nho học phương Đông và Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An - Người Thầy tiêu biểu cho đạo cao, đức trọng của nền giáo dục Việt Nam. VMQTG, một trường Nho học cao cấp nhất trong lịch sử đào tạo nhân tài cho đất nước. Đây là một thiết chế giáo dục tâm linh quan trọng đánh dấu sự lựa chọn đầu tiên của triều đình phong kiến về vấn đề giáo dục, đào tạo con người Việt Nam theo mô hình Nho học Đông Á. Hàng năm, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học VMQTG tổ chức lễ Dâng hương vào dịp: thượng nguyên, vào hạ, tất niên để tưởng nhớ các bậc Tiên thánh, Tiên hiền, các danh nhân được thờ tự tại đây. Bên cạnh đó, hàng ngày một lượng khách lớn tham quan có nhu cầu dâng hương tại di tích.

Du khách đến VMQTG thực hành nghi lễ tâm linh thường là các em học sinh, sinh viên, các bậc phục huynh, người cao tuổi… Cứ mỗi dịp xuân về, hè tới, họ thường tự đến đây với tấm lòng thành kính để cầu mong có một mùa thi tốt đẹp "công thành danh toại", thực hiện được "ước nguyện của mình". Ngoài ra du khách thực hành nghi lễ tâm linh còn là những doanh nhân, doanh nghiệp đến đây dâng hương để báo đáp thần thánh đã phù hộ họ thành công hay cầu xin sự may mắn trong công việc kinh doanh.

Bảng 3.4. Thống kê lượng khách du lịch về thực hành nghi lễ tâm linh tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám giai đoạn năm 2012 - 2017

Đơn vị tính: lượt người

Loại khách

2012	2013	2014	2015	2016	2017
Tổng số khách đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám	1.478.000	1.553.000	1.490.000	1.225.000	1.484.000	1.623.000
Tổng số khách quốc tế đến VMQTG	591.000	621.000	596.000	490.000	594.000	650.000
Tổng số khách nội địa	887.000	932.000	894.000	735.000	890.000	973.000
Du khách thực hành nghi lễ tâm linh	358.000	423.000	400.000	350.000	398.000	463.000

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 225 trang tài liệu này.

Nguồn: [132; 133; 134; 135; 136; 137].

Các đoàn đến dâng hương, Trung tâm tổ chức dâng hương theo nghi lễ truyền thống vừa trang trọng, vừa văn hóa, tuân thủ theo quy định của pháp luật, đúng thuần phong, mỹ tục lại thỏa mãn tâm tư nguyện vọng của du khách. Việc dâng hương tại di tích đã trở thành một nghi lễ quan trọng đối với những đoàn khách đến di tích cũng như các hoạt động văn hóa khoa học tại VMQTG.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám được coi là trung tâm văn hóa giáo dục, nơi thờ cúng Khổng Tử, nơi tổ chức học tập cho các Hoàng Tử thời Lý, Trần, Lê, nơi trưng bày bia tiến sĩ của các triều đại. Việc thực hành nghi lễ tâm linh tại Văn Miếu được NCS khai thác, đại đa số các du khách cho rằng đó là sự kết nối giá trị lịch sử, giá trị văn hóa. Tâm linh thường gắn với yếu tố "thiêng" nhằm mang lại nét đẹp cho cuộc sống đi đôi với sự thăng hoa trong tâm hồn. Văn hóa tâm linh đã thổi hồn vào di sản, du khách đến VMQTG thường cầu cho sự học hành đỗ đạt, đăng quang [Phụ lục 5, hình 12].

Theo kết quả khảo sát về mức độ tín ngưỡng tại VMQTG, với nội dung câu hỏi "đánh giá cảm nhận về kết quả thực hành nghi lễ tâm linh", có 57% (số phiếu/300) người trả lời là rất linh thiêng; 39,7% (số phiếu/300) người trả lời là linh thiêng; 2,6% (số phiếu/300) người cho rằng linh thiêng một phần ); ) 0,0% trả lời là không linh thiêng. Như vậy, qua đây có thể thấy,

VMQTG đáp ứng việc thỏa mãn nhu cầu giao tiếp với các vị nhân thần tiêu biểu cho trí tuệ và đạo đức của con người trong xã hội hiện đại như một tín nguyện thiêng liêng, làm cho du khách gần gũi hơn với thần linh, hướng về cội nguồn, về lịch sử truyền thống - một nét đẹp của văn hóa của dân tộc.

Đơn vị tính: %

2.6%	0.0%
39.7%			Rất linh thiêng
		57.0%	Linh thiêng
			Linh thiêng 1 phần
			Không linh thiêng

Biểu đồ 3.4. Đánh giá sản phẩm du lịch thực hành nghi lễ tâm linh tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Nguồn: Khảo sát của tác giả luận án [phụ lục 2].

- Lễ hội xin chữ đầu năm [Phụ lục 5, hình 13] được kế tiếp truyền thống mang ý nghĩa tâm linh.Từ năm 2010, lễ hội tôn vinh nghệ thuật thư pháp được tổ chức tại VMQTG tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc. Đây là một hoạt động văn hóa tôn vinh "chữ nghĩa thành hiếu" và truyền thống tài hoa trong nghệ thuật thư pháp của người Hà Thành xưa. Du khách được tham gia các chương trình bắt đầu bằng nội dung đoàn lễ tiến vào trong VMQTG, thầy đồ chuẩn bị các thủ tục trước khi viết chữ, khai mạc, các đại biểu tham gia cùng du khách trải nghiệm như: dùng tay chấm mực để viết thành chữ cũng là một loại thư pháp, các thầy đồ cho chữ.

Du khách đến xin chữ là một nét đẹp, là dấu hiệu của niềm tin, là món quà tặng mang ý nghĩa xã hội, triết học và tâm linh, tạo mối giao lưu văn hóa trong cộng đồng, cùng nhau hướng tới cái chân - thiện - mỹ. Đó cũng là một truyền thống hiếu học, trọng chữ nghĩa của dân tộc Việt Nam. Cùng với vạn vật hòa vào sắc xuân của trời đất thì những dòng chữ mà thi nhân đã gửi lời, gửi ý trong câu đối, câu chúc tết để đón chào một năm mới tốt đẹp cũng là

một món quà tinh thần được biểu thị cho những ước vọng ngày xuân. Vì vậy, lễ hội xin chữ đầu năm từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa không thể thiếu được trong những ngày Tết cổ truyền của dân tộc ta.

Với niềm tự hào về truyền thống "Tôn sư trọng đạo" và mong muốn phát huy truyền thống của cha ông, khích lệ các thế hệ con em không ngừng nỗ lực học tập, thể hiện trách nhiệm kế thừa và lòng biết ơn đối với ông cha, ông Nguyễn Văn Thành quan niệm:

Vẻ đẹp cổ kính của chữ Nho qua các loại hình rất phong phú và đa dạng, đó là những câu nói gửi gắm được tâm tình, ý chí khát vọng và nhân cách của cổ nhân từ ngàn đời. Mỗi chữ, mỗi câu được treo trang trọng trong nhà là niềm vui khuyến khích con cháu chúng tôi gắng học hành làm người [Phỏng vấn ông Nguyễn Văn Thành, 75 tuổi, Hà Nội, 2/2018], [phụ lục 3].

- Lễ cầu đỗ đạt

Trước kỳ thi trung học phổ thông quốc gia đã có rất nhiều thí sinh cùng phụ huynh đến VMQTG thắp hương cầu may mắn. Nhiều người tâm niệm, viết tên và điều mong muốn lên Bảng vàng sẽ được may mắn trong thi cử. Có rất nhiều sớ cầu thi cử học hành được ghi rõ họ tên, số báo danh, phòng thi được bày trên ban thờ, thành kính trước nơi thờ Khổng Tử bên trong điện Đại Thành. Bên cạnh đó, nhiều học sinh đến xin chữ "Minh", chữ "Đỗ Đạt", "Đăng Khoa". Em Phạm Hồng Việt, cựu học sinh trường phổ thông Trung học Xa La bày tỏ mong muốn trong kỳ thi năm 2017 của mình "Em thi Đại học Thương mại, hy vọng sẽ làm bài suôn sẻ, đỗ vào trường" [Phỏng vấn em Phạm Hồng Việt].

Lễ hội Dâng hương: của các trường học và học sinh được diễn ra với không khí vô cùng trang nghiêm, thành kính và long trọng. Dâng hương báo công đã trở thành hoạt động truyền thống của nhà trường trước kết thúc năm học, thể hiện lòng thành kính không phụ công ơn các bậc tiền nhân. Các lễ dâng hương tôn vinh tại đây được tổ chức gọn nhẹ, phù hợp với hiện tại song mang ý nghĩa khuyến học, khuyến tài truyền thống. Vào đầu năm 2017, khi NCS hỏi em Trần Đại Nghĩa, học sinh trường Tiểu học Ngôi sao Hà Nội về

sự cảm nhận của em: "Em rất xúc động khi được đến thắp hương tại VMQTG. Em sẽ có nhiều động lực để phấn đấu hoàn thành tốt việc học tập" [Phỏng vấn em Trần Đại Nghĩa].

Bên cạnh đó, với ý nghĩa nhớ về cội nguồn, phát huy truyền thống của các bậc Thánh Hiền, Tiên Hiền của đất nước. Qua đó, làm cho mỗi con người không ngừng trau dồi kiến thức, thể hiện lòng quyết tâm nối tiếp truyền thống của dân tộc.

Khác với các di tích lịch sử văn hóa khác, VMQTG ngoài vẻ đẹp của không gian kiến trúc, sự linh thiêng của đối tượng được thờ phụng, VMQTG còn là biểu tượng của nền văn hiến Việt Nam được người dân Việt Nam cùng du khách quốc tế đến thăm. Điều đầu tiên khiến cho họ khâm phục, tạo cho họ niềm cảm xúc sâu sắc đó chính các di vật, di sản chuyền tải nền văn hiến lâu đời của dân tộc Việt Nam. Trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam, di sản văn hóa Nho học mang những sắc thái chung của di sản văn hóa Việt, vừa có những sắc thái riêng độc đáo là nguồn tài nguyên du lịch tạo nên sự hấp dẫn mạnh mẽ đối với khách du lịch.

3.1.5. Sản phẩm du lịch tổng hợp đáp ứng nhiều nhu cầu

Với đối tượng du khách đến VMQTG từ nhiều nơi khác nhau, với trình độ khác nhau và không cùng độ tuổi. Mong muốn được trải nghiệm, vãn cảnh, khám phá, lĩnh hội thông tin cơ bản khái quát nhất về di tích vừa có những phút giây bình yên, thư thái trong một không gian kiến trúc cổ [Phụ lục 5, hình 14].

Du khách được tìm thấy ở VMQTG vẫn giữ được nét cổ kính với đặc điểm kiến trúc của nhiều thời đại và là một trong những di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu và quan trọng bậc nhất của Thủ đô Hà Nội. Với Văn Miếu là nơi thờ Khổng Tử, các bậc Tiên Hiền của Nho giáo và Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An, "Người thầy của muôn đời" đạo cao, đức trọng trong nền giáo dục Việt Nam. Quốc Tử Giám là nơi đào tạo nhân tài cho đất nước, là Trung tâm giáo dục cao cấp đầu tiên của Việt Nam thời trung đại.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám còn là nơi bảo lưu, gìn giữ nhiều tư liệu, hiện vật liên quan đến thân thế, sự nghiệp của các tiến sỹ giúp các du khách

hiểu thêm về truyền thống văn hóa của dòng họ, quê hương, đất nước. VMQTG ngày nay còn là nơi để các nhà khoa học gặp gỡ, trao đổi, thảo luận nhằm huy động lực lượng trí thức trong cả nước. Bên cạnh đó, du khách còn được hòa mình thưởng thức các hoạt động văn hóa, lễ hội như: tổ chức dâng hương các bậc thánh hiền, tổ chức cờ người, văn nghệ dân tộc, bình thơ, triển lãm thư pháp, giới thiệu thơ xuân, thi tìm hiểu di tích VMQTG. Với những sự kiện được tổ chức tại VMQTG, du khách đến để hưởng thụ những giá trị văn hóa tinh thần, là sân chơi lành mạnh cho những ai yêu thích nghệ thuật; yêu thích thư pháp, những hoạt động tôn vinh truyền thống dân tộc, những nhà thiết kế nổi tiếng, những ca sỹ nghệ sỹ tài ba…

Bảng 3.5. Lượng khách nhóm du lịch tổng hợp đáp ứng nhiều nhu cầu tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám từ năm 2012-2017

Năm

Khách

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Tổng số khách

đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám

1.478.000

1.553.000

1.490.000

1.225.000

1.484.000

1.623.000

Tổng số khách quốc tế đến

VMQTG

591.000

621.000

596.000

490.000

594.000

650.000

Tổng số khách nội

địa

887.000

932.000

894.000

735.000

890.000

973.000

Du lịch tổng hợp đáp ứng nhiều nhu

cầu

240.000

260.000

230.000

150.000

228.000

250.000

Nguồn: Khảo sát của tác giả luận án [phụ lục 2].

Trong quá trình điền dã, khảo sát nghiên cứu tại VMQTG, NCS trao đổi và đưa ra nội dung câu hỏi "đánh giá cảm nhận về du lịch tổng hợp đáp ứng nhiều nhu cầu", có 29.3% (số phiếu/300) người trả lời là rất hấp dẫn; 35% (số phiếu/300) người trả lời là hấp dẫn; 31.7% (số phiếu/300) người trả lời là hấp dẫn một phần; 4.0% (số phiếu/300) người trả lời là không hấp dẫn Như vậy, qua khảo sát có thể thấy đa số khách du lịch/tham quan tham dự du lịch hỗn hợp những nhu cầu đều cảm nhận về mức độ rất hấp dẫn và hấp dẫn tại VMQTG.