Tuy vậy, tỷ lệ HS có học lực yếu vẫn còn, đặc biệt là năm học 2017- 2018 tỷ lệ HS học lực yếu là 1.92%. Đây là vấn đề cần quan tâm trong những năm học tiếp theo để nâng cao chất lượng trí dục và tiếp tục triển khai có chiều sâu cuộc vận động “Hai không”. Chất lượng học tập yếu, kém qua thực tế điều tra thường ở những trường ở xa trung tâm, ở vùng giáp ranh với tỉnh bạn và học sinh dân tộc miền núi những vùng có công nghiệp chậm phát triển, trình độ dân trí thấp nên việc quan tâm đến vấn đề học tập của các cha mẹ HS chưa tốt, phó mặc cho nhà trường.
Những tồn tại trên ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách ở trẻ, nhất là việc xác định động cơ, thái độ học tập và việc định hướng nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp THCS.
Bảng 2.2: Kết quả xếp loại học lực môn Lịch sử của học sinh các trường THCS thị xã Đông Triều trong 3 năm trở lại đây
Tổng số HS | Kết quả xếp loại Học lực | ||||||||||
Giỏi | Khá | TB | Yếu | Kém | |||||||
Số lượng | Tỉ lệ (%) | Số lượng | Tỉ lệ (%) | Số lượng | Tỉ lệ (%) | Số lượng | Tỉ lệ (%) | Số lượng | Tỉ lệ (%) | ||
2015-2016 | 8334 | 2155 | 25,86 | 3490 | 41,88 | 2465 | 29,58 | 224 | 2,68 | 0 | 0 |
2016-2017 | 8564 | 2215 | 25,86 | 3620 | 42,27 | 2539 | 29,65 | 190 | 2,22 | 0 | 0 |
2017-2018 | 8574 | 2304 | 26,87 | 3530 | 41,17 | 2575 | 30,03 | 165 | 1,92 | 0 | 0 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Ở Trường Thcs -
Quản Lý Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Ở Trường Thcs -
Kiểm Tra, Đánh Giá Thực Hiện Kế Hoạch Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Cho Học Sinh Ở Trường Thcs -
Đánh Giá Của Cbql Và Gv Về Các Hình Thức Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Đã Triển Khai -
Thực Trạng Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Ở Các Trường Thcs Thị Xã Đông Triều, Tỉnh Quảng Ninh -
Đánh Giá Chung Về Thực Trạng Quản Lý Dạy Học Môn Lịch Sử Theo Hướng Trải Nghiệm Ở Các Trường Thcs Thị Xã Đông Triều, Tỉnh Quảng Ninh
Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.
(Nguồn: Phòng GD & ĐT thị xã Đông Triều)
b) Đội ngũ cán bộ quản lí
Trong những năm qua cùng với sự phát triển của toàn ngành GD&ĐT, đội ngũ cán bộ quản lí các trường Mầm non, Tiểu học, THCS đã có những bước chuyển biến mạnh mẽ, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lí ngày một nâng cao cả về chuyên môn và năng lực quản lí đã phát huy có hiệu quả trong công tác quản lí. Đặc biệt là vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền cơ sở, chi bộ Đảng, các tổ chức trong nhà trường được phát huy hiệu quả tốt trong công tác cán bộ ở các nhà trường. Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận nhỏ chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của giai đoạn hiện nay đặc biệt là năng lực quản lí, qua bảng số liệu sau ta sẽ thấy rõ điều đó.
Bảng 2.3: Đội ngũ cán bộ quản lí các trường THCS 3 năm qua
TS trường | TSCB QL | Trình độ LLCT | Trình độ đào tạo Số lượng/(%) | Xếp loại hàng năm Số lượng/(%) | |||||||
TC | SC | ĐH | CĐ | Chưa đạt chuẩn | Tốt | Khá | Đạt yêu cầu | Chưa đạt yêu cầu | |||
2015-2016 | 23 | 49 | 41 | 8 | 35 | 14 | 0 | 28 | 12 | 9 | 01 |
2016-2017 | 23 | 49 | 43 | 6 | 43 | 06 | 0 | 34 | 11 | 4 | 0 |
2017-2018 | 23 | 49 | 46 | 3 | 46 | 03 | 0 | 36 | 13 | 0 | 0 |
(Nguồn: Phòng GD & ĐT thị xã Đông Triều)
Trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lí các trường THCS ngày một nâng cao. Hiện nay, số cán bộ quản lí có trình độ đại học và có trình độ Trung cấp lý luận chính trị đạt tỷ lệ (93.8%). Công tác đánh giá cán bộ quản lí được phòng GD&ĐT tiến hành nghiêm túc hàng năm, đặc biệt công tác bổ nhiệm và bổ nhiệm lại, kiên quyết miễn nhiệm những cán bộ quản lí năng lực yếu, uy tín thấp, đã có tác dụng tích cực trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lí nói chung và đội ngũ cán bộ quản lí ở các trường THCS nói riêng.
c) Đội ngũ giáo viên dạy môn Lịch sử
Bảng 2.4: Đội ngũ giáo viên dạy môn Lịch sử các trường THCS 3 năm qua
T/Số giáo viên | Trình độ đào tạo | Xếp loại hàng năm | Danh hiệu thi đua | |||||||
CĐ | ĐH | Sau ĐH | Tốt | Khá | TB | Yếu | Cấp Tỉnh | Cấp Huyện | ||
2015-2016 | 48 | 18 | 30 | 0 | 22 | 18 | 8 | 0 | 01 | 03 |
2016-2017 | 45 | 12 | 33 | 0 | 24 | 15 | 6 | 0 | 01 | 05 |
2017-2018 | 42 | 6 | 35 | 01 | 24 | 13 | 5 | 0 | 02 | 06 |
(Nguồn: Phòng GD & ĐT thị xã Đông Triều)
Bảng số liệu cho thấy: Về cơ bản đội ngũ giáo viên môn Lịch sử yêu nghề, đoàn kết, ham học hỏi có ý thức phấn đấu vươn lên trong công tác giảng dạy cũng như trong công tác khác, có phẩm chất tốt, lập trường tư tưởng vững vàng, có kiến thức vững chắc, phương pháp giảng dạy tốt. Nhiều GV tích cực học tập, bồi dưỡng thường xuyên, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động nhận thức của HS, về cơ cấu số lượng đáp ứng đủ cho các nhà trường, 100% đạt chuẩn trình độ đào tạo, trong đó có trên 85% đạt chuẩn, tỷ lệ danh hiệu thi đua các cấp hàng năm của đội ngũ GV môn Lịch sử đều tăng, điều này đảm bảo cho chất lượng giảng dạy môn Lịch sử tại các nhà trường luôn giữ vững và ổn định trong những năm qua.
2.2. Mục đích, nội dung, phương pháp khảo sát
2.2.1. Mục đích khảo sát
Khảo sát thực trạng DH và quản lý dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, tạo cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp quản lý dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS trên địa bàn thị xã.
2.2.2. Nội dung khảo sát
Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của DH môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
Thực trạng DH và quản lý DH môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý DH môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
2.2.3. Phương pháp khảo sát
Chúng tôi sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp phỏng vấn, phương pháp quan sát, phương pháp nghiên cứu hồ sơ hoạt động, phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
Trong đó phương pháp điều tra bằng bảng hỏi là phương pháp cơ bản nhất mà tác giả sử dụng để nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở trường THCS thị xã Đông Triều tỉnh Quảng Ninh.
Các mẫu phiếu điều tra được triển khai theo các bước sau đây:
Bước 1: Khảo sát trên một nhóm mẫu trên một số cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh với mục đích tăng cường chính xác hóa phiếu điều tra. Xin ý kiến chuyên gia về mẫu phiếu điều tra và hoàn thiện bảng hỏi.
Bước 2: Xây dựng chính thức mẫu phiếu điều tra khảo sát thực trạng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều.
Trên cơ sở kết quả của phiếu điều tra, chúng tôi xử lý phiếu điều tra theo cách tính tỉ lệ % và điểm TB.
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh
2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và HS về tầm quan trọng của dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở trường THCS
a) Nhận thức của CBQL và GV về mức độ quan trọng của dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm
Để tìm hiểu nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên các nhà trường về dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm, chúng tôi sử dụng câu hỏi số 1 (phụ lục 1) và thu được kết quả sau đây:
Bảng 2.5: Nhận thức của CBQL, GV và HS về mức độ quan trọng của dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm
Mức độ quan trọng | Số lượng | % | |
1 | Rất quan trọng | 125 | 67.6 |
2 | Quan trọng | 45 | 24.3 |
3 | Không quan trọng | 15 | 8.1 |
Kết quả khảo sát bảng 2.5 cho thấy: Có 170 khách thể được hỏi (91.9%) cho rằng HĐTNST là rất quan trọng và quan trọng, cụ thể mức rất quan trọng là 67.6% và quan trọng là 24.3%, tuy nhiên có 15 ý kiến (8.1%) cho rằng hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm không quan trọng, theo họ cứ làm sao để học sinh tiếp thu và ghi nhớ kiến thức lịch sử đã học trên lớp là được, không cần phải tổ chức các hoạt động trải nghiệm vì như thế sẽ rất mất thời gian của GV và HS, ngoài ra còn yếu tố đảm bảo các điều kiện an toàn khi cho học sinh đi trải nghiệm.
Như vậy qua khảo sát cho thấy CBGV các nhà trường đã có nhận thức tương đối tích cực về tầm quan trọng của hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm trong nhà trường và hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm đã có vị trí nhất định trong hoạt động giáo giáo dục của nhà trường, tuy nhiên còn một số ý kiến cho rằng không quan trọng, điều này đặt ra cho CBQL các nhà trường trong thời gian tới cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền về tác dụng, vai trò của HĐTN nói chung và HĐTN môn Lịch sử nói riêng cho CBGV nhà trường.
b) Đánh giá của CBQL và GV về vai trò của việc tổ chức dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm
Để tìm hiểu về vai trò của việc tổ chức hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm cho học sinh, tác giả tiến hành khảo sát 85 CBQL và GV trong các trường, chúng tôi sử dụng (câu hỏi số 2 phụ lục 1) và kết quả thu được như sau:
Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL và GV về vai trò của việc tổ chức hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm
Vai trò của việc tổ chức hoạt động hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm | Vai trò | ||||||
Rất quan trọng | Quan trọng | Không quan trọng | |||||
SL | % | SL | % | SL | % | ||
1 | Mở rộng, củng cố, nâng cao kiến thức cho học sinh | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2 | Phát hiện năng khiếu của học sinh | 72 | 84.7 | 13 | 15.3 | 0 | 0 |
3 | Tạo sự hứng thú cho các em | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
4 | Tạo sự gắn kết với tập thể | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5 | Phát triển nhân cách học sinh | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
6 | Nâng cao hiểu biết, rèn kỹ năng thực hành | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
7 | Giáo dục tư tưởng, tình cảm cho HS | 85 | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
8 | Chỉ để giải trí | 0 | 0 | 11 | 13 | 74 | 87 |
Kết quả khảo sát cho thấy: CBQL và GV trong nhà trường đã nhận thấy rõ tác dụng và yêu cầu của hoạt động dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm. Nó không chỉ tác động tới học tập mà còn tác động tới nhiều mặt của quá trình giáo dục, trong đó có nội dung dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm để "Phát hiện năng khiếu của học sinh" có 84.7% cho rằng rất quan trọng và 15.3% cho rằng quan trọng; Với nội dung "Chỉ để giải trí" có 74 người (87%) được hỏi cho rằng không quan trọng. Các nội dung còn lại đều được GV đánh giá 100% là rất quan trọng và cần thiết khi tổ
chức dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm cho học sinh trong các trường THCS vì theo họ khi học sinh được tham gia trải nghiệm các kiến thức lịch sử đã học trên lớp, các em rất hào hứng tham gia, thông qua các hoạt động HS đoàn kết hơn và được rèn các kỹ năng thực hành để ghi nhớ kiến thức sâu và lâu hơn, cũng thông qua hoạt động trải nghiệm mối quan hệ giữa học sinh với GV, học sinh với học sinh được thân thiện, gần gũi và gắn bó hơn. Như vậy có thể thấy đây là nhận thức rất tiến bộ của CBGV trong các trường THCS thị xã Đông Triều về tầm quan trọng và vai trò của dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm trong các nhà trường và là tiền đề để thực hiện các hoạt động này một cách có hiệu quả và thuận lợi trong thời gian tới.
2.3.2. Thực trạng triển khai nội dung dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm ở các trường THCS thị xã Đông Triều
Với nội dung dạy học môn Lịch sử ở trường THCS thì có các những chương, phần sau có thể được dạy học theo hướng trải nghiệm là:
Khối/Lớp | Nội dung trải nghiệm | Thời gian thực hiện | |
1 | 6 | - Tiết 13: Nước Văn Lang | - Học kì 1: Chiếu phim dựng về Quá trình dựng nước Văn Lang |
- Tiết 19: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng | - Học kì 2: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Đền thờ Nữ tướng Lê Chân tại xã Thủy An- Đông triều-Quảng Ninh) | ||
-Tiết 24: Khởi Nghĩa Lí Bí nước vạn Xuân | - Học kì 2: Tổ chức CLB lịch sử thi tìm hiểu về nhân vật lịch sử. | ||
- Tiết 31: Ngô quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938 | - Học kì 2: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Khu di tích Bạch Đằng tại Thị xã Quảng Yên- Quảng Ninh) | ||
- Tiết 32: Lịch sử địa phương (Bài 1 sách LSĐP: Quảng Ninh thời tiền sử và buổi đầu đấu tranh dựng nước) | - Học kì 2: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm xem phim về những dấu tích người việt cổ được tìm thấy ở Quảng Ninh hoặc cho học sinh đi tham quan tại Bảo tàng Quảng Ninh) | ||
2 | 7 | - Tiết 18:Văn hóa Đại Việt | - Học kì 1: Tham quan di tích |
Khối/Lớp | Nội dung trải nghiệm | Thời gian thực hiện | |
thời Trần | lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Đền An Sinh thờ Tám vị vua Trần xã An Sinh - Đông triều- Quảng Ninh) | ||
- Tiết24,25,26,27: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên | - Học kì 1: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Khu di tích bãi cọc Bạch Đằng tại Thị xã Quảng Yên- Quảng Ninh) | ||
- Tiết34: Lịch sử địa phương (Bài 2 sách LSĐP: Hoàng đế Trần Nhân Tông và di tích - danh thắng Yên Tử) | - Học kì 1: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Khu di tích quốc gia đặc biệt Danh thắng Yên Tử tại Thành phố Uông Bí - Quảng Ninh) | ||
3 | 8 | -Tiết 34: Sự phát triển KHKT và văn hóa thế giới nửa đầu thế kỉ XX | - Học kì 1: Tổ chức diễn đàn |
- Tiết43: Lịch sử địa phương (Bài3 sách LSĐP: Khu mỏ than - Một trong những chiếc nôi của giai cấp công nhân Việt Nam | - Học kì 2: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại mỏ than Mạo Khê - Đông Triều- Quảng Ninh) | ||
4 | 9s | - Tiết 28: Tổng khởi nghĩa tháng Tám và sự thành lập nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. | - Học kì 2 (Chiếu phim Tư liệu: Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập 2-9-1945) |
- Tiết 33: Lịch sử địa phương (Bài 4 sách LSĐP: Quảng Ninh trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) | - Học kì 2: Tham quan di tích lịch sử (1 buổi trải nghiệm tại Chùa Bác Mã (Đệ tứ chiến khu Đông Triều - Đông Triều- Quảng Ninh) | ||
Tiết 45,46: Hoàn thành giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước(1973-1975) | - Học kì 2: (Chiếu phim tư liệu về ngày Miền Nam giải phóng) |
TT
Khối/Lớp | Nội dung trải nghiệm | Thời gian thực hiện | |
- Tiết49: Lịch sử địa phương (Bài 5 sách LSĐP: Quảng Ninh trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước) | - Học kì 2: Tổ chức giao lưu (1 buổi học tập trải tại Bảo tàng Quảng Ninh) |
TT
Để tìm hiểu thực trạng triển khai các nội dung DH môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm cho học sinh, tác giả tiến hành khảo sát CBQL và GV các nhà trường về mức độ thực hiện (câu hỏi số 3 Phụ lục 1), kết quả thu được như sau:
Bảng 2.7: Mức độ thực hiện các nội dung dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm
Các nội dung dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm | Mức độ thực hiện | ||||||
Thường xuyên | Đôi khi | Không thực hiện | |||||
SL | % | SL | % | SL | % | ||
1 | Củng cố, mở rộng kiến thức lịch sử đã học | 75 | 88.2 | 10 | 11.8 | 0 | 0 |
2 | Giáo dục đạo đức, lối sống, truyền thống dân tộc | 47 | 55.3 | 38 | 44.7 | 0 | 0 |
3 | Giáo dục học sinh kỷ luật làm việc tập thể | 58 | 68.2 | 22 | 25.9 | 5 | 5.9 |
4 | Giáo dục học sinh kiến thức lịch sử gắn bó với đời sống, địa phương, cộng đồng, đất nước | 58 | 68.2 | 27 | 31.8 | 0 | 0 |
5 | Cung cấp cho học sinh công cụ của các khoa học lịch sử để học sinh biết cách thu thập, tổ chức và phân tích, tổng hợp các dữ kiện, từ đó hình thành ở học sinh năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội. | 35 | 41.2 | 35 | 41.2 | 15 | 17.6 |
6 | Giáo dục học sinh nhận diện và hiểu tư liệu lịch sử, tái hiện và trình bày lịch sử, giải thích lịch sử, đánh giá lịch sử, vận dụng bài học lịch sử vào thực tiễn | 27 | 31.8 | 40 | 47.1 | 18 | 21.1 |
Qua bảng khảo sát cho thấy: Nội dung "Củng cố, mở rộng kiến thức đã học'' trong dạy học môn Lịch sử theo hướng trải nghiệm cho học sinh đã được hầu hết giáo