Nhóm Biện Pháp 3: Quản Lý Hoạt Động Học Tập Môn Hóa Học Của Học Sinh Theo

chủ, tự chịu trách nhiệm từ khâu soạn QL giáo án và chuẩn bị bài lên lớp, quản lý giờ lên lớp đến quản lý hoạt động học của HS...

- Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn của tổ, nhóm khoa học tự nhiên: hiệu trưởng và tổ trưởng và nhóm trưởng chuyên môn duyệt kế hoạch giảng dạy, giáo án của GV trong đó chú ý về nôi dung kiến thức, PPDH, sự chú ý đến các đối tượng HS.Chỉ đạo tổ chuyên môn lập kế hoạch dạy học. Trong kế hoach cần chỉ rõ các nội dung dạy học cần điều chỉnh và lộ trình thực hiện. Tổ chức dự giờ, rút kinh nghiệm, nghiên cứu sư phạm bài học.

- Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong QL đổi mới PPDH: Chỉ đạo tổ chuyên môn thống nhất đổi mới cách xác định mục tiêu bài học, thống nhất đổi mới cách soạn giáo án, tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, khả năng nhận thức, nhu cầu và điều kiện học tập của HS.

- Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học theo hướng DHPH cho giáo viên Hóa học: hiệu trưởng giao cho tổ, nhóm chuyên môn được tự chủ, tự chịu trách nhiệm từ khâu xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình bồi dưỡng, thời gian bồi dưỡng đến khâu kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng và áp dụng kiến thức được bồi dưỡng vào hoạt động DH.

- Tự chủ trong việc thảo luận, đề ra các tiêu chí thi đua trong năm học: Trên cơ sở mục tiêu, các tiêu chí cơ bản của việc đánh giá GV được quy định, nhà trường xây dựng các tiêu chí phấn đấu và cách xếp loại đối với GV theo các tiêu chí cụ thể về DH theo hướng phân hóa, sau đó giao cho các tổ,nhóm chuyên môn bàn bạc, thảo luận, góp ý bổ sung và thực hiện.

c) Điều kiện thực hiện của biện pháp:

- Hiệu trưởng cần chú ý đến công tác đào tạo, bồi dưỡng GV và dành thời gian, kinh phí cho hoạt động này.

- Để cho tổ, nhóm chuyên môn được đề xuất nội dung, thời gian, phương pháp bồi dưỡng mới đáp ứng được yêu cầu của GV.

- Sử dụng hợp lý, tối ưu CSVC thiết bị đang có, đồng thời bổ sung thêm CSVC, thiết bị mới phục vụ dạy và học.

3.2.3. Nhóm biện pháp 3: Quản lý hoạt động học tập môn Hóa học của học sinh theo hướng phân hóa

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 122 trang tài liệu này.

3.2.3.1. Tăng cường giáo dục ý thức, động cơ và thái độ học tập môn Hóa học cho HS

a) Mục tiêu của biện pháp:

Trên cơ sở xác định được suy nghĩ, tâm tư, nguyện vọng của HS trong nhà trường nhằm giúp tổ, nhóm khoa học tự nhiên và GV Hóa học chú trọng tới việc GD tư tưởng, đạo đức, nhân cách cho HS để HS xác định rõ tầm quan trọng của việc học môn Hóa học, bởi vì hóa học là cánh cửa rộng mở để giúp các em tiếp cận khoa học công nghệ, tri thức của nhân loại một cách nhanh và hiệu quả nhất, tiến kịp với xu thế phát triển của thời đại.

b) Nội dung và cách thực hiện của biện pháp :

Đầu năm nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức, động cơ và thái độ học tập môn Hóa học cho HS với những hình thức đa dạng và sinh động.

Nhà trường phối hợp với các tổ chức như Chi đoàn GV, đoàn thanh niên để tổ chức các hoạt động giao lưu, ngoại khóa, câu lạc bộ…giúp HS nhận rõ hơn môi trường học tập của mình, từ đó có thái độ tích cực trong học tập và rèn luyện, góp phần tạo dựng niềm say mê, hứng thú trong học tập.

Định hướng phân nhóm học tập cho HS, phân nhóm theo học lực, phân nhóm theo hoàn cảnh gia đình, phân nhóm theo sở thích…tạo điều kiện cho HS được giao lưu, học hỏi ở bạn bè, tạo không khí cởi mở, hòa đồng,biết chia sẻ trong học tập và cuộc sống để từ đó có thái độ đúng đắn trong học tập.

- Hướng dẫn GV tổ chức tìm hiểu, chia nhóm HS theo hứng thú, năng lực và sở trường.

- Tạo điều kiện về CSVC, thiết bị, thời gian, kinh phí để tổ chuyên môn, chi đoàn thanh niên, tổ chức Đội thanh niên tiền phong Hồ Chí Minh hoạt động nhằm GD động cơ, thái độ học tập tích cực và trong sáng cho HS.

c) Điều kiện thực hiện của biện pháp:

- Tăng cường nguồn kinh phí cho các hoạt động

- BGH phải phối hợp tốt tổ chuyên môn, chi đoàn thanh niên

3.2.3.2. Bồi dưỡng cho học sinh phương pháp học tập tích cực, sáng tạo khi học môn Hóa học

a) Mục tiêu của biện pháp:

Nhà trường phải luôn định hướng và yêu cầu GV Hóa học không chỉ giảng giải, mà cần chú ý, quan tâm rèn luyện dạy học theo hướng tích cực hoá, nhằm phát huy được khả năng sáng tạo khi học Hóa học và làm bài tập hóa học của HS.

b) Nội dung và cách thực hiện của biện pháp:

- Giáo viên cần quan tâm đến các vấn đề sau: HS có được tạo điều kiện để sáng tạo không? HS có thể hoạt động độc lập không? HS có được khuyến khích đưa ra những giải pháp, được tự chủ trong các hoạt động không?

- Tăng cường hoạt động học tập của mỗi cá nhân, phối hợp với học hợp tác, kết hợp đánh giá của GV với đánh giá của bạn, với tự đánh giá. Tăng cường khả năng, kĩ năng vận dụng vào thực tế, phù hợp với điều kiện thực tế về CSVC, về đội ngũ giáo viên, khả năng HS.

- Dạy học phải coi trọng hướng dẫn tìm tòi, đem lại niềm vui, tạo hứng thú trong học tập cho HS, đạt hiệu quả cao.

- Học sinh phát triển kỹ năng tự học và đọc tài liệu tham khảo, kỹ năng tư duy logic, kỹ năng lập luận, trình bày khoa học một bài tập hoặc một dạng bài tập Hóa học, kỹ năng hoạt động nhóm, thuyết trình thông qua tổ chức các buổi tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về phương pháp học tập và các hoạt động ngoại khóa nhằm cung cấp vốn hiểu biết sâu về Hóa học.

- Để dạy học theo phương pháp DHPH tích cực hiệu trưởng cần định hướng, chỉ đạo, kiểm tra sát sao, đánh giá các HĐDH theo tinh thần đổi mới. Hướng dẫn GV thiết kế bài dạy cần chuẩn bị những tư liệu cần thiết và liên quan đến bài dạy.

-Tạo điều kiên để tổ,nhóm khoa học tự nhiên, các GV hóa học tổ chức các buổi tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về phương pháp học tập, các câu lạc bộ, các cuộc thi và các hoạt động ngoại khóa nhằm cung cấp vốn hiểu biết sâu về Hóa học.

3.2.3.3. Tổ chức các cuộc thi, các câu lạc bộ yêu thích Hóa học làm nơi trao đổí ý kiến, kinh nghiệm giúp HS có những định hướng tích cực trong việc tự tìm phương pháp học tập thích hợp.

a) Mục tiêu của biện pháp:

Thông qua các cuộc thi, các câu lạc bộ yêu thích Hóa học, tổ chức cho HS thi học sinh giỏi cấp trường, cấp tỉnh, thi giải bài tập hóa trên internet, thi giải toán hóa

trên máy tính casio… để tăng thêm lòng yêu thích, nghiên cứu khám phá, hứng thú tìm tòi, tạo cảm hứng trong việc học môn hóa.

b) Nội dung và cách thực hiện:

- Có kế hoạch cụ thể để tổ, nhóm chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động ngay từ đầu năm học.

- Phân công cụ thể cho GV trong tổ bộ môn phụ trách từng khối lớp, từng mảng công việc cụ thể phù hợp với năng lực của từng người nhằm mục đích phát huy tiềm năng tập thể, trí lực, nội lực trong tổ để nâng cao chất lượng môn học.

- Yêu cầu GV bộ môn được phân công các mảng công việc cụ thể phải lập kế hoạch, nội dung, thời gian cụ thể, chi tiết để thực hiện có hiệu quả.

- Tổ chức, thành lập và phân công các tiểu ban giúp việc để các hoạt động thực sự có ý nghĩa thu hút được nhiều lực lượng tham gia, tạo không khí hứng khởi cho HS yêu thích bộ môn, từ đó có động lực học tập ngày một tốt hơn

c) Điều kiện thực hiện:

- Tăng cường CSVC, các phòng học bộ môn và thiết bị dạy học, phòng thí nghiệm.

- Phân hóa HS theo hứng thú, nhu cầu.

- Phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh và với các tổ chức phi chính phủ trong việc huy động các nguồn lực (chủ yếu là GV dạy hóa học).

- Tằng cường tìm kiếm thông tin, tổ chức tốt các câu lạc bộ, các cuộc giao lưu hóa học, các cuộc thi năng khiếu Hóa học…

3.2.4. Nhóm biện pháp 4: Tạo môi trường thi đua dạy học và tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học môn Hóa học.

3.2.4.1. Xây dựng trường học thân thiện, tạo nề nếp kỷ cương trong các hoạt động dạy và học

a) Mục tiêu của biện pháp:

Áp dụng triệt để chỉ thị “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, tạo môi trường thuận lợi cho quá trình dạy và học, từ đó xây dựng được nề nếp kỷ cương vững chắc trong hoạt động dạy học môn Hóa học của nhà trường; tạo bầu không khí dân chủ và đoàn kết, tích cực, tự giác trong dạy học theo hướng phân hóa, góp phần nâng cao chất lượng GD chung của nhà trường.

b) Nội dung và cách thực hiện của biện pháp:

- Nội dung của biện pháp

+ Triển khai chỉ thị 40/2008 CT-BGDDT về việc “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong đó nhấn mạnh 5 nội dung chính của chỉ thị để tạo điều kiện môi trường thuận lợi, phát huy tính tự giác học tập của HS.

+ Cụ thể hoá những nội dung có liên quan trong Điều lệ trường THPT và quy chế đánh giá kết quả rèn luyện của HS hiện hành của Bộ trưởng Bộ GD và ĐT vào điều kiện cụ thể của nhà trường; đó là các qui định về chức năng, nhiệm vụ của cán bộ QL và GV, qui định nề nếp chuyên môn vận dụng vào thực tế của nhà trường sao cho phù hợp.

+ QL chặt chẽ hồ sơ chuyên môn của GV theo quy định. Nâng cao chất lượng hồ sơ chuyên môn của GV về nội dung, đảm bảo tính thống nhất về hình thức; thực hiện tốt việc cập nhật thông tin trong hồ sơ chuyên môn của giáo viên.

+ Nâng cao chất lượng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên, đặc biệt là việc thiết kế giáo án theo hướng dạy học phân hóa.

+ Đổi mới công tác quản lý việc dự giờ và phân tích sư phạm bài dạy của các tổ bộ môn và giáo viên.

- Cách thức thực hiện biện pháp

+ Chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên tổ chức rút kinh nghiệm việc thực hiện nề nếp ở năm học trước; phát hiện các vấn đề còn tồn tại, yếu kém, phân tích tìm ra nguyên nhân và đề ra những biện pháp khắc phục. Các vấn đề đã thực hiện tốt cần phải được nhân rộng, tuyên dương, khen thưởng kịp thời.

+ Căn cứ vào tình hình thực tế của tổ, nhóm chuyên môn, ngay từ đầu năm học, BGH cần xây dựng được các quy định cụ thể về thực hiện nề nếp chuyên môn của tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên trong hoạt động DH, dự giờ và phân tích sư phạm bài dạy…. Làm cơ sở cho tổ chức thực hiện.

+ BGH cần xây dựng Kế hoạch hành động về xây dựng nề nếp, kỷ cương trong HĐDH của nhà trường. Kế hoạch phải xác định được khâu yếu, mặt yếu và các biện pháp để khắc phục tồn tại, yếu kém.

+ Chỉ đạo Ban hoạt động GD ngoài giờ lên lớp xây dựng nội quy nhà trường, cán bộ thiết bị xây dựng nội quy phòng thực hành bộ môn Hóa học, đoàn thanh niên nhà trường triển khai phổ biến nội quy đến từng HS.

+ Làm tốt công tác kiểm tra thực hiện nề nếp chuyên môn, trong đó có nội dung: đánh giá việc tổ chức thực hiện nề nếp soạn bài và chuẩn bị bài lên lớp, giờ giấc ra và vào lớp của GV, việc ghi sổ đầu bài, thực hiện chương trình giảng dạy, báo điểm cho tổ nhóm bộ môn và HS, vào điểm, chất lượng hồ sơ chuyên môn của GV, nề nếp sinh hoạt tổ chuyên môn… công bố công khai đến mọi GV, đảm bảo kích thích được hoạt động dạy theo hướng phân hóa.

c) Điều kiện thực hiện của biện pháp :

- BGH phải làm tốt công tác giáo dục tư tưởng, tạo được sự đồng thuận trong nhà trường và tổ chuyên môn; mọi người cần phải nhận thức được đây là việc làm cần thiết để tạo nên môi trường GD tự giác, nghiêm minh và thân thiện.

- Công tác kiểm tra, đánh giá phải được tiến hành khoa học với các hình thức thích hợp, đảm bảo khách quan và công bằng trong đánh giá, tạo không khí phấn khởi trong GV.

3.2.4.2. Khen thưởng kịp thời giáo viên và học sinh có thành tích cao trong thi đua dạy và học

a) Mục tiêu của biện pháp của biện pháp:

Khen thưởng là điều kiện cần thiết và quan trọng để thúc đẩy giảng dạy và học tập. Khen thưởng phải chính xác, đúng đối tượng mới phát huy được nội lực của giáo viên và học sinh, tình yêu môn học của thày và trò.

b) Nội dung và cách thức thực hiện của biện pháp:

Động viên, khuyến khích, hỗ trợ GV có những thành tích cao trong học tập nâng cao trình độ, có kết quả công tác tốt, hoặc tham gia bồi dưỡng và có HS đạt thành tích cao trong các kỳ thi dành cho HS giỏi các cấp môn Hóa.

Việc khen thưởng có thể bằng vật chất, bằng khen, giấy khen....

Khuyến khích, hỗ trợ học sinh có thành tích học tập tốt, có thành tích trong các cuộc thi các cấp về hóa học: tặng bằng khen, giấy khen, tuyên dương trước tập thể, toàn trường, tài liệu.... cho HS có thành tích học tập tốt, thi đạt giải cao. Qua đó khích lệ ý thức phấn đấu vươn lên trong dạy và học của GV và HS.

c) Điều kiện thực hiện của biện pháp:

Tăng cường nguồn kinh phí cho thi đua và khen thưởng.

Huy động xã hội hóa hoặc vận động các mạnh thường quân, công ty, doanh nghiệp trên địa bàn ủng hộ cho HS tham dự các kỳ thi HS giỏi các cấp để tăng kinh phí cho hoạt động thi đua khen thưởng.

3.2.4.3. Khai thác, sử dụng có hiệu quả và bảo quản trang thiết bị dạy học môn Hóa học

a) Mục tiêu của biện pháp của biện pháp:

- Đổi mới PPDH cần phải đổi mới về CSVC, trang thiết bị dạy học để đảm bảo phục vụ cho HĐDH. Thiết bị dạy học vừa là công cụ phương tiện hỗ trợ cho việc DH vừa là thành tố không thể thiếu được trong cấu trúc toàn vẹn của quá trình GD nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc đổi mới hoạt động dạy học.

- Thiết bị DH phải phù hợp với nội dung chương trình, được sử dụng có hiệu quả giúp HS quan sát, dễ hiểu, chiếm lĩnh tri thức một cách dễ dàng, tạo hứng thú học cho HS, phát triển khả năng tư duy sáng tạo cho HS. Môn Hóa học trong những năm chưa đổi mới phương pháp, chưa thay SGK chủ yếu nặng về dạy chay, từ khi đổi mới phương pháp dạy học “lấy học sinh làm trung tâm”, thiết bị dạy học đối với bộ môn Hóa học đã được chú trọng hơn và trở thành phương tiện thiết yếu cho HĐDH môn Hóa học.

b) Nội dung và cách thực hiện của biện pháp:

- Xây dựng kế hoạch, bổ sung mua sắm trang thiết bị thường xuyên để đáp ứng nhu cầu dạy và học. Đồng thời xây dựng quy chế cho mượn trả, bảo quản CSVC và thiết bị dạy học.

- Nhiệm vụ xây dựng kế hoạch và quy chế được giao cho Phó hiệu trưởng phụ trách CSVC và nhân viên thiết bị trường học. Khi quy chế sử dụng thiết bị được hiệu trưởng ký, cần tổ chức quán triệt tới tất cả cán bộ nhân viên để thực hiện.

- Thường xuyên bồi dưỡng kỹ năng sử dụng và khai thác công nghệ thông tin trong DH môn Hóa học. Đặc biệt bồi dưỡng cho GV kỹ năng khai thác, sử dụng phần mềm trong dạy và học Hóa học như: phần mềm hỗ trợ giải toán hóa...

- Thực hiện chế độ kiểm tra, kiểm kê, đánh giá việc sử dụng thiết bị dạy học theo quy chế sử dụng thiết bị DH và kết hợp với kế hoạch kiểm tra chuyên môn của nhà trường và các tổ,nhóm chuyên môn.

- Tổ chức tốt phong trào thi đua mỗi cá nhân tự làm đồ dùng DH nhằm tăng cường khả năng phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ, khả năng sáng tạo của

GV và nâng cao chất lượng giờ dạy Hóa học, kích thích, tạo điều kiện sử dụng các PPDH đa dạng đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học hiện nay

3.2.4.4. Củng cố và nâng cấp phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện.

a) Mục tiêu của biện pháp:

Thư viện và phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm là CSVC phục vụ đắc lực cho hoạt động dạy học. Học hóa mà không thúc đẩy, nâng cấp phòng học bộ môn (dùng để trình chiếu các thí nghiệm, các mô hình hóa học…) sẽ gây đến sự nhàm chán trong dạy học Hóa học, bởi Hóa học trong suy nghĩ của nhiều người là môn tự nhiên khô khan khó học. Vì vậy, nhà trường luôn phải quan tâm củng cố và nâng cấp phòng học bộ môn và mua sắm tài liệu, sách tham khảo, băng đĩa, tranh ảnh trong phòng đồ dùng để phục vụ HĐDH có hiệu quả.

b) Nội dung và cách thực hiện của biện pháp:

- Lập kế hoạch mua sắm trang thiết bị: các loại SGK, sách tham khảo, bảng biểu, tạp chí hóa học và tuổi trẻ, đoạn băng phim về các tiết dạy mẫu do Bộ GD&ĐT phát hành, các phần mềm dạy và học Hóa học…

- Quản lý thư viện, phong đồ dùng, phòng thí ngiệm theo phần mềm để phục vụ tốt cho HĐDH. Thường xuyên quan tâm tới việc bồi dưỡng để cán bộ thư viện, cán bộ đồ dùng thiết bị được nâng cao trình độ, nghiệp vụ trong công tác thư vịên và đồ dùng. Xây dựng và tổ chức hoạt động thư viện,đồ dùng trường học thân thiện nhằm phát huy có hiệu quả nhất hoạt động của thư viện, đồ dùng thiết bị trong nhà trường.

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp

- Để phát huy được hiệu quả của các biện pháp, người hiệu trưởng cần phải thấy được mối quan hệ biện chứng giữa các biện pháp, thấy được sự tác động qua lại lẫn nhau giữa các biện pháp; đồng thời còn phải biết phối kết hợp các biện pháp để các biện pháp có thể hỗ trợ cho nhau làm cho quá trình thực thi các biện pháp ở trong nhà trường trở nên thuận lợi và hiệu quả hơn.

- Biện pháp 1 là biện pháp có tính chỉ đạo chung cho tất cả các biện pháp. Dưới đây tác giả sẽ tập chung phân tích sâu về mối quan hệ giữa các nhóm các biện pháp 2, 3, 4.

- Trong nhóm các biện pháp trên, nhóm biện pháp 2: “Nhóm biện pháp quản lý, hướng dẫn giáo viên bộ môn Hóa học và tổ chuyên môn triển khai hoạt động dạy