Đánh Giá Công Tác Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Thành Phố Buôn Ma Thuột

cũng coi trọng việc tự kiểm tra, giám sát việc thực hiện, chấp hành dự toán của thành phố trong đó phòng là đơn vị chủ trì lập dự toán nhằm phát hiện sai phạm kịp thời đồng thời làm căn cứ điều chỉnh cho những năm sau.

Kho bạc nhà nước cấp huyện mở tài khoản, kiểm soát tài khoản và thực hiện thanh toán bằng tiền mặt, bằng chuyển khoản đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân có quan hệ giao dịch với Kho bạc nhà nước huyện. Kho bạc nhà nước cấp huyện tổ chức thực hiện kiểm soát thanh toán, chi trả các khoản chi NSNN trên địa bàn theo quy định của pháp luật; có quyền từ chối thanh toán, chi trả các khoản chi không đúng, không đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

2.3 Đánh giá công tác quản lý chi ngân sách nhà nước tại thành phố Buôn Ma Thuột giai đoạn 2017-2020

2.3.1. Những kết quả đạt được

Trong những năm qua với sự lãnh đạo quyết liệt của Đảng bộ và chính quyền địa phương, sự nỗ lực của nhân dân, thành phố Buôn Ma Thuột đã có những bước chuyển mình tích cực, thực hiện có hiệu quả nhiều mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra. Kết quả công tác quản lý chi ngân sách nhà nước thành phố đã góp phần tích cực vào việc ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, góp phần phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh mang lại nguồn thu cho thành phố, cụ thể:

Thứ nhất, quản lý chi ngân sách nhà nước đã dần đi vào nề nếp theo hướng phân công rõ ràng, minh bạch, đề cao tính tuân thủ pháp luật

Thành phố Buôn Ma Thuột đã tích cực triển khai thực hiện Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 và các Nghị định hướng dẫn của Chính phủ. HĐND thành phố đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong phê chuẩn dự toán, quyết toán chi ngân sách nhà nước cho quản lý hành chính nói riêng và chi ngân sách nói chung. Việc phê chuẩn quyết toán ngân sách đi đôi với quyền giám

sát chặt chẽ quá trình sử dụng ngân sách nhà nước của HĐND thành phố đã thúc đẩy cơ quan quản lý ngân sách nhà nước cấp thành và các đơn vị thụ hưởng ngân sách nhà nước nghiêm chỉnh chấp hành chế độ, chính sách chi ngân sách nhà nước cho quản lý hành chính. HĐND thành phố đã đảm nhiệm vai trò lớn hơn trong giám sát thực tế, qua đó hạn chế phần nào tình trạng sử dụng ngân sách nhà nước một cách lãng phí.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 140 trang tài liệu này.

Thứ hai, cải thiện tính minh bạch trong quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước

Căn cứ Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 và Thông tư số 61/2017/TT-BTC quy định tất cả các đơn vị dự toán và tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ đều phải thực hiện công bố công khai dự toán thu - chi ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước. UBND thành phố Buôn Ma Thuột đã thực hiện công khai ngân sách của các đơn vị dự toán ngân sách, các tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ đầy đủ, kịp thời, chính xác và đảm bảo yêu cầu bảo vệ bí mật nhà nước.

Việc công khai ngân sách nhà nước đã được thực hiện bằng một hoặc một số hình thức: công bố tại kỳ họp, niêm yết tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị; đưa lên trang thông tin điện tử; thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó, các cơ quan quản lý cấp trên, cơ quan kiểm tra, thanh tra, các tổ chức, cá nhân sẽ dễ dàng tiếp cận thông tin về sử dụng ngân sách nhà nước của các đơn vị dự toán và các tổ chức được ngân sách nhà nước cấp để kiểm tra, giám sát và phản hồi đến các cơ quan có thẩm quyền khi phát hiện những sai phạm. Từ đó nâng cao trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị trong quản lý tài chính, hạn chế những tiêu cực trong việc sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột.

Thứ ba, chất lượng công tác lập dự toán và phân bổ dự toán đã được cải thiện

Công tác lập dự toán chi thường xuyên ngân sách thành phố cơ bản đảm bảo đúng trình tự theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, bám sát các Chỉ thị, chủ trương chỉ đạo của cấp uỷ, Nghị quyết của HĐND cấp thành phố và trên cơ sở tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Dự toán chi ngân sách của thành phố được lập căn cứ vào định hướng phát triển kinh tế - xã hội; tình hình thực hiện ngân sách của các năm trước đặc biệt là của năm báo cáo; các chế độ chính sách, tiêu chuẩn, định mức cụ thể về chi ngân sách của nhà nước và địa phương.

Vốn đầu tư cho các chương trình trọng điểm của ngành giáo dục, đào tạo và dạy nghề, an ninh, quốc phòng, xây dựng nông thôn mới cũng được ưu tiên phân bổ trong dự toán. Đặc biệt, việc cấp vốn triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột được sự đồng thuận rất lớn từ người dân trên địa bàn. Bên cạnh đó, dự toán xây dựng cơ bản đã chú trọng nhiều hơn vào giám sát khâu khảo sát thiết kế, áp định mức, đơn giá thẩm định và chuẩn bị tốt khâu đấu thầu. Nhờ đó chất lượng lập, thẩm định dự án đã có chuyển biến tích cực, chất lượng hồ sơ dự án được nâng cao, rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư của dự án. Việc tổ chức thực hiện dự toán ngân sách đã có bước biến chuyển tích cực, bám sát dự toán và khả năng cân đối ngân sách, cơ bản đã đáp ứng được nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội và an ninh, quốc phòng của thành phố, ổn định cho phát triển kinh tế.

Thứ tư, công tác chấp hành dự toán ngân sách nhà nước có nhiều tiến bộ

Việc sử dụng hiệu quả, tiết kiệm chi ngân sách luôn được thành phố quan tâm thực hiện, kế hoạch chi ngân sách được lập trên cơ sở chủ trương của Nhà nước về duy trì, phát triển các hoạt động thuộc bộ máy quản lý Nhà nước và các hoạt động khác trong từng giai đoạn nhất định hướng tới mục tiêu chung của Đảng và Nhà nước cũng như mục tiêu cụ thể của cấp uỷ Đảng,

chính quyền địa phương. Quá trình thực hiện chi ngân sách của thành phố diễn ra trong khuôn khổ dự toán đầu năm kế hoạch, hạn chế việc điều chỉnh bổ sung chi thường xuyên trừ trường hợp thực hiện chính sách chế độ mới của nhà nước.

Tỉnh khuyến khích các đơn vị thụ hưởng ngân sách thực hiện chế độ khoán kinh phí quản lý hành chính hoặc tự chủ tài chính. Việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước, các đơn vị đã thực hiện và phát huy hiệu quả việc sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho chi hoạt động thường xuyên. Việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đã góp phần thúc đẩy các đơn vị chủ động, sáng tạo trong việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy, bố trí và sử dụng cán bộ, công chức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và vị trí việc làm; ý thức, trách nhiệm về tiết kiệm trong việc sử dụng của công của các bộ, công chức được nâng lên. Thực hiện chủ động xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch khi được cấp trên giao phù hợp; chủ động xây dựng phương án sắp xếp tổ chức tinh gọn, sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phù hợp với cơ cấu, tiêu chuẩn chức danh, nâng cao hiệu quả hoạt động. Thu nhập của người lao động từng bước được cải thiện, phân phối tiền lương của đơn vị đã gắn với hiệu quả, chất lượng công việc thông qua quy chế chi tiêu nội bộ.

Thứ năm, công tác quyết toán chi ngân sách nhà nước

Công tác lập, thẩm định, xét duyệt báo cáo quyết toán đã dần đi vào nề nếp. Các loại báo cáo tài chính cơ bản được lập đầy đủ, gửi đúng thời gian quy định, chất lượng báo cáo được cải thiện, phản ánh trung thực tình hình sử dụng ngân sách cũng như hoạt động của đơn vị trong năm ngân sách. Phòng Tài chính - Kế hoạch thành phố đã tham mưu UBND thành phố thực hiện công khai tài chính đối với các cấp ngân sách nhà nước và chế độ báo cáo tình hình thực hiện công khai tài chính đúng theo quy định.

Qua công tác quyết toán ngân sách nhà nước đã gắn với việc đánh giá tình hình triển khai thực hiện các cơ chế chính sách phát triển kinh tế xã hội, từ đó có những tham mưu điều chỉnh kịp thời, hiệu quả, đơn vị sử dụng ngân sách đã có sự chủ động hơn trong quản lý ngân sách đặc biệt là khi có Nghị định tăng cường tính tự chủ trong quản lý tài chính ở đơn vị.

Thứ sáu, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát

Hàng năm, Phòng Tài chính kế hoạch đã thường xuyên phối hợp với phòng Thanh tra thành phố và các đơn vị liên quan tham mưu UBND thành phố thành lập các đoàn thanh tra ngân sách tại các đơn vị, giúp cho công tác quản lý chi ngân sách ngày các tốt hơn, đồng thời xử lý, thu hồi ngân sách các khoản chi sai phạm.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát đã đánh giá ưu điểm và nhược điểm trong côngtác quản lý tài chính, tình hình chấp hành các chế độ chính sách tài chính tại đơn vị.Giúp đơn vị sử dụng ngân sách phát huy những mặt mạnh, khắc phục nhữngtồn tại trong công tác quản lý tài chính, phát hiện những thiếu sót để bổ sung kịp thời các biện pháp sửa đổi nhằm đưa công tác quản lý tài chính của đơn vị đạt hiệuquả cao, đúng chế độ và pháp luật của nhà nước.

2.3.2. Những hạn chế trong quản lý chi ngân sách nhà nước

Bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác quản lý chi ngân sách nhà nước của thành phố còn tồn tại một số hạn chế nhất định xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.

Thứ nhất, công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước

Quy trình lập dự toán chi ngân sách nhà nước rất phức tạp, đòi hỏi thực hiện qua nhiều bước, tốn kém thời gian và công sức. Tuy nhiên, thực tế nhiều đơn vị không đảm bảo quy định về căn cứ, phương pháp và trình tự lập dự toán. Công tác lập dự toán mang nặng tính hình thức, thường căn cứ vào dự

toán của năm trước để điều chỉnh cho năm sau. Công tác lập, quyết định, phân bổ dự toán ngân sách thường chậm về thời gian quy định, chủ yếu dựa vào dự toán và phân bổ của cấp tỉnh để kịp thời cho kỳ họp HĐND thành phố vào cuối năm do đó mà quy trình thực hiện hay bị rút ngắn và kiểm soát đôi khi chưa kỹ càng.

Việc phân bổ dự toán chi thường xuyên cho các đơn vị chưa thật sự chặt chẽ, nhiều nhiệm vụ chi được phân bổ trùng lắp giữa nguồn tự chủ và không tự chủ. Bên cạnh đó, việc phân bổ dự toán chi cho nhiệm vụ phát sinh, chi cho sửa chữa mua sắm tài sản còn lớn chưa thật sự tiết kiệm chi trong khi nguồn lực ngân sách dành cho chi đầu tư phát triển còn thấp. Bộ máy của các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn còn cồng kềnh, lộ trình để các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ hoàn toàn tài chính còn chậm.

Việc xây dựng dự toán cho chưa bao quát và định mức hóa các nhiệm vụ chi, phần nhiều mang tính chất định tính. Định mức chi căn cứ nhiều vào chỉ tiêu biên chế của các đơn vị mà chưa bao quát tình hình thực tế và nhiệm vụ đặc thù của các đơn vị. Một số cơ quan được giao nhiều nhiệm vụ chi nhưng ngân sách không bố trí đủ kinh phí dẫn đến thực hiện không hết các nhiệm vụ hoặc UBND thành phố phải ban hành những quyết định cấp ngân sách cá biệt trong năm để đảm bảo nhiệm vụ chi. Điều này tạo ra tính ỷ lại, cứ có nhiệm vụ phát sinh lại trình xin kinh phí thậm chí là lập dự toán cao hơn nhiều so với nhu cầu thực tế để đề phòng bị cắt giảm khi duyệt dự toán.

Dự toán được xây dựng theo phương pháp đầu vào là chủ yếu mà không theo kết quả đầu ra, các đơn vị căn cứ vào dự toán năm trước, điều chỉnh tỷ lệ để lập dự toán cho năm sau mà không để ý nhiều đến hiệu quả thực hiện ngân sách. Thực tế cho thấy một số nhiệm vụ chi không hiệu quả nhưng cứ được tăng thêm dự toán qua từng năm. Chính vì vậy quản lý chi ngân sách nhà nước chưa gắn với mục tiêu, chưa khuyến khích người sử dụng

tiết kiệm ngân sách nhà nước. Thêm vào đó, thực tế hiện nay trên địa bàn hàng năm cứ đến thời điểm cuối năm ngân sách hầu hết các đơn vị đều rút hết dự toán ngân sách của mình chứ không để lại dù nguồn chi có tính chất tự chủ được phép chuyển sang năm sau chi tiếp, các đơn vị không tính đến hiệu quả của các khoản chi. Dẫn đến tình trạng áp lực cho Kho bạc Nhà nước cũng như cơ quan Tài chính trong việc kiểm soát khoản chi ngân sách nhà nước với một khối lượng công việc quá tải dồn vào cuối năm.

Thứ hai, công tác chấp hành chi ngân sách nhà nước

Đối với chấp hành chi thường xuyên

Chi thường xuyên chưa thực sự tiết kiệm. Một số đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước chưa thực hiện nghiêm túc chế độ chi tiêu; vẫn còn tình trạng chi hành chính chưa sát với nhiệm vụ và không thiết thực. Chi thường xuyên của một số đơn vị chưa thực hiện đúng chế độ chứng từ hoá đơn theo quy định của Bộ Tài chính. Chi ngân sách ở một số cơ quan, đơn vị về hồ sơ thủ tục thực hiện chưa đúng chế độ tài chính và hiệu quả chưa cao.

Vẫn xảy ra tình trạng chi ngoài kế hoạch theo cơ chế xin cho. Đối với các đơn vị thụ hưởng ngân sách, một số đơn vị thực hiện không đúng theo quy trình quản lý chi ngân sách, chi thường xuyên không theo như dự toán nhưng lại không đề nghị điều chỉnh, giữa dự toán và thực hiện dự toán có sự chênh lệnh lớn, nhưng vẫn được chấp nhận quyết toán. Điều này là trái với quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Tình trạng sử dụng ngân sách ở một số đơn vị còn lãng phí, chưa thực sự tiết kiệm chống lãng phí, chưa hiệu quả vẫn còn xẩy ra ở các mức độ khác nhau làm mất lòng tin của cán bộ, nhân dân trong sử dụng tiền của nhân dân, của tập thể, của Nhà nước

Đối với chấp hành chi đầu tư phát triển

Chi đầu tư phát triển chưa được quản lý nhằm tiết kiệm chi phí. Cụ thể

là: bồi thường giải phóng mặt bằng của địa phương còn chậm, nhiều công trình không bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công đúng thời gian quy định. Quản lý, giám sát và đôn đốc các đơn vị thi công còn chưa được quan tâm đúng mức, vẫn còn nhiều nhà thầu kéo dài thời gian thi công làm tiến độ thi công dự án chậm so với kế hoạch, không có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả các chi phí phát sinh.

Chất lượng dự án, báo cáo kinh tế kỹ thuật còn hạn chế, hầu hết các dự án công trình khi thực hiện đều phải thiết kế điều chỉnh, bổ sung, tăng tổng mức đầu tư lớn. Chất lượng thẩm định các dự án chỉ định thầu cũng như đấu thầu còn nặng về hình thức. Việc kiểm soát thanh toán vốn đầu tư còn chưa chặt chẽ.

Phân định rõ nguồn chi đầu tư với nguồn chi thường xuyên của một số ngành chưa rõ ràng dẫn đến có việc giải quyết còn kéo dài. Chưa coi trọng nguyên tắc chi tiêu, đặc biệt là việc lập hồ sơ chứng từ không đồng bộ, thiếu tính pháp lý, quyết toán vốn đầu tư chậm, quyết toán chi thường xuyên cũng không đáp ứng thời gian quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Ngân sách nhà nước còn đầu tư dàn trải, nhiều dự án, công trình đã được thẩm định quyết toán, đã có khối lượng hoàn thành song chưa được bố trí vốn để thanh toán dứt điểm, khi xây dựng kế hoạch chưa chủ động bố trí đủ nguồn trả các khoản vay đến hạn, tình trạng đầu tư xây dựng cơ bản thực hiện vượt khả năng ngân sách vẫn còn diễn ra, dẫn đến tình trạng công nợ phát sinh tuy chưa đến mức thiếu lành mạnh nhưng cũng là một thiếu sót lớn cần khắc phục.

Các khâu quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản còn tồn tại một số sai phạm làm cho kết quả đầu tư không được như mong muốn. Cụ thể là:

- Quá trình lập dự án đầu tư còn nhiều bất cập dẫn đến một số dự án có quy mô, công năng vượt quá nhu cầu sử dụng, trong khi một số dự án đầu tư khác không được đầu tư đồng bộ nên không phát huy hết công năng, hiệu quả sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng. Một số dự án đầu tư chưa được chuẩn bị