* Về lập dự toán chi thường xuyên
Dự toán chi thường xuyên được xây dựng trên cơ sở kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của huyện, phân cấp nhiệm vụ chi của thành phố theo Quyết định 41/2016/QĐ-UBND ngày của UBND thành phố Hà Nội; định mức phân bổ ngân sách theo Nghị quyết 13/2016/NQ-HĐND, Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐND và các văn bản quy định các tiêu chuẩn, chế độ, định mức chi hiện hành.
Dự toán chi thường xuyên cấp huyện giai đoạn 2016 - 2019 tăng đều qua các năm, đảm bảo chi hoạt động bộ máy quản lý nhà nước, bộ máy hoạt động các đơn vị sự nghiệp và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. 03 lĩnh vực chi chiếm tỷ trọng lớn trong chi ngân sách bao gồm: chi sự nghiệp giáo dục và đào tạo, sự nghiệp đảm bảo xã hội và chi quản lý nhà nước.
Biểu đồ 2.3: Cơ cấu dự toán chi thường xuyên giai đoạn 2017 – 2019
Nguồn: Báo cáo quyết toán ngân sách huyện Đan Phượng
Nhìn chung, công tác lập dự toán chi NSNN của huyện Đan Phượng cơ bản đảm bảo đúng trình tự theo quy định của Luật NSNN, bám sát Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết của HĐND huyện và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương cũng như các chế độ chính sách, tiêu chuẩn, định mức theo quy định của Nhà nước. Trong quá trình xây dựng dự toán, đã có sự chỉ đạo sát sao của Huyện ủy, UBND huyện và có sự phối hợp chặt chẽ giữa phòng TCKH huyện, các đơn vị sử dụng ngân sách, UBND các xã, thị trấn. Dự toán chi NSNN được HĐND huyện thông qua tại kỳ họp HĐND huyện vào tháng 12 hàng năm và được các thành viên HĐND huyện giám sát việc thực hiện. Tuy nhiên, còn tồn tại một số nội dung sau:
48
Có thể bạn quan tâm!
- Công Tác Công Khai Ngân Sách Và Kiểm Tra Giám Sát Chi Nsnn
- Thực Trạng Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Đan Phượng, Thành Phố Hà Nội
- Cơ Cấu Chi Ngân Sách Cấp Huyện Giai Đoạn 2017 - 2019
- Kết Quả Công Tác Quyết Toán Chi Đầu Tư Xdcb Ngân Sách Cấp Huyện
- Nguyên Nhân Của Các Hạn Chế, Tồn Tại Trong Quản Lý Chi Nsnn Cấp Huyện
- Dự Báo Nguồn Ngân Sách Và Quan Điểm Hoàn Thiện Quản Lý Chi Nsnn Trên Địa Bàn Huyện Đan Phượng Đến Năm 2025.
Xem toàn bộ 116 trang tài liệu này.
Thứ nhất, thời gian giao dự toán ngân sách huyện còn chậm so với quy định. UBND huyện giao dự toán thường sau 12-14 ngày sau ngày HĐND thành phố thông qua Nghị quyết phê chuẩn dự toán, trong khi thời gian quy định là chậm nhất 10 ngày.
Thứ hai, công tác lập dự toán ở một số đơn vị chưa được quan tâm đúng mức, năng lực lập dự toán của các đơn vị còn yếu dẫn đến việc lập dự toán không đảm bảo cả về thời gian, nội dung và biểu mẫu; phần lớn chỉ là lập dự toán lương, các khoản phụ cấp theo lương cho các biên chế trong đơn vị còn các khoản chi không tự chủ khác không lập hoặc có lập thì chỉ đưa số tiền tổng, không có căn cứ xác định nhiệm vụ chi cũng như dự toán chi tiết cho từng khoản mục chi. Điều này dẫn đến việc trong năm phải bổ sung dự toán chi cho các đơn vị khi nhiệm vụ đó thực tế phát sinh gây ảnh hưởng đến việc cân đối ngân sách của huyện. Bên cạnh đó, công tác thảo luận dự toán giữa huyện với các sở chuyên ngành cũng như giữa Phòng TCKH huyện còn mang tính hình thức do số liệu xác định khi thảo luận với số liệu thực tế được giao có sự chênh lệch tương đối lớn, dự toán thường được áp đặt một chiều từ trên xuống.
Thứ ba, dự toán giao chi một số đơn vị còn có các nhiệm vụ bổ sung ngoài định mức chi theo quy định, đặc biệt là khối quản lý nhà nước. Do định mức chi đối với khối quản lý hành chính tính theo định mức biên chế được giao không tính đến các nhiệm vụ đặc thù của từng đơn vị, Do đó không đáp ứng đủ nhu cầu ngân sách để đơn vị hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy, huyện phải cân đối để bổ sung nhiệm vụ ngoài định mức giao dự toán không tự chủ cho các đơn vị. Điều này một phần làm ảnh hưởng đến tính tự chủ của các đơn vị và cân đối ngân sách của huyện vừa tạo điều kiện cho cơ chế “xin - cho”, không minh bạch trong quản lý ngân sách xảy ra.
2.2.2. Công tác chấp hành dự toán chi ngân sách cấp huyện
Chấp hành dự toán là khâu tiếp theo trong chu trình quản lý chi ngân sách, là việc tổ chức thực hiện dự toán chi được lập và giao dự toán. Chấp hành dự toán được thực hiện tốt góp phần đảm bảo tiến độ thực hiện dự toán và đánh giá chính xác hiệu quả của việc lập dự toán. Tại huyện Đan Phượng, công tác chấp hành dự toán gồm các nội dung sau:
2.2.2.1. Phân bổ và giao dự toán chi ngân sách
Sau khi được UBND huyện giao dự toán, UBND các xã, thị trấn xây dựng dự toán thu chi ngân sách của xã trình HĐND xã quyết nghị, thông qua tại kỳ họp cuối năm. Sau đó UBND xã giao dự toán cho các ban ngành, đoàn thể và
49
các hoạt động sự nghiệp trước 31/12 của năm trước và tổng hợp gửi hồ sơ liên quan đến phân bổ và giao dự toán về Phòng TCKH để kiểm tra việc phân bổ và giao dự toán, gửi Kho bạc Nhà nước huyện để làm căn cứ kiểm soát chi.
Đối với các đơn vị dự toán cấp huyện, sau khi nhận được quyết định giao dự toán của UBND huyện, căn cứ mục tiêu, kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ của đơn vị mình để phân bổ chi tiết dự toán, lập phương án phân bổ dự toán được giao theo các nhiệm vụ chi, kèm theo quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị gửi Phòng TCKH để thẩm tra.
Các đơn vị dự toán phân bổ dự toán chi thường xuyên được giao theo từng quý trên 3 nhóm mục chính: Chi cho con người (lương, phụ cấp, các khoản đóng góp, các khoản có tính chất lương); Chi hoạt động thường xuyên theo định mức: được phân bổ chi tiết theo từng nội dung tương ứng với từng mục ngân sách mà đơn vị có nhu cầu chi; chi các nhiệm vụ đặc thù khác.
Đối với dự toán chi XDCB giao cho các dự án mới: chủ đầu tư các dự án được giao vốn sau khi nhận quyết định giao dự toán của UBND huyện tiến hành tập hợp hồ sơ để nghị mở mã số dự án gửi Phòng TCKH để đăng ký mở mã theo quy định.
Trong phạm vi 10 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ hồ sơ đề nghị thẩm tra phương án phân bổ dự toán ngân sách, Phòng TCKH huyện gửi thông báo kết quả thẩm tra cho đơn vị làm căn cứ thực hiện chi ngân sách trong năm, gửi mã số cho đơn vị để quản lý và thanh toán vốn đầu tư; đồng thời gửi Kho bạc Nhà nước huyện làm căn cứ kiểm soát chi.
2.2.2.2. Tổ chức chi và kiểm soát chi ngân sách
Trong năm, căn cứ tiến độ nhập dự toán bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu của ngân sách thành phố cho huyện trên hệ thống Tabmis, Phòng TCKH huyện thực hiện việc nhập dự toán chi cho các đơn vị dự toán, nhập dự toán bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu trên hệ thống Tabmis theo từng quý, nhằm đảm bảo cân đối giữa số thu, số chi ngân sách cấp huyện. Đối với các dự án đầu tư XDCB từ nguồn thu tiền sử dụng đất, căn cứ tiến độ thu hàng tháng, Phòng TCKH thực hiện nhập kế hoạch vốn cho các dự án theo tiến độ thực hiện của các dự án.
Các đơn vị căn cứ số liệu nhập dự toán và thực tế hoạt động của đơn vị mình để thực hiện thanh toán chi tại Kho bạc Nhà nước huyện thông qua các hình thức rút dự toán, lệnh chi tiền, thanh toán vốn đầu tư. Các khoản chi NSNN thực hiện theo nguyên tắc thanh toán trực tiếp từ Kho bạc Nhà nước
huyện cho các đối tượng thụ hưởng và chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật về dự toán, tiêu chuẩn, chế độ, định mức quy định. Trường hợp một số khoản chi chưa có điều kiện thanh toán trực tiếp tại Kho bạc, đơn vị sử dụng ngân sách được tạm ứng kinh phí để chủ động chi theo dự toán được giao sau đó đơn vị thanh toán với kho bạc theo đúng quy định của Bộ Tài chính.
Kho bạc Nhà nước huyện thực hiện công tác kiểm soát chi ngân sách cấp huyện thông qua hệ thống Tabmis bao gồm các nghiệp vụ: Kế toán dự toán chi, kế toán cam kết chi, kế toán thu ngân sách, kế toán thanh toán, kế toán các nghiệp vụ trên sổ cái, kế toán các phần hành nghiệp vụ khác theo chức năng, nhiệm vụ của KBNN.
Trong những năm gần đây, công tác kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nước huyện có nhiều cải tiến, phát huy tối đa hiệu quả của công nghệ thông tin trong việc thanh toán. Kho bạc Nhà nước huyện đã triển khai hệ thống dịch vụ công trực tuyến trong thanh toán tại Kho bạc Nhà nước huyện, giúp cho các đơn vị sử dụng ngân sách tiết kiệm thời gian, chi phí khi phát sinh các khoản chi cần thanh toán.
2.2.2.3. Bổ sung, điều chỉnh dự toán chi của các đơn vị sử dụng ngân sách và điều chỉnh, dự toán chi ngân sách cấp huyện.
Trong năm ngân sách, đặc biệt vào quý IV hàng năm, Phòng TCKH huyện phối hợp cùng Chi cục thuế huyện rà soát, đánh giá nguồn thu ngân sách của năm hiện hành. Trường hợp có sự thay đổi về nguồn thu so với dự toán giao (tăng thu so với dự toán hoặc số thu giảm so với dự toán); Phòng TCKH có trách nhiệm lập phương án bổ sung điều chỉnh dự toán chi phù hợp báo cáo UBND huyện trình Thường trực HĐND huyện quyết định phương án phân bổ số tăng thu, tiết kiệm chi, phương án điều chỉnh giảm dự toán đã giao (trường hợp thu không đạt dự toán) và báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất.
Khi phát sinh các nhiệm vụ đặc thù ngoài định mức, các đơn vị sử dụng ngân sách sẽ có văn bản đề nghị giao bổ sung dự toán chi trình UBND huyện để giao bổ sung dự toán, đặc biệt là các xã thị trấn với các khoản bổ sung chi thường xuyên có tính chất đầu tư (các khoản cải tạo sửa chữa nhỏ). Bên cạnh đó, thành phố có các khoản bổ sung mục tiêu nhiệm vụ từ ngân sách thành phố cho huyện cần phải triển khai thực hiện ngay trong năm. Khi đó UBND huyện sẽ thực hiện giao bổ sung dự toán ngay cho các đơn vị tổ chức thực hiện nhiệm vụ đó. Điều này khiến cho dự toán sau bổ sung điều chỉnh của các
lĩnh vực chi thường xuyên ngân sách cấp huyện có sự biến động so với dự toán giao đầu năm. Tỷ lệ tăng giảm các năm như sau: năm 2017 tăng hơn 25%, năm 2018: 5,8%, năm 2019: 36,4%. Việc điều chỉnh bổ sung kịp thời dự toán trong năm đã giúp chính quyền huyện khai thác tối đa các nguồn ngân sách hiện có để đáp ứng được các nhu cầu phát sinh trong các hoạt động đầu tư phát triển và các khoản chi thường xuyên tại địa phương, góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội đã được đề ra.
Biểu đồ 2.4: So sánh dự toán chi thường xuyên sau điều chỉnh bổ sung và dự toán đầu năm giai đoạn 2017 - 2019
Nguồn: Báo cáo quyết toán ngân sách huyện Đan Phượng
Trong năm, công tác tổ chức điều hành thực hiện dự toán chi ngân sách đúng quy định, hiệu quả, theo dự toán được HĐND huyện giao; các nhiệm vụ chi ngân sách được cơ bản được triển khai kịp thời, việc cấp phát thanh toán vốn đầu tư XDCB, chi thường xuyên thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Hầu hết các khoản chi đều thực hiện vượt mức dự toán giao đầu năm, phục vụ kịp thời các nhiệm vụ đã được bố trí trong dự toán, các nhiệm vụ phát sinh ngoài dự toán, bố trí kinh phí phát sinh cho công tác an ninh, quân sự địa phương, chi các chế độ đảm bảo xã hội, giành kinh phí mua sắm trang thiết bị trường học để củng cố trường chuẩn Quốc gia và cải tạo sửa chữa trường học. Các đơn vị thực hiện thực hiện chi theo đúng quy định, đảm bảo tiến độ,tiết kiệm, hiệu quả.
Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện dự toán còn tồn tại: Chi chuyển nguồn ngân sách và nộp trả ngân sách vẫn cao và có xu hướng tăng dần qua các năm. Nguyên nhân do Thành phố bổ sung mục tiêu kinh phí chi các
nhiệm vụ (chi sự nghiệp môi trường, chi sữa học đường) vượt quá nhu cầu chi thực tế của huyện và có nội dung chi bổ sung nhưng không có cơ chế giải ngân nên huyện không chi được và phải nộp trả thành phố.
Bên cạnh đó, trong các nội dung chi ngân sách vẫn còn nội dung chi hỗ trợ ngoài nhiệm vụ được phân cấp chưa phù hợp với quy định tại khoản 4, Điều 9 Luật Ngân sách Nhà nước (chi hỗ trợ Huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng xây dựng đường giao thông và trường học tại xã Đan Phượng).
* Về thực hiện chi đầu tư XDCB:
Chi đầu tư XDCB trong giai đoạn 2017 - 2019 tăng đều qua các năm, chiếm trên 40% tổng chi cân đối ngân sách cấp huyện. Trong năm được bổ sung từ các nguồn: thu chuyển nguồn từ năm trước chuyển sang, thu kết dư năm trước chuyển sang và tăng thu tiền sử dụng đất so với dự toán giao đầu năm.
Biểu đồ 2.5: So sánh quyết toán chi XDCB và dự toán sau điều chỉnh bổ sung
Nguồn: Báo cáo quyết toán ngân sách huyện Đan Phượng
Trong giai đoạn 2017 – 2019, huyện đã đầu tư xây dựng mới 12 trường học, nhiều tuyến đường quan trọng như N1, N10,N14, cơ bản hoàn thành đề án xây dựng nhà văn hóa thôn, cụm dân cư; đường giao thông nội đồng, …, cơ bản hoàn thành hạ tầng khung của huyện, hoàn thành 09 xã nông thôn mới nâng cao góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển tạo thế và lực mới cho huyện, nâng cao vị thế môi trường đầu tư, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.
Trong quá trình tổ chức thực hiện dự toán, UBND huyện chỉ đạo sát sao các cấp các ngành bám sát tiến độ thực hiện, kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc trong các khâu chuẩn bị đầu tư, GPMB các dự án để đẩy nhanh tiến độ giải ngân kịp thời hoàn thành đưa công trình vào sử dụng.
Trường hợp các dự án có vướng mắc chưa thể thực hiện được, Phòng TCKH tham mưu báo cáo UBND huyện trình HĐND huyện điều chỉnh kế hoạch vốn đã giao để bổ sung cho các dự án có tiến độ giải ngân tốt. Công tác giải ngân vốn đầu tư kịp thời theo tiến độ, số thực hiện chi đầu tư XDCB cả giai đoạn nói chung và các năm 2017, 2019 đều tăng hơn so với dự toán giao đầu năm.
Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân không đồng đều giữa các tháng trong năm, thường tập trung vào 2 tháng cuối năm. Đồng thời tỷ lệ giải ngân lại giảm dần qua các năm (từ 87,7% giảm xuống 80,5% vào năm 2019). Nguyên nhân do nguồn thu tiền sử dụng đất là nguồn thu không có sẵn ngay từ đầu năm mà phụ thuộc vào tiến độ đấu giá quyền sử dụng đất trong năm thường tập trung vào quý II, quý III. Do đó ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn của các dự án được bố trí từ nguồn vốn này. Bên cạnh đó, chủ đầu tư các dự án chưa bám sát cập nhật, dự báo hết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện cuối năm đề xuất chuyển nguồn dự án sang năm sau nhưng trong năm tiếp theo không triển khai được dẫn đến tỷ lệ giải ngân đạt thấp.
*. Về thực hiện chi thường xuyên ngân sách cấp huyện
Công tác tổ chức điều hành thực hiện dự toán chi ngân sách đúng quy định, hiệu quả, theo dự toán được HĐND huyện giao. Các đơn vị phân bổ dự toán được giao hợp lý, sử dụng kinh phí tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo tiến độ chi theo dự toán, kịp thời bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ phát sinh ngoài dự toán cho công tác an ninh, quốc phòng, đảm bảo xã hội, …
Đến hết năm 2019, 19/19 các cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện, 16/16 xã, thị trấn trên địa bàn được giao tự chủ về tài chính theo Nghị định 130/2006/NĐ-CP của Chính phủ. 58/58 đơn vị sự nghiệp thuộc các lĩnh vực được giao tự chủ theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP. Các đơn vị đã có những chuyển biến tích cực trong nhận thức về thực hiện tự chủ, sử dụng kinh phí tiết kiệm để tạo nguồn tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, chủ động trong điều hành chi ngân sách để hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Trong năm, các nhiệm vụ chi thường xuyên được bổ sung thêm dự toán từ các nguồn dự phòng ngân sách, nguồn thành phố bổ sung có mục tiêu và nguồn chuyển nguồn ngân sách. Do đó dự toán sau điều chỉnh bổ sung tăng hơn so với dự toán đầu năm từ 4,8% đến 5,7%.
Tổng số chi tăng đều qua các năm và lớn hơn dự toán giao đầu năm nhưng đều không đạt dự toán sau điều chỉnh bổ sung. Tỷ lệ số chi trên dự toán chỉ đạt từ 94,6% đến 97,8%. Trong đó 02 sự nghiệp có tỷ lệ chi thấp nhất là chi sự nghiệp môi trường và chi đảm bảo xã hội. Đối với sự nghiệp môi trường: tỷ lệ giải ngân đạt thấp do dự toán đầu năm thành phố bổ sung kinh phí chênh lệch cự ly vận chuyển rác thải so với giá trị đấu thầu đầu giai đoạn nhưng không có cơ chế giải ngân đặc thù nên không thanh toán được dù thực tế đã thực hiện vận chuyển rác thải lên điểm xử lý Xuân Sơn. Đối với sự nghiệp đảm bảo xã hội, số lượng đối tượng được hưởng trợ cấp thực tế thấp hơn so với số lập dự toán đầu năm nên tỷ lệ chi đạt thấp.
2.2.3. Công tác quyết toán ngân sách
Quyết toán chi ngân sách huyện Đan Phượng được tổng hợp từ dưới lên, từ cơ sở để quyết toán cả ngân sách, phương pháp này cho phép công tác lập quyết toán ngân sách được thực hiện toàn diện, đầy đủ, chính xác, khách quan và phản ánh trung thực tình hình hoạt động chi ngân sách của huyện nhà.
Trong quá trình lập, phê duyệt, thẩm định quyết toán chi ngân sách phải đảm bảo các khoản chi không đúng với quy định của pháp luật phải được thu hồi về cho ngân sách.
2.2.3.1. Quy trình quyết toán ngân sách của huyện
Cuối tháng 12 hàng năm, căn cứ các văn bản Thông tư của Bộ Tài chính số 342/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016, số 344/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn; số 85/2017/TT-BTC ngày 15/8/2017 quy định việc quyết toán tình hình sử dụng vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước theo niên độ ngân sách hàng năm; số 137/2017/TT-BTC ngày 25/12/2017 quy định xét duyệt, thẩm định, thông báo và tổng hợp quyết toán năm; các văn bản về xử lý ngân sách nhà nước hàng năm của Kho bạc Nhà nước trung ương và Hướng dẫn công tác khóa sổ và lập quyết toán ngân sách nhà nước hàng năm của Sở Tài chính Hà Nội, Phòng TCKH huyện ban hành văn bản hướng dẫn của Phòng liên quan đến nội dung trên, gửi các đơn vị dự toán, các đơn vị được ngân sách hỗ trợ, các xã, thị trấn làm căn cứ tổ chức thực hiện.
Hết thời gian chỉnh lý, điều chỉnh ngân sách (hết 31/1 năm sau) các đơn vị sử dụng ngân sách thực hiện rà soát, đối chiếu số dự toán, số đã chi, số còn lại cuối năm với Kho bạc Nhà nước huyện, lập bảng đối chiếu gửi Kho bạc