Quan Điểm, Định Hướng Hoàn Thiện Công Tác Quản Lý Chi Bảo Hiểm Xã Hội Tại

tế. Chính vì vậy, việc xác định các mức chi trả đòi hỏi phải thường xuyên được điều chỉnh lại để đảm bảo đời sống cho người thụ hưởng và chủ động cân đối quỹ BHXH.

- Địa hình tỉnh Nghệ An rộng, trải dài từ miền núi đến đồng bằng nên ảnh hưởng tới công tác quản lý chi, gây khó khăn trong việc quản lý đối tượng và chi trả cho các đối tượng.

- Việc điều chỉnh mức lương tối thiểu nhiều lần gây không ít khó khăn vì phải điều chỉnh mức chi trả hợp lý.

b. Về hoạt động tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch chi BHXH

- Các quy định của pháp luật liên quan đến quản lý chi trả, quản lý người hưởng các chế độ BHXH hằng tháng chưa phù hợp với yêu cầu quản lý, còn nghiêng về tạo sự thuận lợi tối đa đối với người hưởng các chế độ BHXH (chưa có quy định cụ thể về việc yêu cầu cung cấp thông tin của người hưởng BHXH với cơ quan chi trả BHXH).

- Phần mềm quản lý và chi trả BHXH, tuy đã nâng cấp nhưng chưa có đầy đủ các tính năng hỗ trợ, đáp ứng yêu cầu quản lý chi trả và quản lý người hưởng các chế độ BHXH, cũng như giải pháp ngăn ngừa việc lạm dụng của người được giao nhiệm vụ khi sử dụng phần mềm này.

- Quy chế quản lý chi BHXH thường xuyên thay đổi do vậy việc thay đổi phương thức, quy trình thực hiện tại nhiều huyện gặp nhiều khó khăn.

c. Về công tác quyết toán chi các chế độ BHXH

- Tình trạng làm hồ sơ giả để trục lợi quỹ BHXH, một số cơ sở y tế đã không thực hiện nghiêm túc việc cấp giấy chứng nhận nghỉ việc cho người bệnh, chứng nhận khống cho NLĐ để làm hồ sơ hưởng chế độ BHXH. Chi nghỉ dưỡng sức hiện nay ở đa số các DN chưa thực hiện theo đúng bản chất của chế độ này là để phục hồi sức khỏe cho NLĐ. Chủ yếu hiện nay các đơn vị thực hiện nghỉ tại nhà hoặc được thanh toán nghỉ dưỡng sức nhưng vẫn đi làm việc tại cơ quan, chưa tổ chức cho NLĐ nghỉ dưỡng sức.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

- Trước đây việc chi trả các chế độ BHXH được thực hiện bởi đại diện chi trả

của UBND xã, phường, là người của địa phương nên nắm rõ đối tượng. Khi chuyển sang hệ thống Bưu điện chi trả, để tránh tình trạng lạm dụng như trên các cơ quan quản lý yêu cầu Bưu điện nghiêm túc thực hiện việc kiểm tra giấy tờ tùy thân, giấy ủy quyền. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã gặp phải nhiều phản ứng tiêu cực, thiếu hợp tác của người hưởng vì cho rằng Bưu điện gây phiền hà. Việc kiểm tra giấy tờ tùy thân, nhận diện đối tượng do bước đầu chưa quen cũng làm tăng thao tác chi trả nên người hưởng phải chờ đợi lâu hơn.

- Một số BHXH huyện quyết toán kinh phí chi BHXH thực hiện còn chưa được chặt chẽ, còn mang tính hình thức, thủ tục chi trả có nhiều nơi còn sơ sài, chưa đúng quy định, tình trạng ký thay, nhận hộ, không có giấy ủy quyền còn nhiều, cán bộ chi BHXH ký nhận thay đối tượng vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi.

- Cơ sở dữ liệu người hưởng BHXH nói chung và người hưởng các chế độ BHXH hằng tháng nói riêng, mặc dù đã hình thành nhưng chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, liên thông với các cơ sở dữ liệu khác của ngành cũng như cơ sở dữ liệu dân cư và các cơ sở dữ liệu quốc gia khác, chưa đảm bảo tính định danh duy nhất. Việc cấp mã số BHXH đối với người hưởng BHXH, BHTN chưa chặt chẽ, chưa rà soát, đối chiếu kĩ lưỡng thông tin, đặc biệt chưa có giải pháp xử lý đối với trường hợp thông tin cá nhân không trùng khớp với thông tin trên sổ BHXH hoặc hồ sơ hưởng các chế độ BHXH trước khi cấp mã số BHXH.

- Nhân viên đại lý bưu điện không nắm vững chuyên môn, nghiệp vụ, chính sách BHXH nên để xảy ra sai sót trong công tác chi BHXH.

d. Về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chi BHXH

- Công tác kiểm tra, kiểm soát chi BHXH hiện nay chỉ tập trung tại BHXH tỉnh, còn BHXH huyện vẫn chưa thực hiện kiểm tra thường xuyên, mới chỉ tiến hành ở việc nắm bắt tình hình là chủ yếu, chưa đi sâu, đi sát để kịp thời chấn chỉnh những tồn tại trong công tác chi BHXH. Đội ngũ làm công tác kiểm tra chưa được đào tạo chuyên sâu nghiệp vụ, số cán bộ biên chế còn thiếu so với địa bàn rộng, trong khi đối tượng hưởng ngày càng nhiều. Chế tài xử phạt chưa đủ quyền và mức phạt còn thấp từ đó người hưởng cố tình lạm dụng tiền chế độ BHXH khi có điều kiện.

- Nhiều vướng mắc trong công tác quản lý chi BHXH tại địa phương vẫn chưa nhận được hướng dẫn, chỉ đạo kịp thời của BHXH Việt Nam.

e. Và một số nguyên nhân khác

- Cán bộ, nhân viên của BHXH ở các huyện kiêm nhiệm nhiều công việc nên chưa chú trọng trong công tác quản lý chi BHXH cũng như nâng cao trình độ nghiệp vụ trong giải quyết công việc. Trong những năm vừa qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức chưa được BHXH tỉnh Nghệ An quan tâm, chú trọng cả nội dung chương trình lẫn phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức; chủ yếu cán bộ, công chức được tuyển dụng vào được học tập từ kinh nghiệm của những đồng nghiệp đi trước, không được đào tạo bài bản.

Chương 3

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI TỈNH NGHỆ AN

3.1. Quan điểm, định hướng hoàn thiện công tác quản lý chi Bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An đến năm 2025

3.1.1. Quan điểm quản lý chi bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An đến năm

2025

Thực hiện tốt các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra

Báo cáo việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT do lãnh đạo

BHXH Tỉnh Nghệ An trình bày nêu rõ: Năm 2020 là một năm có nhiều chuyển biến trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được tăng cường; thực hiện có hiệu quả các chính sách, chế độ BHXH, BHYT; đảm bảo hoàn thành đạt và vượt các chỉ tiêu Trung ương và tỉnh giao, từng bước thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân và BHXH cho mọi NLĐ. Trong triển khai có sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, góp phần thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin có chuyển biến tốt. Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT được đẩy mạnh, góp phần phòng, chống các hành vi lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH và kiểm soát chi phí trong khám, chữa bệnh BHYT gắn với việc đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT.

Trong năm 2020 có trên 2,9 triệu người tham gia BHXH, BHYT, BHXH tự nguyện, BHTN, đạt tỷ lệ 100% kế hoạch giao. Các cơ sở khám, chữa bệnh đề nghị thanh toán giảm trên 5% so với cùng kỳ năm 2019...

Nâng tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 91%: Năm 2021, tỉnh Nghệ An đề ra mục tiêu phấn đấu hoàn thành vượt các chỉ tiêu bao phủ, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN được giao, cụ thể: Tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH đạt 18,50% (tăng 1,7% so với năm 2020); tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 91%. Để hoàn thành tốt các mục tiêu này, tỉnh Nghệ An sẽ tập trung xây

dựng, triển khai thực hiện quyết liệt hiệu quả các chương trình hành động, kế hoạch công tác, cụ thể hóa các nhiệm vụ tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh Nghệ An lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 và các chỉ thị, kế hoach, chương trình hành động về chính sách BHXH, BHYT.

Tỉnh Nghệ An phấn đấu triển khai quyết liệt các quy định mới về BHXH, BHYT; nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, thu nợ BHXH, BHTN, BHYT; đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và chống thất thu, nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT; tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng quy định các chế độ, chính sách BHXH, BHYT; nâng cao chất lượng công tác giám định, giám sát chặt chẽ việc thanh toán chi phí KCB bằng BHYT, đảm bảo quyền lợi người tham gia, thụ hưởng tốt nhất chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước; tiếp tục bám sát các chỉ đạo của Trung ương về giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, bảo đảm ASXH, ứng phó với dịch Covid-19.

Đồng thời, chú trọng kiểm tra, giám sát, đôn đốc các đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra liên ngành và thanh tra chuyên ngành đột xuất tại các đơn vị có dấu hiệu nợ đọng, lạm dụng quỹ BHXH, BHYT; kịp thời xử lý, kiến nghị xử lý các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHTN, BHYT; góp phần giảm tối đa tình trạng nợ BHXH, BHYT trên địa bàn để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh cải cách hành chính.

3.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý chi Bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An đến năm 2025

- Hoàn thiện khâu lập dự toán chi BHXH để hạn chế phần nào điều chỉnh dự toán, bổ sung ngoài dự toán.

- Xây dựng phương thức lập dự toán chi BHXH tại phòng KHTC, các phòng nghiệp vụ thuộc BHXH tỉnh, BHXH các huyện.

- Trước hết, căn cứ vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Hàng năm, Phòng KHTC có thể thu thập số liệu về NLĐ: NLĐ trong độ tuổi hưởng chế độ thai sản, ốm đau, số lao động của các DN hay xảy ra TNLĐ-BNN, các đối tượng

hưởng trợ cấp một lần theo báo cáo của BHXH các huyện. Sau đó, tiến hành rà soát lại các khoản chi BHXH trên địa bàn tỉnh theo từng chế độ để xây dựng kế hoạch chính xác đáp ứng nhu cầu thực tế đã và đang đặt ra. Căn cứ vào quy hoạch và tốc độ phát triển của các ngành nghề, các cơ sở kinh doanh từ đó xác định nhu cầu chi BHXH cần thiết ở mức tối thiểu và mức trung bình mà nguồn NSNN, quỹ BHXH đáp ứng, đảm bảo tính chủ động trong quản lý, kiểm soát các khoản chi.

Tăng cường công tác kiểm soát chấp hành dự toán và thực hiện phân tích đánh giá giữa thực hiện so với dự toán.

- Căn cứ vào dự toán chi BHXH lập từ đầu năm và báo cáo quyết toán năm đã được BHXH Việt Nam phê duyệt. BHXH tỉnh và BHXH các huyện sẽ lập bảng so sánh từng chỉ tiêu theo từng nội dung chi cụ thể giữa số dự toán với số thực hiện, từ đó đưa ra các nguyên nhân ảnh hưởng, đánh giá rút kinh nghiệm cho năm sau.

3.1.3. Mục tiêu quản lý chi bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An đến năm 2025

Việc xác định mục tiêu là căn cứ đầu tiên của công tác quản lý chi BHXH nhằm đảm bảo cho công tác quản lý chi BHXH thu được kết quả tốt nhất. Do đó, quản lý chi BHXH nhằm các mục tiêu sau:

- Đảm bảo và ổn định thu nhập cho NLĐ khi họ gặp những rủi ro làm giảm hoặc mất thu nhập.

- Đảm bảo sự công bằng trong việc chi các chế độ cho NLĐ, để họ thấy rằng BHXH là một chính sách thật sự cần thiết trong cuộc sống.

- Đảm bảo công tác chi trả kịp thời, chính xác, đúng đối tượng, đúng chế độ chính sách và thực hiện theo pháp luật.

- Đảm bảo cho việc cân đối quỹ BHXH, không để xảy ra tình trạng thiếu hụt quỹ.

- Đảm bảo việc chi BHXH không để xảy ra tình trạng trục lợi, gây thâm hụt quỹ.

- Để hoàn thành mục tiêu đề ra, BHXH Tỉnh Nghệ An đã chủ động phối hợp với các ngành tham mưu cho UBND Tỉnh ban hành Kế hoạch 288/KH-UBND về tổ chức Tháng vận động triển khai BHXH, BHYT toàn dân. Đây là kế hoạch của UBND Tỉnh Nghệ An về công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT triển khai Quyết định 1676/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH trên địa

bàn. BHXH Tỉnh Nghệ An cũng tham mưu UBND tỉnh giao chỉ tiêu phát triển số người tham gia BHXH tự nguyện đến cấp xã, phường, thị trấn; đề nghị phối hợp, chủ trì tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, đối thoại chính sách…Năm 2021, các chỉ tiêu của BHXH tỉnh Nghệ An được giao đều tăng so với năm 2020, đặc biệt là chỉ tiêu về BHXH tự nguyện. Trên cơ sở thành tích tích cực trong 6 tháng đầu năm, BHXH Tỉnh Nghệ An sẽ phấn đấu đạt 100.000 người tham gia BHXH tự nguyện. Để hoàn thành các chỉ tiêu này, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục chủ động nâng cao hiệu quả các giải pháp đã đề ra; đặc biệt chú trọng tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan BHXH. Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát đơn vị SDLĐ để phân cấp phù hợp với công tác quản lý tại các địa phương; chú trọng mở rộng và nâng cao chất lượng hệ thống đại lý thu; sử dụng kênh tuyên truyền trên mạng xã hội, thường xuyên trả lời, tư vấn chính sách BHXH cho người dân…Trong giai đoạn chống dịch COVID-19 tại Nghệ An, BHXH Tỉnh Nghệ An đã lập tức triển khai nhiều giải pháp, với quyết tâm “tuyệt đối không để đình trệ công việc, nhất là các công việc có thời hạn, thời hiệu theo quy định và các công việc liên quan đến giải quyết TTHC cho người dân”. Đây cũng là một trong những giải pháp trực tiếp của BHXH Tỉnh Nghệ An để tăng thêm niềm tin của người dân đối với cơ quan BHXH, từ đó giúp mọi người có sự nhìn nhận tích cực và đăng ký tham gia BHXH, BHYT.

3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An đến năm 2025

Quản lý chi trả các chế độ BHXH là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý BHXH, làm tốt công tác chi trả và quản lý người hưởng các chế độ BHXH sẽ góp phần củng cố niềm tin của người thụ hưởng đối với đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước và cơ quan BHXH. Căn cứ vào thực trạng công tác quản lý chi BHXH tại Tỉnh Nghệ An trong thời gian qua, tác giả xin đề xuất một số nhóm giải pháp sau đây:

3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện xây dựng kế hoạch dự toán chi bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An

Việc xây dựng Kế hoạch nhằm triển khai thực hiện đảm bảo đúng mục tiêu, quan điểm chỉ đạo theo Chương trình hành động số 88-Ctr/TU ngày 20/6/2019 của

Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương khoá XII về cải cách chính sách BHXH trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Đồng thời, thực hiện hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng (bao gồm Trợ cấp hưu trí xã hội; bảo hiểm xã hội cơ bản bao gồm BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện; bảo hiểm hưu trí bổ sung), từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Cùng với đó, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển hệ thống thực hiện chính sách BHXH tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, tin cậy và minh bạch.

Kế hoạch cũng đã đưa ra chỉ tiêu cụ thể giai đoạn từ nay đến năm 2021, năm 2025, năm 2030. Riêng giai đoạn từ nay đến năm 2021, phấn đấu có khoảng 35% số người trong độ tuổi lao động tại địa phương tham gia BHXH, trong đó, nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 4% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 28% lực lượng lao động tham gia BHTN; có khoảng 45% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội; tỷ lệ giao dịch điện tử đạt 100%; thực hiện dịch vụ công trực tuyến cấp 4…Để đạt được mục tiêu trên, kế hoạch đề ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, trong mỗi nhiệm vụ, giải pháp đã phân công rõ đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp đối với các sở, ngành liên quan.

- Xây dựng tổng hợp dự toán chi từ nguồn NSNN đảm bảo, nguồn quỹ BHXH. BHXH Nghệ An phải tuân thủ theo nguyên tắc từ cơ sở để nắm bắt tính thực tiễn, tránh tình trạng BHXH tỉnh tự xây dựng kế hoạch các khoản chi BHXH mà không có số liệu từ BHXH các huyện. Các nội dung chi BHXH hạch toán đúng nội dung, nguồn kinh phí chi để làm cơ sở cho việc tổng hợp, lập dự toán.

3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện tổ chức thực hiện kế hoạch chi bảo hiểm xã hội tại Tỉnh Nghệ An

Cần nâng cấp phần mềm quản lý và chi trả các chế độ BHXH, đặc biệt các cảnh báo hỗ trợ đáp ứng các yêu cầu quản lý khắc phục các bất cập đã nêu trên. Đầu tiên, cần tiếp tục hoàn thiện phần mềm đáp ứng yêu cầu quản lý nghiệp vụ tại Quyết định 166/QĐ-BHXH ban hành Quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, chi trả các chế độ BHXH, BHTN; Công văn 4733/BHXH-CSXH về việc chấn chỉnh và