DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Cán bộ quản lý | |
GDĐT | Giáo dục Đào tạo |
GV | |
HS | Học sinh |
PPDH | Phương pháp dạy học |
THPT | Trung học phổ thông |
Có thể bạn quan tâm!
-
Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục - 1 -
Nghiên Cứu Ở Việt Nam Về Giáo Dục Stem -
Năng Lực Dạy Học Theo Định Hướng Giáo Dục Stem Cho Giáo Viên Các Trường Trung Học Phổ Thông -
Chủ Thể Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Theo Định Hướng Giáo Dục Stem Cho Giáo Viên Các Trường Trung Học Phổ Thông
Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng HS THPT tỉnh Hà Giang 34
Bảng 2.2. Đánh giá mức độ đạt được của mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 38
Bảng 2.3. Đánh giá thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 39
Bảng 2.4. Đánh giá thực trạng phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 42
Bảng 2.5. Đánh giá thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông 43
Bảng 2.6. Đánh giá chủ thể thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông 44
Bảng 2.7. Đánh giá thực trạng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM của giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 36
Bảng 2.8. Đánh giá thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông 45
Bảng 2.9. Đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông 47
Bảng 2.10. Đánh giá chỉ đạo thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 49
Bảng 2.11. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông 52
Bảng 2.12. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các
trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 54
Bảng 3.1. Nội dung chương trình tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang 60
Bảng 3.1. Các mức độ đạt được của năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM 77
Bảng 3.2. Phiếu khảo sát năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM của GV THPT 82
Bảng 3.3. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV THPT tỉnh Hà Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục 85
Bảng 3.4. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV THPT tỉnh Hà Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục 86
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở Việt Nam, định hướng phát triển đất nước sớm trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đặc biệt chú trọng tới phát triển kinh tế tri thức. Trong chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp có kĩ năng, có năng lực sáng tạo; ưu tiên phát triển và chuyển giao công nghệ đối với các ngành. Trong đó, Chính phủ đã xác định 3 nhóm ngành công nghiệp lựa chọn ưu tiên phát triển gồm: công nghiệp chế biến chế tạo, điện tử và viễn thông, năng lượng mới và năng lượng tái tạo [25]. Trong đó, Chính phủ đã xác định 3 nhóm ngành công nghiệp lựa chọn ưu tiên phát triển gồm: công nghiệp chế biến chế tạo, điện tử và viễn thông, năng lượng mới và năng lượng tái tạo. Để xây dựng được nguồn nhân lực đó, giáo dục cần phải chuẩn bị một lực lượng thành thạo trong lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật... Vì vậy, trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, cơ hội tiếp cận với các xu thế mới, các mô hình giáo dục mới và học hỏi kinh nghiệm của các nước có nền giáo dục tiên tiến là cần thiết nhằm thay đổi căn bản giáo dục phổ thông tại Việt Nam.
Điều này đặt ra cho ngành giáo dục nhiệm vụ cần chuẩn bị cho học sinh những kĩ năng và kiến thức theo chuẩn toàn cầu để đáp ứng với nhu cầu hội nhập ngày càng cao. STEM bắt nguồn từ nước Mỹ cách đây gần hai thập kỉ, đây được coi như một cuộc cải cách giáo dục mang tính đột phá của Mỹ với mục tiêu xác lập vững chắc vị thế của quốc gia đứng đầu thế giới về kinh tế, khoa học và công nghệ với nguồn lao động chất lượng thuộc các lĩnh vực STEM. Bên cạnh đó tiếp tục làm gia tăng tầm ảnh hưởng của Mỹ với thế giới thông qua những phát minh, sáng chế. Cho đến nay đã có rất nhiều quốc gia theo đuổi chương trình giáo dục STEM bởi họ nhận thấy đó là hướng đi đúng và mang tính tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia trên thế giới. STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật) và Mathematics (Toán học). Giáo dục STEM là quan điểm dạy học theo tiếp cận liên ngành nhằm trang bị cho HS những kiến thức và kĩ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Các kiến thức và kĩ năng này phải được giảng
dạy tích hợp giúp người học có thể áp dụng những kiến thức đó trong những bối cảnh cụ thể.
Hiện nay ở Việt Nam, STEM và bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM nói riêng vẫn chưa được nghiên cứu sâu. Các bài viết, tài liệu về giáo dục STEM và bồi dưỡng dạy học theo định hướng giáo dục STEM ở Việt Nam hiện nay mới chỉ mang tính chất thông tin và bình luận. Hiện chưa có công trình nào bàn về cơ sở lí luận của bồi dưỡng dạy học theo định hướng giáo dục STEM và vận dụng nó vào dạy học bộ môn. Bên cạnh đó, chưa có quy trình tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM và quản lý quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV ở trường THPT, do đó việc nghiên cứu bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông là hoàn toàn có cơ sở và phù hợp với định hướng đổi mới căn bản giáo dục Việt Nam sau 2015 theo hướng phát triển năng lực ở người học nhằm đáp ứng những đòi hỏi của xã hội hiện đại.
Vì những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” làm đề tài nghiên cứu của mình. Kết quả nghiên cứu của đề tài nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường THPT hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
4. Giả thuyết nghiên cứu
Bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông là điều kiện tất yếu đảm bảo thực hiện thành công chương trình giáo dục phổ thông tổng thể cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang. Tuy đã có những kết quả tích cực nhưng vẫn còn nhiều hạn chế như nội dung bồi dưỡng chưa cập nhật nội dung về năng lực dạy học STEM trong bối cảnh đổi mới giáo dục, giảng viên chưa có sự đổi mới về phương pháp, kinh phí đầu tư cho hoạt động bồi dưỡng còn thiếu, do vậy chưa đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông. Vì vậy, nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông thực hiện đúng kế hoạch quản lý, nội dung chương trình bồi dưỡng theo hướng chuẩn hóa sẽ góp phần nâng cao năng lực dạy học STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông.
5.2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông ở tỉnh Hà Giang.
- Thời gian khảo sát: tháng 6/2019 đến tháng 4/2020.
- Địa bàn nghiên cứu: Các trường trung học phổ thông ở tỉnh Hà Giang gồm: Trường THPT Xuân Giang; Trường THPT Hùng An, THPT Việt Vinh, Trường THPT Đồng Yên,Trường THPT Vị Xuyên.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Phương pháp này được sử dụng nhằm phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và khái quát hóa các vấn đề về lý luận quản lý giáo dục từ các văn bản, tài liệu khoa học về quản lý hoạt động dạy học.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động bồi dưỡng và thực tiễn quản lý hoạt động dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM; Quan sát hoạt động học tập và năng lực tổ chức hoạt động dạy học theo định hướng giáo dục STEM của giáo viên.
Phương pháp điều tra viết: Xây dựng các phiếu điều tra để thu thập các ý kiến đánh giá từ các đối tượng cần khảo sát. Hai phiếu hỏi cho CBQL và GV về thực tiễn công tác bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV ở trường THPT và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV ở trường THPT.
Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn các báo cáo viên, chuyên gia, CBQL giáo dục và giáo viên về công tác bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV các trường THPT và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho GV các trường THPT.
Phương pháp thử nghiệm: Tiến hành thử nghiệm nhằm kiểm tra tính hiệu quả và tính khả thi của một số giải pháp quản lý mà đề tài đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu
Dùng thống kê toán học để xử lý các kết quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông.
Chương 2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
Chương 3. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học theo định hướng giáo dục STEM cho giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Hà Giang.
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM CHO GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới về dạy học theo định hướng giáo dục STEM
* Nghiên cứu trên thế giới về giáo dục STEM
Tổng thống Barack Obama phát biểu tại Hội chợ Khoa học Nhà Trắng hàng năm lần thứ ba, tháng 4 năm 2013: “Một trong những điều mà tôi tập trung khi làm Tổng thống là làm thế nào chúng ta tạo ra một phương pháp tiếp cận toàn diện cho khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM)... Chúng ta cần phải ưu tiên đào tạo đội ngũ giáo viên mới trong các lĩnh vực chủ đề này và để đảm bảo rằng tất cả chúng ta là một quốc gia ngày càng dành cho các giáo viên sự tôn trọng cao hơn mà họ xứng đáng” [12]. Một ví dụ cho sự coi trọng giáo dục STEM là ngày hội khoa học toàn quốc tại Nhà Trắng lần thứ 5 vừa qua, 23/03/2015, tổng thống Mỹ đã dành cả ngày để trao đổi, trò chuyện với các nhà khoa học nhí, các sản phẩm sáng tạo của học sinh được trưng bày trong văn phòng Nhà Trắng. Nghiên cứu các nước có nền khoa học phát triển nói chung như Mỹ, Anh, Đức… cho thấy ngày hội khoa học không chỉ thu hút được sự quan tâm của đông đảo học sinh, phụ huynh mà còn thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của giới truyền thông, chính khách; bởi hơn ai hết họ hiểu tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng, thổi bùng niềm đam mê khoa học trong giới trẻ là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển bền vững của quốc gia [dẫn theo 20].
Giáo sư Steven Chu, người đoạt giải Nobel Vật lý, phát biểu tại đại học SUSTech, ngày 16 tháng 10 năm 2016: "Giáo dục STEM là một loại hình giáo dục hướng dẫn bạn học cách tự học", Giáo sư Chu đã chỉ ra lợi thế của giáo dục STEM, Tự học là rất quan trọng trong quá trình phát triển cá nhân. Và học STEM cho phép mọi người tự trang bị cho mình khả năng suy nghĩ hợp lý và khả năng rà soát và tìm kiếm xác nhận như học toán học và có kiến thức sâu rộng. Nó mang đến cho bạn sự tự tin để đi đầu trong lĩnh vực mà chúng ta đang làm, thậm chí nhảy vào một lĩnh vực mới mà chúng ta chưa bao giờ đặt chân vào trước đây.