Quản Lý Bồi Dưỡng Năng Lực Chủ Nhiệm Lớp Của Giáo Viên Trường Tiểu Học

định, xác định một hành vi của cá nhân hay một tổ chức trong quá trình thực hiện quyết định. Các chức năng quản lý có mối liên hệ chặt chẽ, tác động và chi phối lẫn nhau tạo thành một chu trình quản lý của người quản lý.

1.4.2. Quản lý bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trường tiểu học

1.4.2.1. Khái niệm quản lý bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trường tiểu học

Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trường tiểu học giữ vai trò quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng giáo viên chủ nhiệm trong các trường tiểu học hiện nay. Vì vậy, hoạt động này được tiến hành thường xuyên ở các trường tiểu học; hiệu quả của hoạt động này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có việc phát huy tối đa được vai trò của các nguồn lực khi tiến hành hoạt động bồi dưỡng, đặc biệt là phát huy được vai trò tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên. Hay nói cách khác, cần quản lý tốt bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học. Từ quan niệm về quản lý và bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên các trường tiểu học, chúng ta có thể hiểu:

Quản lý bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trường tiểu học là sự tác động có mục đích thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra của lãnh đạo nhà trường đến hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học để nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên chủ nhiệm đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi thực tiễn của công tác chủ nhiệm lớp bậc tiểu học và yêu cầu đổi mới công tác giáo dục - đào tạo ở các trường phổ thông hiện nay.

Từ khái niệm chúng ta nhận thấy, quản lý bồi năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên các trường tiểu học bao gồm các dấu hiệu đặc trưng sau:

Chủ thể quản lý hoạt động là cán bộ quản lý, chuyên viên Phòng Giáo dục & Đào tạo, Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn và chính bản thân giáo viên. Mỗi chủ thể quản lý căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn có vai trò khác nhau trong quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên, nhưng quan trọng, quyết định nhất

chính là bản thân giáo viên với vai trò là chủ thể tự quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học của chính bản thân mình.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 107 trang tài liệu này.

Đối tượng quản lý hoạt động là toàn bộ các nguồn lực tham gia vào bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên ở các trường tiểu học. Bao gồm nguồn nhân lực, vật lực và tài lực được sử dụng trong bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Các nguồn lực này có thể ở bên trong cũng có thể ở bên ngoài nhà trường; Kinh phí, phương tiện kỹ thuật bồi dưỡng của địa phương, Sở Giáo dục & Đào tạo, Phòng Giáo dục & Đào tạo; Cũng có thể là những cán bộ quản lý, giáo viên có kinh nghiệm của nhà trường, kinh phí và cơ sở, vật chất của nhà trường được sử dụng vào bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên.

Mục tiêu quản lý bồi dưỡng năng lực năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trường tiểu học là nhằm phát huy có hiệu quả các nguồn lực tham gia vào bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên các trường tiểu học. Thông qua quản lý phải nâng cao được chất lượng bồi dưỡng năng lực bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên các trường tiểu học. Các nguồn lực dù bên trong hay bên ngoài nhà trường, dù có vai trò khác nhau khi tiến hành bồi dưỡng năng lực bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên, nhưng đều phải hướng vào cùng một mục đích là nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên.

Phương pháp quản lý bồi dưỡng năng lực bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên các trường tiểu học: Sử dụng kết hợp các phương pháp quản lý hành chính - chuyên môn; giáo dục - tâm lý; động viên - kích thích bằng vật chất và tinh thần.

1.4.2.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học

a) Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

Lập kế hoạch là quá trình chuẩn bị thực hiện một hoạt động nào đó, đảm bảo cho hoạt động được tiến hành đạt mục tiêu đề ra bằng biện pháp tốt nhất. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cần trả lời các câu hỏi chính như: Mục tiêu kế hoạch? Nội dung là gì? Ai thực hiện? thời gian và địa điểm tiến hành? Cách thức thực hiện? Kinh phí? Kiểm tra đánh giá như thế nào? Để dễ nhớ, một kế hoạch bồi dưỡng phải làm rõ được những nội dung sau:

- Mục đích tổng thể, mục tiêu cụ thể (Liệt kê những mục tiêu đối với chương trình đào tạo, bồi dưỡng, mục tiêu của từng hoạt động bồi dưỡng cụ thể).

- Đối tượng: Xem xét học viên là ai, số lượng bao nhiêu? tiêu chuẩn và nhu cầu bồi dưỡng, đặc điểm và trình độ của đối tượng tham gia bồi dưỡng có

những đặc điểm gì nổi bật.

- Nội dung: Chủ đề, kiến thức, kỹ năng..., được lựa chọn đảm bảo là nội dung mới, quan trọng, liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học, tính thực tế, khả thi, áp dụng được. Nội dung cần xác định rõ những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho hoạt động của giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học hiện nay.

b) Tổ chức chỉ đạo thực hiện bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

Tổ chức bồi dưỡng là quá trình triển khai, thực hiện một hoạt động cụ thể trong kế hoạch bồi dưỡng đã được xác định. Tổ chức bồi dưỡng cần trả lời các câu hỏi cơ bản như: Có những hoạt động cụ thể nào? Phân công phối hợp như thế nào cho có hiệu quả? Tổ chức sao cho chi phí phù hợp để kết quả cao? Phòng Giáo dục & Đào tạo có vài trò như thế nào? Ban giám hiệu các trường có vai trò như thế nào trong hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác cho giáo viên chủ nhiệm lớp.

Do đó, để tổ chức bồi dưỡng tốt, cần phân tích kế hoạch bồi dưỡng thành các công việc cụ thể: Ra quyết định tổ chức khóa học, triệu tập học viên, in ấn tài liệu, mời giảng viên, tổ chức chọn địa điểm, điều phối chương trình, theo dõi các hoạt động giảng dạy, chi phí thanh toán, đánh giá kết quả đầu vào, kết thức, báo cáo sơ tổng kết, thanh quyết toán.

Chủ thể thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho đội ngũ giáo viên là các Nhà trường, mà đứng đầu là Hiệu trưởng xây dựng dựng các kế hoạch triển khai gắn với thực tiễn của Nhà trường, phối hợp với các cơ sở, đơn vị đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho đội ngũ giáo viên của Nhà trường.

Chức năng chỉ đạo là quá trình tác động ảnh hưởng tới hành vi, thái độ của những người tham gia bồi dưỡng nhằm đạt tới các mục tiêu và chất lượng bồi dưỡng đặt ra. Chỉ đạo là chức năng thứ ba trong quá trình quản lý hoạt động bồi dưỡng nó có vai trò cùng với chức năng tổ chức để hiện thực hoá các mục tiêu của hoạt động bồi

dưỡng. Chức năng chỉ đạo được xác định từ việc điều hành và hướng dẫn các hoạt động bồi dưỡng nhằm đạt được các mục tiêu có chất lượng và hiệu quả. Thực chất của chức năng chỉ đạo là quá trình tác động và ảnh hưởng của Phòng Giáo dục & Đào tạo tới Ban giám hiệu các trường tiểu học và giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp nhằm biến những yếu tố chung của tổ chức của Phòng Giáo dục & Đào tạo, của nhà trường tiểu học thành nhu cầu tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên, kích thích tính tự giác, tích cực tham gia bồi dưỡng của giáo viên nhằm hoàn thiện, phát triển năng lực chủ nhiệm lớp. Do vậy chức năng chỉ đạo là cơ sở để phát huy các động lực cho việc thực hiện các mục tiêu bồi dưỡng góp phần tạo nên chất lượng và hiệu quả cao của các hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên ở các trường tiểu học. Chức năng chỉ đạo là một chức năng quản lý quan trọng và cần thiết cho việc thực hiện hoá các mục tiêu bồi dưỡng, do đó trong chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng phải quát triệt phương châm “duy trì - ổn định - đổi mới - phát triển” trong các hoạt động bồi dưỡng của Phòng Giáo dục & Đào tạo, của trường nhằm đáp ứng yêu cầu của ngành và yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu học hiện nay.

Phòng Giáo dục & Đào tạo tư vấn cho UBND huyện trong việc quản lý đối với ngành giáo dục của huyện và triển khai làm tốt các nội dung sau đây:

(1) Thực hiện quyền chỉ huy và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ bồi dưỡng của Phòng Giáo dục & Đào tạo tới các trường tiểu học và tới từng giáo viên tham gia bồi dưỡng.

(2) Thường xuyên đôn đốc, động viên và kích thích các trường tiểu học tích cực triển khai, duy trì các hoạt động bồi dưỡng một cách hệ thống nhằm nâng cao năng lực cho giáo viên chủ nhiệm lớp.

(3) Giám sát hoạt động bồi dưỡng, đánh giá những kết quả đã đạt được và những kết quả chưa đạt được và có biện pháp sửa chữa những tồn tại trong hoạt động bồi dưỡng để nâng cao chất lượng và hiệu quả bồi dưỡng. Phòng Giáo dục & Đào tạo cần kiểm tra, giám sát, chỉ đạo việc thực hiện các nội dung bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm cho giáo viên tiểu học bao gồm các nội dung:

- Bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học.

- Bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện các nội dung công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp.

- Bồi dưỡng nâng cao năng lực sử dụng, vận dụng, phối hợp các phương pháp giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm lớp.

- Bồi dưỡng nâng cao năng lực phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường để giáo dục học sinh.

- Bồi dưỡng nâng cao năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh.

- Bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên chủ nhiệm lớp vv…

(4) Thúc đẩy các hoạt động phát triển, Trưởng Phòng Giáo dục & Đào tạo phối hợp với Ban Giám hiệu các trường tiểu học, các Ban ngành, khuyến khích, động viên, tạo điều kiện để giáo viên tiểu học tích cực tham gia bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học.

Chức năng chỉ đạo có nguồn gốc từ hai thuật ngữ Directing (điều hành) và thuật ngữ Leading (lãnh đạo), do đó, chỉ đạo vừa có ý nghĩa ra chỉ thị để điều hành vừa là tác động ảnh hưởng tới hành vi, thái độ (ảnh hưởng tới quá trình hình thành động cơ làm việc) của cán bộ tham gia bồi dưỡng trong toàn bộ hệ thống trên cơ sở sử dụng đúng đắn các quyền của người quản lý.

Thực hiện quyền chỉ huy (giao việc) và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ bồi dưỡng cũng như tác động có ảnh hưởng tới các thành viên khác phải đảm bảo phù hợp, thiết thực và cụ thể với khả năng và trình độ của từng giáo viên tham gia bồi dưỡng.

c) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

Kiểm tra trong quản lý là quá trình xem xét thực tiễn để thực hiện các nhiệm vụ đánh giá thực trạng, khuyến khích những nhân tố tích cực, phát hiện những sai lệch và đưa ra những quyết định điều chỉnh nhằm giúp các đối tượng hoàn thành nhiệm vụ và

góp phần đưa toàn bộ hệ thống được quản lý tới một trình độ cao hơn. Kiểm tra là chức năng cuối cùng của một quá trình quản lý, nó có vai trò giúp cho chủ thể quản lý biết được mọi người thực hiện các nhiệm vụ ở mức tốt, vừa, xấu như thế nào, đồng thời cũng biết được những quyết định bồi dưỡng ban hành có phù hợp với thực tế hay không, trên cơ sở đó điều chỉnh các hoạt động bồi dưỡng để nâng cao hiệu quả, giúp đỡ hay thúc đẩy các cá nhân, tập thể đạt được các mục tiêu bồi dưỡng đã đề ra. Như vậy, chức năng kiểm tra thể hiện rõ vai trò cung cấp thông tin và trợ giúp các cá nhân và Phòng Giáo dục & Đào tạo hoàn thành nhiệm vụ bồi dưỡng theo mục tiêu kế hoạch đã xác định.

Với những vai trò đặc biệt như vậy, chức năng kiểm tra không chỉ đơn

thuần là chức năng cuối cùng trong một quá trình bồi dưỡng mà còn là tiền đề cho một quá trình bồi dưỡng và quản lý mới tiếp theo.

Chức năng kiểm tra là một trong những chức năng quan trọng của quá trình quản lý có nhiều vai trò trong việc giúp hoàn thành các nhiệm vụ của các đối tượng quản lý.

Kiểm tra cần thực hiện các nội dung sau:

(1). Phát hiện thực hiện những điểm tốt và những điểm còn tồn tại của hoạt động bồi dưỡng nói chung và của từng cá nhân tham gia bồi dưỡng nói riêng.

(2). Điều chỉnh: Bao gồm; tư vấn (uốn nắm, sửa chữa); thúc đẩy hoạt động bồi dưỡng (phát huy thành tích tốt); hoặc xử lý. Theo dõi, đốn đốc tiến trình thực hiện kế hoạch. Có các biện pháp điều chỉnh nhằm đạt kết quả cao so với mục tiêu đề ra.

Đánh giá bao gồm: Xác định chuẩn đạt được của kết quả bồi dưỡng của mỗi giáo viên; thu thập thông tin; so sánh sự phù hợp của việc thực hiện với chuẩn mực. Đánh giá phải đảm bảo tính khách quan (đánh giá đầu vào, đánh giá ngay sau khi kết thúc hoạt động bồi dưỡng và đánh giá tác động của hoạt động bồi dưỡng trong triển khai nhiệm vụ tại địa phương sau khi được bồi dưỡng...)

Để hoạt động BD giáo viên ngày càng có hiệu quả, phải kiểm tra, đánh giá kết quả BD sau mỗi đợt tổ chức. Hoạt động này giúp biết được những mặt tốt để phát huy, những lệch lạc để điều chỉnh và những sai phạm để có quyết định xử lý; mặt khác, nó

giúp cho chính ĐN giáo viên biết được các hạn chế (chưa đạt yêu cầu của BD) để cố gắng hơn. Như vậy, kiểm tra và đánh giá có tác động đến chất lượng và hiệu quả hoạt động BD đội ngũ giáo viên.

d) Quản lý cơ sở vật chất tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

Việc quản lý tốt điều kiện, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nhgề nghiệp có vai trò quan trọng trong việc tạo nên hiệu quả của hoạt động này. Do vậy, chủ thể quản lý cần phải chú ý tới việc sử dụng các biện pháp quản lý sao cho phù hợp và hiệu quả nhất. Trong đó chú trọng tới cơ sở vật chất như phòng học, phòng thí nghiệm, phòng thực hành; sách, giáo trình, tài liệu tham khảo; các phương tiện kĩ thuật hỗ trợ việc bồi dưỡng như máy tính, máy chiếu, các vật dụng dùng trong thí nghiệm và thực hành,… kinh phí chi trả cho hoạt động bồi dưỡng, điều kiện đãi ngộ cho giáo viên được bồi dưỡng và đội ngũ giáo viên, chuyên gia tham gia bồi dưỡng… Nếu các điều kiện bảo đảm phục vụ hoạt động bồi dưỡng giáo viên như nêu ở trên đều được chủ thể quản lý có các biện pháp quản lý tốt thì sẽ là điều kiện quan trọng góp phần tạo nên thành công của hoạt động bồi dưỡng. Khi thực hiện nội dung quản lý này chủ thể quản lý cần chú ý các khía cạnh sau: Xây dựng kế hoạch đầu tư và sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật; Triển khai, chỉ đạo việc đầu tư và sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật; Chỉ đạo bồi dưỡng cho giáo viên, cộng tác viên sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật; Huy động nguồn lực xã hội tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật; Kiểm tra, đánh giá việc sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật; Chỉ đạo điều chỉnh việc đầu tư và sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật.

e) Quản lý các lực lượng tham gia bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

Hiệu trưởng phải định hình được phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu và yêu cầu đối với công tác bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm cho giáo viên một cách phù hợp, khoa học công phu. Tuy nhiên, đó mới chỉ là điều kiện cần, điều kiện đủ trong công tác chỉ đạo là tạo cơ chế để thu hút sự phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường cho công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng nhu cầu của các giáo viên đang và sẽ tham

gia công tác chủ nhiệm lớp; huy động các nguồn lực, các yếu tố ngoại cảnh cho hoạt động bồi dưỡng các năng lực chủ nhiệm cho giáo viên. Các lực lượng này sẽ tham gia vào các công đoạn khác nhau của lịch trình, kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Tuy nhiên, trong quá trình phối hợp cần xác định cá nhân, cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm chính, chịu trách nhiệm liên quan, từ đó đưa ra những bài học và biện pháp cần thiết để nâng cao hiệu quả thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên.

Sự phối hợp của các lực lượng giáo dục trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là việc xác định cơ chế thuận lợi, khuyến khích các lực lượng giáo dục tham gia hoạt động bồi dưỡng giáo viên, đóng góp tích cực vào việc thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp có nhiều lực lượng giáo dục tham gia. Do đó cần phải có sự phối hợp của các lực lượng giáo dục trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Đây là một trong những nội dung mà nhà quản lý cần quan tâm để đảm bảo quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu học đạt hiệu quả cao theo mục đích, yêu cầu đã được xác định.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên tiểu học

1.5.1. Nhóm các yếu tố thuộc về cán bộ quản lý

1.5.1.1. Nhận thức của cán bộ quản lý về công tác bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm cho giáo viên

Trước hết, hiệu trưởng phải có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm cho giáo viên và có sự quan tâm đặc biệt đối với công tác này. Đồng thời phải làm cho giáo viên thấy rõ việc đào tạo bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp vừa là nghĩa vụ vừa là quyền lợi của họ, để việc bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm trở thành nhu cầu tự thân của mỗi giáo viên. Sự quan tâm chỉ đạo của hiệu trưởng phải thể hiện bằng chương trình, kế hoạch hành động, nghị quyết chuyên đề về công tác đào tạo, bồi dưỡng; tổ chức triển khai thực hiện, trong đó có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng; thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm