Nội Dung Bồi Dưỡng Năng Lực Tổ Chức Hoạt Động Trải Nghiệm Ở Trường Thcs

rút ra được những bài học về tri thức và kinh nghiệm cho bản thân. Vì vậy giáo viên phải xác định nhu cầu, sở thích, hứng thú và khả năng hiện tại của đối tượng học sinh để xác định đúng hoạt động

Thứ ba, giáo viên phải xây dựng được kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm đảm bảo tiêu chí khoa học, đầy đủ nội dung, đáp ứng mục đích giáo dục đặt ra. Các hoạt động được thiết kế khi đưa vào thực hiện đảm bảo an toàn, tiết kiệm đạt được hiệu quả giáo dục, có thể tạo ra được sự thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh sau khi tham gia trải nghiệm

- Năng lực thực hiện kế hoạch, chương trình hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh THCS

Để tổ chức hoạt động trải nghiệm thành công, bên cạnh nhận thức đúng, thái độ tích cực, đòi hỏi mỗi giáo viên phát triển hệ thống kỹ năng tương ứng. Bao gồm những kỹ năng chung và kỹ năng chuyên biệt.

+ Kỹ năng xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung hoạt động trải nghiệm phù hợp.

+ Kỹ năng lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng triển khai hoạt động trải nghiệm: hướng dẫn, phổ biến kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh; tập huấn kỹ năng cần thiết cho học sinh để tham gia trải nghiệm thành công; Phân chia công việc, giao nhiệm vụ theo nội dung, tiến trình đã thiết kế trong kế hoạch; phân phối thời gian hợp lý, phối hợp các bên liên quan tham gia hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin.

+ Kỹ năng giải quyết vấn đề, tình huống nảy sinh.

+ Kỹ năng huy động và phối hợp các nguồn lực trong và ngoài nhà trường ủng hộ và tham gia tổ chức hoạt động trải nghiệm.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 134 trang tài liệu này.

+ Kỹ năng bổ trợ: kỹ năng thu hút học sinh, động viên, tạo động lực cho học sinh, kỹ năng tổ chức trò chơi trong các hoạt động tập thể,...

+ Kỹ năng kiểm tra, đánh giá trong và sau tổ chức hoạt động trải nghiệm Tổ hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ,... của giáo viên về hoạt động trải nghiệm

giúp giáo viên thực hiện có hiệu quả và chất lượng hoạt động trải nghiệm. Kết quả hoạt động trải nghiệm là căn cứ để đánh giá năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên. Do đó, để đánh giá năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên, cần đánh giá trên các mặt chủ yếu: nhận thức (hiểu biết) của giáo viên về tổ chức hoạt động trải nghiệm, kỹ năng của giáo viên về tổ chức hoạt động trải nghiệm, kết quả hoạt động trải nghiệm mà giáo viên tổ chức.

- Năng lực hợp tác, phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong tổ chức hoạt động trải nghiệm

Khác với hoạt động giáo dục trong nhà trường, các hoạt động trải nghiệm mở rộng với rất nhiều hoạt động khỏi phạm vi nhà trường. Chính vì vậy, việc xây dựng các mối quan hệ hợp tác và phối hợp có hiệu quả của giáo viên tổ chức hoạt động trải nghiệm là một năng lực cần thiết.

Năng lực hợp tác, phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên trường THCS được thể hiện ở các khía cạnh sau:

Thứ nhất, năng lực thiết lập các mối quan hệ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh, giáo viên cần huy động nhiều điều kiện về vật lực và tài lực phục vụ cho việc tổ chức hoạt động trải nghiệm. Để huy động được sự trợ giúp của các lực lượng trên, giáo viên phải có năng lực xây dựng các mối quan hệ thuận lợi để thực viện việc phối hợp giáo dục khi cần thiết.

Thứ hai, năng lực hợp tác, phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường khi tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Các lực lượng giáo dục trong nhà trường cần phối hợp như BGH, Công Đoàn, Đoàn - Đội. Các lực lượng giáo dục ngoài trường như cha mẹ học sinh, các tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương hoặc những nơi tổ chức cho học sinh trải nghiệm. Năng lực hợp tác phối hợp với các lực lượng giáo dục được thể hiện trong giao tiếp, trong xử lí công việc, thể hiện ở thái độ lắng nghe và tôn trọng ý kiến của các lực lượng giáo dục...

- Năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm của học sinh THCS

Kiểm tra, đánh giá kết quả rèn luyện của học sinh là khâu cuối cùng trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm. Đây được coi là khâu có vai trò quan trọng trong việc hình thành nên các nhận định về kết quả sau một quá trình rèn luyện của học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Những thông tin thu được từ hoạt động kiểm tra, đánh giá sẽ cơ sở cho việc điều chỉnh các hoạt động giáo dục sau này của người giáo viên ở trường THCS. Năng lực kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm của giáo viên được thể hiện ở các khía cạnh sau:

Thứ nhất, GV hiểu rõ mục đích, nội dung, phương pháp hình thức và đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Đánh giá kết quả giáo dục trong hoạt động trải nghiệm có mục đích nhằm đánh giá mức độ đạt được của học sinh so với các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực. Nội dung đánh giá về kết quả hoạt động giáo dục trong hoạt động trải nghiệm bao gồm đánh giá về mức độ nhận thức của HS về các chủ đề hoạt động; đánh giá động cơ, tinh thần thái độ và ý thức trách nhiệm của học sinh; đánh giá về hành vi của học sinh, sự đóng góp của học sinh vào các hoạt động chung hoặc số giờ học sinh tham gia vào hoạt động trải nghiệm...

Thứ hai, giáo viên có kỹ năng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm. Bên canh việc hiểu biết các nội dung và phương pháp hình thức đánh giá, GV còn có kỹ năng tổ chức hoạt động đánh giá kết quả ở học sinh THCS sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm đảm bảo khách quan, khoa học, đảm bảo tính chính xác và công bằng. Vận dụng và phối hợp các kênh đánh giá để xác định kết quả hoạt động của học sinh trước, trong và sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm.

Thứ ba, giáo viên biết cách xử lí kết quả kiểm tra và sử dụng có hiệu quả các thông tin thu được về kết quả rèn luyện của học sinh sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm, vận dụng vào quá trình điều chỉnh việc tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.

1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường THCS

Nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên được xác định trên cơ sở mục đích, mục tiêu, yêu cầu, nội dung hoạt động trải nghiệm ở trường THCS, theo các nhóm đối tượng GV tham gia bồi dưỡng cụ. Để trả lời câu hỏi: bồi dưỡng cái gì? các nhà tổ chức bồi dưỡng phải dựa trên cơ sở yêu cầu chương trình giáo dục, trình độ, thực trạng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên, nhu cầu bồi dưỡng về hoạt động trải nghiệm của giáo viên, điều kiện tài chính, cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng,... Đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục và dạy học hiện nay, hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cần quan tâm bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên trong lớp học và ngoài lớp học. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cần đặc biệt quan tâm.

Theo cấu trúc năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm, nội dung hoạt động trải nghiệm cần cung cấp, củng cố và phát triển ở giáo viên THCS:

- Bồi dưỡng kiến thức về hoạt động trải nghiệm và tổ chức hoạt động trải nghiệm:

+ Vai trò, mục tiêu của hoạt động giáo dục trải nghiệm trong chương trình giáo dục ở trường THCS.

+ Nội dung hoạt động trải nghiệm trong trường THCS. Tùy theo mục tiêu giáo dục, đặc điểm vùng miền, đặc điểm học sinh,... để lựa chọn nội dung hoạt động trải nghiệm cần bồi dưỡng cho giáo viên. Có thể phân chia các nội dung hoạt động trải nghiệm thành: hoạt động thuộc lĩnh vực chính trị-xã hội, lĩnh vực khoa học-kỹ thuật, lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, lĩnh vực vui chơi - giải trí, lĩnh vực thể dục - thể thao, lao động và định hướng nghề nghiệp (làm quen với nghề truyền thống, nghề cơ bản trong xã hội, tìm hiểu xu hướng các ngành nghề, yêu cầu của nghề với người lao động.

+ Phương pháp, hình thức tổ chức các loại hình hoạt động trải nghiệm trong giáo dục nhà trường. Hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm trong trường THCS phong phú: Câu lạc bộ, Trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác,

tham quan, dã ngoại, hội thi, giao lưu, tổ chức sự kiện, các sinh hoạt tập thể, lao động công ích, hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh,...

+ Quy trình và kỹ thuật tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường.

+ Các yếu tố ảnh hưởng và những lưu ý trong tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

- Bồi dưỡng thái độ tích cực tham gia tổ chức hoạt động trải nghiệm phù hợp với vị trí công tác và năng lực chuyên môn.

- Bồi dưỡng cho giáo viên hệ thống kỹ năng chuyên biệt để tổ chức hoạt động thành công, đó là:

+ Kỹ năng xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung hoạt động trải nghiệm phù hợp.

+ Kỹ năng lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng phổ biến kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh, tập huấn kỹ năng cần thiết cho học sinh để tham gia trải nghiệm thành công.

+ Kỹ năng phân chia công việc, giao nhiệm vụ theo nội dung, tiến trình đã thiết kế trong kế hoạch.

+ Kỹ năng phân phối thời gian hợp lý, phối hợp các bên liên quan tham gia hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin.

+ Kỹ năng giải quyết vấn đề, tình huống nảy sinh.

+ Kỹ năng huy động và phối hợp các nguồn lực trong và ngoài nhà trường ủng hộ và tham gia tổ chức hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng kiểm tra, đánh giá trong tổ chức hoạt động trải nghiệm.

+ Kỹ năng bổ trợ: kỹ năng thu hút học sinh, động viên, tạo động lực cho học sinh, kỹ năng tổ chức trò chơi trong các hoạt động tập thể,...

1.3.4. Hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường THCS

Hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho đội ngũ GV cho biết hình thái tồn tại của hoạt động bồi dưỡng, thời gian, hình thức tham gia của giáo viên trong quá trình tham gia bồi dưỡng.

Hình thức bồi dưỡng tập trung: giáo viên được tập hợp thành lớp, học bồi dưỡng trong khoảng thời gian, không gian xác định. Hình thức này thường có được tổ chức với sự tham gia của các chuyên gia là người chia sẻ thông tin, kinh nghiệm của bồi dưỡng. Hình thức này có thể triển khai có chuyên gia tham gia trực tiếp tập huấn hoặc thông qua dạy trực tuyến. Đây là hình thức có những điểm thuận lợi như: dễ gây dựng không khí học tập trong bồi dưỡng, tiết kiệm thời gian, trong khoảng thời gian xác định, tiến hành bồi dưỡng cùng một hoặc một vài nội dung cho số lượng lớn giáo viên, thuận lợi tiến hành bồi dưỡng chuyên sâu nội dung trải nghiệm cho các nhóm giáo viên theo chuyên môn, chuyên ngành từ đó thuận lợi trong xác định mục tiêu, mức độ, nội dung bồi dưỡng cho từng nhóm đối tượng. Tuy nhiên, hình thức này cũng có những hạn chế xác định như: tìm kiếm chuyên gia, chuẩn bị kinh phí, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ bồi dưỡng. Thông thường, bồi dưỡng năng lực trải nghiệm cho đội ngũ giáo viên có thể tổ chức theo hình thức:

+ Tham gia các lớp bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và GV tập trung toàn tỉnh do Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT tổ chức.

+ Tham gia các lớp bồi dưỡng tập trung theo các cụm trường.

+ Hiệu trưởng tổ chức bồi dưỡng GV tại trường thông qua tổ chức chuyên đề bồi dưỡng chuyên sâu.

- Hình thức bồi dưỡng thường xuyên là hình thức bồi dưỡng có nhiều ưu điểm, giáo viên có thể được bồi dưỡng thông qua các hoạt động chuyên môn tại cơ sở:

+ Tổ chức các sinh hoạt chuyên môn về tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

+ Thường xuyên dự giờ thăm lớp của GV, họp tổ, nhóm chuyên môn rút kinh nghiệm.

+ Bản thân GV tự bồi dưỡng thông qua nghiên cứu tài liệu, qua học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước, qua dự giờ đồng nghiệp, qua sinh hoạt, giao lưu giữa các tổ chuyên môn với nhau; Bồi dưỡng thông qua hoạt động

thực tế, bản thân giáo viên trải nghiệm tổ chức các hoạt động cụ thể và đúc rút kinh nghiệm, bài học cho bản thân.

Tổ chức thực hiện bồi dưỡng đội ngũ GV THCS về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm bằng hình thức nào, nhà trường mà đứng đầu là Hiệu trưởng cần căn cứ vào thực tế nhu cầu bồi dưỡng của GV của trường. Xuất phát từ yêu cầu tổ chức các hoạt động trải nghiệm ở trường THCS, yêu cầu năng lực đối với giáo viên THCS cho thấy, để bồi dưỡng đạt kết quả cao cần phải là sự kết hợp của nhiều hình thức bồi dưỡng tập trung, bồi dưỡng thường xuyên, tự bồi dưỡng.

1.4. Quản lí bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường THCS đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới

1.4.1. Mục tiêu quản lí bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho GV trường THCS

Xuất phát tự thực tiễn đặt ra các yêu cầu về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên trước bổi cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Mục tiêu quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm phát huy hiệu quả hoạt động bồi dưỡng, góp phần vào cải thiện năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường THCS. Cụ thể nhà quản lí mong muốn hoạt động bồi dưỡng cần đáp ứng được các mực tiêu sau:

Thứ nhất, góp phần nâng cao nhận thức toàn diện của giáo viên trường THCS về chương trình hoạt động trải nghiệm ở bậc THCS, phân biệt rõ vai trò của 2 giai đoạn giáo dục cơ bản và định hướng nghề nghiệp.

Thứ hai, hình thành tình cảm, động cơ đúng đắn về việc tổ chức hoạt đông trải nghiệm đó là nhằm phát triển các năng lực của học sinh, giúp các em thích nghi tốt hơn với cuộc sống, có năng lực tổ chức và thực hiện các hoạt động, có sự định hướng và phát triển nghề nghiệp trong tương lai.

Thứ ba, bồi dưỡng cho giáo viên các kỹ năng để tổ chức thành công các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới.

1.4.2. Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho GV trường THCS

Lập kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm có vai trò khởi đầu, định hướng cho toàn bộ hoạt động quản lý của nhà trường. Là cơ sở để tổ chức, chỉ đạo, huy động các nguồn lực cho hoạt động bồi dưỡng.

Đây khâu đầu tiên của quá trình quản lí hoạt động bồi dưỡng GV theo tiếp cận chức năng quản lý. Việc lập kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm là hoạt động có tính hướng đích, nhằm xác định chính xác mục tiêu bồi dưỡng giáo viên về tổ chức hoạt động trải nghiệm, từ đó xây dựng các biện pháp quản lý bồi dưỡng phù hợp. Ở trường THCS, đội ngũ giáo viên thường được phân nhóm theo tổ chuyên môn, theo chức năng là GV chủ nhiệm hay GV bộ môn, GV đảm trách công tác Đoàn TN,... Theo đó, Kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GV về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường cũng cần phải quan tâm đến từng nhóm đối tượng GV.

Lập kế hoạch quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm bao gồm việc xây dựng mục tiêu, nội dung bồi dưỡng, chương trình bồi dưỡng, hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên; xác định từng bước đi, những điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên trong một khoảng thời gian xác định; hình thức, tiêu chí kiểm tra, đánh giá sau bồi dưỡng; xác định những thuận lợi và khó khăn để lựa chọn các biện pháp, con đường, hình thức thực hiện bồi dưỡng đạt kết quả.

Sản phẩm của khâu này là các bản kế hoạch dài hạn (kế hoạch có tính chiến lược) và kế hoạch ngắn hạn (gắn liền với từng nội dung bồi dưỡng cụ thể, từng bộ môn, trong thời gian cụ thể). Về thời gian, có thể xây dựng kế hoạch bồi dưỡng GV theo từng năm học, từng kỳ học, triển khai theo từng giai đoạn phù hợp. Nhìn chung, lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức trải nghiệm cho đội ngũ giáo viên cần phải: