Phát triển ngành logistics Việt Nam trong quá trình hội nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN đến năm 2025

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÊ THỊ HOÀNG KIM PHƯỢNG

PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP

CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN ĐẾN NĂM 2025

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÊ THỊ HOÀNG KIM PHƯỢNG

PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP

CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN ĐẾN NĂM 2025

Chuyên ngành: Kinh tế chính trị Mã số: 60310102

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN VĂN SÁNG

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và trích dẫn nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Đề tài nghiên cứu chưa từng được nguời khác công bố trong bất kỳ công trình nào.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 11 năm 2016

Tác giả luận văn

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU

CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÀNH LOGISTICS VÀ HỘI NHẬP CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN 1

1.1 KHÁI QUÁT VỀ NGÀNH LOGISTICS 1

1.1.1 Khái niệm logistics 1

1.1.2 Phân loại logistics 3

1.1.2.1 Phân loại theo hình thức 3

1.1.2.2 Phân loại theo quá trình 4

1.1.2.3 Phân loại theo lĩnh vực hoạt động 4

1.1.2.4 Phân loại theo đối tượng hàng hóa 5

1.1.3 Vai trò của logistics 5

1.1.3.1 Vai trò của logistics đối với nền kinh tế 5

1.1.3.2 Vai trò của logistics đối với doanh nghiệp 7

1.1.4 Nội dung chủ yếu của hoạt động logistics và các nhân tố tác động đến sự phát triển ngành logistics 8

1.1.4.1 Nội dung chủ yếu của hoạt động logistics 8

1.1.4.2 Các nhân tố tác động đến sự phát triển ngành logistics 10

1.1.5 Phát triển ngành logistics 14

1.1.5.1 Nội dung phát triển ngành logistics 14

1.1.5.2 Các tiêu chí đánh giá sự phát triển ngành logistics 15

1.2 SƠ LƯỢC VỀ CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN VÀ HỘI NHẬP CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN 18

1.2.1 Sơ lược về Cộng đồng kinh tế ASEAN 18

1.2.2 Hội nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN 19

1.2.2.1 Sự cần thiết của việc hội nhập ngành logistics 19

1.2.2.2 Những yêu cầu đối với ngành logistics trong quá trình hội nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN 20

1.3 KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA THUỘC KHỐI ASEAN VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM 23

1.3.1 Kinh nghiệm phát triển ngành logistics của một số quốc gia thuộc khối ASEAN 23

1.3.1.1 Singapore 23

1.3.1.2 Malaysia 24

1.3.2 Bài học cho phát triển ngành logistics của Việt Nam 26

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 28

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2007-2014 29

2.1 SƠ LƯỢC VỀ NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM 29

2.2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG LOGISTICS Ở VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2007- 2014 31

2.2.1 Dịch vụ vận tải và giao nhận hàng hoá 32

2.2.2 Dịch vụ bốc dỡ và lưu kho hàng hóa 45

2.2.3 Dịch vụ kinh doanh kho bãi 47

2.2.4 Dịch vụ phân loại và đóng gói bao bì hàng hóa 48

2.2.5 Dịch vụ công nghệ thông tin 49

2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2007-2014 52

2.3.1 Thành tựu - hạn chế 53

2.3.1.1 Thành tựu 53

2.3.1.2 Hạn chế 56

2.3.2 Cơ hội - thách thức trong quá trình hội nhập AEC 62

2.3.2.1 Cơ hội 62

2.3.2.2 Thách thức 64

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 65

CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN ĐẾN NĂM 2025 66

3.1 XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN LOGISTICS TẠI VIỆT NAM 66

3.2 QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU, PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM 69

3.2.1 Quan điểm phát triển ngành logistics Việt Nam 69

3.2.2 Mục tiêu phát triển ngành logistics Việt Nam 71

3.2.3 Phương hướng phát triển ngành logistics Việt Nam 73

3.3 GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN NGÀNH LOGISTICS VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN ĐẾN NĂM 2025 74

3.3.1 Nhóm giải pháp chính sách, thể chế 74

3.3.2 Nhóm giải pháp tác nghiệp 85

3.3.2.1 Nâng cao năng lực tài chính của các DN logistics Việt Nam 85

3.3.2.2 Nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN logistics Việt Nam 86

3.3.3 Khuyến nghị đối với Chính phủ 90

3.3.4 Khuyến nghị đối với các DN và hiệp hội 91

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 92

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Tên tiếng Anh	Tên tiếng Việt
AEC	ASEAN Economic Community	Cộng đồng Kinh tế ASEAN
ASEAN	Association of Southeast Asian Nations	Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á
CNTT		Công nghệ thông tin
DN		Doanh nghiệp
DWT	Deadweight tonnage	Đơn vị đo năng lực vận tải an toàn của tàu tính bằng tấn
E-Logistics	Electronic logistics	Logistics điện tử
EURO	European Monetary Unit	Đơn vị tiền chung Châu Âu
FIATA	Federation Internationale des Associations de Transitaires et Assimiles	Liên đoàn quốc tế các hiệp hội giao nhận
FMCG	Fast Moving Consumer Goods	Hàng tiêu dùng nhanh
GEA	Global Express Association	Hiệp hội Chuyển phát nhanh toàn cầu
GTVT		Giao thông vận tải
GVC	Global Value Chain	Chuỗi giá trị toàn cầu
ICD	Inland Clearance Depot	Cảng thông quan nội địa
LPI	Logistics Performance Index	Chỉ số hoạt động logistics
TEU	Twenty Feet Equivalent Unit	Đơn vị tương đương 20 feet
TSE	Turku School of Economics	Trường Kinh tế Turku
VLA	Vietnam Logistics Business Associtaion	Hiệp hội doanh nghiệp logistics Việt Nam
WB	World Bank	Ngân hàng Thế giới
1PL	First Party Logistics	Logistics bên thứ nhất
2PL	Second Party Logistics	Logistics bên thứ hai
3PL	Third Party Logistics	Logistics bên thứ ba
4PL	Fourth Party Logistics	Logistics bên thứ tư