Những Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Phát Triển Du Lịch Hạ Long Trên Quan Điểm Bền

3.1.2.2. Về kinh tế

Vịnh Hạ Long là trung tâm của thành phố Hạ Long và là trọng tâm trong không gian phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, có diện tích đất tự nhiên chiếm 4,5% diện tích đất toàn tỉnh, dân số chiếm 19,23% toàn tỉnh; đóng góp vào GDP toàn tỉnh năm 2013 là 31%; tỷ trọng dịch vụ chiếm 53,6%. Thành phố đang thực hiện chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế từ nâu sang xanh, lấy phát triển công nghiệp, văn hóa, giải trí là trọng tâm để xây dựng Hạ Long trở thành trung tâm phát triển của vùng; là thành phố du lịch, cảng biển Quốc tế văn minh hiện đại.

Trong những năm vừa qua, kinh tế trên địa bàn vịnh Hạ Long phát triển tương đối mạnh, cơ cấu kinh tế trên địa bàn Vịnh là công nghiệp – dịch vụ, thương mại – nông lâm nghiệp thủy sản. Với sự phát triển đúng hướng, Vịnh Hạ Long hiện là đầu tầu kinh tế của cả tỉnh về tăng trưởng, có ảnh hưởng lớn đến việc tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội của toàn thành phố và tỉnh.

Bảng 3.1. Tăng trưởng GDP của thành phố Hạ Long

Diễn giải

2012		2013		2014		So sánh (%)
SL (tr đ)	(%)	SL (tr đ)	(%)	SL (tr đ)	(%)	13/12	14/13
Tổng GDP toàn TP	1.530.000	100,00	1.662.000	100,00	1.760.000	100,00	108,62	105,89
1.Thương mại- dịch vụ	510.000	33,34	570.000	43,29	610.000	34,65	111,76	107,01
2.Công nghiệp - xây dựng	670.000	43,79	695.000	41,82	725.000	41,20	103,73	104,31
3.Nông nghiệp	350.000	22,87	397.000	23,88	425.000	24,15	113,42	107,05

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

Nguồn: Chi cục Thống kê thành phố Hạ Long

Bảng 3.1 cho thấy cơ cấu kinh tế đã chuyển dịch theo hướng tích cực: tỷ trọng công nghiệp, thương mại – dịch vụ tăng dần và chiếm tỷ trọng không

nhỏ trong GDP của thành phố. Cụ thể năm 2014 khu vực du lịch đóng góp tới 34,65%; khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp 41,20%; khu vực nông nghiệp chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn trong GDP (chiếm 24,15%). Đến nay, các lĩnh vực kinh tế có thế mạnh của thành phố như: công nghiệp, du lịch, cảng biển, phát triển kinh tế cửa khẩu, kinh tế biển phát triển mạnh. Thành phố đã trú trọng phát triển đồng đều trên tất cả các lĩnh vực, ngành kinh tế của vùng và thành phần kinh tế. Kết quả này đã tạo tiền đề, cơ sở vững chắc cho việc phát triển kinh tế nói chung và phát triển du lịch trên địa bàn Vịnh của thành phố. Trong đó ưu tiên phát triển ngành dịch vụ nhằm tạo cho thành phố Hạ Long thương hiệu Thành phố du lịch, thành phố xanh.

3.1.2.3. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội

Về giao thông:

Vịnh Hạ Long là đầu mối giao thông quan trọng của tỉnh Quảng Ninh và của vùng Đông Bắc, đặc biệt với hệ thống đường thủy có tầm quan trọng giao thương quốc tế.

Vịnh Hạ Long có hệ thống giao thông đường bộ với chất lượng hạ tầng kỹ thuật tương đối đồng bộ, gắn liền với hệ thống giao thông trong Vùng và quốc gia. Các tuyến giao thông đường bộ đến Hạ Long đã tạo thành một mạng lưới khá hoàn chỉnh và đang được nâng cấp, một số dự án xây mới, cải tạo và nâng cấp đã hoàn thành. Hệ thống giao thông nội thị và các nút giao thông trong thành phố đã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu giao thông khu vực nội thị.

Về giao thông đường sắt, vịnh Hạ Long có tuyến giao thông đường sắt nối Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long trên tuyến đường sắt quốc gia Kép – Bãi Cháy. Hiện nay tuyến đường sắt đang được đầu tư nâng cấp để đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa từ Hà Nội tới Hạ Long và các tỉnh thành lân cận.

Hệ thống cảng và bến tàu du lịch nằm trong Vịnh sẵn sàng đón nhận các loại tầu nội địa và tầu viễn dương có trọng tải lớn. Trong những năm qua thành phố đã đầu tư nâng cấp các hệ thống cảng để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, có khả năng phục vụ các tầu du lịch loại lớn của quốc tế. Nơi đây cũng đang được quy hoạch trở thành cảng khách quốc tế trong khu vực; Cảng tầu du lịch Bãi Cháy đã được mở rộng, quy hoạch được các bến đỗ tầu du lịch, tầu cao tốc tại khu vự Bãi cháy, Hùng Thắng, Tuần Châu.

Cảng tầu khách quốc tế Tuần Châu được đưa vào hoạt động từ tháng 10 năm 2009, đây là một cảng tầu khách chất lượng cao, hội tụ rất nhiều những tầu hạng sang, với quy mô 150.000m2, với những hạng mục chính như: nhà ga, nhà hàng, quán Bar, vũ trường, trung tâm siêu thị, khu biệt thự cao cấp hai bên bờ cảng,… Tại đây có tuyến du lịch Hạ Long được kết nối tổng thể các tiện ích dịch vụ chất lượng cao của khu du lịch giải trí quốc tế Tuần Châu và Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đảo Cát Bà. Trong tương lai Cảng tầu du lịch

Tuần Châu sẽ được kết nối với hệ thống bến du thuyền trong khu vực, tạo sự thông thương, giao lưu kinh tế, văn hóa bằng đường biển giữa các quốc gia: Hồng Kông, Singapore, Philippine, Trung Quốc, Nhật Bản,...

Về thương mại:

Hệ thống các trung tâm thương mại, siêu thị và chợ được đầu tư xây dựng và hoạt động có hiệu quả, không chỉ phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân mà còn phục vụ nhu cầu mua sắm của khách du lịch khi đến với Hạ Long. Với các chợ trung tâm thương mại lớn như: Hạ Long I, An Hưng Plaza, Hồng Hà; Trung tâm thương mại Quảng Ninh, siêu thị Metro, Big C, Vincom,...tiếp tục phát huy hiệu quả đã đưa thành phố trở thành trung tâm thương mại lớn nhất trong tỉnh.

Thông tin, bưu chính viễn thông

Mạng lưới thông tin liên lạc đã được nâng cấp và trải rộng trên toàn địa bàn. Ngoài hệ thống thông tin liên lạc đường dây còn có hệ thống thông tin liên lạc không dây của Vinaphone, Moniphone, Viettel, FPT phủ sóng khắp thành phố và khu vực Vịnh Hạ Long, đã tạo điều kiện rất thuận lợi cho phục vụ khách du lịch cũng như nhân dân vùng Vịnh.

Trong năm 2012, UBND tỉnh Quảng Ninh và tập đoàn Bưu chính viễn thông đã lắp đặt 44 trạm phát sóng Wifi trên địa bàn Hạ Long. Với mục tiêu: phục vụ nhu cầu truy cập thông tin qua Internet thuận lợi cho cả nhà đầu tư, khách du lịch và nhân dân trong tỉnh tại các vùng trung tâm.

Nhìn chung kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của vịnh Hạ Long trong những năm qua gia tăng về số lượng và nâng cao về chất lượng. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển mới, nhất là yêu cầu về phát triển du lịch của Vịnh theo hướng bền vững thì vẫn chưa thực sự đáp ứng với yêu cầu đặt ra.

3.1.2.4. Tài nguyên du lịch

Tài nguyên du lịch tự nhiên

Cảnh quan biển đảo Vịnh Hạ Long là tài nguyên du lịch nổi trội, có sức cạnh tranh nhất. Hình thái và bố cục kỳ lạ của các hòn đảo gắn liền với truyền thuyết “Rồng hạ” là hình ảnh vô cùng độc đáo, hấp dẫn du khách bốn phương. Cảnh quan vịnh Hạ Long còn những giá trị điển hình sau:

 Giá trị thẩm mỹ: Thể hiện qua bố cục tổng thể của quần đảo và vẻ đẹp hình thái độc đáo, đa dạng mang tính liên tưởng cao của nhiều hòn đảo.

 Giá trị văn hóa: thể hiện ở các khía cạnh sau:

+ Giá trị tâm linh, huyền thoại: Thể hiện qua hình thái bố cục đảo, kết hợp với các di chỉ khảo cổ và truyền thuyết về con rồng.

+ Giá trị về lịch sử: Thể hiện qua lịch sử hình thành hệ thống đảo và sự tồn tại của các di tích, di chỉ.

+ Giá trị về triết lý: Thể hiện qua sự cấu kết của hai yếu tố, cảnh quan cơ bản là: đá, nước vừa đa dạng, phong phú vừa thống nhất vừa hài hòa như sự tồn tại và luân chuyển của hai thái cực âm – dương và sự vận động ngũ hành.

 Giá trị đa dạng sinh học: Thể hiện qua sự phong phú, đa dạng của hệ sinh thái trong khu vực.

 Giá trị địa chất: thể hiện qua quá trình vận động địa chất của hệ thống đảo.

 Giá trị cảm xúc tinh thần: là những cảm xúc, ấn tượn sâu sắc của du khách đối với vịnh Hạ Long như: vẻ đẹp hoang sơ; yên tĩnh, thơ mộng, sự huyền bí siêu nhiên; sự hung vỹ; sự đa dạng, phong phú; sự gần gũi, thân mật. Những giá trị trên là những giá trị tinh thần đặc biệt của vịnh Hạ

Long mà không nơi nào có được. Quá trình khai thác cảnh quan khu vực du lịch cần lưu ý đến việc bảo tồn và phát huy các giá trị đặc thù. (http://vi.wikipedia.org/viki/vinhjHaLong)

Các bãi tắm

So với những điểm lân cận như Bái Tử Long hay Trà Cổ - Vĩnh Thực thì các bãi tắm của vịnh Hạ Long có số lượng, quy mô và chất lượng rất hạn chế. Tuy nhiên với thế mạnh về vị trí là nằm trong khu vực di sản Hạ Long nên việc thu hút lượng khách trên các tuyến tham quan vịnh vào hoạt động tắm biển trên đảo là rất thuận lợi. Hiện tại đã có 8 bãi tắm ở Hạ Long được chính thức đưa vào hoạt động, điển hình là: Bãi tắm Thanh Niên, bãi tắm Hoàng Gia, bãi tắm Ti Tốp, bãi tắm Tuần Châu,… (http://vi.wikipedia.org/viki/vinhjHaLong).

Các hệ sinh thái:

Hạ Long tập trung hầu hết các hệ sinh thái của vùng biển nhiệt đới như: hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới,… (http://vi.wikipedia.org/viki/vinhjHaLong)

Các hệ sinh thái không chỉ là những tài nguyên du lịch hấp dẫn mà còn đóng vai trò lớn trong việc bảo vệ môi trường.

3.1.2.5. Tài nguyên du lịch nhân văn

Trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau với nhiều biến cố trên mảnh đất Hạ Long hàng trăm di tích với đủ các loại hình như khảo cổ học, di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, danh lam thắng cảnh thuộc nhiều niên đại khác nhau đã để lại cho Vịnh Hạ Long một tài nguyên du lịch nhân văn rất đa dạng và phong phú cụ thể là:

- Các di chỉ khảo cổ.

Lịch sử phát triển 250 triệu năm của Hạ Long – Cát Bà và vịnh Bái Tử Long không chỉ là minh chứng hùng hồn cho quá trình biến động của vỏ trái đất, bằng chứng về sự xâm thực của nước biển ở các thời kỳ khác nhau mà còn là dấu ấn thăng trầm của người Việt cổ trước nhiều thách thức như thiên tai, giặc dã.

Những di chỉ khảo cổ như: di chỉ Soi Nhụ, di chỉ Cái Bèo, di chỉ thương cảng cổ Vân Đồn đã thể hiện sự tồn tại của nhiều tầng lớp văn hóa tại khu vực này, điển hình là nền văn hóa Hạ Long.

- Các truyền thuyết lịch sử.

Hạ Long là vùng đất thiêng của dân tộc, nơi phát tích các truyền thuyết hào hùng nhất của dân tộc. Điển hình là truyền thuyết “Rồng hạ” nói về sự tích ra đời vịnh Hạ Long. (http://vi.wikipedia.org/viki/vinhjHaLong).

Ngoài truyền thuyết nổi bật trên, vùng ven biển Đông Bắc còn chứa đựng vô số các truyền thuyết hay khác gắn liền với các hòn đảo và hang động như: Đảo Dấu Gỗ, hang Tam Cung, hang Sửng Sốt, hang Trinh Nữ, hang Trống,… thể hiện rất rõ nhân sinh quan, thế giới quan của con người Việt Nam.

Những truyền thuyết đặc sắc trên, nếu biết tận dụng và khai thác triệt để trong quá trình phát triển du lịch sẽ tạo ra thương hiệu lớn không chỉ cho du lịch Hạ Long, du lịch Quảng Ninh mà cho cả ngành du lịch Việt Nam.

- Các di tích lịch sử, văn hóa.

Số lượng di tích lịch sử của Vịnh Hạ Long không nhiều, mật độ phân bổ không tập trung và rõ nét đặc trưng điển hình. Tuy nhiên, nếu khéo léo vận dụng và phát huy thì cũng là những sản phẩm du lịch bổ trợ, hấp dẫn cho chuyến thăm quan trên bờ.

Các cụm di tích điển hình là:

+ Cụm di tích lịch sử văn hóa danh thắng núi Bài Thơ nằm ở trung tâm thành phố Hạ Long, bao gồm các điểm di tích: Bài Thơ cổ của Lê Thánh Tông, đền thờ Trần Quốc Nghiễn, chùa Long Tiên, trạm Viba, còi báo động, hang thị đội, hang số 6, cột cờ trên đỉnh núi Bài Thơ.

Tất cả các hiện vật và địa điểm nói trên đều góp phần làm tôn vinh giá trị nhiều mặt của cụm di tích lịch sử - văn hóa – danh thắng núi Bài Thơ. Nơi đây rất hấp dẫn đối với khách thập phương đến du lịch tín ngưỡng lễ hội, thăm quan.

+ Cụm di tích lịch sử danh thắng chùa Lôi Âm và hồ Yên Lập: Chùa Lôi Âm là một ngôi chùa cổ, được xây dựng vào thế kỷ XV (Tức thời Lê Thánh Tông), chùa Lôi Âm thuộc khu Yên Cư, phường Đại Yên. Cụm di tích lịch sử danh thắng Chùa Lôi Âm – Hồ Yên Lập đã tạo cảnh quan thơ mộng, vốn đã nổi tiếng từ xưa, đến nay lại càng nổi tiếng để thu hút khách đến du lịch văn hóa, tín ngưỡng, lễ hội, cảnh quan sinh thái.

+ Cụm di tích lịch sử của xí nghiệp Tuyển than Hòn Gai – đơn vị anh hùng.

+ Di tích lưu niệm Bác Hồ tại đảo Tuần Châu và đảo Hòn Rồng (vịnh Hạ Long).

+ Các di tích văn hóa khác như: Nhà thờ Hòn Gai, và hàng chục các đền chùa, miếu, tượng đài, di tích khảo cổ phân bố trên khắp thành phố.

- Sức hút của đô thị Hạ Long.

Vịnh Hạ Long đang đứng trước nhiều vận hội lớn của vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, với hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất đã được đầu tư

khá hoàn chỉnh, Hạ Long hứa hẹn sẽ trở thành một trung tâm thương mại sầm uất nhất miền Bắc. Đây là một trong những nhân tố hấp dẫn rất nhiều thị trường khách lớn.

Có thể nói Hạ Long là nơi hội tụ được nhiều tài nguyên du lịch nổi trội, đặc biệt là thế mạnh di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long với các giá trị thẩm mỹ và địa chất độc đáo. Đây là những điều kiện hết sức thuận lợi để cho thành phố Hạ Long phát triển kinh tế du lịch.

3.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch Hạ Long trên quan điểm bền vững

3.2.1. Nhân tố vĩ mô

a) Công tác quản lý Nhà nước

Công tác quản lý Nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn Vịnh thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế. Việc triển khai thực hiện các quy hoạch dự án còn chậm, quản lý sau quy hoạch chưa tốt, chưa kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc trong đầu tư kinh doanh du lịch, đặc biệt là môi trường đầu tư còn nhiều hạn chế, thủ tục hành chính còn rườm rà làm chậm tiến độ triển khai các dự án.

Cơ chế, chính sách phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh nói chung và của thành phố Hạ Long nói riêng tuy đã được cải thiện nhiều, tích cực, song về thủ tục hành chính còn rườm rà, chưa thật hợp lý, thiếu minh bạch rõ ràng nên chưa thực sự tạo môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Bộ máy quản lý nhà nước chưa có nhiều cải tiến theo khịp thực tế; nguồn nhân lực du lịch còn nhiều bất cập; công tác kiểm tra, giám sát hoạt động du lịch.v.v, cũng như hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch chưa cao.

b) Tác động tiêu cực của khủng hoảng kinh tế trên phạm vi toàn cầu, dịch bệnh, thiên tai… ảnh hưởng tới phát triển du lịch

Do những biến động phức tạp đã tác động tiêu cực đến ngành du lịch