Nghiên cứu tuổi thành thục và thử nghiệm sinh sản lươn đồng (monopterus albus zuiew, 1793)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN

NHAN TRUNG NGHĨA

NGHIÊN CỨU TUỔI THÀNH THỤC VÀ THỬ NGHIỆM

SINH SẢN LƯƠN ĐỒNG (Monopterus albusZuiew, 1793)

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CAO HỌC NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN PGs. Ts. NGUYỄN ANH TUẤN Ts. ĐỖ THỊ THANH HƯƠNG

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 97 trang tài liệu này.

2010

LỜI CẢM TẠ

Xin chân thành cảm ơn Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Sóc Trăng, Sở Nội Vụ tỉnh Sóc Trăng, đề án Sóc Trăng 150 đã tạo mọi điều kiện để tôi được tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn trong thời gian qua.

Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy và cô: PGs. Ts. Nguyễn Anh Tuấn, Hiệu trưởng trường Đại học Cần Thơ; PGs. Ts. Nguyễn Thanh Phương, Trưởng khoa Thủy Sản, trường Đại học Cần Thơ, Ts. Đỗ Thị Thanh Hương, Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng và Chế biến Thủy sản, khoa Thủy sản, trường Đại học Cần Thơ đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm và kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập cũng như thực hiện đề tài.

Xin cảm ơn em Nguyễn Thành Nhựt, lớp Liên thông Nuôi trồng Thủy sản K34, chị Mai Diệu Quyên, anh Đỗ Văn Bước lớp Cao học Nuôi trồng thủy sản khóa 15, chị Cao Thanh Tuyền lớp Cao học Nuôi trồng thủy sản k16, chị Nguyễn Hương Thùy, bạn Nguyễn Thị Kim Hà, Nguyễn Văn Toàn Khoa Thủy sản, trường Đại học Cần Thơ đã tận tình giúp đỡ trong suốt thời gian thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập, cảm ơn các cán bộ khoa Thủy sản trường Đại học Cần Thơ đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè, tập thể lớp Cao học Nuôi trồng Thủy sản K15 và tất cả mọi người đã động viên, giúp đỡ để tôi hoàn tất khóa học này.

Tác giả

Nhan Trung Nghĩa

TÓM TẮT

Đề tài gồm 3 thí nghiệm: theo dòi tuổi thành thục của lươn đồng; thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ không được nuôi vỗ thành thục và thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ được nuôi vỗ thành thục. Lươn 5 và 6 tháng tuổi được nuôi trong bể 200 lít để theo dòi tuổi thành thục. Kết quả cho thấy lươn đồng thành thục ở giai đoạn 10 tháng tuổi. Hàm lượng vitellines tăng nhanh trong giai đoạn lươn đồng 9-10 tháng tuổi từ 1,67 (µgALP/mg protein) lên 2,72 (µgALP/mg protein). Ở lươn đồng 10 tháng tuổi có tỷ lệ thành thục là 18,2% và hệ số thành thục cao nhất là 1,04%.

Thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ không được nuôi vỗ thành thục gồm 3 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức lập lại 6 lần bao gồm: Nghiệm thức (1): đối chứng, (2): tiêm HCG, (3): tiêm LHRH-a. Lươn được bố trí vào bể xanh 500 lít, có mô đất và lục bình làm giá thể, mỗi bể bố trí 1 cặp lươn bố mẹ. Kết quả cho thấy tỷ lệ sinh sản cao nhất ở nghiệm thức 3 (50%), nghiệm thức đối chứng và HCG đều ở mức 33,3%. Thời gian tái sinh sản của lươn đồng trung bình là 11,2 ngày (nghiệm thức 1). Tỷ suất lợi nhuận của thí nghiệm 2 là -0,51.

Ở thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ được nuôi vỗ thành thục, nguồn lươn được nuôi vỗ 4 tuần, tiêm HCG vào đầu mỗi tuần để kích thích lươn thành thục. Sau đó bố trí tương tự thí nghiệm 2. Kết quả cho thấy tỷ lệ sinh sản cao nhất ở nghiệm thức 2 (83,3%), tiếp theo là nghiệm thức 3 (66,7%) và thấp nhất là nghiệm thức đối chứng (50%). Thời gian tái sinh sản của lươn đồng trung bình từ 10,6-13,9 ngày, thấp nhất là 3 ngày. Tỷ suất lợi nhuận của thí nghiệm 3 là 3,4.

ABSTRACT

The thesis includes three experiments: Monitoring the mature age of ricefield eels (Monopterus albus); Reproductive experiment for the ricefield eels from the farm; Reproductive experiment for the ricefield eels with rearing broodstock. In monitoring the maturation age of ricefield eels with the 5 and 6 month-old-ricefield eels were reared in 200 liter tanks. Results showed that the eels matured in 10 months old. Vitellines in the plasma increased rapidly during the period of 9-10 month-old eels from 1.67 (µgALP / mg protein) to

2.72 (µgALP / mg protein). The maturity rate of 10 months old eels was 18.2% and the highest maturity coefficient was 1.04%

In reproductive experiment for the swarm eels from the farm included three treatments, each was repeated six times, including: (1) control treatment,

(2) HCG injection, (3) LHRH-a injection. Eels were cultured in 500 liters green tanks with land model and water hyacinth inside, each of tanks kept an eel parents. The Results showed the highest fertility rate in the third treatment (50%), remaining treatments’ were 33.3%. The average time of eel reproduction was 11.2 days (treatment 1). The profit rate of the experiment 2 was -0.51.

In reproductive experiment for the swarm eels with rearing broodstock, ricefield eels were reared broodstock in four weeks, the eels were injected HCG at beginning each of weeks to stimulate eels maturation. Then three treatments were arranged similarly as the second experiment. Results showed the highest fertility rate in the treatment 2 (83.3%), followed by treatment 3 (66.7%) and the least one in control treatment (50%). The average time of eel reproduction was from 10.6 to 13.9 days, the lowest time was 3 days. The profit rate of the experiment 3 was 3.4.

LỜI CAM KẾT

Tôi xin cam kết luận văn này được thực hiện dựa trên kết quả nghiên cứu của tôi, các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào. Nghiên cứu này được thực hiện là một phần nội dung của Đề án Enreca số 104.Dan.8.L.207 (physCAM) “Nghiên cứu và Đào tạo về Sinh lý động vật Thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long”. Đề án hoàn toàn có quyền sử dụng số liệu này.

Cần Thơ, ngày 24 tháng 09 năm 2010 Tác giả

Nhan Trung Nghĩa

MỤC LỤC

Trang

LỜI CẢM TẠ I

TÓM TẮT II

ABSTRACT III

CAM KẾT KẾT QUẢ IV

MỤC LỤC V

DANH SÁCH BẢNG VII

DANH SÁCH HÌNH VIII

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT IX

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1

1.2 Mục tiêu của đề tài 2

1.3 Nội dung của đề tài 2

1.4 Thời gian thực hiện đề tài 2

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

2.1 Đặc điểm sinh học 3

2.1.1 Hệ thống phân loại 3

2.1.2 Phân bố 3

2.1.3 Hình thái cấu tạo 4

2.2 Đặc điểm dinh dưỡng và sinh trưởng 5

2.2.1 Đặc điểm dinh dưỡng 5

2.2.2 Đặc điểm sinh trưởng 5

2.3 Đặc điểm sinh sản 5

2.3.1 Mùa vụ và tập tính sinh sản 5

2.3.2 Tỷ lệ giới tính và sức sinh sản 6

2.3.3 Sự chuyển đổi giới tính 7

3.3.4 Sự phát triển của noãn sào 7

2.4 Cơ sở khoa học của việc sinh sản lươn đồng 8

2.4.1 Yêu cầu về mặt sinh thái 8

2.4.2 Yêu cầu về mặt dinh dưỡng 9

2.4.3 Kích thích tố HCG và LHRH-a 9

2.5 Những nghiên cứu về sản xuất giống lươn đồng 10

2.5.1 Cho sinh sản tự nhiên 10

2.5.2 Sản xuất giống nhân tạo 10

2.5.3 Những nghiên cứu về Vitellogenin (protein tạo noãn hoàng) 12

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 13

3.1 Thời gian nghiên cứu 13

3.2 Địa điểm nghiên cứu 13

3.3 Vật liệu nghiên cứu 13

3.4 Bố trí thí nghiệm 13

3.4.1 Xác định tuổi thành thục của lươn (thí nghiệm 1) 13

3.4.2 Thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ được nuôi vỗ thành thục (thí nghiệm 2) 155

3.4.3 Thử nghiệm sinh sản lươn đồng với nguồn bố mẹ không qua nuôi vỗ thành thục (thí nghiệm 3) 177

3.5. Phương pháp phân tích Vitellines 188

3.6. Phương pháp mô học 211

3.7. Xử lý số liệu 222

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ THẢO LUẬN 233

4.1. Xác định tuổi thành thục của lươn 233

4.1.1. Các yếu tố môi trường 233

4.1.2. Tăng trưởng về chiều dài và khối lượng của lươn đồng 24

4.1.3. Giai đoạn thành thục của lươn đồng 255

4.1.4. Hàm lượng vitellines trong huyết tương 288

4.2 Ảnh hưởng của các kích dục tố đến sự sinh sản của lươn đồng 30

4.2.1. Các yếu tố môi trường 30

4.2.2. Tỷ lệ sinh sản 322

4.2.3. Tỷ lệ thụ tinh 344

4.2.4. Tỷ lệ nở 355

4.2.5. Tỷ lệ sống sau 1 tháng 366

4.2.5. Chu kỳ tái thành thục 366

4.2.6. Hoạch toán kinh tế 377

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 40

5.1. Kết luận 40

5.2. Đề xuất 40

TÀI LIỆU THAM KHẢO 411

PHỤ LỤC 455

DANH SÁCH BẢNG

Bảng 3.1. Các bước phân tích protein 19

Bảng 3.2. Các bước phân tích phosphor 21

Bảng 4.1. Các yếu tố môi trường 23

Bảng 4.2. Tăng trưởng về khối lượng của lươn đồng 24

Bảng 4.3. Tăng trưởng về chiều dài của lươn đồng 25

Bảng 4.4. Hệ số thành thục của lươn đồng 26

Bảng 4.5. Các yếu tố môi trường 31

Bảng 4.6. Tỷ lệ thụ tinh của lươn đồng ở các thí nghiệm 34

Bảng 4.7. Tỷ lệ nở của lươn đồng ở các thí nghiệm 35

Bảng 4.8. Thời gian tái sinh sản của lươn đồng 37

Bảng 4.9. Chi phí, thu nhập và lợi nhuận của thí nghiệm 2 và 3 38