Nghiên cứu hóa học và thăm dò hoạt tính sinh học của loài thông lá dẹt (pinus krempfii lecomte) và ngũ gia bì hương (acanthopanax trifoliatus L. Merr)

57. Le Bang Son, A.P. Kaplun, A.A. Shpilevskii, Yu.E. Andiya-Pravdivyi, S. G. Alekseeva, V.B. Grigor’ev, and V.I. Shvets, The Synthesis of Betulinic Acid from Betulin and Its Solubilization with Liposomes, Russian Journal of Bioorganic Chemistry, 1998, 24 (10), 700-705.

58. T. Fujioka, Y. Kashiwada, R.E. Kilkuskie, L.M. Cosentino, L.M. Ballas, J.B. Jiang, W.P. Janzen, I.S. Chen, K.H. Lee, Anti-Aids Agents, 11. Betulinic Acid and Platanic Acid as Anti –HIV Principles from Syzigum claviflorum, and the Anti-HIV Activity of Structurally Related Triterpenoids, Journal of Natural Products, 1994, 57(2), 243-247.

59. Leopoldo C. Baratto, Mariana V. Porsani, Ida C. Pimentel, Adaucto B. Pereira Netto, Reinhard Paschke, Bras H.Oliveira, Preparation of betulinic acid derivatives by chemical and biotransformation methods and determination of cytotoxicity against selected cancer cell lines, European Journal of Medicinal Chemistry, 2013, 68, 121-131.

60. O.B.Kazakova, Betulin and ursolic acid synthetic derivatives as inhibitors of Papilloma virus, Bioorganic & Medicial Chemistry Letters, 2010, 20, 4088-4090.

61. Nguyễn Văn Tuyến, Đặng Thị Tuyết Anh, Synthesis of new hybrids between nucleoside HIV-RT inhibitors AZT and triterpenoid, Tạp chí hóa học, 2013, 2C(51), 814-818.

62. P.Pan and R.P.Rastogi, The triterpenoids, Phytochemistry, 1979, 18, 1095.

63. The Merck Index, Eleventh Edition, Published by Merck & Co, Inc., Rahway, N. J. , U.S.A, 1989, 185.

64. C. R. Santos,J. A. Salvador, S. Marín, M. Cascante, J. N. Moreira, T. C. Dinis, Synthesis and structure-activity relationship study of novel cytotoxic carbamate and N-acylheterocylic bearing derivatives of betulin and betulinic acid, Bioorganic & Medicial Chemistry, 2010, 18(12), 4385-4096.

65. S.B. Mahato and S. Sen, Advances in Triterpenoid Research 1990-1994,

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 169 trang tài liệu này.

Phytochemistry, 1997, 44(7), 1185-1236.

66. Fumio Hasimoto, Yoshiki Kashiwada, L. Mark Cosentino, Chin-Ho Chen, Patricia E. Garrett, Kuo-Hsiung Lee, Anti-AIDS agents—XXVII. Synthesis and anti-HIV activity of betulinic acid and dihydrobetulinic acid derivatives, Bioorganic & Medicinal Chemistry, 1997,5(12), 2133-2143.

67. K. Yasukawa, Y. Sy, S. Yamanouchi, M. Takido, T. Akihisa and T. Tamura, Some lupane-type triterpenes inhibit tumor promotion by 12-O- tetradecanoylphorbol-13-acetate in two-stage carcinogenesis in mouse skin, Phytomedicine, 1995, 4, 309-313.

68. M. Evers, C. Poujade, F. Soler, Y. Ribeill, C. James, Y. LeliÌvre, J.-C. Gueguen, D. Reisdorf, I. Morize, R. Pauwels, E. De Clercq, Y. HÐnin, A. Bousseau, J.-F. Mayaux, J.B. Le Pecq, N. Dereu, Betulinic Acid Derivatives: A New Class of Human Immunnodeficienc Virus Type 1 Specific Inhibitors with a New Mode of Action, Journal of Medicinal Chemistry, 1996, 39, 1056-1068.

69. Keduo Qian, Sang-Yong Kim, Hsin-Yi Hung, Li Huang, Chin-Ho Chen, Kuo- Hsiung Lee, New betulinic acid derivatives as potent proteasome inhibitors, Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 2011,21(19), 5944–5947.

70. J.Adams, VJ.Palombella, EA.Sausville,J. Johnson, A.Destree, DD.Lazarus,J. Maas, CS. Pien, S.Prakash, PJ.Elliott, Proteasome inhibitors: a novel class of potent and effective antitumor agents, Cancer research, 1999, 59 (11), 2615–22.

71. YiBi, Jinyl Xu, Xiaoming Wu, Wencai Ye, Shengtao Yuan, Luyong Zhang, Synthesis and cytotoxic activity of 17-carboxylic acid modified 23-hydroxy betulinic acid ester derivatives, Bioorganic & Medicinal Chemitry Letters, 2007, 17(5), 1475–1478.

72. Keduo Qian, Kyoko Nakagawa-Goto, Donglei Yu, Susan L. Morris-Natschke, Theodore J. Nitz, Nicole Kilgore, Graham P.Allaway, Kuo-Hsiung Lee, Anti-AIDS agents 73: Structure–activity relationship study and asymmetric synthesis of 3-O- monomethylsuccinyl-betulinic acid derivatives, Bioorganic & Medicinal chemistry letters, 2007, 17(23), 6553-6557

73. K. Chen, Q. Shi and Y. Kashiwada, D.C. Zhang, C.Q. Hu, J.Q. Jin, H. Nozaki,

R.E. Kilkuskie, E. Tramontano, Y.C. Cheng, D.R. Mcphail, A.T. Mcphail, K. H. Lee, Anti-aids agents, 6. Salaspermic acid, an anti-HIV principle from Triterygium wilfordii, and the structure-activity correlation with its related compounds', Journal of Natural Products, 1992, 55, 340-346.

74. J.F. Mayaux, A. Bousseau, R. Pauwels, T. Huet, Y. HÐnin, N. Dereu, M. Evers, F. Soler, C. Poujade, E. De Clercq, J.B. Le Pecq, "Triterpene Derivatives that block Entry of Human Immunodeficiency Virus Type 1 into Cells", Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 1994, 91, 3564-3568.

75. Weihong Lai, LiHuang, Phong Ho, Zhijun Li, David Montefiori, Chin-Ho Chen, Betulinic Acid Derivatives That Target gp120 and Inhibit Multiple Genetic Subtypes of Human Immunodeficiency Virus Type 1, Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 2008, 52(1), 128-136.

76. Pual Cos, Louis Maes, Jean-BoscoSindambiwe, Arnold J.Vlietinck, Dirk Vanden Berghe, Bioassay for antibacterial and antifungal activities, Laboratory for Microbiology, Parasitology and Hygien, Faculty of Pharmaceutical, Biomedical and Veterinary Sciences, University of Antwerp, Belgium, 2005, 1-13.

77. Franz Hadacek, Harald Greger, Testing of Antifungal Natural Products: Methodologies, Comparability of Results and Assay Choice, Phytochemical analysis, 2000, 11, 137-147.

78. R.I. Fresney, Culture of animal Cells, John Wiley & Sons Inc., New York. A manual of basis techniques, 1993, 3rd Edition.

79. D.A.Scudiero, R.H.Shoemaker, D.P.Kenneth, A.Monks, S.Tierney, T.H.Nofziger, M.J.Currens, D.Seniff, M.R.Boyd, Evaluation of a soluable tetrazolium/formazan assay for cell growth and drug sensitivity in culture using human and other tumor cell lines, Cancer Research, 1988, 48, 4827-4833.

80. M.Burits and F.Bucar, Antioxidant activity of Nigella sativa essential oil,

Phytotherapy Research, 2000, 14, 323–328.

81. M.Cuendet, K.Hostettmann and O.Potterat, Iridoid glucosides with free radical scavenging properties from Fagraea blumei, Helvetica Chimica Acta, 1997, 80, 1144–1152.

82. Hyun-Suk Ko, Hyo-Jeong Lee, Hyo-Jung Lee, Eun Jung Sohn, Miyong Yun, Min-Ho Lee and Sung-Hoon Kim, Essential Oil of Pinus koraiensis Exerts Antiobesic and Hypolipidemic Activity via Inhibition of Peroxisome Proliferator- Activated Receptors Gamma Signaling, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2013, 2013, 131-141.

83. Ismail Amri, Samia Gargouri, Lamia Hamrouni, Mohsen Hanana, Tarek Fezzani, Bassem Jamoussi, Chemical composition, phytotoxic and antifungal activities of Pinus pinea essential oil, Journal of Pest Science, 2012, 85(2), 199-207.

84. J.H.Jung and J.L.McLaughlin, 13C-1H NMR long-range coupling and deuterium isotope effects of flavanones, Phytochemistry, 1990, 9(4), 1271-1275

85. Lam Phuc Khanh, Huynh Khang Truc, Nguyen Truong Thien Kim, Nguyen Kim Phi Phung, Nguyen Thi Hoai Thu, Chemical constituents from leaves of Avicennia lanata non ridley, Phamhoang (Avicenniaceae), Tạp chí phát triển KH&CN ĐH Quốc Gia TP.HCM, 2013, 16(2), 20-25.

86. Hans Haeberlein, Klaus-P. Tschiersch, Triterpenoids and flavonoid from

Leptospermum scoparium, Phytochemistry, 1994, 35(3), 765-768.

87. Neeraj K. Patel, Kamlesh K. Bhutani, Pinostrobin and Cajanus lactone isolated from Cajanus cajan (L.) leaves inhibits TNF-α and IL-1β production: In vitro and in vivo experimentation, Phytomedicine, 2014, 21(7), 946-953.

88. Kevin J Hodgetts, Approaches to 2-substituted chroman-4-ones: synthesis of (−)-pinostrobin, Tetrahedron Letters, 2001, 42(22), 3763-3766.

89. Eckhard Wollenweber, Ruediger Wehde, Marion Doerr, Guenter Lang, Jan F. Stevens, C-methyl flavonoids from the leaf waxes of some Myrtaceae, Phytochemistry, 2000, 55, 965-970.

90. Sandor Antus, Eva Schidlbeck, Saboo Almad, H.Wagner, Synthesis of melanervin from melaleuca quinquenervia, the first naturally occurring compound with a triphenylmethane structure, Tetrahedron, 1982, 38(1), 133-137.

91. O.Seligmann, H.Wagner, Structure determination of melanervin, the first naturally occurring flavonoid of the triphenylmethane family, Tetrahedron, 1981, 37(15), 2601-2606.

92. Guy Solladie, Nicolai Gehrold, Jean Maignan, Biomimetic synthesis of the flavanone leridol, revision of the structure of the natural products, European Journal of Medicinal Chemistry, 1999, 2309-2314.

93. Aranya Jutiviboonsuk, Hongjie Zhang, Ghee Teng Tan, Cuiying Ma, Nguyen Van Hung, Nguyen Manh Cuong, Nuntavan Bunyapraphatsara, D. Doel Soejarto, Harry H.S. Fong, Burselignan Bioactive constituents from roots of Bursera tonkinensis, Phytochemistry, 2005, 66, 2745-2751.

94. Sebastião Ferreira Fonseca, Jayr de Paiva Campello, Lauro E. S. Barata, Edmundo A. Rúveda, 13C NMR spectral analysis of lignans from Araucaria angustifolia, Phytochemistry, 1978, 17(3), 499-502.

95. Jean-Christophe Le Bail, Lucie Aubourg, Gérard Habrioux, Effects of pinostrobin on estrogen metabolism and estrogen receptor transactivation, Cancer letters, 2000, 156(1), 37-44.

96. Abdelhakim Ahmed-Belkacem, Alexandre Pozza, Francisco Muđoz-Martínez, Susan E. Bates, Santiago Castanys, Francisco Gamarro, Attilio Di Pietro and José

M. Pérez-Victoria, Flavonoid structure-activity studies identify 6-prenylchrysin and tectochrysin as potent and specific inhibitors of breast cancer resistance protein ABCG2, Cancer research, 2005, 65(11), 4852-4860.

97. C.F.Massaro, M.Katouli, T.Grkovic, H.Vu, R.J.Quinn, T.A.Heard , C. Carvalho, M.Manley-Harris, H.M.Wallace, P.Brooks, Anti-staphylococcal activity of C-methyl ﬂavanones from propolis of Australian stingless bees (Tetragonula carbonaria) and fruit resins of Corymbia torelliana (Myrtaceae), Fitoterapia, 2014, 95, 247-257.

98. D.M.Kasote, Flaxseed phenolics as natural antioxidants, International Food Research Journal, 2013, 20(1), 27-34.

99. M.J.Nunez, C.P.Reyes, I.A.Jimenez, L.Moujir, I.L.Bazzocchi, Lupane triterpenoids from Maytenus Species, Journal of Natural Products, 2005, 68, 1018- 1021.

100. T.G.Fourie, E.Matthee, F.O.Snyckers, A pentacyclic triterpene acid with anti ulcer properties from cussonia natalensis, Phytochemistry, 1989, 28(10), 2851- 2852.

NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN

Tên luận án: Nghiên cứu hóa học và thăm dò hoạt tính sinh học của loài Thông lá dẹt (Pinus krempfii Lecomte) và Ngũ gia bì hương (Acanthopanax trifoliatus L.Merr.).

Chuyên ngành: Hóa hữu cơ

Mã số: 62.44.27.01.

Họ và tên NCS: Lê Thị Hồng Nhung

Khóa đào tạo: 2010 – 2014

Người hướng dẫn: 1. PGS.TS. Trịnh Thị Thủy

2. TS. Nguyễn Thanh Tâm

Tên cơ sở đào tạo: Viện Hóa học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Những đóng góp mới của luận án:

- Lần đầu tiên thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài Thông lá dẹt (Pinus krempfii

Lecomte) ở Việt Nam được công bố.

- Từ rễ của loài Thông lá dẹt đã phân lập và xác định cấu trúc của 7 hợp chất bằng các phương pháp phổ (IR, MS, NMR), đó là: Tectochrysin (PK1), Pinostrobin (PK2), Pinobanksin (PK3), Galangin (PK4), Strobopinin (PK5), Cryptostrobin (PK6), Isolariciresinol (PK7). Trong đó, 2 chất Galangin và Isolariciresinol lần đầu được phát hiện từ loài này.

- Kết quả hoạt tính gây độc tế bào ung thư người gồm KB, HepG2, Lu, MCF7 và hoạt tính chống oxi hóa của các chất phân lập được cho thấy, 2 chất PK4 và PK7 có khả năng chống oxi hóa, đặc biệt là PK7 có giá trị EC50 là 27,12 g/ml; 4 chất: PK3, PK4, PK6 và PK7 có khả năng ức chế sự phát triển của 4 dòng tế bào ung thư thử nghiệm.

- Triterpene khung lupane 11α,23-dihydroxy-3-oxo-lup-20(29)-ene-28-oic acid (AT3) là chất mới đã được phân lập và xác định cấu trúc từ loài Ngũ gia bì hương (Acanthopanax trifoliatus L.Merr.). Hai chất 24-nor-11α-hydroxy-3-oxo-lup-20(29)-ene-28-oic acid (AT1) và 24-nor- 3α,11α-dihydroxy-lup-20(29)-ene-28-oic acid (AT2) được phân lập với hàm lượng khá cao (tương ứng 0,26% và 0,25 % so với mẫu khô).

- Đã tổng hợp được 23 dẫn xuất mới từ 2 chất AT1 và AT2 gồm: 4 dẫn xuất ester (AT4-AT7), 1 dẫn xuất oxo (AT8), 8 dẫn xuất amide (AT9-AT17) của AT1 và 1 dẫn xuất ester (AT18), 8 dẫn xuất amide (AT19-AT26), 1 dẫn xuất nitrile (AT27) của AT2.

- Đây là lần đầu tiên kết quả nghiên cứu về hoạt tính kháng chủng Bacillus subtilis và gây độc tế bào trên 4 dòng tế bào ung thư KB, HepG2, LU, MCF7 của một số dẫn xuất tổng hợp được công bố. Kết quả cho thấy 3 chất AT11, AT16, AT18 thể hiện hoạt tính kháng chủng Bacillus subtilis ở mức trung bình; 4 chất AT11, AT12, AT13, AT22 đều cho hoạt tính cao hơn so với 2 chất đầu AT1 và AT2. Đặc biệt, dẫn xuất AT22 có khả năng ức chế mạnh, tăng gấp 6-15 lần so với chất đầu AT2 trên cả 4 dòng tế bào thử nghiệm với các giá trị IC50 là 3,65 ÷ 4,42µg/ml.

TẬP THỂ HƯỚNG DẪN

Hà Nội, ngày 30 tháng 9 năm 2014

NGHIÊN CỨU SINH

PGS.TS.Trịnh Thị Thủy TS. Nguyễn Thanh Tâm Lê Thị Hồng Nhung

CƠ SỞ ĐÀO TẠO