Nâng cao năng lực cạnh tranh để phát triển du lịch - Nghiên cứu trường hợp Cát Bà

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CAO TUẤN PHONG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH:

NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CÁT BÀ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CAO TUẤN PHONG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH:

NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CÁT BÀ

Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 9 340410

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Trung Lương

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, luận án là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, rõ ràng và có nguồn gốc cụ thể. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận án chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 8

1.1. Các nghiên cứu nước ngoài về nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm

phát triển du lịch 8

1.2. Các nghiên cứu của Việt Nam về nâng cao năng lực cạnh tranh du

lịch điểm đến 13

1.3. Khoảng trống nghiên cứu có thể bổ sung và phát triển 20

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH DU LỊCH 22

2.1. Khái niệm về du lịch, sản phẩm du lịch và điểm đến du lịch 22

2.1.1. Khái niệm về du lịch 22

2.1.2. Sản phẩm du lịch 23

2.1.3. Điểm đến du lịch 24

2.2. Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh du lịch 26

2.2.1. Năng lực cạnh tranh 26

2.2.2. Năng lực cạnh tranh du lịch 27

2.2.3 Năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 29

2.3. Các mô hình lý thuyết về năng lực cạnh tranh du lịch 32

2.3.1. Mô hình của Kim C. và Dwyer L. (2003) 32

2.3.2. Mô hình của Crouch G.I. (2007) 34

2.3.3. Mô hình đánh giá năng lực cạnh tranh và tính bền vững của

một điểm đến du lịch của Goffi G. (2012) 37

2.3.4. Mô hình cạnh tranh điểm đến từ các bên có liên quan Yoon (2002) 39

2.3.5. Năng lực cạnh tranh của các hòn đảo du lịch nhỏ đang phát

triển tại Mỹ (Craigwell and More, 2008) 40

2.3.6. Mô hình đánh giá năng lực cạnh tranh du lịch và lữ hành (2013 40

2.4. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch trong và ngoài nước 44

2.4.1. Kinh nghiệm nước ngoài 44

2.4.2. Kinh nghiệm trong nước 47

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH DU

LỊCH CÁT BÀ 54

3.1. Đánh giá năng lực cạnh tranh của du lịch Cát Bà54

3.1.1 Đánh giá năng lực cạnh tranh của du lịch Cát Bà thông qua

tiêu chí nguồn lực thừa hưởng 54

3.1.2. Đánh giá năng lực cạnh tranh của điểm đến du lịch Cát Bà thông qua tiêu chí các nguồn lực tạo thêm 61

3.1.3 Đánh giá năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch Cát Bà thông

qua tiêu chí các nguồn lực phụ trợ 68

3.1.4. Đánh giá năng lực cạnh tranh du lịch thông qua tiêu chí Chính sách du lịch, hoạch định, phát triển 78

3.1.5. Đánh giá năng lực cạnh tranh du lịch thông qua tiêu chí quản

lý điểm đến 87

3.2. Kết quả đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh du lịch của Cát Bà qua nghiên cứu định lượng 93

3.2.1. Đ c điểm điều tra khách du lịch 93

3.2.2. Đánh giá các tiêu chuẩn về cạnh tranh du lịch Cát Bà 96

3.2.3. Đánh giá mức điểm trung bình của các tiêu chí 104

CHƯƠNG 4. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG

LỰC CẠNH TRANH DU LỊCH CÁT BÀ 106

4.1. Bối cảnh quốc tế và trong nước 106

4.1.1. Bối cảnh quốc tế 106

4.2. Quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển du lịch Cát Bà 115

4.3. Dự báo phát triển du lịch Cát Bà 120

4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh du lịch Cát Bà 122

4.4.1. Nhóm giải pháp khắc phục hạn chế năng lực cạnh tranh về nguồn lực thừa hưởng 122

4.4.2. Nhóm giải pháp khắc phục hạn chế năng lực cạnh tranh về nguồn lực tạo thêm 124

4.4.3. Nhóm giải pháp khắc phục hạn chế năng lực cạnh tranh về các nguồn lực phụ trợ 127

4.4.4. Nhóm giải pháp khắc phục hạn chế năng lực cạnh tranh về

chính sách du lịch, hoạch định, phát triển 129

4.4.5. Nhóm giải pháp khắc phục hạn chế năng lực cạnh tranh về

quản lý điểm đến 133

KẾT LUẬN 137

TÀI LIỆU THAM KHẢO 139

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BVMT CP

DLLH

Bảo vệ môi trường Chính phủ Du lịch lữ hành
ĐTH ĐDSH	Đô thị hoá Đa dạng sinh học
QĐ	Quyết định
GDP	Tổng sản phẩm quốc nội
HĐH	Hiện đại hoá
HNKTQT	Hội nhập kinh tế quốc tế
NĐ NLCT NLCTDL NHNN MICE UNESCO UNWTO UBND VISTA VQG	Nghị định Năng lực cạnh tranh Năng lực cạnh tranh du lịch Ngân hàng nhà nước Du lịch hội nghị hội thảo Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của liên hợp quốc Tổ chức du lịch thế giới Ủy ban nhân dân Hiệp hội lữ hành Việt Nam Vườn quốc gia
WTTC	Hội đồng du lịch và lữ hành thế giới