Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH



Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 229 trang tài liệu này.

NGUYỄN THU HÀ

NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI

LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH



NGUYỄN THU HÀ

NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số : 9.34.02.01

LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: 1.TS. VŨ THỊ LỢI

2. PGS.TS. HÀ MINH SƠN

HÀ NỘI - 2019

DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nguyên ngữ
ACB	Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu
AIRB	Phương pháp tiếp cận xếp hạng nội bộ nâng cao
ALCO	Ủy ban quản lý tài sản – vốn
BĐS	Bất động sản
BIDV	Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư phát triển Việt Nam
CAGR	Tỷ lệ tăng trưởng bình quân kép
CAR	Hệ số an toàn vốn tối thiểu
CHXHCN	Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
CEO	Tổng giám đốc điều hành
CIC	Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia
CNTT	Công nghệ thông tin
DNVVN	Doanh nghiệp vừa và nhỏ
DVTT	Dịch vụ thanh toán
DPRR	Dự phòng rủi ro
ĐKKD	Đăng ký kinh doanh
ĐT	Đầu tư
EAG	Số dư nợ rủi ro
EL	Tổn thất dự kiến
Eximbank	Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam
FDI	Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
FIRB	Phương pháp tiếp cận xếp hạng nội bộ cơ bản
GDP	Tổng sản phẩm quốc nội
GTCG	Giấy tờ có giá
HĐ	Hoạt động
HĐQT	Hội đồng quản trị
HSRR	Hồ sơ rủi ro
KH	Khách hàng
KKH	Không kỳ hạn
KPI	Chỉ số đánh giá thực hiện công việc
KSNB	Kiểm soát nội bộ
LDR	Tỷ lệ dư nợ cho vay/Tổng tiền gửi
LGD	Tỷ lệ tổn thất dự kiến
LNST	Lợi nhuận sau thuế
LLR	Tỷ lệ quỹ dự phòng rủi ro/nợ xấu
MB	Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội
MB Ageas Life	Công ty trách nhiệm hữu hạn Bảo hiểm nhân thọ MB Ageas Life
MB AMC	Công ty quản lý nợ và khai thác tài sản Ngân hàng Quân đội
MBS	Công ty chứng khoán Ngân hàng Quân đội
MB AMC	Công ty quản lý tài sản Ngân hàng Quân đội
MHCB	Ngân hàng trách nhiệm hữ hạn Mizuho

MIC

Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Quân đội
MSB	Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải Việt Nam
NCS	Nghiên cứu sinh
NHNN	Ngân hàng Nhà nước
NHTW	Ngân hàng trung ương
NHTM	Ngân hàng thương mại
NIM	Chênh lệch lãi suất
NSNN	Ngân sách Nhà nước
PD	Xác suất không trả được nợ
QLRR	Quản lý rủi ro
ROA	Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản
ROE	Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu
RWA	Tổng tài sản được điều chỉnh theo hệ số rủi ro
SCB	Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn
SCIC	Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước
SHB	Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội
RRTD	Rủi ro tín dụng
TCTD	Tổ chức tín dụng
TCKT	Tổ chức kinh tế
TGTK	Tiền gửi tiết kiệm
Techcombank	Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam
TPCP	Trái phiếu Chính phủ
TSBĐ	Tài sản bảo đảm
TSC	Tài sản có
TSCĐ	Tài sản cố định
TT	Thị trường
UL	Tổn thất ngoài dự kiến
VAMC	Công ty quản lý tài sản quốc gia Việt Nam
VaR	Giá trị rủi ro
VCB	Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
VCSH	Vốn chủ sở hữu
VietinBank	Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam
Viettel	Tập đoàn viễn thông Quân đội
VPBank	Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng
WTO	Tổ chức Thương mại Thế giới

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1

Tỷ lệ LDR theo quy định tại một số nước	42
Bảng 1.2	Tốc độ tăng trưởng tín dụng và tỷ lệ nợ xấu tại VCB giai đoạn 2011 – 2017	61
Bảng 1.3	Thu nhập từ hoạt động phi tín dụng tại VCB giai đoạn 2011 – 2017	63
Bảng 2.1	Hoạt động huy động vốn trên thị trường 1 tại MB giai đoạn 2011 - 2017	70
Bảng 2.2	Hoạt động tín dụng trên thị trường 1 tại MB giai đoạn 2011 – 2017	73
Bảng 2.3	Cơ cấu dư nợ cho vay theo ngành kinh tế tại MB giai đoạn 2011 – 2017	76
Bảng 2.4	Cơ cấu tài sản tại MB giai đoạn 2011 – 2017	79
Bảng 2.5	Cơ cấu các khoản tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	84
Bảng 2.6	Tỷ lệ nợ quá hạn, tỷ lệ nợ xấu tại MB giai đoạn 2011 – 2017	86
Bảng 2.7	Cơ cấu thu nhập từ các hoạt động phi tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	89
Bảng 2.8	Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối tại MB giai đoạn 2011 – 2017	90
Bảng 2.9	Chi phí cho các hoạt động phi tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	95
Bảng 2.10	Chi phí trong hoạt động kinh doanh ngoại hối tại MB giai đoạn 2011 – 2017	96
Bảng 2.11	Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	97
Bảng 2.12	Cam kết ngoại bảng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	99
Bảng 2.13	Thu nhập trung bình của nhân viên và hiệu quả quản trị nhân công tại MB giai đoạn 2011 – 2017	100
Bảng 2.14	Tỷ lệ ROE tại MB giai đoạn 2011 – 2017	106
Bảng 2.15	Tỷ lệ ROA tại MB giai đoạn 2011 – 2017	107
Bảng 2.16	Vốn chủ sở hữu, cơ cấu vốn chủ sở hữu tại MB giai đoạn 2011 – 2017	109
Bảng 2.17	Nợ quá hạn, nợ xấu tại MB giai đoạn 2011 – 2017	112
Bảng 2.18	Nợ xấu được xử lý bằng DPRR và thu từ các khoản nợ đã xử lý tại MB giai đoạn 2011 – 2017	114
Bảng 2.19	Tỷ lệ LLR tại MB và một số NHTM Việt Nam giai đoạn 2011 – 2017	115
Bảng 2.20	Giá trị các khoản đầu tư theo chất lượng tín dụng tại MB	117
Bảng 2.21	Một số chỉ tiêu thanh khoản tại MB giai đoạn 2011 – 2017	118
Bảng 2.22	Dư nợ và dư nợ xấu của ngành ngân hàng giai đoạn 2011 – 2017	119
Bảng 2.23	Số lượng người lao động và người lao động tăng thêm tại MB giai đoạn 2011 – 2017	121
Bảng 2.24	Lãi/lỗ từ các công cụ tài chính phái sinh tiền tệ trong kinh doanh ngoại hối tại MB giai đoạn 2011 – 2017	130

Tỷ lệ nợ xấu của DBS giai đoạn 2007 – 2017	59
Biểu đồ 2.1	Cơ cấu dư nợ cho vay theo chủ thể vay vốn tại MB giai đoạn 2011 – 2017	74
Biểu đồ 2.2	Tỷ trọng dư nợ theo chất lượng tín dụng tại MB	75
Biểu đồ 2.3	Giá trị hoạt động đầu tư tại MB giai đoạn 2011 – 2017	77
Biểu đồ 2.4	Thu nhập, tốc độ tăng trưởng thu nhập tế tại MB giai đoạn 2011 – 2017	79
Biểu đồ 2.5	Cơ cấu thu nhập tại MB giai đoạn 2011 – 2017	81
Biểu đồ 2.6	Thu nhập, tốc độ tăng trưởng thu nhập từ hoạt động tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	83
Biểu đồ 2.7	Thu nhập từ hoạt động đầu tư tế tại MB giai đoạn 2011 – 2017	87
Biểu đồ 2.8	Cơ cấu hoạt động đầu tư tại MB giai đoạn 2011 – 2017	88
Biểu đồ 2.9	Thu nhập, tốc độ tăng trưởng thu nhập từ hoạt động phi tín dụng tại MB giai đoạn 2011 – 2017	89
Biểu đồ 2.10	Chi phí, tốc độ gia tăng chi phí tại MB giai đoạn 2011 – 2017	92
Biểu đồ 2.11	Cơ cấu các loại chi phí tại MB giai đoạn 2011 – 2017	92
Biểu đồ 2.12	Chi phí lãi và tốc độ tăng trưởng chi phí lãi tại MB giai đoạn 2011 – 2017	93
Biểu đồ 2.13	Nguồn vốn huy động trên thị trường 1 và thị trường 22 tại MB giai đoạn 2011 – 2017	94
Biểu đồ 2.14	Chi phí hoạt động tại MB giai đoạn 2011 – 2017	100
Biểu đồ 2.15	Thu nhập thuần từ lãi tại MB giai đoạn 2011 – 2017	102
Biểu đồ 2.16	Tỷ lệ NIM tại MB giai đoạn 2011 – 2017	103
Biểu đồ 2.17	Thu nhập thuần ngoài lãi tại MB giai đoạn 2011 – 2017	104
Biểu đồ 2.18	Tỷ lệ CIR tại MB giai đoạn 2011 – 2017	104
Biểu đồ 2.19	Lợi nhuận sau thuế tại MB giai đoạn 2011 – 2017	105
Biểu đồ 2.20	Vốn chủ sở hữu tại MB giai đoạn 2011 – 2017	107
Biểu đồ 2.21	Tài sản tại MB giai đoạn 2011 – 2017	108
Biểu đồ 2.22	Hệ số tổng tài sản/Vốn chủ sở hữu tại MB giai đoạn 2011 – 2017	109
Biểu đồ 2.23	Tỷ lệ an toàn vốn tại MB giai đoạn 2011 – 2017	110
Biểu đồ 2.24	Tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2011 – 2017	120
Biểu đồ 2.25	Tỷ lệ thất nghiệp của Việt Nam giai đoạn 2011 – 2017	121
Biểu đồ 2.26	Tỷ trọng các loại thu nhập thuần tại MB giai đoạn 2011 – 2017	122
Biểu đồ 2.27	Tỷ lệ ROA tại MB và một số NHTM Việt Nam giai đoạn 2011 – 2017	124
Biểu đồ 2.28	Tỷ lệ ROE tại MB và một số NHTM Việt Nam giai đoạn 2011 – 2017	124

Biểu đồ 1.1

Thiết kế nghiên cứ của luận án	14
Sơ đồ 2.1	Mô hình tổ chức tại MB	68
Sơ đồ 3.1	Mô hình quản trị rủi ro tín dụng	145
Sơ đồ 3.2	Mô hình định giá khoản vay	148
Sơ đồ 3.3.	Quy trình kiểm toán nội bộ dựa vào rủi ro	175

Sơ đồ 0.1

LỜI MỞ ĐẦU

1
Chương 1: Lý luận cơ bản về hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại		18
1.1.	Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	18
1.1.1.	Khái niệm hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	18
1.1.2.	Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	19
1.1.3.	Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	20
1.1.3.1	Hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại	20
1.1.3.2.	Hoạt động sử dụng vốn của Ngân hàng thương mại	21
1.1.3.3.	Hoạt động phi tín dụng của Ngân hàng thương mại	24
1.2.	Hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	25
1.2.1.	Khái niệm hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	25
1.2.2.	Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM	26
1.2.3.	Nội dung hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	27
1.2.3.1.	Khả năng sinh lời	27
1.2.3.2.	An toàn	28
1.2.3.3.	Đóng góp cho sự phát triển của xã hộ	29
1.2.4.	Tiêu chí phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	30
1.2.4.1.	Chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời của ngân hàng	30
1.2.4.2.	Chỉ tiêu phản ánh an toàn hoạt động kinh doanh của ngân hàng	37
1.2.4.3.	Chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh xét trên phương diện xã hội	43
1.2.5	Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại	43
1.2.5.1	Nhân tố khách quan	43
1.2.5.2.	Nhân tố chủ quan	49
1.3.	Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của một số NHTM và bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội	53
1.3.1.	Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của một số NHTM trong và ngoài nước	53
1.3.1.1.	Kinh nghiệm của ngân hàng Siam – Thái Lan	54
1.3.1.2.	Kinh nghiệm của ngân hàng DBS – Singapore	57
1.3.1.3.	Kinh nghiệm của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam	61
1.3.2.	Bài học kinh nghiệm cho NHTM cổ phần Quân đội	64
Kết luận chương 1		66
Chương 2: Thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội		67
2.1.	Tổng quan về Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội	67
2.1.1.	Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội	67
2.1.2	Đặc điểm tổ chức quản lý và hoạt động Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội	67