Đề Xuất Một Số Giải Pháp Rèn Luyện Pctl Cơ Bản Của Người Hdvdl Nhằm Nâng

CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP RÈN LUYỆN PCTL CƠ BẢN CỦA NGƯỜI HDVDL NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG CỦA HDVDL.

3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp

Kết quả nghiên cứu qua các bước như đã trình bày cho thấy, những PCTL đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với HDVDL. Muốn hoạt động nghề đạt hiệu quả cao, mang lại hiệu quả tốt, đồng thời phát triển hoàn thiện nhân cách, HDVDL cần được đảm bảo và phát triển những PCTL cơ bản đó. Việc đề xuất ý kiến nhằm đảm bảo, phát triển một số PCTL cơ bản đáp ứng yêu cầu của nghề cho HDVDL dựa trên những cơ sở sau:

3.1.1. Lý luận về điều kiện đảm bảo và phát triển những PC đáp ứng yêu cầu của nghề. (đã đề cập ở chương 1 – mục 1.2.2.4, trang 22 )

Muốn có được và phát triển những PC đáp ứng yêu cầu của nghề làm cơ sở cho sự thích ứng nghề, cần đảm bảo cả những điều kiện chủ quan và khách quan. Về khách quan là phải có sự tuyển chọn những người có những điều kiện thuận lợi với công việc tương lai. Về chủ quan, các cá nhân phải có sự tự giác tích cực rèn luyện trong hoạt động và tự tu dưỡng. Đó là những điều kiện cơ bản để cá nhân phát triển những PC đáp ứng yêu cầu của nghề.

3.1.2. Từ kết quả khảo sát đã trình bày ở chương 2, chúng tôi nhận thấy:

 Các khách thể khảo sát đều nhìn nhận và đánh giá cao tầm quan trọng của một số PCTL đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp.

 Không có sự khác biệt về mức độ đánh giá của nhóm khách thể nghiên cứu về các nhóm PC được đề cập tới trong luận văn.

 Trong các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL, các khách thể đề cao vai trò của hoạt động thực tiễn hơn việc đào tạo kiến thức trong nhà trường.

3.1.3. Ý kiến của một số CBQL & ĐT về giải pháp đảm bảo những PCTL cơ bản của HDVDL:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 107 trang tài liệu này.

Để có cơ sở thực tiễn nhằm đảm bảo tính hợp lý, khả thi của những đề xuất về phương hướng, giải pháp đảm bảo cho HDVDL có được và phát triển những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề, chúng tôi đã tiến hành xin ý kiến một số CBQL&ĐT hiện đang công tác trong lĩnh vực du lịch về những giải pháp đảm bảo cho HDVDL phát triển được những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề, đó là: Nguyễn Văn B.(cử nhân, Giám đốc công ty du lịch Nam Long); Trịnh Hoàng Phương L. (Cử nhân, Trưởng phòng HD- công ty Saigon Tourist); Võ Sáng Xuân L. (TS ngôn ngữ học, Th.S Du lịch, Trưởng khoa du lịch – ĐHDL Văn Lang); Nguyễn Quốc Th. (Cử nhân, Phó phòng HD – công ty Saigon Tourist); Đào Văn Ch. (Th.S kinh tế, Trưởng phòng du lịch nội địa – công ty Saigon Tourist); Nguyễn Văn M. (Giám đốc công ty du lịch Lửa Việt và Tavitour). Với yêu cầu: “Qúy vị cho biết ý kiến về các giải pháp làm thế nào để HDVDL đảm bảo và phát huy tốt những PC đáp ứng yêu cầu của nghề nghiệp?”

Trả lời yêu cầu của chúng tôi qua các bài viết đóng góp, hầu như tất cả các ý kiến đều tập trung nêu lên các giải pháp:

 Cần tuyển chọn nghiêm túc đầu vào tại các trường đào tạo Trung cấp chuyên nghiệp – Cao đẳng – Đại học có đầy đủ những tiền đề thuận lợi như: có sức khỏe, lòng yêu nghề, tinh thần cầu tiến, khả năng nhận thức vấn đề nhanh,…để đào tạo.

 Trong đào tạo gắn liền giữa lý thuyết và thực tiễn, tăng cường chương trình thực tập, kiến tập cho người học quen dần với những tình huống thực tế. Tăng cường giáo dục, bồi dưỡng những PC, tri thức, kỹ năng nghề một cách thiết thực.

 Lựa chọn tuyến điểm thực tập phù hợp với chương trình, năng lực của người học và nhu cầu của xã hội.

 Trong quá trình tuyển chọn và sử dụng HDVDL, các doanh nghiệp nên đặt ra các tiêu chí ngay từ lúc mới tuyển dụng và tạo môi trường thoải mái, chế độ lương thưởng rõ ràng để động viên, khuyến khích HDV chuyên tâm làm việc tránh để HDV hoạt động nghề vì hoa hồng.

 Thường xuyên hỗ trợ và tập huấn cho HDVDL về ý thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm và bổ sung những kiến thức mới cho HDVDL để tránh sự suy giảm các PC cơ bản, cần thiết, hỗ trợ cho HDVDL rèn luyện, phát triển những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề.

 HDVDL cần nhận thức và thương xuyên trau dồi tri thức, kỹ năng nghề nghiệp để hình thành, đảm bảo và phát triển những PCTL cần thiết của nghề nghiệp.

Từ những cơ sở phân tích trên, chúng tôi đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao việc rèn luyện và phát triển PCTL cơ bản theo yêu cầu của ngành nghề hiện tại.

3.2. Đề xuất một số giải pháp thích hợp để rèn luyện những PCTL cơ bản của HDVDL.

3.2.1. Nhóm các giải pháp bồi dưỡng về PC Đạo đức, hình thành và phát triển PC Ý chí – Tính cách đặc trưng của HDVDL.

Đây là nhóm các giải pháp cơ bản, quan trọng hàng đầu, nó góp phần nâng cao những yếu tố quan trọng nhất của HDVDL. Đó là PC Đạo đức, những PC Ý chí – Tính cách đặc trưng của HDVDL. Những PC này đáp ứng với yêu cầu đòi hỏi cao của thực tiễn hoạt động HD của HDVDL.

Để thực hiện các giải pháp này,chúng tôi đưa ra các biện pháp sau:

- Tăng cường công tác giáo dục về tư tưởng, đạo đức cho đội ngũ HDVDL thông qua các bài học lịch sử, kiến thức về kinh tế - văn hóa - chính trị, …

- Các trường đào tạo HDVDL trang bị đầy đủ cho người học – những HDVDL tương lai những tri thức về lý luận, quan niệm, tư tưởng phù hợp với lối sống, đạo đức của người Việt Nam.

- Các công ty lữ hành có kế hoạch, nội dung, chương trình cụ thể dành riêng từng quý, từng năm, tổ chức cho anh, chị em HDV học tập, nâng cao trình độ nhận thức về tình yêu thiên

nhiên, con người và đất nước; có ý thức trong việc bảo vệ môi trường; có bản lĩnh và mối quan hệ đúng đắn trong quan hệ giữa nam và nữ, giữa du khách và HDVDL; có tính kỷ luật và tinh thần đồng đội; hiểu biết pháp luật và tôn trọng pháp luật.

- Các doanh nghiệp nơi HDVDL đang công tác có những chính sách ưu đãi, thưởng phạt dành riêng cho từng HDV trong những trường hợp cụ thể để nâng cao hiệu quả công việc và đời sống cá nhân, từ đó góp phần nâng cao PC Ý chí và PC Đạo đức của HDV. Ví dụ:

+ HDVDL có khả năng dẫn đoàn tốt, được khách hàng khen ngợi, phản ánh tốt với công ty được tăng tiền thưởng theo từng quý; tăng số lượng đăng ký đoàn HD và một số ưu đãi khác.

+ Ngược lại, HDV sẽ không nhận được những ưu đãi trên và có khả năng bị thuyên chuyển công tác.

+ Trang bị cơ sở vật chất đầy đủ, bầu không khí làm việc thân mật, môi trường làm việc thoải mái cũng là điều kiện để HDVDL nâng cao tay nghề và phát huy PCTL đã và đang hình thành.

- HDVDL thường xuyên tự giáo dục, tự rèn luyện các PC Đạo đức, PC Ý chí – Tính cách đặc trưng là con đường cơ bản, quan trọng nhất đối với HDVDL. Tự rèn luyện và tu dưỡng cũng như tự đánh giá và nhìn nhận những ưu, khuyết điểm của bản thân, thường xuyên rút kinh nghiệm và tích cực phấn đấu, phát huy những nét tính cách tốt là con đường đi đến thành công nhanh nhất của HDVDL.

+ Thường xuyên tự nhìn nhận, đánh giá và thay đổi bản thân mình theo những chiều hướng tích cực để không rơi vào con đường sa ngã, trái với đạo đức nghề nghiệp và lương tâm.

+ Không lợi dụng vai trò là người HDVDL để thực hiện những hành động phi pháp.

+ Không quá tỏ ra thân thiện, xuề xòa, gần gũi, thân mật với khách hàng nhằm thực hiện những mục đích không tốt.

3.2.2. Nhóm các giải pháp bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho HDVDL. Đây cũng là một trong những giải pháp cơ bản, quan trọng để xây dựng hoàn thiện PCTL của

HDVDL. Bởi năng lực, chuyên môn nghiệp vụ của HDV là PC quyết định đến hiệu quả hoạt động của người HD. Giải pháp này được thực hiện thông qua các biện pháp sau:

- Nâng cao trình độ chuyên môn của HDVDL thông qua việc “học và tự học” của

HDV:

+ Tích cực tham gia các phong trào, các hoạt động ngoại khóa có liên quan đến nội

dung, chương trình học tại các cơ sở đào tạo.

+ Thường xuyên đọc giáo trình và tài liệu có liên quan để bổ sung kiến thức.

+ Lắng nghe và tiếp thu ý kiến, kinh nghiệm từ đồng nghiệp, bạn bè, các HDVDL có kinh nghiệm, uy tín trong nghề.

+ Trực tiếp HD đoàn để vừa tích lũy kinh nghiệm, vừa bổ sung kiến thức mang lại hiệu quả cao trong hoạt động HD.

Đây là biện pháp rất quan trọng, bởi xã hội luôn vận động, biến đổi. Đối tượng HD của HDVDL lại đa dạng. Với 1 cung đường, 1 tuyến điểm HDV không chỉ cung cấp 1 lượng thông tin như nhau mà nên triệt để khai thác những thông tin khác có liên quan, cần thiết cho khách du lịch nhằm tăng thêm hứng thú và tạo bầu không khí thoải mái cho du khách.

- Bên cạnh việc tự học tập, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ của HDV, các trung tâm đào tạo tập trung cung cấp tri thức, rèn luyện kỹ năng nghề và bồi dưỡng trực tiếp những PCTL cơ bản một cách thiết thực: xây dựng chương trình, lựa chọn nội dung và phương pháp đào tạo sát thực tế nhằm tập trung bồi dưỡng trực tiếp những PCTL cơ bản cho đối tượng đào tạo, đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả…

- Chương trình đào tạo:

+ Đào tạo theo tín chỉ, năm học đầu tiên sẽ theo chương trình khung của Bộ giáo dục và đào tạo; từ năm hai trở đi đào tạo tạo theo mô hình 6 tháng học lý thuyết, 6 tháng thực tập tại các doanh nghiệp.

+ Việc xây dựng chương trình đào tạo chú trọng về kỹ năng và kiến thức chuyên môn (vai trò tác nghiệp đề cao hơn lý thuyết), trong đó khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ lời nói và ngôn ngữ cơ thể là điều chú trọng hàng đầu.

+ Lựa chọn chương trình, nội dung và tuyến điểm thực tập phù hợp với nhu cầu của xã hội, đòi hỏi của doanh nghiệp và năng lực của người học.

- Giáo trình tài liệu:

+ Kiểm duyệt giáo trình, tài liệu có sẵn nhằm giữ lại và lưu hành sao cho phù hợp với chương trình giàng dạy đổi mới.

+ Tham khảo giáo trình, tài liệu của các quốc gia có uy tín trong lĩnh vực đào tạo HDV, sau đó kết hợp lấy ý kiến của đại diện các doanh nghiệp; HDVDL giỏi, có kinh nghiệm, có uy tín trong nghề; các nhà khoa học chuyên ngành trong và ngoài nước; đại diện nhà trường trong việc soạn thảo, lưu hành giáo trình, tài liệu song ngữ/ Anh ngữ.

- Đội ngũ giáo viên giảng dạy:

+ Bao gồm lực lượng giáo viên cơ hữu và giáo viên thỉnh giảng, bên cạnh đó còn có các nhà khoa học chuyên ngành trong nước hay đã từng tu nghiệp tại nước ngoài, các giáo viên người bản xứ hay các các HDVDL giỏi, có kinh nghiệm, uy tin được bổ sung kiến thức sư phạm.

- Công tác hoạt động ngoại khóa:

+ Tổ chức nhiều buổi cắm trại, hoạt động tập huấn HDVDL vào các ngày cuối tuần hay thực hiện các chuyến đi ngắn ngày/ trong nội thành dành cho người học.

+ Tổ chức các cuộc thi HDVDL thanh lịch, các cuộc thi về kỹ năng thuyết trình, cuộc thi kể chuyện, cuộc thi tìm hiểu về văn hóa Việt Nam, cuộc thi HDVDL giỏi,….

- Song hành cùng quá trình tự học của HDVDL và mô hình đào tạo của các trung tâm đào tạo HDVDL, các doanh nghiệp lữ hành cũng có những hình thức khác nhau để rèn luyện, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của HDVDL:

+ Tổ chức các lớp tập huấn chuyên đề, các khóa bồi dưỡng về nghiệp vụ cho HDVDL nhằm nâng cao, cập nhật kiến thức mới theo từng quý, từng chủ đề dành cho nhân viên trong công ty.

+ Tổ chức các sân chơi, giao lưu với các doanh nghiệp và các trung tâm đào tạo trong thành phố để từ đó có những chiến lược hợp lí trong quá trình tuyển dụng, đào tạo và sử dụng lao động.

+ Tham gia hội chợ việc làm để tìm hiểu nhu cầu, đòi hỏi của thị trường nhằm hiểu rõ nguyện vọng của người lao động từ đó điều chỉnh và đưa ra các phương án khác nhau trong yêu cầu tuyển dụng lao động.

+ Các doanh nghiệp kết hợp với các cơ sở đào tạo, giúp đỡ, tạo điều kiện cho giáo viên tiếp cận thực tế, phối hợp HD người học tham quan, thực tập và nâng cao kỹ năng thực hành.

3.2.3. Nhóm các giải pháp rèn luyện phong cách làm việc và nghệ thuật giao tiếp ứng xử.

Phong cách làm việc, nghệ thuật giao tiếp ứng xử cũng là 1 trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của HDVDL.Nghề du lịch là nghề mang đậm tính chất “phục vụ”, điều này thể hiện rõ qua cách thức truyền đạt thông tin, quy cách giao thiệp với khách hàng hay chính xác hơn là nghệ thuật ứng xử.

Thực tiễn cũng cho thấy, vẫn có những HDVDL có đầy đủ trình độ, chuyên môn và kiến thức nhưng do phong cách làm việc, kỹ năng giao tiếp ứng xử chưa thật phù hợp nên hiệu quả hoạt động chưa cao.Vì vậy, muốn nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HDVDL, ngoài việc bồi dưỡng nhóm PC Đạo đức; PC Ý chí – Tính cách; trình độ năng lực, chuyên môn nghề nghiệp chúng ta cũng cần rèn luyện về phong cách làm việc và nghệ thuật giao tiếp ứng xử.

Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy HDVDL cần xây dựng phong cách làm việc cụ thể, rõ ràng, tạo dấu ấn cá nhân riêng biệt kết hợp với những biện pháp sau:

- Phối hợp hài hòa và thường xuyên rèn luyện các kỹ năng: kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, kỹ năng nói chuyện trước đám đông, kỹ năng thuyết phục, …bằng những hình thức khác nhau: nói chuyện trước đồng nghiệp, luyện tập trước gương hay tham gia báo cáo trong những lớp chuyên đề trước khi trực tiếp dẫn đoàn.

- HDV chú ý đến lời ăn, tiếng nói, cử chỉ, điệu bộ, dáng đi khi thể hiện trước du khách.

- Sưu tầm những câu chuyện vui, dí dỏm và cách thức thể hiện nội dung của những câu chuyện ấy nhằm mang lại tiếng cười và sự sảng khoái thật sự cho du khách,…

- HDVDL thường xuyên nhắc nhở và góp ý cùng nhau để xây dựng phong cách làm việc ngày càng hiệu quả hơn.

- Các doanh nghiệp và các công ty lữ hành đặt ra tiêu chuẩn và yêu cầu cao đối với HDVDL về phong cách làm việc, thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn những HDVDL có biểu hiện lệch lạc trong lối sống và phong cách làm việc.

- Thường xuyên thay đổi chủ đề báo cáo với những nội dung và hình thức dẫn nhập khác nhau nhằm tăng khả năng sử dụng ngôn từ và thay đổi không khí thi đua, học tập giữa các HDV.

- Tổ chức các cuộc thi hùng biện dành cho HDVDL giữa các công ty lữ hành để định hình phong cách và trau dồi thêm kinh nghiệm cá nhân trong việc xử lý tình huống cũng như nghệ thuật giao tiếp với du khách.

Rèn luyện phong cách làm việc, nghệ thuật giao tiếp ứng xử còn là quá trình cá nhân hoàn thiện nhân cách nói chung và nâng cao tay nghề nghiệp vụ nói riêng đối với HDVDL.

3.2.4. Các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra, uốn nắn, khích lệ đối với sự hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL.

Đây là giải pháp có ý nghĩa tạo ra điều kiện cần thiết cho sự hình thành và phát triển các PCTL. Sự phát triển PCTL của HDVDL trong hoạt động của cá nhân không có nghĩa là vai trò của các tổ chức, các nhà quản lý … không còn tác dụng. Trái lại, các yếu tố khách quan đặc biệt là chế độ đãi ngộ HDV luôn đóng vai trò định hướng, tổ chức, dẫn dắt quá trình phát triển đó. Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất, bầu không khí nơi HDV đang làm việc cũng góp phần quan trọng vào quá trình này. Do đó, các doanh nghiệp căn cứ vào tình hình hoạt động, đặc điểm của từng HDVDL để đưa ra những biện pháp cụ thể có ý nghĩa tác động rất lớn đến sự hình thành và phát triển PCTL của HDVDL:

- Có những tiêu chí rõ ràng, cụ thể và chế độ đãi ngộ từ các doanh nghiệp để HDVDL có điều kiện thực hành tốt, phát huy tiền đề và phát triển những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề, đảm bảo hiệu quả của hoạt động.

- Doanh nghiệp trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị đầy đủ cho HDVDL hoạt động để vừa giải quyết những vướng mắc tư tưởng, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho công việc và tạo hứng thú đối với nghề.

- Hỗ trợ và tăng cường sự hướng dẫn từ các nhà quản lý trong các doanh nghiệp.

- Tăng cường giáo dục hình thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm, tinh thần cầu tiến cho

HDVDL.

- Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, bổ sung những bài học thực tiễn cho các thế hệ sau để củng cố và nâng cao những PCTL cần thiết đáp ứng kịp thời yêu cầu của nghề trong điều kiện mới của xã hội.

Từ những phân tích cho thấy việc tăng cường, giám sát, uốn nắn kịp thời những sai sót là giải pháp quan trọng để hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL.

Tóm lại, trong 4 nhóm biện pháp rèn luyện việc phát triển PCTL của HDVDL thì 3 nhóm giải pháp đầu là nhóm các giải pháp cơ bản, quan trọng nhất nhằm hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL, nhóm giải pháp sau có ý nghĩa quan trọng tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL. Các nhóm giải pháp có quan hệ chặt chẽ, tác động tương hỗ với nhau và cần được tiến hành song song mới mang lại hiệu quả cao đối với sự hình thành và phát triển các PCTL của HDVDL.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

KẾT LUẬN

Qua nghiên cứu và sau khi đối chiếu với mục đích, nhiệm vụ, giả thuyết nghiên cứu đặt ra, chúng tôi rút ra một số kết luận sau:

 Về mặt cơ sở lý luận:

1. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc nghiên cứu những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề không thật mới mẻ nhưng cần đầu tư nghiên cứu sâu ở Việt Nam, đặc biệt là đối với những nghiên cứu về PCTL của HDVDL.

2. PCTL là những thuộc tính, những đặc điểm tinh thần của cá nhân được quy định, hình thành và phát triển thông qua hoạt động và giao tiếp của con người đồng thời chi phối lại toàn bộ đời sống và hoạt động nghề nghiệp của cá nhân. PCTL thường là những thuộc tính tâm lý thể hiện về mặt đạo đức; trí tuệ, năng lực; ý chí, tính cách của con người.

3. PCTL cơ bản của HDVDL là những thuộc tính tâm lý tiêu biểu phù hợp với yêu cầu của nghề HD, được đánh giá ở mức cần thiết cao và giúp phân biệt HDVDL với các HDV khác trong hệ thống các ngành nghề đào tạo về dịch vụ hiện nay. PCTL của HDV qui định hành vi và cách ứng xử có ý nghĩa nghề nghiệp của HDVDL trong những tình huống khác nhau của quan hệ giao tiếp và hoạt động.

 Thực trạng nghiên cứu:

4. Kết quả nghiên cứu phát hiện một số PCTL cơ bản mà HDVDL cần có, chúng tôi nhận thấy: cả các ý kiến đều đánh giá 42 PCTL được khảo sát là những PC cần thiết của HDVDL, tuy nhiên chỉ có 31 PCTL được đánh giá là những PCTL cơ bản, 31 PCTL này được chia thành 3 nhóm gồm:

 Nhóm PC Đạo đức: bao gồm 6 PC, cụ thể: [1]. Lòng yêu quê hương đất nước

[2]. Lòng yêu nghề

[3]. Tôn trọng khách hàng [4]. Tôn trọng pháp luật [5]. Tôn trọng nghề

[6]. Ý thức cộng đồng cao

 Nhóm PC trí tuệ - năng lực: bao gồm 11 PC: [1]. Tư duy nhanh nhạy

[2]. Xử lý tình huống tốt [3]. Khả năng ngôn ngữ tốt [4]. Khả năng lắng nghe tốt