Doanh Thu Du Lịch Uông Bí Từ Năm 2002 Đến Năm 2012

bằng việc giới thiệu bán các sản phẩm thủ công, đặc sản vùng miền. Không chỉ bán cho các du khách đến thăm quan góp phần tăng thu nhập kinh tế mà đây còn là cơ hội tăng thu nhập địa phương bằng hình thức xuất khẩu.

Biểu đồ 3.1: Doanh thu du lịch Uông Bí từ năm 2002 đến năm 2012

(Nguồn: Phòng VH&TT thành phố Uông Bí năm 2014)

Thực tiễn khai thác và phát huy nguồn lực văn hóa- nhân văn này ở Uông Bí đang đặt ra khá nhiều vấn đề nan giải và cấp bách. Mặc dù vậy, nhìn vào biểu đồ doanh thu từ du lịch của thành phố Uông Bí có sự biến động không ngừng qua các năm. Nếu như doanh thu du lịch từ năm 2000 trở về trước chỉ đạt khoảng vài chục tỉ đồng thì từ năm 2000, doanh thu bắt đầu tăng lên, đặc biệt từ năm 2009, doanh thu tăng gấp hơn chục lần so với những năm trước với số tiền khoảng 200 tỉ đồng. Gần đây nhất là năm 2013 với tổng doanh thu là 477 tỉ đồng. Yên Tử đã đặc biệt đem lại những con số bất ngờ. Riêng số tiền thu công đức cũng là không nhỏ (Năm 2011: tiền thu công đức là 26 tỉ, năm 2013: tiền thu công đức là 32 tỉ). Với doanh thu cao như vậy, du lịch đã tham gia tích cực vào việc làm tăng ngân sách của thành phố Uông Bí nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.

3.1.2. Góp phần tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương

Với lợi thế vị trí Uông Bí là một thành phố có điều kiện tự nhiên đa dạng phong phú về nhiều mặt. Có thể nói, quá trình xây dựng và phát triển của Uông Bí cũng đồng thời là quá trình khai thác, phát huy giá trị của những lợi thế và tiềm năng mà hiếm vùng đất nào có được, là tiền đề để Uông Bí phát triển một nền kinh tế khá toàn diện và hiện đại, từ sản xuất công, nông, ngư nghiệp đến phát triển thương mại, dịch vụ và du lịch, xứng đáng với vị trí là một trong những mắt xích quan trọng của du lịch Quảng Ninh.

Kinh tế của thành phố đã và đang trên đà phát triển, các ngành kinh tế đều tăng trưởng trong những năm qua nhưng sự chuyển đổi cơ cấu ngành kinh tế đang diễn ra nhờ tác động từ ngành kinh tế du lịch. Từ sau năm 2000, tỷ trọng ngành kinh tế Nông, lâm, ngư nghiệp có chiều hướng giảm mạnh, ngành Công nghiệp và xây dựng vẫn giữ vai trò chủ đạo, phản ánh đúng thực trạng các ngành kinh tế. Nói đến Uông Bí là nói đến các công ty than, các mỏ than với trữ lượng than lớn, nhà máy điện Uông Bí với bề dày truyền thống... Đang được chú ý nhất là ngành Dịch vụ, du lịch. Tính trung bình năm 2000-2005: Ngành Nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 36,1%, ngành Công nghiệp và xây dựng chiếm 44,2%, ngành Dịch vụ, du lịch chiếm 19,7%. Cơ cấu này liên tục thay đổi trong những năm tiếp theo với sự sụt giảm tỷ trọng ngành Nông, lâm, ngư nghiệp, tăng tỷ trọng ngành Dịch vụ, du lịch. Đến năm 2013, tỷ trọng ngành Nông, lâm, ngư nghiệp chỉ chiếm 5% trong cơ cấu nền kinh tế, tỷ trọng ngành Dịch vụ, du lịch là 23%, đó là sự dịch chuyển không hề nhẹ, rất phù hợp với xu hướng phát triển của thành phố nói riêng, của tỉnh Quảng Ninh và đất nước nói chung đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Điều này càng khẳng định sự đúng đắn của các cấp lãnh đạo thành phố: Tiếp tục đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế chuyển từ tăng trưởng “nâu” sang tăng trưởng “xanh” theo hướng tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, dịch vụ, du lịch.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

Nông nghiệp

Dịch vụ, du lịch

Công nghiệp

Biểu đồ 3.2: Tỷ trọng cơ cấu ngành kinh tế năm 2009-2013 (%)

(Nguồn: Niên giám thống kê thành phố Uông Bí)

Sự chuyển dịch cơ cấu của địa phương được thể hiện thông qua địa phương điển hình là thôn Nam Mẫu 2, xã Thượng Yên Công. Từ nhiều năm qua, các gia đình dân tộc nghèo khó ở đây chỉ sống bằng nghề nông nghiệp, đến nay họ chủ yếu sống dựa vào du lịch. Trước khi điểm du lịch Yên Tử được đầu tư và phát triển, cơ cấu số hộ làm nông nghiệp chiếm trên 90%. Trong bối cảnh tăng dân số, ruộng lại được chia nhỏ thành các khoảnh nên tạo ra diện mạo đồng ruộng manh mún. Với người dân nơi đây, nếu chỉ dựa vào mấy sào ruộng thì cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn. Chính bởi vậy, đa phần cư dân thôn Nam Mẫu 2 có thêm cơ hội khi thực hiện sinh kế tại điểm du lịch Yên Tử. Thậm chí có nhiều hộ đã bỏ ruộng, bán ruộng hoặc canh tác một vụ vì hiệu quả kinh tế trong ba tháng lễ hội Yên Tử cũng đủ trang trải cuộc sống cả năm. Do đó nếu đánh giá một cách tổng quan thì cư dân khu vực thôn Nam Mẫu 2 hiện nay nhờ việc chuyển dịch tự nhiên từ kinh tế nông, lâm nghiệp sang kinh tế du lịch đã có đời sống kinh tế ổn định và mức sống được nâng cao.

3.1.3. Là động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành kinh tế khác

Kinh doanh du lịch là hoạt động kinh doanh cần nhiều sự hỗ trợ liên ngành. Nhiều ngành khác cũng được hưởng lợi thông qua hỗ trợ các sản phẩm và dịch vụ du lịch, như xây dựng, in ấn và xuất bản, sản xuất, bảo hiểm, vận tải, lưu trú, bán lẻ, dịch vụ ăn uống, dịch vụ tài chính. Như vậy, có thể thấy tác động của kinh tế du lịch đến một chuỗi lớn các lĩnh vực và lợi ích.

Trước tiên là trong ngành Giao thông vận tải: Ngày càng có bước phát triển vượt bậc, nhiều tuyến đường giao thông quan trọng có ý nghĩa chiến lược được đầu tư, có tuyến đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Nhà nước cùng nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ nâng cấp Quốc lộ 18A và đầu tư xây dựng tuyến đường Cao tốc Nội Bài - Hạ Long, đẩy nhanh tiến độ xây dựng tuyến đường Uông Bí Nam Thành phố và các tuyến đường liên phường xã, các tuyến đường nội thị. Nâng cấp, mở rộng tuyến đường du lịch Yên Tử và tuyến hành hương Bắc Sơn - Yên Tử và tuyến Năm Mẫu - Đông Triều, hoàn thành mở rộng, bố trí điện chiếu sáng các đường nhánh còn lại. Doanh thu dịch vụ vận tải địa phương năm 2010 đạt 170 tỉ đồng, đến năm 2013 đạt hơn 450 tỉ đồng. Tốc độ tăng bình quân đạt 19,8%/năm.

Trong ngành Thương mại, dịch vụ: Phát triển đa dạng, tốc độ cao, trên địa bàn thành phố có 11 chợ, 6 ngân hàng thương mại, dịch vụ ATM và các dịch vụ khác phát triển tốt, hệ thống siêu thị, khách sạn phát triển theo hướng hiện đại, thành phố đang xây dựng siêu thị Quang Trung và xúc tiến đầu tư siêu thị Yên Thanh và siêu thị Cầu Sến, hàng năm tổ chức tốt hội chợ thương mại quốc tế Uông Bí, mức lưu chuyển hàng hoá tăng 15%, giá trị về dịch vụ, thương mại hàng năm tăng 26,8%.

Trong ngành Công nghiệp: Phát triển ổn định, tăng trưởng cao, bền vững, được xếp vị trí thứ 3 trong Tỉnh. Trên địa bàn Thành phố có 400 doanh nghiệp Trung ương và địa phương. Than nguyên khai tăng từ 3,85 triệu tấn năm 2005 lên 6,85 triệu tấn năm 2012. Xi măng đạt 1 triệu tấn/năm (841.000 tấn/năm

2012) Gạch tuy-nen đạt 30 triệu viên/năm. Sản lượng điện năm 2005 đạt 700 triệu KWh, năm 2012 đạt 1.123,5 triệu KWh. Nhà máy chế tạo thiết bị nâng hạ 200.000 tấn sản phẩm/năm, hệ thống 5 cảng thuỷ nội địa phục vụ xuất, nhập vật liệu xây dựng, xuất than hoạt động tốt. Nhà máy chế biến lâm sản Quảng Ninh, Nhà máy gia công mũ giày Sao Vàng, Nhà máy sản xuất bia, rượu Thăng Long... duy trì sản xuất ổn định. Giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hàng năm tăng 34, 5%/năm (30,8 % năm 2012). Ngành công nghiệp than luôn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu các ngành kinh tế. Năm 2013, lĩnh vực này nằm trong tổng thể lĩnh vực Công nghiệp và xây dựng chiếm 72% cơ cấu các ngành kinh tế. Việc đầu tư đối với du lịch cũng được các cấp lãnh đạo ngành than quan tâm thông qua các dự án đầu tư. Đó là sự tác động qua lại giữa các ngành kinh tế nhằm thúc đẩy kinh tế Uông Bí ngày một phát triển và bền vững.

3.1.4. Góp phần quảng bá cho sản xuất địa phương

Du lịch là phương tiện tuyên truyền, quảng cáo có hiệu quả cho các địa phương. Xét về mặt kinh tế, các sản phẩm du lịch được giới thiệu tại chỗ đến khách du lịch, họ sẽ tuyên truyền đến người thân, bạn bè và từ đó có cơ hội mở rộng các mặt hàng này ra các nơi khác. Xét về mặt xã hội, đây là kênh để quảng bá về các thành tựu kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, con người, phong tục tập quán... Mặc dù trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều yếu tố chưa thuận lợi đã ảnh hưởng không nhỏ đến du lịch thành phố. Một số dự án đầu tư du lịch phải thay đổi chủ đầu tư làm ảnh hưởng tiến độ hoặc thiếu vốn. Tuy nhiên Uông Bí nằm trong những khu vực du lịch trọng điểm của tỉnh, trong những năm qua du lịch Uông Bí đã góp phần lớn vào quảng bá cho sản xuất địa phương thông qua các hình thức phong phú, cuốn hút. Các sách giới thiệu về Uông Bí được đầu tư công phu, các ấn phẩm như đĩa DVD, sổ tay du lịch, sách giới thiệu chuyên sâu về Yên Tử luôn được phát hành tạo điều kiện tuyên truyền quảng bá rộng rãi về mảnh đất Uông Bí đạt hiệu quả rất tốt. Gần

đây nhất là Cuốn sổ tay du lịch Uông Bí giới thiệu cụ thể các loại hình du lịch, các món ngon nổi tiếng, cung cấp địa chỉ các cơ sở lưu trú và phương tiện di chuyển tại thành phố Uông Bí, đặc biệt là cuốn sách "Đất và người" dày 882 trang giới thiệu về đất và người Uông Bí một cách đầy đủ, sách "Danh sơn Yên Tử- Thiền phái trúc lâm" cũng cung cấp cho người đọc những hiểu biết về di tích và danh thắng Yên Tử cùng Thiền phái Trúc Lâm... Thành phố tiếp tục khôi phục tổ chức tốt các lễ hội truyền thống tiêu biểu mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc như: lễ hội Yên Tử, Đình Đền Công, chùa Ba Vàng. Tổ chức cuộc thi leo núi Yên Tử để thu hút đông đảo khách du lịch về một loại hình du lịch thể thao hấp dẫn. Ngoài ra, các ngành, các địa phương đã làm tốt công tác tuyên truyền, quảng bá trực quan trên địa bàn như: tuyên truyền bằng xe cổ động, treo băng rôn trên các tuyến đường, sửa chữa, làm mới những cụm pa-nô du lịch và các biển hiệu chỉ dẫn vào khu, điểm du lịch...

Công tác phát triển kết cấu hạ tầng giao thông làm cơ sở để thu hút các thành phần kinh tế, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển các khu, điểm du lịch cũng được thành phố đặc biệt quan tâm đầu tư hoàn thiện, đồng thời khuyến khích xây dựng, nâng cấp cơ sở lưu trú phục vụ khách du lịch, trong đó có nhiều cơ sở được xây dựng đạt chuẩn như: Khu du lịch sinh thái Hoàn Mỹ, Khách sạn Thanh Lịch, Khách sạn Thương Mại, Nhà Sàn Tùng Lâm, Khách sạn Sentosa, Công ty TNHH MTV dịch vụ ăn uống, phòng nghỉ Tùng Lâm... cùng nhiều nhà nghỉ đạt chuẩn phục vụ khách du lịch đáp ứng được nhu cầu của du khách đến Uông Bí.

Thành phố đã chú trọng tổ chức nhiều hoạt động vừa quảng bá du lịch, giới thiệu các sản phẩm, hàng hóa lưu niệm, các món ẩm thực đặc sản của Uông Bí để thu hút khách du lịch. Vào đợt lễ hội thường tổ chức biểu diễn nghệ thuật múa hát dân tộc tại các khu điểm du lịch để phục vụ khách du lịch. Tổ chức tốt các khu ẩm thực cho du khách đến với Uông Bí, nâng cao chất lượng phục vụ của các khu ẩm thực đảm bảo văn minh, lịch sự, phong phú về chủng loại thực phẩm, đáp ứng tốt nhu cầu của khách du lịch và nhân dân.

Tích cực quảng bá các mặt hàng đặc trưng, đặc sản Uông Bí như măng trúc tươi, măng trúc ngâm dấm, rượu mơ Yên Tử, các thuốc xoa bóp như Trầu Tiên Yên Tử, gừng gió, địa liền, cây ba kích để ngâm rượu. Các món ăn nổi tiếng của Uông Bí được đông đảo khách du lịch biết đến như: Bún Tôm, canh gà và rượu bâu của người dao, món măng trúc Yên Tử... Kết hợp với việc thường xuyên kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm ở các cửa hàng ăn uống, các khu, điểm du lịch, đảm bảo sức khỏe, an toàn cho khách du lịch. Hiện nay đến Uông Bí không thể không thưởng thức các sản vật:

Món canh gà và rượu bâu của người dân tộc Dao: Gà chặt nhỏ đem ướp với gừng, hành khô, 1 miếng địa liền và gia vị vừa vặn trong 10 phút, sau đó bắc lên bếp đun nhỏ lửa và cho săn thịt, lắc đều rượu bâu đổ bâm sấp thịt rồi đun nhỏ lửa tiếp cho đến chín vừa. Canh gà ăn nóng với vị thơm của gừng, địa liền hấp dẫn du khách.

Món măng trúc Yên Tử, có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như nấu canh, xào , nướng , luộc... Sau khi lấy măng rửa sạch nếu luộc hoặc nướng để cả cây măng, đối với món xào có thể thái thành từng lát mỏng hoặc cắt khúc nhỏ đập dập rồi đem xào với thịt bò, thịt dê. Thêm các loại gia vị như cần tây, tỏi tươi và hạt tiêu. Măng trúc ăn ngọt, không có vị hăng, đắng như nhiều loại măng khác.

Món bún tôm: Tôm làm bún là loại tôm vừa phải, vỏ tôm được lột đi, lấy cùi tôm để tẩm ướp hương vị và xào qua cho săn chắc. Những thân dọc mùng đã tước vỏ, xanh mướt, thái từng đoạn đều răm rắp. Bún đặt sẵn, ráo nước, trắng mịn. Nồi nước dùng sôi lăn tăn, ngọt lừ, nhấp nhánh những ánh vàng bóng mỡ. Tất cả làm một bát bún thơm phưng phức, điểm thêm một lát quất hay một ít dấm thanh, một ít tương ớt và ăn kèm với món rau sống thì càng tuyệt.

Cơm chay Nàng Tấm: Nhà hàng cơm Chay Nàng Tấm với vị trí thuận lợi gần sân ga cáp treo Yên Tử, mặt bằng rộng, trang trí lịch sự có thể phục vụ các đoàn du khách tới 150 người đi dự lễ hội và tham quan thắng cảnh du lịch Yên Tử. Với các món chay phong phú được chế biến công phu từ nguyên liệu của

Việt Nam và nhập khẩu từ nước ngoài, Cơm chay Nàng Tấm giới thiệu cho thực khách thưởng thức một nghệ thuật ẩm thực mang bản sắc văn hóa dân tộc mà lại rất phù hợp với cuộc sống hiện đại.

Rượu mơ Yên Tử: được chế biến hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống dân tộc. Quả mơ sau khi được lựa chọn kỹ càng, rửa sạch, để ráo rồi ướp với đường để tạo men. Rượu cũng được nấu từ loại gạo ngon, thơm. Hai thứ ấy cho chung vào chum sành ngâm thành loại rượu có màu vàng óng ánh, thơm mùi mơ. Rượu có vị ngọt thơm rất dễ uống, dễ sử dụng, đặc biệt vào mùa hè có thể dùng thêm đá khi uống rượu, có công dụng giúp kích thích tiêu hóa, làm đẹp da, mát gan, lợi tiểu. Rượu mơ Yên Tử mang hương vị riêng, để lại dấu ấn trong lòng du khách để mỗi khi đến Yên Tử, du khách có thể thưởng thức hoặc mua làm quà đem về.

Như vậy, qua du lịch, các tài nguyên du lịch, các sản vật Uông Bí được Du khách biết đến với những nét độc đáo trong đời sống vật chất và đời sống tinh thần của người Uông Bí. Thời gian qua, nhờ làm tốt công tác phối hợp quản lý môi trường du lịch, đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch tại các khu, điểm du lịch góp phần làm cho hình ảnh du lịch Uông Bí thêm thân thiện "Hiếu khách, văn minh, lịch thiệp" tạo nhiều dấu ấn đẹp trong lòng du khách. Nhìn chung du lịch Uông Bí đã thật sự lên ngôi góp phần tạo đà phát triển kinh tế, xã hội thành phố và tỉnh nhà ngày càng bền vững hơn.

3.1.5. Khuyến khích nhu cầu du lịch nội địa

Người dân địa phương luôn có nhu cầu viếng thăm các điểm hấp đẫn trong khu vực địa phương của mình và hơn nữa, họ vẫn tự hào khi thấy một thực tế là các điểm hấp dẫn này lại thu hút được nhiều người từ khắp nơi trên thế giới đến thăm. Khi một khu vực thu hút được du khách quốc tế sẽ làm tăng sự quan tâm trong nước đối với các điểm hấp dẫn ở khu vực đó.

Lễ hội Yên Tử hằng năm đón hàng triệu lượt người, khách quốc tế hàng chục ngàn lượt người, người dân địa phương đi lễ chùa như một lẽ tất yếu. Lượng khách từ các vùng lân cận cũng thường xuyên và liên tục.