Kịch bản tuồng Đào Tấn – Một số vấn đề nội dung và nghệ thuật

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

Kim nhật giai vân: Ngô phản bạn Hà thời thức đắc: Trụ hôn quân Cố đô cựu vật giai tương biệt

Bằng hữu phu thê các nhất phương

(Lưng ngựa lên cao ngắm Giới quan Mây mơ màng, trăng cũng mơ màng Giờ đây ai cũng: ta làm phản

Nào lúc nhìn ra: Trụ bạo tàn Đồ xưa, vật cũ đều xa cách

Chồng vợ, bạn bè, kẻ một phương)

mình tỉnh giấc ở miếu thần

Đường luật

Kỳ hoa linh lạc trường lưu thủy Phá kỉnh như hà đắc đoàn viên

Thống thích thích can tường cát đoạn Sầu đê mê lụy sái uông uông

(Hoa rơi theo dòng nước linh đình trôi dạt Gương vỡ làm thế nào nguyên vẹn

Nỗi đau như dao cắt đến từng đoạn ruột gan

Sầu chất chứa như nước mắt chảy ròng ròng).

Hoàng phi Hổ

Giả thị Hoàng Phi Hổ

Đau lòng khi hồn Giả thị hiện về báo mộng rồi tan biến vào hư không

Bài

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

119 -

120

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 263 trang tài liệu này.

191

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

Đau đớn bởi thương cha nhớ mẹ Cớ sự này số hệ vì đâu?

Bởi ai chuốc án gây sầu

Cha đuôi sông Sở, con đầu non Ngô Nhộn nhàng vang tiếng truy hô

Mau mau tách dặm, quan đầu lướt xông

Thiên Tường, Thiên Lộc

Hai anh em nghĩ cách cản ông nội bảo vệ cha Hoàng Phi Hổ

Nam

Chữ Nôm

Lục bát

130

Ná từ bạt thiệp thiên sơn lộ Hỷ đắc đoàn viên vạn lý trình Kỳ tây nhật nguyệt chiêm y địa

Ân thổ phong cương khứ trú trình Phong thừa hòa nhật lệ khai hành sắc Xuyên chí sơn tăng chúc thánh minh

(Chẳng ngại gian lao ngàn đỉnh núi Mừng đặng đoàn viên vạn dặm đường Đất Tây kỳ là niềm mơ ước tháng ngày

Nhìn bờ cõi nước Ân mãi băn khoăn việc đi hay ở Gió hòa nắng dịu là sắc thái của bước ra đi

Sông dài, núi cao mong chúa sáng)

Cả đoàn

Trên đường quá quan đến đất Tây Kỳ - Vãn tuồng

Khách

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

142

192

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
II	Trầm Hương các
1	Bửu điện xe rồng trực chỉ Cảnh thái bình sơn thủy thanh cao	Trụ vương	Chuẩn bị đi đền thờ Nữ Oa	Nam	Chữ Nôm	Lục bát	176
2	Xuân thảo phi phi thừa kiếm bộ Lư yên tế tế trú sinh mao (Cỏ xếp là là luồn dải kiếm Trần xông ríu rít lẫn cờ mao)	Bá quan	Trên đường đi đến Trầm Hương các	Khách	Chữ Hán	Thất ngôn cổ phong	176
	Gió hương thổi lọt hoàng bào Cầu mai tuyết điểm, động đào mây giăng	Trụ vương		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	176
	Tam xuân thoại khí thanh hoàng lộ Nhất đóa hồng vân điện bửu luân (Ba xuân hơi ấm quanh đường ngự Một tấm mây hồng chói kiệu vua)	Bá quan		Khách	Chữ Hán	Thất ngôn cổ phong	176
	Khang cù tiếng hát vang rân Xiêm Nghiêu thong thả chín tầng vỗ an	Trụ vương		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	176
3	Hoa phi cẩm trướng cảnh phi thường Tận thị nê kim xả dạng trang Đản đắc yêu kiều năng cử động	Trụ vương	Vào Trầm Hương các, thấy tượng Nữ	Ngâm	Chữ Hán	Thất ngôn	178 - 179

193

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
	Thủ hồi trường lạc thị quân vương (Cửa hoa trướng gấm đẹp khôn ngờ Một khối vàng son ngắm ngẩn ngơ Ví thử hình hài cười nói được Rước về Trường lạc để hầu vua)		oa đẹp, vua Trụ nảy sinh lòng tà dâm,uống rượu, làm thơ.			Đường luật
4	Tú lãnh xuân tình tễ sắc khai Ngọc tiêu thanh lý hạc phi hồi Hồng hà tử vụ nhân tương bạn Bạch thạch thương tùng nguyệt tự lai (Non thanh, xuân tạnh, ánh chiều quang Cánh hạc về trong tiếng sáo vang Mù tía ráng hồng là bạn lão Tùng xanh, đá trắng, sáng vừng trăng)	Vân Trung Tử	Giới thiệu cuộc sống tu tiên của Vân Trung Tử	Xướng	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	183
5	Mang hài võ phục án vân đoan Vọng vọng quan hà vạn lý khoan Hảo bả tùng chi lai hiến khuyết Trừ khan bửu kiếm khử yêu gian (Áo lông dày oán biệt, hốt kinh, thiên cỏ lướt mây ngàn	Vân Trung Tử	Cưỡi mây về Triều Ca dâng kiếm báu diệt gian tà	Tẩu	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	184

194

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
	Muôn dặm non sông bước nhẹ nhàng Dâng một cành tùng lên cửa khuyết Chờ xem gươm báu diệt gian tà)
6.	Nhạn quy than giục tình ly biệt Oan trái này dễ biết vì đâu Biệt hận chuyển thâm hà xứ tả Sầu tâm nhất bội trưởng ly ưu (Nỗi hận thẳm sâu khôn kể xiết Lòng sầu chồng chất những lo âu)	Đát Kỷ		Nam	Chữ Nôm	Thất ngôn Đường luật	186 - 187
		Tô Hộ		Khách	Chữ Hán		187
	Non xanh nước biếc một màu Câu duyên đã chích, tơ sầu lại vương	Đát Kỷ		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	187
	Lãnh thụ trùng dà thiên lý mục Giang lưu khúc tợ cửu hồi trường (Cây núi chập chùng nhìn nẻo khuất Dòng sông uốn khúc tựa lòng đau)	Tô Hộ		Khách	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	187
	Ngập ngừng một bước gian quan Kim ô phút đã bóng tàn non xanh	Đát Kỷ		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	187

195

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
7	Cố viên hồi thủ bất thăng bi, Lữ điếm tiêu sơ, cổ giác trì. Sầu khách chánh thâm hương tứ khổ, Xuân phong hà sự nhập la vi? (Ngoảnh về quên cũ dạ bùi ngùi Rời rạc trống canh quán tả tơi Nỗi khổ chia lìa lòng khách bận Vào màn chi đó gió xuân ơi) Bóng sương tuyết cùng ai sớm tối Chốn cung vi luống những xa chừng Mấy hộc sầu khó bớt cho lưng Trăm chiều ruột khôn vò mà rối	Đát Kỷ	Tâm sự trên đường về Triều Ca	Ngâm	Chữ Hán Chữ Nôm	Thất ngôn Đường luật Thất ngôn cổ phong	188
8	Non xa dệt gấm rỡ ràng Ân tình một tấm giang quan mấy trùng	Tô Hộ		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	197
8	Quản bao xông lướt bụi hồng Phút đâu lố thấy cửa rồng gần nơi	Tô Hộ		Nam	Chữ Nôm	Lục bát	197
9	Phật ngôn hương hồn siêu thoát Đoái nhân hoàn một bước một xa	Hồn Đát Kỷ	Trên đường siêu sinh tịnh	Nam	Chữ Nôm	Lục bát	198

196

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
	Ngậm ngùi nhớ mẹ thương cha Biết đâu căn kiếp con ra thế này Ngẩn ngơ lướt gió xông mây Từ bi xin chứng lòng này đắng cay		độ theo lời của Phật
10	Tây sơn lạc nguyệt lâm thiên trượng Bắc khuyết tình vân nhiễu cấn vi Niên hoa đáo xứ giai kham thưởng Xuân sắc nhân gian tổng bất tri (Non đoài trăng xế soi nghi trượng Cửa bắc mây lành phủ cấm vi Chốn chốn phong quang chào đón khách Mấy ai nhân thế biết xuân này)	Vua Trụ	Dạo vườn thượng uyển cùng Đát Kỷ (Hồ Ly)	Phú lục	Chữ Hán	Thất ngôn cổ phong	203
11	Ngự uyển xuân du nguyệt chán đoàn Dao trường bửu tháp bách hoa gian Cá trung tự hữu chân hương sắc Nộn lục tiên hồng vị túc khan (Vườn ngự vui xuân bóng nguyệt quang Chén quỳnh giường báu giữa muôn hương	Trụ Vương	Ca ngợi sắc đẹp của Đát Kỷ khi cùng dạo chơi vườn thượng uyển	Ngâm	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	208

197

Thơ	Nhân vật	Bối cảnh	Điệu hát	Ngôn ngữ	Thể loại	Trang
	Riêng nàng mới thực là hương sắc Hương sắc vườn hoa trẫm chẳng màng)
12	Tây cung dạ tĩnh bách hoa hương Thảo sắc thanh thanh liễu sắc hoàng Đãi đáo nguyệt minh trì thượng túc Phù Dung bất cập mỹ nhân trang (Đêm tỉnh cung tây bát ngát hương Xanh xanh sắc liễu cỏ non vàng Trăng lên ao sáng ta về nghỉ Hoa đẹp sao bằng dáng mĩ nhân)	Đát Kỷ (Hồ Ly)	Tâm trạng nửa đêm tỉnh dậy ở cung Tây	Khách	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	213 - 214
13	Bộ bộ vân tình vọng thúy vi Hành tàng dư thiệt tự gia tri Lộc đài hương dạ khai xuân yến Chỉ thính đăng tiền quỉ xướng thi (Len lỏi mây mù ngắm đó đây Thực hư kín hở, đố ai hay Tiệc xuân đài lộc vui đêm vắng Chỉ thấy bên đời quỉ hát say)	Đát Kỷ (Hồ Ly)	Đát Kỷ rời cung bay về động yêu sai yêu quái giả làm tiên về dự hội.	Tẩu	Chữ Hán	Thất ngôn Đường luật	226

198