Kịch bản tuồng Đào Tấn – Một số vấn đề nội dung và nghệ thuật - 27

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

14

Tương huề bộ bộ giá vân yên

Nhất vọng xuân thành cảnh sắc nghiên Khả tiếu dao trì kiêm dạ yến

Thiên tiên thùy thức thị hồ tiên

(Cùng nhau dắt díu lủi theo mây Vội ngắm thành xuân cảnh đẹp thay Mừng bấy Dao Trì đêm mở tiệc Tiên trời tiên cáo đố ai hay)

Quần yêu

Cảnh quần yêu giả tiên dự hội trong cung Dao Trì

Tẩu

Chữ Hán

Thất ngôn Đường luật

229

15

Xuân tiêu nhất khắc trị thiên câm Hoa hữu thanh hương, nguyệt hữu âm Ca quản lâu đài thanh tế tế

Thu tiên viện lạc dạ trầm trầm

(Đêm xuân một khắc giá ngàn vàng Hoa hữu thanh hương, nguyệt hữu âm Giọng ca bên lầu nghe ríu rít

Ghế chao nghiêng ngửa tối mơ màng)

Quần tiên (yêu)

Cảnh quần yêu uống say trong cung Dao Trì

Ngâm

Chữ Hán

Thất ngôn Đường luật

231 -

231

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

16

Diêu vọng triều đô bộ bộ khoan, Bình sinh ưu ái nhất tâm đan.

Yêu phân tùng thử giai tiêu diệt, Trữ kiến hoàng đồ vạn tải an.

(Dõi hướng triều đô thong thả bước Suốt đời việc nước mãi lo toan

Từ đây yêu quái đà tiêu diệt

Cơ nghiệp ngàn năm sẽ được yên)

Hoàng Phi Hổ

Sau khi tiêu diệt quần yêu cảm thán

Ngâm

Chữ Hán

Thất ngôn Đường luật

235

III

Hộ sinh đàn

1.

Thiết mã thiên quần phi tợ tuyết, Hùng binh vạn đội bố như tinh.

Lôi đình giang Hán quân thanh chấn, Tiết thị hưu tu vọng thoát sinh.

(Ngựa sắt ngàn bầy bay tựa tuyết rơi Muôn đội binh hùng như sao giăng tua tủa

Tiếng quân vô địch vang lừng trên sông Hán Thủy,

sông Trường Giang/ Họ Tiết đừng hòng trốn thoát)

Võ Tam Tư

Đưa quân đi truy bắt Tiết Cương

Khách

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

265

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

2.

Chốn Long san bao sá dặm ngàn Theo điểu tính ngõ toan lần lõi Điểu tích ngõ toan lần lõi

Nghĩ sự mình nhiều nỗi gay go Hai vai thắt chặt tang, hồ

Biển oan chưa lấp, mật thù càng ngon Tiếng dập dồn phong huyên nhạc hãm

Giục vó lừa chỉ dặm Long san

Tiết Cương

Tự giới thiệu về hoàn cảnh bị truy bắt

Nam

Chữ Nôm

STLB

266

3.

Nhàn lai phong nguyệt cộng vô biên Nhất đỗng đào hoa biệt hữu thiên Vị vấn kỷ sinh tư đắc đáo

La thường túy trục nhật phiên phiên... (Thanh nhàn trăng gió thú vô biên Một động hoa đào cõi trời riêng Hỏi mấy kiếp tu mà được thế

Quần áo là lượt đổi luân phiên..

Trần Thị Lan Anh

Giới thiệu lai lịch, cuộc sống và tình cảnh phải xa chồng

Xướng

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

268

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

4.

Hậu lộ văn vạn kỵ lai truy Sơn tiền cấp nhất thân viễn ty

Tha hương thác lạc sơn trình dị Thất mã huy trì lý nộ nan

Long sơn thử dạ sơn trung nguyệt Duy hữu thâm khuê độc tự khan

(Nghe phía sau hàng vạn quân kỵ đuổi tới Ở trước núi một mình vội lánh xa

Khúc quê đường núi lạ lùng lẫn lộn Một ngựa ruổi rong thật khó đi

Vầng trăng trong núi Long san đêm nay

Riêng có người ở buồng khuê tự xem ngắm)

Tiết Cương

Trên đường chốn chạy Võ Tam Tư về Long Sơn trại

Tẩu

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

272

5.

Lối sơn khê chi xiết gập ghình Tiếng viên điểu càng thêm đau đớn Rủi ro sợ đầu tên mũi đạn

Bơ vơ thương góc bể chân trời...

Cho gặp kẻo còn man mác Giục cơn sầu nước mắt khôn lau

Lan Anh

Tâm trạng khi tìm nhiều ngày không thấy chồng

Nói - Nam

Chữ Nôm

STLB

273

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

6.

Vẳng nghe chim vịt kêu chiều

Bâng khuâng nhớ chủ chín chiều ruột đau

Hồ Nô

Trên đường tìm Tiết Cương, Lan Anh chịu nhiều vất vả dày vò cả về thể xác lẫn tinh thần.

Hồ Nô và lâu la cảm thương cho nàng.

Lý

Chữ Nôm

Lục bát

273

Thế thượng tiêu hồn duy hữu biệt Nhân sinh hà xứ khả vong ưu

(Ở đời chỉ có sự ly biệt làm cho người ta mất hồn

Trên đời có nơi nào không có nỗi buồn?)

Lâu la của Lan Anh

Khách

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

273

Cảm thương vóc ngọc vày vò

Vái với trên đầu soi xét người ngay

Hồ Nô

Lý

Chữ Nôm

Lục bát

274

Vạn thọ tùng phong thanh tế tế Thiên sơn thu sắc vọng thê thê

Lâu la

Khách

Chữ Hán

Thất

ngôn cổ phong

274

Ghập nghình dấu thỏ đường dê

Can thường một gánh nặng nề hai vai

Lan Anh

Nam

Chữ Nôm

Lục bát

274

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

7.

Thoát đặng dây oan lưới họa Bước gập ghềnh dìu đỡ theo nhau Một đoàn tớ trước thầy sau

Chim kêu vượn hú thêm đau đớn lòng Lao xao sống vỗ ngọn tùng

Gian nan là nợ anh hùng phải vay Sơn đình đoái đã gần đây

Nhẹ chân kỳ ký thoát bầy khuyển ưng

Tiết Cương Hồ Nô

Lan Anh

Tiết Cương

Trên đường trốn chạy về Long Sơn trại

Nam Lý

Nam

Chữ Nôm

Lục bát

280

282

8.

Võ sậu vân trì vạn kỵ khai Uy phong đáo xứ tảo trần ai

Thệ tương kình khí tiêu cuồng nghịch Khẳng hứa ngu phu độc sính tài

(Như mấy trút, như mưa đùn, muôn quân kỵ ra đi Uy phong tới đâu quét sạch bụi tới đó

Thề đem khí thế hùng dũng trừ quân cuồng nghịch

Đâu chịu mặc cho kẻ ngu phu nó khoe tài)

Võ Tam Tư

Đưa quân đến Long Sơn trại bắt Tiết Cương

Khách

Chữ Hán

Thất ngôn Đường luật

284

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

9.

Cố quốc hồi đầu lao mộng mị

Sơn đình thử nhật... khánh đoàn viên Dụng tửu phá sầu, sầu cánh trọng Anh hùng, nhi nữ,... lụy san nhiên

(Quay đầu nhìn về nước cũ mơ mộng mãi Tại sơn trại hôm nay mừng ngày sum họp Mượn rượu phá sầu, sầu thêm nặng

Anh hùng, nhi nữ nước mắt tuôn ra lênh láng)

Lan Anh Tiết Cương

Khi trở về sơn trại gặp lại Tiết Giao sum họp uống rượu tẩy trần

Đồng ngâm

Chữ Hán

Thất ngôn cổ phong

286

287

10.

Sách mã huy thương thảo bất đình Oanh oanh liệt liệt chấn quân thanh Sơn cùng thủy kiệt ưng vô lộ

Châu bệ sùng triêu cáo võ đình

(Dong cương đuổi đánh đứa cuồng ngoan Hùng hổ ba quân tiếng sấm vang

Nước kiệt non cùng không lối thoát

Thành công rắp báo trước ngai vàng)

Võ Tam Tư

Tấn công lên Long Sơn trại

Khách

Chữ Hán

Thất ngôn Đường luật

290-

291

11.

Nguyện xông pha một tớ một thầy Ngõ tìm tòi hết lòng hết sức

Lan Anh

Trên đường

thất lạc lần thứ

Chữ Nôm

STLB

292

Thơ

Nhân vật

Bối cảnh

Điệu hát

Ngôn ngữ

Thể loại

Trang

Tìm hòi hết lòng hết sức Ngẫm sự mình ruột thắt đòi cơn Ngập ngừng muôn học chứa chan

Một phen hoạn nạn hay đàng phân ly Oán thù chuốc lấy làm chi

Thương cho đày đọa xót vì cách phân Mịt mù ngút tỏa mây giăng

Những người trung hiếu cam phần gian nan

Hồ Nô Lan Anh

Hồ Nô

hai giữa rừng. Lan Anh chuẩn bị chuyển dạ.

Nam Lý Nam

Lý

Lục bát

12.

Ruột quặn thắt đi càng khó chịu Bước lần dò con gắng lấy mà theo Non người nước khách cheo leo

Mình run khấp khởi lụt trào chứa chan

Lan Anh

Lan Anh trở dạ

Nam Ai

Chữ Nôm

STLB

294

13.

Vì vương mang gánh nghĩa gánh tình Phải lịu địu tay bồng, tay ẵm

Lịu địu tay bồng tay ẵm

Dõi trông người biển thẳm non cao Sụt sùi lụy nhỏ thấm bầu

Hột cơm tấm áo dễ nào quên ơn

Sợi sầu sao khéo vấn vương

Lan Anh

Hồ Nô Lan Anh

Lan Anh vừa sinh Tiết Quỳ đã thấy quân của Võ Tam Tư đuổi tới, tay ôm con, tay bế

cháu, Lan Anh

Nam Lý Nam

Lý

Chữ Nôm

STLB

Lục bát Lục bát

Lục bát

294

294

294

295