Xếp Hạng Khả Năng Duy Trì Và Mở Rộng Thị Phần Của Doanh Nghiệp Lữ Hành

Bảng 2.6. Xếp hạng khả năng duy trì và mở rộng thị phần của doanh nghiệp lữ hành

Mã công ty

Chỉ số thị phần thực tế (0÷1)	Chỉ số tốc độ tăng trưởng (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 01	0.166	0.22	0.19	10
ITO 02	0.1	0.42	0.26	3
ITO 03	0.013	0.21	0.11	21
ITO 04	0.118	0.18	0.15	19
ITO 05	0.018	0.03	0.03	24
ITO 06	0.995	0.23	0.61	2
ITO 07	0.181	0.3	0.24	6
ITO 08	0.302	0.05	0.18	12
ITO 09	0.188	0.27	0.23	8
ITO 10 (LD)	0.158	0.04	0.10	22
ITO 11	0.046	0.13	0.09	23
ITO 12	0.123	0.21	0.16	13
ITO 13	0.109	0.2	0.15	17
ITO 14	0.068	0.21	0.14	20
ITO 15 (LD)	0.284	0.22	0.25	4
ITO 16	0.085	0.22	0.15	18
ITO 17	0.003	0.31	0.16	14
ITO 18	0.039	0	0.02	25
ITO 19	0.002	0.31	0.16	15
ITO 20	0.062	0.35	0.21	9
ITO 21	0.125	0.37	0.25	5
ITO 22	0.049	0.43	0.24	7
ITO 23	0.123	1.17	0.65	1
ITO 24	0	0.31	0.16	16
ITO 25	0.017	0.34	0.18	11

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 218 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tính toán của tác giả)

2.2.2.3. Khả năng cạnh tranh của sản phẩm

- Mức giá bình quân (landtour) cho 1 ngày khách của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế tại Việt Nam được tính trên giỏ sản phẩm (từ 10 - 20 sản phẩm tương đương 3 sao) của doanh nghiệp. Nhìn chung, mức giá bình quân của các doanh nghiệp này là khá cao so với các nước trong khu vực và dao động trong khoảng trên dưới 32USD/ngày khách (landtour). Các doanh nghiệp nhỏ thường có mức giá cạnh tranh hơn các doanh nghiệp lớn và liên doanh. Đây cũng là điều dễ hiểu do chất lượng, tính ổn định của sản phẩm và giá trị thương hiệu của các doanh nghiệp này thấp hơn rất nhiều các doanh nghiệp còn lại.

- Tỷ lệ sản phẩm mới trên tổng số sản phẩm của doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam là rất thấp với mức trung bình là 2,18%. Tại các doanh nghiệp nhỏ tỷ lệ này hầu như bằng không trong khi tỷ lệ này tại các doanh nghiệp lớn cũng chỉ dao động trong khoảng từ 3 đến 5%. Các doanh nghiệp lữ hành của Việt Nam có rất ít những sản phẩm hoàn toàn mới mà chủ yếu là thay đổi kết cấu chương trình cũ, thay đổi/bổ sung một vài dịch vụ hoặc điểm đến.

- Cũng tương tự tỷ lệ sản phẩm mới, tỷ lệ chi phí R&D trong tổng chi phí của doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam cũng rất thấp với mức trung bình là 1,81%. Chi phí này tại các doanh nghiệp nhỏ cũng hầu hết là bằng không trong khi đó tại các doanh nghiệp lớn thi chi phí R&D cũng là khoản chi không thường xuyên và it khi được đưa vào kế hoạch kinh doanh của các công ty này. Tại các doanh nghiệp liên doanh thì khoản chi này ổn định hơn và thường có kế hoạch cụ thể, tuy nhiên chi phí R&D của các doanh nghiệp này cũng chỉ chiếm từ 3%-4,3% trong tổng số chi phí.

Có thể nói thực trạng khả năng cạnh tranh của sản phẩm của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam là hết sức đáng lo ngại cả trong trước mắt và lâu dài không chỉ đối với từng doanh nghiệp nói riêng mà còn cả với Du lịch Việt Nam nói chung.

Bảng 2.7. Xếp hạng khả năng cạnh tranh của sản phẩm của doanh nghiệp lữ hành

Mã công ty

Chỉ số mức giá bình quân (0÷1)	Chỉ số tỷ lệ sản phẩm mới (0÷1)	Chỉ số tỷ lệ chi phí R&D (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 01	0.76	0.2	0.52	0.49	14
ITO 02	0.8	0.44	0.12	0.45	17
ITO 03	0.08	0	0.04	0.04	24
ITO 04	0.28	0.32	0.6	0.4	19
ITO 05	0.16	0.16	0.36	0.23	21
ITO 06	0.88	0.8	0.8	0.83	3
ITO 07	0.24	0.28	0.84	0.45	16
ITO 08	0.84	0.88	0.88	0.87	2
ITO 09	0.96	0.96	0.92	0.95	1
ITO 10 (LD)	0.36	0.84	0.96	0.72	4
ITO 11	0.44	0.64	0.64	0.57	8
ITO 12	0	0.12	0.16	0.09	23
ITO 13	0.56	0.56	0.72	0.61	7
ITO 14	0.12	0.76	0.76	0.55	9
ITO 15 (LD)	0.64	0.72	0.24	0.53	11
ITO 16	0.72	0.68	0.68	0.69	5
ITO 17	0.04	0.04	0	0.03	25
ITO 18	0.2	0.08	0.08	0.12	22
ITO 19	0.32	0.48	0.2	0.33	20
ITO 20	0.48	0.92	0.48	0.63	6
ITO 21	0.6	0.36	0.28	0.41	18
ITO 22	0.68	0.6	0.32	0.53	10
ITO 23	0.4	0.52	0.56	0.49	13
ITO 24	0.52	0.4	0.44	0.45	15
ITO 25	0.92	0.24	0.4	0.52	12

(Nguồn: Tính toán của tác giả)

2.2.2.4. Khả năng duy trì nâng cao hiệu quả kinh doanh

- Nhìn chung, tỷ lệ lợi nhuận/chi phí của các doanh nghiệp lữ hành là không cao chỉ đạt trung bình từ 3% đến 4,5%. Sở dĩ có điều này các khoản thu hộ thường chiếm một tỷ lệ rất lớn trong tổng chi phí của các doanh nghiệp lữ hành. Nếu xét hiệu quả kinh doanh từ góc độ này thì các doanh nghiệp lữ hành có quy mô trung bình rất có ưu thế với tỷ lệ này thường cao hơn mức bình quân của các doanh nghiệp khảo sát từ 1,5 đến trên 2 lần. Tại các doanh nghiệp lớn cũng như những doanh nghiệp nhỏ thì tỷ lệ này lại rất thấp. Trong khi nguyên nhân của tình trạng này tại các doanh nghiệp lữ hành lớn là chi phí cố định cao thì các doanh nghiệp nhỏ lại có xu hướng giảm giá để thu hút khách nên tỷ lệ lợi nhuận/ chi phí bị giảm thấp.

- Chỉ tiêu lợi nhuận/khách của các công ty lữ hành quốc tế cũng có sự phân hoá rõ nét giữa các doanh nghiệp trung bình với các doanh nghiệp lớn và nhỏ. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này cũng tương tự như nguyên nhân tạo ra tỷ lệ lợi nhuận/chi phí thấp tại các doanh nghiệp lữ hành lớn cũng như nhỏ tại Việt Nam. Nhìn chung lợi nhuận trên một đầu khách của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế tại Việt Nam dao động trong khoảng từ 10 đến 20USD trên một khách. Tuy đây không phải là một kết quả cao nhưng với tính hình kinh doanh du lịch hiện nay thì con số này là khá hợp lý và có thể chấp nhận được.

- Trong khi mức trung bình của hai chỉ tiêu trên không thực sự tốt thì chỉ tiêu lợi nhuận/nhân viên của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế tại Việt Nam lại khả quan hơn nhiều. Trung bình, một năm, một nhân viên của doanh nghiệp lữ hành mang về cho công ty xấp xỉ 40 triệu đồng lợi nhuận. Tuy nhiên cũng cần phải lưu ý rằng do du lịch là một ngành kinh doanh mang tính thời vụ nên lực lượng lao động thuê ngoài của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế là khá lớn đã làm cho chỉ tiêu này cao lên rất nhiều. Mặc dù

vậy, do mô hình tính toán khả năng cạnh tranh dựa trên so sánh tương quan nên sự gia tăng của chỉ tiêu này hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến kết quả. Cũng như hai chỉ tiêu trên, trong khi các doanh nghiệp liên doanh duy trì chỉ tiêu này ở mức trung bình thì các doanh nghiệp trong nước lại có sự phân hoá theo quy mô giữa các doanh nghiệp trung bình với các doanh nghiệp lớn và nhỏ.

Mã công ty	Chỉ số tỷ lệ lợi nhuận/chi phí (0÷1)	Chỉ số lợi nhuận/khách (0÷1)	Chỉ số lợi nhuận/nhân viên (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 01	0.04	0.04	0.11	0.06	24
ITO 02	0.36	0.99	0.86	0.73	1
ITO 03	0.18	-	0.02	0.07	23
ITO 04	0.10	0.59	0.32	0.34	4
ITO 05	0.05	0.34	0.08	0.15	15
ITO 06	0.14	0.25	0.47	0.29	5
ITO 07	0.09	0.13	0.10	0.11	20
ITO 08	0.07	0.10	0.25	0.14	18
ITO 09	0.01	0.08	0.03	0.04	25
ITO 10 (LD)	0.03	0.36	0.21	0.2	12
ITO 11	0.10	0.47	0.26	0.28	6
ITO 12	0.01	0.09	0.21	0.1	21
ITO 13	0.09	0.23	0.30	0.21	11
ITO 14	0.08	0.24	0.17	0.17	14
ITO 15 (LD)	0.07	0.15	0.40	0.21	10
ITO 16	-	0.17	0.10	0.09	22
ITO 17	0.24	0.14	-	0.13	19
ITO 18	0.29	0.24	0.20	0.24	7
ITO 19	0.20	0.29	0.07	0.19	13
ITO 20	0.49	0.36	0.99	0.61	3
ITO 21	0.98	0.21	0.75	0.65	2
ITO 22	0.47	0.06	0.18	0.24	8
ITO 23	0.09	0.05	0.29	0.14	17
ITO 24	0.20	0.39	0.08	0.22	9
ITO 25	0.35	0.04	0.04	0.15	16

Bảng 2.8. Xếp hạng khả năng duy trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lữ hành

(Nguồn: Tính toán của tác giả)

2.2.2.5 Khả năng quản lý và đổi mới

Do các chỉ tiêu trong nhóm nhân tố này đều rất khó định lượng nên các chỉ tiêu này sẽ được xác định bằng cách xếp thứ tự các doanh nghiệp cho từng chỉ tiêu theo hướng tăng dần thông qua các kết quả khảo sát trực tiếp tại các doanh nghiệp nghiên cứu.

Nhóm nhân tố này có sự phân hoá rõ nét giữa các doanh nghiệp theo quy mô. Trong khi hầu hết các doanh nghiệp nhỏ đều không đầu tư xây dựng hệ thống các chiến lược kinh doanh cũng như giải quyết khủng hoảng thì công việc này ở các doanh nghiệp lớn dù đã có nhưng nhiều trường hợp còn mang tính hình thức. Với việc ứng dụng các công cụ quản lý trong hoạt động kinh doanh thì các doanh nghiệp liên doanh thực hiện khá tốt còn các doanh nghiệp của Việt Nam lại có xu hướng giảm dần theo quy mô. Tuy nhiên kết quả khảo sát cũng cho thấy một số ít các doanh nghiệp lữ hành quốc tế nhỏ của Việt Nam đã rất nỗ lực trong việc ứng dụng các công quản lý tiến tiến vào hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Bảng 2.9. Xếp hạng khả năng quản lý và đổi mới của doanh nghiệp lữ hành

Mã công ty

Chỉ số mức độ xây dựng- thực hiện chiến lược (0÷1)	Chỉ số khả năng giải quyết khủng hoảng (0÷1)	Chỉ số ứng dụng các công cụ quản lý (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 01	0.36	0.44	0.64	0.48	14
ITO 02	0.72	0.84	0.84	0.8	3
ITO 03	0	0.08	0	0.027	25
ITO 04	0.48	0.56	0.04	0.36	17

Mã công ty

Chỉ số mức độ xây dựng- thực hiện chiến lược (0÷1)	Chỉ số khả năng giải quyết khủng hoảng (0÷1)	Chỉ số ứng dụng các công cụ quản lý (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 05	0.68	0.60	0.28	0.52	13
ITO 06	0.96	0.52	0.68	0.72	5
ITO 07	0.52	0.80	0.8	0.707	6
ITO 08	0.64	0.48	0.72	0.613	10
ITO 09	0.88	0.92	0.76	0.853	2
ITO 10 (LD)	0.92	0.96	0.96	0.947	1
ITO 11	0.76	0.64	0.44	0.613	8
ITO 12	0.12	0.04	0.08	0.08	24
ITO 13	0.44	0.72	0.6	0.587	12
ITO 14	0.8	0.76	0.24	0.6	11
ITO 15 (LD)	0.56	0.88	0.92	0.787	4
ITO 16	0.84	0.68	0.4	0.64	7
ITO 17	0.16	0.12	0.16	0.147	22
ITO 18	0.4	0.20	0.48	0.36	16
ITO 19	0.08	0.16	0.2	0.147	23
ITO 20	0.6	0.36	0.88	0.613	9
ITO 21	0.32	0.28	0.36	0.32	18
ITO 22	0.2	-	0.32	0.173	21
ITO 23	0.28	0.40	0.52	0.4	15
ITO 24	0.04	0.32	0.56	0.307	19
ITO 25	0.24	0.24	0.12	0.2	20

(Nguồn: Tính toán của tác giả)

2.2.2.6. Khả năng liên kết và hợp tác

Do đặc điểm của hoạt động kinh doanh lữ hành nên đây là một nhân tố đặc biệt quan trọng trong kinh doanh lữ hành nói chung và kinh doanh lữ hành quốc tế nói riêng. Trên thực tế tất cả các doanh nghiệp được khảo sát đều tập trung nhiều nỗ lực để phát triển khả năng này của mình và các chỉ tiêu trong nhóm nhân tố này thường có sự tương đồng với nhau. Qua khảo sát có thể thấy các doanh nghiệp càng lớn thì khả năng này càng cao. Trong khi các doanh nghiệp lữ hành quốc tế lớn của Việt Nam có nhiều lợi thế về quan hệ với các nhà cung cấp (thậm chí là sở hữu hoặc nắm quyền kiểm soát các doanh nghiệp này) thì các liên doanh lại duy trì lợi thế bằng các mối quan hệ rất chặt chẽ với một vài nguồn khách chính của mình. Qua đó có thể thấy các doanh nghiệp lữ hành lớn của Việt Nam thường theo đuổi chiến lược tăng trưởng đồng tâm cả về phía trước và phía sau còn các doanh nghiệp liên doanh lại chỉ tập trung vào việc tăng trưởng về phía sau. Đối với các doanh nghiệp lữ hành nhỏ của Việt Nam chỉ một số ít các doanh nghiệp duy trì được khả năng liên kết chặt chẽ với một vài đối tác còn lại các mối quan hệ khác đều khá lỏng lẻo dẫn đến sự thiếu ổn định trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này.

Bảng 2.10. Xếp hạng khả năng liên kết và hợp tác của doanh nghiệp lữ hành

Mã công ty

Chỉ số quan hệ với các công ty gửi khách (0÷1)	Chỉ số quan hệ với các công ty nhận khách (0÷1)	Chỉ số quan hệ với các nhà cung cấp (0÷1)	Trung bình cộng	Xếp hạng
ITO 01	0.76	0.72	0.64	0.71	5
ITO 02	0.48	0.08	0.72	0.43	14
ITO 03	0.12	0.28	0.16	0.19	21
ITO 04	0.56	0.60	0.68	0.61	9