Hoạt động áp dụng pháp luật của Tòa án nhân dân trong giải quyết tranh chấp đất đai trên địa bàn Hà Nội

đạo, điều hành và thủ tục hành chính - tư pháp trong các Toà án theo hướng nhanh gọn, hiệu quả và hiệu lực, phân công, phân cấp hợp lý, cải tiến phương pháp và lề lối làm việc, gắn quyền hạn với trách nhiệm, xây dựng và thực hiện quy chế hoạt động của các đơn vị làm cơ sở cho việc quản lý, điều hành, phân công kiểm tra của cán bộ công chức.

Tăng cường hơn nữa công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Toà án trong sạch, vững mạnh, bảo đảm về phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị trình độ năng lực chuyên môn nghiệp vụ nhất là đối với Thẩm phán. Thực hiện tốt công tác luân chuyển, điều động cán bộ, làm tốt công tác tạo nguồn để bổ nhiệm Thẩm phán, tiếp tục hoàn thiện cơ chế tuyển chọn Thẩm phán và tuyển dụng công chức, thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, Thẩm phán để đáp ứng yêu cầu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn xét xử và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc trong công tác của Toà án. Tiếp tục rà soát, phân loại đội ngũ cán bộ, công chức để thực hiện tốt kế hoạch cử đi đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho Thẩm phán, Thư ký, Thẩm tra viên và bồi dưỡng tập huấn nghiệp vụ cho các Hội thẩm nhân dân nhằm nâng cao năng lực, trình độ nghiệp vụ, đạo đức phẩm chất chính trị cho đội ngũ này. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, các cơ quan Đảng, chính quyền Trung ương và địa phương để triển khai thực hiện tốt công tác của Toà án.

Từng bước ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác chuyên môn và hoạt động quản lý, đảm bảo kinh phí phục vụ cho hoạt động của ngành Toà án nhân dân thành phố Hà Nội, từng bước cải thiện cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho Toà án.

3.2.2.2. Nâng cao phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức và đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực, phẩm chất của đội ngũ Thẩm phán, cán bộ tòa án

Thẩm phán, cán bộ tòa án là lực lượng chủ yếu thực hiện hoạt động áp dụng pháp luật trong việc xét xử các tranh chấp đất đai của tòa án.

Với thực trạng còn có một bộ phận cán bộ tư pháp còn thiếu, trình độ nghiệp vụ và bản lĩnh chính trị còn yếu, thậm chí một số cán bộ sa sút về phẩm chất đạo đức và trách nhiệm, nghề nghiệp, ngành tòa án cần phải hết sức chú trọng công tác chấn chỉnh đội ngũ cán bộ tòa án. Cán bộ thẩm phán phải tận tụy, có bản lĩnh vững vàng và trình độ chuyên môn cao.

Trình độ nhận thức chính trị, ý thức giác ngộ chính trị của thẩm phán có vai trò quan trọng trong hình thành nhân cách của người thẩm phán. Lập trường tư tưởng vững vàng, bản lĩnh chính trị sâu sắc là tiền đề vững chắc đảm bảo cho hoạt động áp dụng pháp luật của người thẩm phán khi xét xử đúng với đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trong quá trình giải quyết vụ án, bản lĩnh chính trị giúp cho người thẩm phán cân nhắc, lựa chọn các văn bản pháp luật phù hợp, giúp người thẩm phán can đảm gạt bỏ mọi cám dỗ về tinh thần, vật chất để “chỉ tuân theo pháp luật”. Ý thức chính trị ở trình độ cao của người thẩm phán không chỉ là nhân tố để đảm bảo các quy phạm pháp luật được áp dụng đúng, chính xác mà còn giúp người thẩm phán có được bản lĩnh để xử lý tình huống một cách linh hoạt, thông minh.

Đạo đức cách mạng là cơ sở quan trọng tạo nên nhân cách người thẩm phán, xác lập chỗ đứng của người thẩm phán trong xã hội. Đạo đức, phẩm chất của người thẩm phán bao gồm đức tính trung thực, thẳng thắn, lòng nhân ái, sự dũng cảm, tính công bằng, tinh thần trách nhiệm, sự tự tin, dám nghĩ, dám làm. Người thẩm phán cần học tập và làm theo 5 đức tính của đạo đức cách mạng mà Hồ chủ tịch đã dạy gồm: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Đây

chính là những đức tính mà mỗi người thẩm phán cần có để có thể phục vụ xét xử, phụng sự Tổ quốc và nhân dân ngày càng tốt hơn.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 113 trang tài liệu này.

Thực tiễn giải quyết các vụ án dân sự nói chung và các tranh chấp đất đai nói riêng đã chỉ rõ tính chất ngày càng phức tạp của loại việc này, nhất là trong nền kinh tế thị trường có nhiều biến động, đất đai ngày càng có giá, tính phức tạp của loại việc này biểu hiện ở sự gia tăng về số lượng các vụ tranh chấp, hình thức tranh chấp, các chủ thể tham gia vào các vụ tranh chấp, tác động của tranh chấp đối với xã hội….

Bởi vậy việc giải quyết có hiệu quả và dứt điểm các tranh chấp này đòi hỏi cán bộ Toà án phải có nghiệp vụ chuyên sâu, nắm vững các quy định của pháp luật để giải quyết vụ án, đảm bảo các bản án, quyết định của Toà án đúng pháp luật. Do đó việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, Thẩm phán là cần thiết để đảm bảo cho quá trình giải quyết tranh chấp đất đai đạt kết quả cao.

Việc bồi dưỡng nghiệp vụ, năng lực, phẩm chất của đội ngũ Thẩm phán là một trong những khâu then chốt để đảm bảo công tác giải quyết các tranh chấp đất đai đạt hiệu quả cao.

Phải xây dựng nội dung bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cụ thể cho từng loại án, cụ thể là trong giải quyết tranh chấp đất đai tại Toà án nhân dân thành phố Hà Nội như sau:

Thứ nhất: Kỹ năng xem xét, nhận đơn khởi kiện đối với tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân.

Thứ hai: Xem xét các tài liệu đương sự cung cấp thấy đủ điều kiện thì báo cáo lãnh đạo để thụ lý vụ án.

Thứ ba: Kỹ năng tiến hành xác minh, thu thập chứng cứ, định giá quyền sử dụng đất, lấy ý kiến của chính quyền, cơ quan địa chính, nhà đất… nơi xảy ra tranh chấp.

Thứ tư: Kỹ năng hoà giải. Đây là công việc rất quan trọng và cũng rất

phức tạp vì phần lớn các vụ tranh chấp đất đai đều có mức độ quyết liệt cao. Để hoà giải có kết quả đòi hỏi Thẩm phán phải kiên trì và có nghệ thuật hoà giải, phải đầu tư nhiều thời gian, công sức, trí lực. Bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ phải đạt được mục tiêu từng bước tạo ra đội ngũ cán bộ Toà án chuyên sâu về lĩnh vực đất đai (xu hướng chuyên môn hoá) đó là đội ngũ chuyên gia có đầy đủ năng lực và phẩm chất đạo đức để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

3.2.2.3. Cung cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho hoạt động áp dụng pháp luật của Toà án nhân dân

Để đảm bảo nâng cao trách nhiệm và chất lượng, hiệu quả công tác của ngành Toà án. Đồng thời tháo gỡ những khó khăn cho Toà án trong việc thực hiện nhiệm vụ của ngành.

- Cần xác định rõ và dành khoản kinh phí thoả đáng cho việc nâng cấp cơ sở Toà án đã xây dựng quá lâu, cung cấp trang thiết bị hiện đại cho phòng xử án phục vụ cho việc xét xử các vụ án.

- Xây dựng nhà kho để lưu trữ tài liệu, hồ sơ đã có hiệu lực pháp luật, phòng tránh cháy nổ xảy ra.

- Có chính sách xây dựng nhà công vụ cho Toà án cấp huyện, thành phố thuộc tỉnh để tạo điều kiện cho việc điều động luân chuyển cán bộ, công chức Toà án theo kế hoạch, quy hoạch chuyển đổi vị trí công tác trong ngành Toà án nhân dân.

3.2.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra hoạt động của các tòa án nhân dân

Trong hoạt động xét xử của tòa án nhân dân, công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng ngành tòa án nhân dân, nâng cao chất lượng áp dụng pháp luật của tòa án trong xét xử nói chung và trong giải quyết các tranh chấp đất đai nói riêng.

Quốc hội, Ủy ban thường vụ quốc hội, Hội đồng dân tộc và các ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trân tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, quần chúng nhân dân và các cơ quan công luận là các cơ quan, tổ chức thực hiện công tác giám sát đối với hoạt động tư pháp nói chung và đối với hoạt động áp dụng pháp luật của tòa án trong xét xử nói chung và trong giải quyết các tranh chấp đất đai nói riêng.

Qua hoạt động giám sát, các bản án, quyết định giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án không có căn cứ đã bị hủy, bị sửa kịp thời. Mặt khác, vai trò kiểm sát hoạt động xét xử của Viện kiểm sát nhân dân trong quá trình xét xử của tòa án nhân dân là hoạt động kiểm tra, giám sát trực tiếp, cụ thể của một cơ quan có chức năng đặc biệt được pháp luật trao quyền đảm bảo tính pháp chế và tính thống nhất của hoạt động áp dụng pháp luật. Trong quá trình giải quyết vụ án, kiểm sát viên giám sát hoạt động xét xử, việc tuân theo pháp luật của tòa án. Từ hoạt động này, các vi phạm, sai sót trong việc áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án được phát hiện kịp thời.

Ngoài ra, tòa án còn thường xuyên tiến hành tự kiểm tra hoạt động của mình. Đây cũng là biện pháp góp phần nâng cao chất lượng xét xử của tòa án nhân dân. Việc tự kiểm tra được tiến hành thông qua thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Làm tốt công tác giám đốc thẩm, tái thẩm sẽ góp phần hạn chế những sai sót trong áp dụng pháp luật để giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án nhân dân.

Kết luận chương 3

Để nâng cao chất lượng áp pháp luật để giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án nhân dân, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp chung và giải pháp cụ thể, trong đó sự quan tâm lãnh đạo của Đảng là yếu tố quan trọng. Đồng thời, các giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo cho việc ban hành thống nhất các quy phạm pháp luật, đổi mới tổ chức và hoạt động của tòa án nhân dân, các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan bổ trợ tư pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và phát triển đội ngũ Thẩm phán đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội thẩm nhân dân, tăng cường sự giám sát của các cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động xét xử của tòa án nhân dân cũng cần được chú ý thực hiện thường xuyên.

KẾT LUẬN

Đất đai có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong mọi lĩnh vực như kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội và trong đời sống của nước ta. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đất đai được xác định là tài sản vô cùng quý giá của quốc gia, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là địa bàn để phân bổ các khu dân cư, các khu công nghiệp, các ngành kinh tế, là bộ phận cơ bản của lãnh thổ quốc gia, là thành phần quan trọng của môi trường sống, là nguồn nội lực để phát triển kinh tế trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đất đai có tầm quan trọng như vậy nên Đảng và Nhà nước luôn quan tâm chú trọng tới vấn đề này và đã đề ra chủ trương, chính sách và pháp luật đất đai đồng thời tổ chức thực hiện pháp luật đất đai.

Ngày nay do sự phát triển kinh tế, xã hội cùng với sự hội nhập với quốc tế về mọi mặt, các quan hệ dân sự trong xã hội cũng nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp dẫn đến các tranh chấp đất đai ngày một gia tăng. Do đó chất lượng áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân ở thành phố Hà Nội cũng cần phải quan tâm hơn nữa để đạt được hiệu quả cao.

Hoạt động áp dụng pháp luật để giải quyết tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân ở thành phố Hà Nội từ giai đoạn thụ lý vụ án cho đến khi kết thúc vụ án. Tòa án là cơ quan giải quyết vụ án tranh chấp đất đai, vì vậy việc áp dụng pháp luật phải đồng bộ, chính xác, khách quan, toàn diện.

Trên cơ sở lý luận và nghiên cứu thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án nhân dân ở thành phố Hà Nội. Tác giả đã chỉ ra được những điểm hạn chế còn tồn tại, nguyên nhân của hạn chế đó, và từ đó có quan điểm, cũng như các giải pháp trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả áp dụng pháp luật trong giải quyết các tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân ở thành

phố Hà Nội góp phần vào việc nâng cao chất lượng xét xử, nâng cao vị thế của ngành Tòa án nhân dân cũng như tạo niềm tin của quần chúng nhân dân vào cơ quan bảo vệ pháp luật và mang lại tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và Nhà nước.

Xuất phát từ yêu cầu và nhiệm vụ của chiến lược cải cách tư pháp mà Tòa án là trung tâm của công cuộc cải cách tư pháp trong tình hình hiện nay. Thực tiễn áp dụng pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án nhân dân ở thành phố Hà Nội cho thấy, hiệu quả của việc giải quyết tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân là một đòi hỏi tất yếu, khách quan hiện nay của ngành Tòa án.