BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
-------------------
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THANH
HÌNH THÀNH KỸ NĂNG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM LỊCH SỬ
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
Chuyờn ngành: Lí luận và phương pháp dạy học lịch sử Mó số: 62.14.01.11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trịnh Đình Tùng
2. PGS. TS. Nguyễn Thị Thế Bình
HÀ NỘI – 2017
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong luận án là trung thực, đảm bảo độ chuẩn xác cao nhất. Các tài liệu tham khảo, trích dẫn có xuất xứ rõ ràng.
Tác giả
Nguyễn Thị Phương Thanh
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS Trịnh Đình Tùng, PGS.TS Nguyễn Thị Thế Bình đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành công trình nghiên cứu này.
Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Ban Chủ nhiệm khoa Lịch sử, Phòng Sau Đại học, quý Thầy, Cô trong Bộ môn Lí luận và Phương pháp dạy học lịch sử, Khoa Lịch sử - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận án.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn động viên, ủng hộ và giúp đỡ để tôi có niềm tin, động lực hoàn thành tốt luận án này.
Hà Nội, tháng 6 năm 2017
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Phương Thanh
TỪ | VIẾT TẮT | |
1 | Bài học vi mô | BHVM |
2 | Công nghệ thông tin | CNTT |
3 | Chuẩn nghề nghiệp | CNN |
4 | Chương trình đào tạo | CTĐT |
5 | Dạy học Lịch sử | DHLS |
6 | Đào tạo giáo viên | ĐTGV |
7 | Đồ dùng trực quan | ĐDTQ |
8 | Đại học sư phạm Hà Nội | ĐHSPHN |
9 | Đại học sư phạm | ĐHSP |
10 | Giáo viên | GV |
11 | Giáo dục phổ thông | GDPT |
12 | Giáo dục và Đào tạo | GD & ĐT |
13 | Học sinh | HS |
14 | Kĩ năng dạy học | KNDH |
15 | Kĩ năng | KN |
16 | Lịch sử | LS |
17 | Nghiệp vụ sư phạm | NVSP |
18 | Sách giáo khoa | SGK |
19 | SV | |
20 | Quá trình dạy học | QTDH |
21 | Thực tập sư phạm | TTSP |
22 | Trung học phổ thông | THPT |
23 | Phương pháp dạy học | PPDH |
24 | Phổ thông | PT |
Có thể bạn quan tâm!
-
Hình thành kĩ năng dạy học cho sinh viên nghành sư phạm Lịch sử - trường Đại học Sư Phạm Hà Nội - 2 -
Nghiên Cứu Của Các Tác Giả Trong Nước -
Chương Trình Đtgv, Rèn Luyện Năng Lực Sư Phạm Cho Sv Ở Một Số Quốc Gia Trên Thế Giới
Xem toàn bộ 209 trang tài liệu này.
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. 3
4. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4
5. Giả thuyết khoa học 4
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 5
7. Những đóng góp của đề tài. 5
8. Cấu trúc của Luận án 5
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 6
1.1. Các công trình nghiên cứu về giáo dục học, tâm lí học. 6
1.1.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài 6
1.1.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước. 12
1.2. Các công trình nghiên cứu về giáo dục lịch sử 17
1.2.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài 17
1.2.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước 19
1.3. Chương trình ĐTGV, rèn luyện năng lực sư phạm cho SV ở một số
quốc gia trên thế giới 24
1.4. Nhận xét chung về các công trình khoa học đã công bố và những vấn đề
đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu. 30
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC HÌNH THÀNH KĨ NĂNG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM LỊCH SỬ -
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 33
2.1. Cơ sở lí luận. 33
2.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài. 33
2.1.2. Đặc điểm lao động sư phạm của người giáo viên: 41
2.1.3. Định hướng đổi mới đào tạo giáo viên ở Việt Nam 42
2.1.4. Vai trò, ý nghĩa của việc hình thành KNDH cho SV ngành sư phạm Lịch sử 48
2.2. Cơ sở thực tiễn 52
2.2.1. Mục đích điều tra, khảo sát 52
2.2.2. Đối tượng điều tra 52
2.2.3. Nội dung điều tra 52
2.2.4. Phương pháp điều tra 52
2.2.5. Kết quả điều tra thu được 53
2.2.6. Phân tích nguyên nhân của thực trạng 64
2.2.7. Một số vấn đề đặt ra cần giải quyết 67
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 68
CHƯƠNG 3. HỆ THỐNG KĨ NĂNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG DẠY HỌC CỦA SINH VIÊN SƯ PHẠM LỊCH SỬ - TRƯỜNG ĐẠI HỌC
SƯ PHẠM HÀ NỘI 69
3.1. Hệ thống kĩ năng dạy học môn Lịch sử ở trường phổ thông 69
3.1.1. Phân loại kĩ năng dạy học môn Lịch sử 69
3.1.2. Hệ thống kĩ năng dạy học môn Lịch sử. 71
3.2. Những tiêu chí để đánh giá hệ thống kĩ năng dạy học của SV ngành
sư phạm Lịch sử - Trường ĐHSPHN. 85
3.2.1. Các yêu cầu khi xây dựng bộ tiêu chí đánh giá KNDH của SV
sư phạm Lịch sử. 85
3.2.2. Hệ thống tiêu chí đánh giá kĩ năng dạy học của sinh viên sư phạm Lịch sử - Trường ĐHSPHN. 86
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 102
CHƯƠNG 4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP HÌNH THÀNH KĨ NĂNG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM LỊCH SỬ -TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM HÀ NỘI. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 103
4.1. Quy trình hình thành kĩ năng dạy học cho SV ngành sư phạm Lịch sử -
Trường ĐHSP Hà Nội. 103
4.1.1. Cơ sở tâm lí học để xác định quy trình hình thành kĩ năng dạy học. 103
4.1.2. Những nguyên tắc cần đảm bảo khi hình thành KNDH cho SV
ngành sư phạm Lịch sử - Trường ĐHSPHN 105
4.1.3. Quy trình hình thành kĩ năng dạy học cho SV ngành sư phạm Lịch sử - Trường ĐHSP Hà Nội 107
4.2. Một số biện pháp hình thành kĩ năng dạy học cho SV sư phạm Lịch sử 109
4.2.1. Sử dụng phương pháp dạy học vi mô để hình thành kĩ năng dạy học
cho sinh viên sư phạm Lịch sử 109
4.2.2. Hình thành khuynh hướng nghề nghiệp, phong cách sư phạm cho sinh viên
dưới sự hướng dẫn của giảng viên 115
4.2.3. Tích cực hướng dẫn sinh viên thực hành nghiệp vụ sư phạm thường xuyên 118
4.2.4. Xây dựng đội ngũ giáo viên chuyên thực hành mẫu các kĩ năng NVSP
ở trường phổ thông 127
4.2.5. Tăng cường hướng dẫn SV tự rèn luyện kĩ năng nghiệp vụ sư phạm
trong quá trình đào tạo 128
4.3. Thực nghiệm sư phạm 136
4.3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm 136
4.3.2. Yêu cầu thực nghiệm 137
4.3.3. Đối tượng thực nghiệm 137
4.3.4. Phương pháp đánh giá kết quả thực nghiệm 137
4.3.5. Nội dung thực nghiệm 140
4.3.6. Tổ chức thực nghiệm 140
4.3.7. Kết quả thực nghiệm 140
TIỂU KẾT CHƯƠNG 4 147
KẾT LUẬN 148
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 151
.............................................................152
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG
I. Sơ đồ, biểu đồ
Sơ đồ 1: Các nhân tố tác động đến việc hình thành kĩ năng 34
Sơ đồ 2. Quy trình rèn luyện kĩ năng trong giai đoạn 2 và 3 108
Biểu đồ thể hiện sự khác biệt về giá trị trung bình của bài giảng lần 1 và bài giảng lần 2
ở các giai đoạn rèn luyện KN 147
II. Bảng
Bảng 1. Kết quả điều tra mức độ nắm vững kĩ năng lập kế hoạch bài học
lịch sử của sinh viên sư phạm Lịch sử 59
Bảng 2. Kết quả điều tra ý kiến của SV về những yếu tố cần thay đổi trong
quá trình rèn luyện KNDH ở khoa Lịch sử, Trường ĐHSPHN 61
Bảng 3: Kết quả thực nghiệm kĩ năng sử dụng ngôn ngữ nói 141
Bảng 4. Một số giá trị thống kê mô tả của Bài giảng lần 1 và Bài giảng lần 2
của đợt rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ nói 141
Bảng 5 . Các giá trị kiểm chứng sự khác biệt của điểm trung bình giữa bài giảng lần 1
và lần 2 của đợt rèn luyện kĩ năng sử dụng ngôn ngữ nói 141
Bảng 6. Các giá trị kiểm chứng hệ số tương quan r của bài giảng lần 1 và lần 2 142
Bảng 7. Kết quả thực nghiệm kĩ năng sử dụng đồ dùng trực quan trong DHLS 143
Bảng 8. Một số giá trị thống kê mô tả của Bài giảng lần 1 và Bài giảng lần 2
của đợt rèn luyện kỹ năng sử dụng đồ dùng trực quan trong DHLS 143
Bảng 9. Các giá trị kiểm chứng sự khác biệt của điểm trung bình giữa bài giảng lần 1
và lần 2 của đợt rèn luyện kĩ năng sử dụng đồ dùng trực quan 144
Bảng 10. Các giá trị kiểm chứng hệ số tương quan r của bài giảng lần 1 và lần 2 144
Bảng 11. Kết quả thực nghiệm rèn luyện kĩ năng tổng hợp của sinh viên 145
Bảng 12. Một số giá trị thống kê mô tả của bài giảng lần 1 và lần 2 của thực nghiệm
rèn luyện kỹ năng dạy học (tổng hợp các KN đơn lẻ) 145
Bảng 13. Các giá trị kiểm chứng sự khác biệt của điểm trung bình giữa bài giảng lần 1
và lần 2 của đợt rèn luyện kĩ năng dạy học tổng hợp 146