Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng ngoại thương Việt Nam

đức không chỉ xảy ra từ phía các cán bộ ngân hàng hay từ phía khách hàng, nó có thể xảy ra từ cả hai phía. Và khi nền kinh tế càng được chuyển sang hướng số hoá thì những rủi ro đạo đức xuất phát từ phía khách hàng ngày càng nhiều và ngày càng tinh vi. Do vậy, NHNTVN cần xây dựng những giải pháp an ninh toàn diện, và đặc biệt là cần phải cập nhật liên tục nhằm chống lại nguy cơ của sự tấn công bên ngoài.

- Một khía cạnh khác trong nâng cao năng lực công nghệ là NHNTVN cần nâng cao hiệu suất khai thác công nghệ trong toàn hệ thống. Việc nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ của các nhân viên là yếu tố chủ yếu quyết định hiệu suất khai thác công nghệ. Chính vì vậy, song song với việc lắp đặt trang thiết bị công nghệ, ngân hàng cần tiến hành hoạt động đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ cho các nhân viên và cần có các hoạt động kiểm tra đánh giá hiệu quả ứng dụng công nghệ của từng bộ phận

Phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại dựa trên công nghệ kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao tiện ích của sản phẩm

Hiện nay, các hình thức huy động vốn của NHNTVN tuy đã được cải thiện nhưng các sản phẩm dịch vụ vẫn chưa được phong phú. Bên cạnh việc phát trển các phương thức huy động vốn đã có như tiền gửi doanh nghiệp, tiết kiệm dân cư, phát hành trái phiếu… NHNTVN cần phải tiếp tục cải tiến, phát triển, đa dạng hoá sản phẩm với định hướng hướng tới khách hàng và đem lại tiện ích cho từng đối tượng khách hàng.

Cách thức đưa ra một sản phẩm mới của ngân hàng hiện nay vẫn là: đưa sản phẩm ra thị trường, quảng cáo, tiếp thị để hướng khách hàng sử dụng sản phẩm đó. Do vậy, để sản phẩm được sử dụng rộng rãi trên thị trường, nó phải đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Để làm được điều này, khi phát triển một sản phẩm, NHNTVN luôn phải xuất phát từ việc nghiên cứu thị trường, nhu cầu của khách hàng, để từ đó phân đoạn thị trường, phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu của từng đoạn thị trường theo từng thời kỳ. Trong

môi trường cạnh tranh và đặc biệt là với đặc điểm rất dễ bắt chước của sản phẩm dịch vụ ngân hàng, NHNTVN cần phải tạo được những điểm khác biệt trong sản phẩm của mình, làm nên sức hấp dẫn của sản phẩm để thu hút khách hàng.

Thứ nhất, đối với tài khoản tiền gửi thanh toán

Hoạt động thanh toán vẫn luôn là một thế mạnh của NHNTVN. Tỷ trọng tiền gửi thanh toán ngày càng lớn, bên cạnh hạn chế là tính bất ổn định cao thì cũng cần thấy rằng nó đã góp phần tạo ra nguồn vốn với chi phí rẻ cho NH. Để duy trì và thu hút nguồn tiền gửi này, NH cần đưa ra các sản phẩm ngân hàng hiện đại, nâng cao chất lượng sản phẩm trên cơ sở nâng cao hàm lượng công nghệ và tăng độ an toàn cho khách hàng cũng như chính bản thân ngân hàng. Cụ thể là:

- Tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống ATM có khả năng đảm bảo cho khách hàng rút, nộp tiền vào tài khoản, giảm thiểu thời gian giao dịch qua quầy. Tăng cường các dịch vụ thanh toán hoá đơn tự động kèm theo ví dụ như trả tiền điện, tiền nước. Và đặc biệt nếu NHNTVN có thể phối hợp được với các công ty xăng dầu để lắp đặt máy móc, thực hiện thanh toán bằng thẻ ngân hàng, vừa thuận tiện cho khách hàng vừa tăng thêm nguồn huy động vốn không nhỏ do xăng dầu là một mặt hàng khá đồng nhất và độc quyền.

- Phone banking: Dịch vụ này cho phép khách hàng có tài khoản tại NHNTVN tiếp cận và sử dụng dịch vụ của NH để thanh toán các hoá đơn dịch vụ sinh hoạt hàng ngày, giao dịch đặt lệnh chứng khoán từ xa, đồng thời khách hàng cũng nhận được các thông tin về số dư tài khoản, tỷ giá lãi suất...

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.

- Thấu chi trên tài khoản tiền gửi thanh toán của cá nhân: cho phép khách hàng được thấu chi từ tài khoản cá nhân của mình trong hạn mức cho phép. Mặc dù hiện nay thẻ tín dụng của các tổ chức thẻ quốc tế đang rất phát triển ở Việt Nam, nhưng mức phí còn quá cao. Nếu NH phát triển được sản phẩm này sẽ có sức cạnh tranh lớn về mức phí, vì với giới hạn về địa lý (trong

nước) => hạn chế rủi ro => giảm phí. Sản phẩm này có thể cung cấp cho những đối tượng khách hàng có thu nhập ổn định.

- Phát triển các dịch vụ thanh toán mới như trả lương tự động, quản lý vốn tự động, dịch vụ quản lý tiền, dịch vụ NH điện tử, dịch vụ để hỗ trợ khách hàng (cho vay chiết khấu, cấp giấy tờ có giá...), tư vấn, các hình thức thanh toán chính xác, an toàn, hiệu quả... Đây là biện pháp để thu hút các khách hàng doanh nghiệp vì mục đích gửi tiền của họ không phải là lợi nhuận mà là để sử dụng các dịch vụ tiện ích của NH. NHNTVN cũng cần mở rộng quan hệ với các TCTD nước ngoài để làm đại lý thanh toán do hoạt động xuất nhập khẩu ngày càng phát triển. => thu hút được nguồn tiền gửi giao dịch lớn với chi phí rẻ này.

Thứ hai, đối với tài khoản tiết kiệm:

Với mục tiêu cải thiện cơ cấu kỳ hạn, tăng cường tính ổn định của nguồn, NHNTVN cần tập trung tạo ra nhiều sản phẩm tiết kiệm hấp dẫn, linh hoạt về chuyển đổi kỳ hạn để gia tăng kỳ hạn thực của nguồn. Như ta đã biết, với tỷ lệ tiền gửi giao dịch của các TCKT lớn, đã làm cho nguồn vốn của NH có tính bất ổn định cao. Do đó, NH cần làm tăng tính ổn định cho nguồn, mà nguồn tiền gửi tiết kiệm của dân cư chính là nguồn ổn định nhất. Hơn nữa, huy động nguồn vốn trung và dài hạn của NH cũng phải dựa vào đối tượng khách hàng thể nhân này. Cụ thể là:

- Đưa ra các hình thức huy động mới như tiết kiệm tích luỹ, tiết kiệm mua nhà, ô tô, tiết kiệm bảo đảm giá trị, bảo hiểm tỉ giá, tiết kiệm hưu trí...

- Đa dạng hoá các kỳ hạn huy động: hiện nay NHNTVN huy động tiền gửi tiết kiệm các loại kỳ hạn: 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng, 18 tháng, 24 tháng, 36 tháng. Xuất phát từ nhu cầu của khách hàng, NHNTVN cần đa dạng hoá các kỳ hạn huy động từ những kỳ hạn ngắn dưới 1 tháng đến những kỳ dài hạn trên 5 năm. Đặc biệt NH cần tìm cách khuyến khích tăng kỳ hạn thực này - thời gian mà khoản tiết kiệm nằm liên tục trong NH. Ví dụ

như: tiết kiệm lãi suất bậc thang nếu khách hàng gửi với kỳ hạn 6 tháng, nhưng không rút ra mà gửi tiếp 6 tháng nữa thì 6 tháng sau sẽ được hưởng lãi suất của kỳ hạn 12 tháng. Như vậy sẽ khuyến khích khách hàng duy trì khoản tiền gửi thêm nhiều lần kỳ hạn danh nghĩa, từ đó kéo dài được kỳ hạn thực của tiền gửi.

- NHNTVN có thể nghiên cứu để đưa ra loại hình tiết kiệm bảo hiểm trượt giá, tăng sự an tâm của khách hàng, khuyến khích tiền gửi có kỳ hạn dài do lạm phát của nước ta đang ở mức cao gây e ngại cho người gửi khi gửi tiết kiệm dài hạn.

- Hiện nay, đồng EUR đang ngày càng được sử dụng rộng rãi, hiện ngân hàng ngoại thương có nên huy động bằng đồng EUR. Hoặc triển khai sản phẩm huy động tiết kiệm bằng vàng...

Đối với giấy tờ có giá:

Đây là một hình thức huy động quan trọng của NH trong định hướng gia tăng vốn trung và dài hạn. NH cần tiếp tục đa dạng hoá các loại giấy tờ có giá về kỳ hạn, mệnh giá, lãi suất, phương thức trả lãi. Đồng thời nghiên cứu cho ra các sản phẩm mới. Ví dụ như:

- Trái phiếu có lãi suất thả nổi: trái phiếu là một loại giấy nợ dài hạn nên nó đứng trước nguy cơ rủi ro lãi suất rất lớn. Do đó ngoài việc đa dạng hoá về mệnh giá, kỳ hạn, phương thức trả lãi, NHNTVN cần xem xét phát hành trái phiếu có lãi suất thả nổi. Có thể thả nổi hoàn toàn hoặc thả nổi theo lãi suất tiết kiệm 1 loại kỳ hạn nào đó. Điều đó làm giảm rủi ro cho người đầu tư cũng như bản thân NH, từ đó làm tăng tính thanh khoản cho trái phiếu đó.

- Phát hành trái phiếu tham dự: đây là hình thức trái phiếu mà các trái chủ ngoài số lãi được nhận hàng năm sẽ được nhận thêm một khoản lãi nữa nếu NH năm đó có lợi nhuận vượt quá một tỷ lệ nhất định. Giả sử như các trái phiếu VND được trả lãi hàng năm là 9%. Thêm vào đó nếu năm nào mà tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu của NH mà vượt quá 20% thì trái

phiếu sẽ được trả thêm 1% trong năm đó. Loại trái phiếu sẽ tạo ra sự hấp dẫn hơn đối với khách hàng nhưng cũng có điểm bất lợi là nếu không có năm nào tỷ lệ lợi nhuận của NH vượt quá mức đề ra thì sẽ làm uy tín của NH bị giảm sút. Vì vậy, trước khi áp dụng phương thức phát hành trái phiếu này, NH cũng nên xem xét, cân nhắc khả năng để làm sao có thể cộng thưởng cho khách hàng ít nhất là 1 lần trong kỳ hạn của trái phiếu.

Như vậy, bên cạnh việc nâng cao hiệu quả hoạt động, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các sản phẩm dịch vụ truyền thống, NHNTVN cần phải phát triển sản phẩm mới hướng tới khách hàng, thường xuyên bám sát nhu cầu của khách hàng, của thị trường sẽ kịp thời đưa ra các hình thức huy động hấp dẫn, NH có thể khai thác triệt để hơn các nguồn vốn tiềm năng mà không cần phải tạo thêm sự hấp dẫn bằng cách tăng lãi suất, để có thể tiết kiệm đáng kể chi phí huy động.

Áp dụng chính sách lãi suất linh hoạt

Như chúng ta đã biết lãi suất là một yếu tố rất nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động huy động vốn của mỗi NH. Vì vậy, NHNTVN cần hoạch định chính sách lãi suất linh hoạt để đảm bảo hoạt động huy động vốn đạt được các mục tiêu như: tạo được một nguồn vốn có quy mô và cơ cấu hợp lý, chi phí rẻ, đáp ứng nhu cầu sử dụng bên tài sản; đảm bảo tính cạnh tranh của NHNTVN so với các NH khác trong việc thu hút vốn và cho vay; đảm bảo tính an toàn và sinh lợi.

Nguyên tắc xác định lãi suất là lãi suất đối với người gửi tiền phải thực dương. Tức là khi hoạch định lãi suất phải đảm bảo cho người gửi tiền những lợi ích thoả đáng, có như vậy mới tạo tiền đề cho mọi nguồn huy động vốn vay nhàn rỗi trong xã hội. Tuy nhiên, việc xác định lãi suất tất yếu phải phụ thuộc vào lãi suất đầu ra do NH là một tổ chức hoạt động với mục tiêu lợi nhuận. Bởi vậy, quản trị sản xuất phải bao hàm cả quản trị lãi suất đầu vào lẫn lãi suất đầu ra, lãi suất đầu ra quyết định lãi suất đầu vào, đảm bảo bù đắp chi

phí, bù đắp rủi ro và giữ mức chênh lệch lãi suất đầu vào và đầu ra đảm bảo kinh doanh có lãi.

Hiện nay, lãi suất về cơ bản đã được tự do hoá với cơ chế lãi suất thoả thuận. Điều này đã tạo thuận lợi đáng kể cho ngân hàng trong việc tính toán và đưa ra các mức lãi suất huy động linh hoạt. Bởi lãi suất suy cho cùng là giá cả của quyền sử dụng vốn khách hàng gửi vào ngân hàng, là phần lời của khoản tiền gửi của khách hàng. Nên lãi suất cần phải do cung cầu quyết định. Nhưng điều đó cũng tạo nên một sự cạnh tranh lãi suất mạnh mẽ giữa các NH trong nỗ lực nhằm thu hút tiền gửi của các NH. NH nào trả lãi suất cao sẽ thu hút được lượng người gửi tiền về phía mình. Nhưng, rõ ràng đó không phải là một chiến lược cạnh tranh hoàn hảo, bởi lãi suất huy động luôn phụ thuộc vào lãi suất cho vay. Do đó, thay vì một chính sách đẩy cao lãi suất, NHNTVN cần đa dạng hoá các tiện ích cho khách hàng bằng việc ứng dụng các công nghệ hiện đại. Vậy một chính sách lãi suất cần phải linh hoạt, phù hợp với các loại tiền, các kỳ hạn, phù hợp với từng địa bàn huy động, phù hợp với từng đối tượng khách hàng và phù hợp với diễn biến thị trường, trên cơ sở xem xét lãi suất của các đối thủ cạnh tranh.

Mặt khác, huy động vốn là để đáp ứng nhu cầu sử dụng bên tài sản. Do đó, kế hoạch huy động vốn của các chi nhánh, để có thể cùng sử dụng hiệu quả nguồn vốn phải được thực hiện trên có sở kế hoạch sử dụng vốn. Hiện nay, NHNTVN đang áp dụng cơ chế quản lý vốn tập trung. Do đó, kế hoạch huy động vốn phải được xây dựng từ kế hoạch sử dụng vốn của các chi nhánh, để có thể cùng sử dụng hiệu quả nguồn vốn, đảm bảo cân bằng kỳ hạn, tránh rủi ro mà lại tiết kiệm chi phí. Đồng thời, tăng cường công tác điều hành vốn, để vốn vận động trong hệ thống một cách hiệu quả, điều hoà vốn giữa các doanh nghiệp đầu vào cũng như đầu ra. Và mỗi chi nhánh với những đặc điểm về địa bàn huy động và đối tượng khách hàng khác nhau sẽ chủ động ấn định lãi suất cho phù hợp.

Chính sách khách hàng

Thành công của bất cứ doanh nghiệp nào nói chung cũng như các NH nói riêng đều phụ thuộc vào khách hàng của mình. Vì suy cho cùng, hoạt động của NH cũng là để phục vụ khách hàng và thu lợi nhuận từ những dịch vụ mà nó cung cấp cho khách hàng. NH và khách hàng có mối quan hệ khăng khít, khách hàng vừa là người gửi tiền vừa là người vay tiền. NH phải biết khách hàng của mình là ai, cần gì, cần bao nhiêu giá cả thế nào. Bởi vậy, cần xây dựng chiến lược khách hàng đúng đắn, NH và khách hàng luôn gắn bó với nhau, phải tạo ra, giữ vững và phát triển mối quan hệ lâu bền với tất cả các khách hàng.

NHNTVN cần sớm triển khai và hoàn thành trong toàn hệ thống mô hình huy động vốn hướng tới khách hàng, chủ động tìm đến khách hàng, phân đoạn khách hàng. Có như vậy, NH mới có điều kiện nắm bắt, nghiên cứu sâu sắc nhu cầu của từng nhóm khách hàng từ đó đưa ra các sản phẩm, dịch vụ phù hợp. Ví dụ như: đối với khách hàng bình dân, với các khoản thu nhập nhỏ, cố định thì họ không yêu cầu cao về các sản phẩm dịch vụ, các sản phẩm tiện ích, lãi suất hấp dẫn, linh hoạt về kỳ hạn. Ngược lại, khách hàng có thu nhập cao lại thường xuyên có nhu cầu sử dụng dịch vụ của NH. Đặc biệt đối với các khách hàng hạng sang, NHNTVN cần thiết kế các sản phẩm riêng, đáp ứng nhu cầu riêng của từng khách hàng hoặc từng nhóm khách hàng.

Bên cạnh đó, NHNTVN cũng cần tìm cách giữ chân các khách hàng truyền thống. NHNTVN cần chú trọng hơn nữa công tác tiếp xúc, chăm sóc khách hàng, tạo niềm tin nơi khách hàng, để xây dựng được nhóm khách hàng truyền thống, ổn định cho NH. Đồng thời, NH cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thiểu các thủ tục khi giao dịch, thời gian giao dịch nhằm tạo thuận lợi cho khách hàng giao dịch - xây dựng văn hoá giao dịch: nhanh, hiệu quả, văn minh, để lại trong khách hàng một hình ảnh riêng có của NHNTVN.

Mở rộng mạng lưới chi nhánh và nâng cao chất lượng phục vụ

Trong xu thế cạnh tranh trên thị trường NH ngày càng gay gắt, mạng lưới chi nhánh đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc mở rộng hoạt động huy động vốn. NHNTVN cần phải phát triển mạng lưới rộng khắp cả nước trong đó tập trung vào những vùng trọng điểm, kinh tế phát triển và đông dân cư. Phát triển mạng lưới phải dựa trên nền tảng công nghệ, mở các chi nhánh phụ với chức năng và nhiệm vụ cụ thể, tuỳ thuộc đặc điểm của từng vùng, từng thị trường và tiềm năng của từng nhóm khách hàng. Tuy nhiên, NH cũng cần cân nhắc giữa chi phí và lợi ích của việc mở thêm chi nhánh.

Hiện nay, công tác huy động vốn của NH vẫn tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc, do vậy, NHNTVN cần tăng cường chi nhánh, mở rộng hoạt động ở các tỉnh phía Nam. NH mở rộng hệ thống chi nhánh cấp 1, cấp 2, các công ty trực thuộc và các phòng giao dịch. Bên cạnh việc phát triển mạng lưới trong nước, NH cũng cần chú trọng mở các văn phòng đại diện ở nước ngoài trong thời gian tới, đặc biệt ở những nước có nguồn kiều hối chảy về nước ta nhiều và những nước có quan hệ kinh doanh xuất nhập khẩu chủ yếu với các doanh nghiệp trong nước.

Mỗi chi nhánh NH và cả hội sở chính cần phải có bộ phận chuyên trách về phát triển mạng lưới riêng trên địa bàn của mình. Bởi chính các chi nhánh mới thực sự hiểu rõ nhu cầu của địa bàn mình để từ đó việc mở rộng chi nhánh có thể đạt hiệu quả tốt nhất.

Song song với việc mở rộng mạng lưới chi nhánh cả trong và ngoài nước, NHNTVN cần đưa ra những biện pháp, chính sách nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ của mình theo chuẩn quốc tế để từ đó tạo dựng một hình ảnh uy tín về NH trên thị trường trong nước và quốc tế. Không thể chỉ tập trung phát triển mạng lưới chi nhánh mà để chất lượng dịch vụ bị giảm sút. Nói cách khác, mở rộng phạm vi hoạt động của mình bao giờ phải gắn liền với hiệu quả hoạt động, chất lượng dịch vụ mà NH mang lại cho khách hàng; tức là phải phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu. Có như vậy, NHNTVN mới có thể thực