Đặc Điểm Hoạt Động Khởi Nghiệp Của Thanh Niên

Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (start up): Theo Trung ương Hội LHTN Việt Nam, Doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là doanh nghiệp mới thành lập, có quy mô vốn dưới 20 tỷ đồng, có thời gian hoạt động không quá 5 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp lần đầu và có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

Như vậy, có thể hiểu rằng: Start up một cá nhân có ý định tự mình có một công việc kinh doanh riêng, muốn tự mình làm và quản lý tự kiếm thu nhập cho mình. Tự cung cấp và phát triển một sản phẩm hay dịch vụ nào đó, mua bán lại một sản phẩm hay cửa hàng đang hoạt động hoặc hoạt động sinh lợi nào đó; Khởi nghiệp cũng có nghĩa là bản thân tạo ra giá trị có lợi cho người cho xã hội hoặc nhóm khởi nghiệp, cho các cổ đông của công ty, cho người lao động, cho cộng đồng và nhà nước. Khởi nghiệp bằng việc thành lập doanh nghiệp sẽ tạo tăng trưởng kinh tế và dưới một góc độ nào đó sẽ tham gia vào việc phát triển kinh tế và xã hội.

Khởi nghiệp là bản thân vừa là nhân viên, vừa là ông chủ hoặc cao hơn là tự thành lập doanh nghiệp riêng cho mình rồi tuyển nhân viên vào cùng làm. Vì vậy khởi nghiệp cũng chính là bắt đầu làm chủ và khởi nghiệp cũng chính là một công việc kinh doanh của cá nhân vì nó liên quan đến việc tạo ra sản phẩm và bán ra thị trường để bản thân có thu nhập. Chính vì vậy người ta thường gọi là khởi nghiệp kinh doanh.

1.1.1.3. Đặc điểm hoạt động khởi nghiệp của thanh niên

Hoạt động khởi nghiệp của thanh niên là các mô hình, hoạt động sản xuất, kinh doanh do người trong độ tuổi thanh niên suy nghĩ và tổ chức thực hiện.

Do là hoạt động khởi sự lập nghiệp nên các hoạt động khởi nghiệp của thanh niên thường là mô hình sản xuất, kinh doanh nhỏ gọn, có vốn đầu tư thấp, sử dụng ít lao động.

Hoạt động khởi nghiệp của thanh niên thường chú trọng vận dụng, khai thác khoa học công nghệ vào quản lý và tổ chức sản xuất, khả năng phát triển và có khả năng mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 109 trang tài liệu này.

Do đa phần là những người còn trẻ, lần đầu thực hiện nên hoạt động khởi nghiệp, nên các mô hình khởi nghiệp của thanh niên thường bị đánh giá là thiếu kinh nghiệm trong quản lý và tổ chức sản xuất.

1.1.2. Các nguồn lực tài chính phục vụ nhu cầu thanh niên khởi nghiệp

1.1.2.1. Các nguồn quỹ dành cho thanh niên khởi nghiệp

Hiện nay, có 4 nguồn quỹ đặc thù dành cho hoạt động khởi nghiệp của Thanh niên đó là:

- Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp: Là quỹ được hình thành với mục đích giúp cho các Doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển được dự án khởi nghiệp sáng tạo của mình, đóng góp chung vào sự phát triển cho Hệ Sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Nguồn vốn được hình thành từ các Nhà Đầu tư, các doanh nghiệp, cá nhân góp vốn.

- Quỹ Đầu tư Thiên thần: Là quỹ được quản lý bởi một nhóm các Nhà Đầu tư Thiên thần - những nhà đầu tư cá nhân cung cấp vốn đầu tư cho các Doanh nghiệp khởi nghiệp dưới dạng khoản vay có thể chuyển đổi thành cổ phần hoặc mua cổ phần của doanh nghiêp. Quỹ Đầu tư Thiên thần thường đầu tư vào Giai đoạn ươm mầm (từ khi cá nhân, nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có ý tưởng đến khi họ bắt đầu hoạt động) để họ có thể xây dựng kế hoạch kinh doanh và nghiên cứu thị trường và Giai đoạn Đầu (khi doanh nghiệp bắt đầu bán thử sản phẩm trên thị trường.

- Quỹ Đầu tư Mạo hiểm: Là những quỹ được ủy thác để quản lý tiền của nhà đầu tư giàu có mong muốn đầu tư vào những Doanh nghiệp Khởi nghiệp, Doanh nghiệp nhỏ và vừa nhưng có tiềm năng phát triển nhanh. Quỹ Đầu tư Mạo hiểm thường đầu tư vào giai đoạn khi Doanh nghiệp khởi nghiệp đã chứng minh được nhu cầu thị trường và doanh thu đã bắt đầu tăng đều (Giai đoạn Sau). Cũng có những trường hợp Quỹ Đầu tư Mạo hiểm đầu tư vào Giai đoạn Đầu khi Doanh nghiệp khởi nghiệp đang phát triển công nghệ và bắt đầu đưa sản phẩm ra thị trường.

- Quỹ hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp: là nguồn quỹ do Đoàn Thanh niên hay Hội LHTN Việt Nam quản lý và được điều hành bởi Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp. Nguồn quỹ này được thành lập từ nguồn vận động các tổ chức, cá nhân, các hoạt động kinh tế xã hội trích lại cho nguồn quỹ. Mục đích chính của Quỹ Hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp khuyến khích tinh thần kinh doanh, cổ vũ khát vọng làm giàu chân chính cho những người trẻ. Đây là kinh phí dùng làm nguồn lực để hỗ trợ một phần vốn sản xuất kinh doanh cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp.

1.1.2.2. Các tổ chức tín dụng

Tín dụng: Là một phạm trù kinh tế, phản ánh sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu sang cho người sử dụng (không làm thay đổi quyền sở hữu vốn) trong một thời gian nhất định với một khoản chi phí nhất định. Do đó tín dụng là một quan hệ giao dịch giữa hai chủ thể, một bên là người có vốn (các tổ chức tín dụng) và một bên là người có nhu cầu sử dụng vốn (thiếu vốn) trong một thời gian nhất định và được xác định một mức lãi suất bằng việc cam kết hay thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. Đến hạn người sử dụng vốn sẽ hoàn trả cho người cung cấp vốn cả gốc và lãi (chi phí sử dụng vốn) theo thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng.

Tín dụng chính thức: Tín dụng chính thức là hình thức tín dụng hợp pháp, hoạt động theo luật, qui định của nhà nước. Các tổ chức tín dụng chính thức chịu sự giám sát và chi phối bởi Ngân hàng Nhà nước. Tín dụng chính thức được hiểu là quan hệ giao dịch của các tổ chức tín dụng được phép hoạt động theo qui định của nhà nước và một bên là các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân… có nhu cầu về vốn trong sản xuất, kinh doanh thông qua các định chế bắt buộc theo qui định của pháp luật. Đối với hoạt động tín dụng hỗ trợ cho thanh niên sản xuất, kinh doanh để khởi nghiệp, bao gồm: NH CSXH, NH NN&PTNT, các NH TMCP khác (BIDV, Vietcom bank, Viettin bank,…), ngân hàng thương mại khác, Quỹ đầu từ tư phát triển, Quỹ tín dụng nhân dân,…

1.1.3. Các chính sách hỗ trợ tài chính cho hoạt động thanh niên khởi nghiệp

Nhằm hỗ trợ cho thanh niên khởi nghiệp, Quốc hội, Chính phủ, Trung ương Đoàn Thanh niên đã ban hành nhiều văn bản, chính sách để hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp, lập nghiệp của thanh niên. Trong đó, có những văn bản mang tính lâu dài, bền vững tác động đến hoạt động khởi nghiệp, lập nghiệp trong thanh niên như:

- Luật số: 04/2017/QH14, ngày 12 tháng 6 năm 2017, của Quốc Hội, Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo đó Luật này quy định Phạm vi điều chỉnh về về nguyên tắc, nội dung, nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan đến hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đối tượng áp dụng:

+ Doanh nghiệp nhỏ và vừa: là doanh nghiệp có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 200 người và đáp ứng một trong hai tiêu chí sau đây: Tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng; Tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng;

+ Doanh nghiệp siêu nhỏ: là doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa được xác định theo lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp và xây dựng; thương mại và dịch vụ.

- Nguyên tắc hỗ trợ: Việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải tôn trọng quy luật thị trường, phù hợp với điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; Bảo đảm công khai, minh bạch về nội dung, đối tượng, trình tự, thủ tục, nguồn lực, mức hỗ trợ và kết quả thực hiện; Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có trọng tâm, có thời hạn, phù hợp với mục tiêu hỗ trợ và khả năng cân đối nguồn lực; Việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nguồn lực ngoài Nhà nước do các tổ chức, cá nhân tài trợ được thực hiện theo quy định của tổ chức, cá nhân đó nhưng không được trái quy định của pháp luật; Doanh nghiệp nhỏ và vừa được nhận hỗ trợ khi đã thực hiện đầy đủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm: Nguồn vốn tín dụng có hỗ trợ, bảo lãnh của Nhà nước; Nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước; Nguồn vốn hỗ trợ từ miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất và các khoản khác phải nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật; Nguồn vốn hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài.

- Quyết định số: 844/QĐ-TTg, ngày 18 tháng 5 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án “hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”. Theo đó mục tiêu đề án là tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới; Khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp lý hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; thiết lập được Cổng thông tin

khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia; hỗ trợ được 800 dự án, 200 doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó 50 doanh nghiệp gọi được vốn thành công từ các nhà đầu tư mạo hiểm, thực hiện mua bán và sáp nhập, với tổng giá trị ước tính khoảng 1.000 tỷ đồng. Phấn đấu đến năm 2025: Hỗ trợ phát triển 2.000 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, 600 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, 100 doanh nghiệp tham gia Đề án gọi được vốn đầu tư từ các nhà đầu tư mạo hiểm, thực hiện mua bán và sáp nhập, với tổng giá trị ước tính khoảng

2.000 tỷ đồng. Đối tượng hỗ trợ của đề án gồm:

+ Cá nhân, nhóm cá nhân có dự án khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

+ Doanh nghiệp khởi nghiệp có thời gian hoạt động không quá 5 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu;

+ Tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở vật chất - kỹ thuật, đầu tư, truyền thông cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hoạt động hiệu quả, đáp ứng các tiêu chí sau: Người đứng đầu có ít nhất 01 năm kinh nghiệm hoạt động tư vấn đầu tư, tài chính và hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp; Tổ chức có ít nhất 01 năm hoạt động, cung cấp dịch vụ cho ít nhất 10 nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và đã đầu tư hoặc gọi vốn đầu tư được ít nhất 01 tỷ đồng cho các nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam; Có quy trình hỗ trợ khởi nghiệp phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thỏa thuận hợp tác với tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài về đầu tư, đào tạo, huấn luyện, tư vấn cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

- Quyết định số: 1665/QĐ-TTg, ngày 30 tháng 10 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án “hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”. Theo đó, Mục tiêu của Đề án là Thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của học sinh, sinh viên và trang bị các kiến thức, kỹ năng về khởi

nghiệp cho học sinh, sinh viên trong thời gian học tập tại các nhà trường. Tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp, góp phần tạo việc làm cho học sinh, sinh viên sau khi tốt nghiệp. Đề án hướng đến các chỉ tiêu:

+ Đến năm 2020: 100% các học viện, trường đại học, trường cao đẳng và trường trung cấp có kế hoạch triển khai công tác hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp; Có ít nhất 90% học sinh, sinh viên của các học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung cấp, trường trung học phổ thông và các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên được tuyên truyền, giáo dục nâng cao; 100% các học viện, trường đại học, 50% các trường cao đẳng, trường trung cấp có ít nhất 02 ý tưởng, dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên được hỗ trợ đầu tư từ nguồn kinh phí phù hợp hoặc kết nối với các doanh nghiệp, các quỹ đầu tư mạo hiểm.

+ Đến năm 2025: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên; Tăng cường cơ sở vật chất cho các trung tâm hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp trong các học viện, trường đại học, trường cao đẳng và trường trung cấp; 100% các đại học, học viện, trường đại học, 70% các trường cao đẳng, trường trung cấp có ít nhất 05 ý tưởng, dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên được hỗ trợ đầu tư từ nguồn kinh phí phù hợp hoặc kết nối với các doanh nghiệp, các quỹ đầu tư mạo hiểm.

- Đối tượng được nhắm đến hỗ trợ của đề án là: Học sinh, sinh viên đang học tại các học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung cấp, học sinh đang học tại các trường trung học phổ thông và các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong toàn quốc; Cán bộ, giảng viên, giáo viên, người làm công tác hỗ trợ sinh viên trong các học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung cấp và giáo viên hướng nghiệp tại các

trường trung học phổ thông và các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong toàn quốc.

- Phạm vi thực hiện của đề án: các học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung cấp, trường trung học phổ thông và các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong toàn quốc; Các doanh nghiệp, quỹ đầu tư, nhà đầu tư và các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; Các bộ, ngành, địa phương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các cơ quan, tổ chức có liên quan.

- Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cũng đã ban hành đề án “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tham gia hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2022”. Theo đó:

+ Quan điểm của Đề án là: Tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ thanh niên trong quá trình khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Cổ vũ, khuyến khích và xây dựng tinh thần khởi nghiệp cho thanh niên; từng bước đáp ứng nhu cầu hỗ trợ khởi nghiệp của thanh niên; Huy động các nguồn lực về tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất phù hợp với quy định của pháp luật, kết hợp nguồn lực từ các chương trình, dự án để hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp.

+ Mục tiêu của Đề án là: phấn đấu đến năm 2022, hỗ trợ ít nhất 1.000 dự án khởi nghiệp sáng tạo từ bước lập dự án cho đến khi ra thành sản phẩm, có giao dịch cho thanh niên. Đến năm 2022, mỗi tỉnh, thành Đoàn hình thành ít nhất 01 mô hình thiết chế hoặc liên kết với 01 mô hình thiết chế liên quan về hỗ trợ khởi nghiệp tại địa phương, đơn vị. Đến năm 2022, hỗ trợ thành lập ít nhất 1500 doanh nghiệp do thanh niên làm chủ.

+ Phạm vi thực hiện của Đề án: Đề án được thực hiện trên phạm vi cả nước và ở một số nước trên thế giới nơi có đông thanh niên, sinh Việt Nam