Nguyễn Minh Ngọc
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG NGÀNH THUẾ Ở VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Hà Nội - 2011
Nguyễn Minh Ngọc
Có thể bạn quan tâm!
-
Giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành thuế ở Việt Nam - 2 -
Đối Tượng Và Phạm Vi Nghiên Cứu Của Luận Án -
Tổng Quan Về Công Nghệ Thông Tin Và Vai Trò Của Công Nghệ Thông Tin Trong Ngành Thuế
Xem toàn bộ 250 trang tài liệu này.
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG NGÀNH THUẾ Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Mã số:
Kinh tế phát triển 62.31.05.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS. Lê Huy Đức
2. PGS. TS. Phạm Ngọc Linh
Hà Nội - 2011
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu và trích dẫn trong luận án là trung thực. Những kết quả nghiên cứu của luận án chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận án
Nguyễn Minh Ngọc
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN II
MỤC LỤC III
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU VI
DANH MỤC CÁC HÌNH VII
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VIII
MỞ ĐẦU IX
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG NGÀNH THUẾ 24
1.1. Tổng quan về công nghệ thông tin và vai trò của công nghệ thông tin trong ngành thuế 24
1.1.1. Khái niệm về công nghệ thông tin 24
1.1.2. Nội dung và xu hướng phát triển của công nghệ thông tin 2
1.1.3. Vai trò của công nghệ thông tin nói chung và trong ngành thuế nói riêng 10
1.2. Thuế và quản lý thuế trong nền kinh tế 19
1.2.1. Thuế và chức năng của thuế 19
1.2.2. Yêu cầu và nghiệp vụ quản lý thuế 28
1.3. Công nghệ thông tin đối với công tác quản lý thuế 32
1.3.1. Các nguyên tắc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế 34
1.3.2. Các điều kiện ứng dụng CNTT trong quản lý thuế 35
1.4. Sự cần thiết tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành thuế Việt Nam 36
1.4.1. Ứng dụng CNTT nâng cao năng lực quản lý thuế 40
1.4.2. Ứng dụng CNTT cung cấp dịch vụ thuế điện tử và góp phần xây dựng “Chính phủ điện tử” 50
1.4.3. Ứng dụng CNTT nhằm đáp ứng yêu cầu trao đổi dữ liệu, kết nối trong và ngoài ngành thuế 53
1.5. Kinh nghiệm quốc tế về ứng dụng CNTT trong quản lý thuế 55
1.5.1. Mô hình ứng dụng CNTT hỗ trợ người nộp thuế ở Hàn Quốc 55
1.5.2. Mô hình ứng dụng CNTT nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra thuế ở Trung Quốc 59
1.5.3. Mô hình ứng dụng CNTT tại Trung tâm xử lý dữ liệu thuế Thụy Điển 62
1.5.4. Bài học kinh nghiệm đối với ngành thuế Việt Nam 63
1.6. Tóm tắt chương 1 65
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HOẠT ĐỘNG NGÀNH THUẾ VIỆT NAM 67
2.1. Thực trạng hoạt động của ngành thuế Việt Nam 67
2.1.1. Khái quát về hệ thống quản lý thuế Việt Nam 67
2.1.2. Kết quả chủ yếu trong hoạt động quản lý thuế 75
2.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của ngành thuế Việt Nam 86
2.2.1. Khái quát chung về thực trạng ứng dụng CNTT ngành thuế 86
2.2.2. Tổ chức, quản lý hệ thống CNTT ngành thuế 93
2.2.3. Phạm vi ứng dụng CNTT trong ngành thuế 95
2.2.4. Hiện trạng đầu tư CNTT trong ngành thuế 100
2.2.5. Hiệu quả ứng dụng CNTT trong quản lý thuế 102
2.3. Đánh giá thực trạng ứng dụng CNTT ngành thuế 106
2.3.1. Những thành tựu đạt được 106
2.3.2. Một số hạn chế và nguyên nhân 107
2.4. Tóm tắt chương 2 117
CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG NGÀNH THUẾ VIỆT NAM 118
3.1. Phương hướng và mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành thuế Việt Nam 118
3.1.1. Cơ sở xác định phương hướng và mục tiêu 118
3.1.2. Quan điểm, phương hướng, mục tiêu ứng dụng CNTT trong ngành thuế 125
3.2. Phương án, mô hình tổ chức và lộ trình ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành thuế Việt Nam 137
3.2.1. Phương án đầu tư hệ thống ứng dụng CNTT ngành thuế 137
3.2.2. Mô hình tổ chức hệ thống CNTT ngành thuế 140
3.2.3. Lộ trình ứng dụng CNTT ngành thuế 143
3.2.4. Nhu cầu về nguồn lực: vốn đầu tư, công nghệ, nhân lực 151
3.2.5. Dự kiến kết quả của phương án 154
3.3. Giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành thuế Việt Nam 156
3.3.1. Tăng cường quản lý nhà nước về ứng dụng CNTT trong ngành thuế 156
3.3.2. Đổi mới mô hình hệ thống tổ chức CNTT ngành thuế 157
3.3.3. Giải pháp về kỹ thuật 160
3.3.4. Giải pháp về vốn đầu tư 163
3.3.5. Giải pháp về nhân lực 167
3.3.6. Giải pháp về tổ chức thực hiện 169
3.3.7. Các yếu tố bảo đảm thành công cho ứng dụng CNTT trong ngành thuế Việt Nam và quản lý rủi ro 184
3.4. Tóm tắt chương 3 191
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 193
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 197
TÀI LIỆU THAM KHẢO 199
PHỤ LỤC 203
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 1.1: Mật độ tích hợp bóng bán dẫn trong các bộ vi xử lý 6
Bảng 1.2: Chi phí ước tính bóng bán dẫn và bộ vi xử lý 7
Bảng 1.3: Thống kê dân số và sử dụng Internet trên thế giới – năm 2006 8
Bảng 1.4: Thống kê dân số và sử dụng Internet ở một số quốc gia châu Á – năm 2006 9
Bảng 1.5: Nhu cầu giao dịch thuế điện tử của doanh nghiệp 52
Bảng 2.1: Cơ cấu số thu nộp ngân sách nhà nước (không kể dầu thô) giai đoạn 2006 – 2010 77
Bảng 2.2: Số thu nộp ngân sách nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 79
Bảng 2.3: Số lượng người nộp thuế giai đoạn 2006 - 2009 86
Bảng 2.4: Hệ thống các ứng dụng CNTT ngành thuế 99
Bảng 3.1: Thông tin cơ bản về NNT cần quản lý 147
Bảng 3.2: Dự toán kinh phí CNTT ngành thuế giai đoạn 2011 - 2020 từ nguồn NSNN 166
Bảng 3.3: Kế hoạch ứng dụng CNTT ngành thuế 169
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Các thành phần đặc trưng của CNTT 4
Hình 1.2: Mô hình hoạt động quản lý thu thuế hiện tại 29
Hình 1.3: Mô hình đường cong Laffer 44
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý thuế 71
Hình 2.2: Cơ cấu nguồn thu từ thuế 80
Hình 2.3: Tổng thu thuế và phí giai đoạn 2001 - 2010 80
Hình 2.4: Sơ đồ tổng quan các chức năng quản lý thuế 98
Hình 2.5: Biểu đồ số thu NSNN thời kỳ 1990-2005 104
Hình 3.1: Giao tiếp trao đổi dữ liệu thuế 125
Hình 3.2: Mô hình xây dựng và quản lý chiến lược, kế hoạch CNTT 128
Hình 3.3: Tổng quan hệ thống thông tin quản lý thuế 139
Hình 3.4: Trung tâm xử lý dữ liệu thuế 142
Hình 3.5: Mô hình nộp thuế qua mạng Internet 146
Hình 3.6: Mô hình thiết kế hệ thống CSDL người nộp thuế tập trung 147
Hình 3.7: Mô hình thiết kế Cổng thông tin điện tử ngành thuế 153
Hình 3.9: Sơ đồ tổ chức hệ thống CNTT ngành thuế 159
Hình 3.8: Mô hình thiết kế mạng máy tính ngành thuế 161
Hình 3.10: Mô hình hạ tầng CNTT ngành thuế đến năm 2020 173
Hình 3.11: Mô hình dịch vụ kê khai, nộp thuế điện tử 175
Hình 3.12: Mô hình đối chiếu chéo hóa đơn thuế 177
Hình 3.13: Mô hình tổng quan dịch vụ hóa đơn điện tử 179
Hình 3.14: Mô hình hệ thống hỗ trợ người nộp thuế 181