Chủ Trương Của Đảng Về Xây Dựng Nông Thôn Mới

qua nhiều kênh thông tin. Có những xã đã có internet càng góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nông dân. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội được đông đảo bà con đồng tình hưởng ứng, nhiều hủ tục lạc hậu được ngăn chặn. Công tác thông tin, tuyên truyền đạt nhiều kết quả tốt, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị trên địa bàn tỉnh.

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1

Trong hơn mười năm và đặc biệt năm năm gần đây nông thôn Việt Nam nói chung và nông thôn Phú Thọ nói riêng thực sự có những đổi mới mang tính toàn diện. Tỉnh Phú Thọ có điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, cơ sở vật chất kỹ thuật, kết cấu hạ tầng của tỉnh nói chung và xây dựng nông thôn mới nói riêng. Khu vực nông thôn Phú Thọ trước khi thực hiện chương trình nông thôn mới đạt được những kết quả đáng khích lệ trên nhiều lĩnh vực: tỷ lệ đói nghèo giảm, cuộc sống của người dân được cải thiện. Kết cấu hạ tầng nông thôn đã và đang được đầu tư xây dựng mới và nâng cấp theo hướng hiện đại. Cơ cấu kinh tế khu vực nông thôn đã chuyển dịch theo hướng tiến bộ. Sản xuất nông hộ đang phát triển với nhiều hình thức tổ chức sản xuất mới. Nông thôn Phú Thọ có bề dày phát triển gắn liền với lịch sử dân tộc, gắn với lịch sử văn hóa lâu đời của người Việt. Là khu vực có sự ổn định về chính trị, có hệ thống chính trị nông thôn được tăng cường, chế độ dân chủ ngày càng được phát huy. Nông thôn toàn quốc nói chung và nông thôn Phú Thọ nói riêng đa phần được gắn kết với nhau rất khăng khít bằng các mối quan hệ: dòng tộc, huyết thống, tình làng nghĩa xóm... Tất cả các yếu tố trên là điều kiện thuận lợi để Phú Thọ tiến hành thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, mở ra một tương lai tươi sáng, một diện mạo mới cho nông thôn Phú Thọ. Song song với đó, nông thôn Phú Thọ còn nhiều bất cập trong tình hình mới, trên các lĩnh vực: chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn còn diễn ra chậm, chưa đồng đều giữa các vùng và chưa phù hợp với tiềm năng của từng vùng. Những khó khăn của nông nghiệp khi gia nhập WTO như các doanh nghiệp sẽ gặp phải sự cạnh tranh rất lớn và rất khó khăn để tồn tại nhất là những ngành không có lợi thế phát triển và hậu quả là sẽ có sự phân bố lại cơ cấu sản xuất nông nghiệp một cách mạnh mẽ... Thu nhập của người dân nông thôn còn thấp, sự phân hóa giàu nghèo có xu

hướng tăng không những giữa nông thôn với thành thị mà ngay trong nội bộ khu vực nông thôn. Cơ sở hạ tầng nông thôn còn yếu kém, chắp vá.v.v..

Thật vậy, bên cạnh những điều kiện đặc biệt thuận lợi, như một nguồn lực lớn để Phú Thọ tiến hành xây dựng nông thôn mới thì vẫn còn những tồn tại, khó khăn, như một thách thức đối với tỉnh trong công cuộc xây dựng và phát triển. Tuy nhiên, thiết nghĩ những thách thức to lớn đó dường như cũng chính là động lực để Phú Thọ quyết tâm thực hiện tốt chủ trương của Đảng và Nhà nước giao phó, đem lại cho người nông dân một cuộc sống mới ấm no, hạnh phúc và đủ đầy.

Chương 2

ĐẢNG BỘ TỈNH PHÚ THỌ LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI (2008 - 2014)

2.1. Chủ trương của Đảng về xây dựng nông thôn mới

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đang ngày càng tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trên con đường phát triển kinh tế - xã hội, mục tiêu đưa nước ta thoát khỏi thế kém phát triển, vươn lên sánh vai cùng các nước bạn trong khu vực và trên thế giới. Bước vào thế kỷ XXI, xuất phát từ những tiền đề đã được tạo ra, nước ta chuyển sang thời kỳ phát triển mới: thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo nền tảng để nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp. Xuất phát từ thực tế nước ta là một nước nông nghiệp, Đảng luôn coi trọng vị trí của nông nghiệp, nông thôn trong phát triển kinh tế - xã hội, “hiện nay và trong nhiều năm tới vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn có tầm chiến lược đặc biệt quan trọng” [28, tr190]. Theo tinh thần đó, một trong những phương hướng được Đảng đề ra nhằm để đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước là tiến hành CNH, HĐH nông nghiệp và nông thôn. Trong tình hình mới, khi mà thế giới sẽ tiếp tục có nhiều biến đổi, khoa học công nghệ ngày càng phát triển, kinh tế tri thức ngày càng có vai trò nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng sản xuất, xu thế toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ… đất nước ta cần nhanh chóng vươn lên để tránh nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Để đáp ứng trước yêu cầu mới của đất nước, Đảng đã chủ trương huy động các nguồn lực cần thiết để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Mặt khác, thực trạng nông thôn Việt Nam đặt trong bối cảnh CNH, HĐH còn rất nhiều những khó khăn bất cập trên nhiều mặt. Nhìn một cách tổng thể thì chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn và cơ cấu kinh tế nông nghiệp còn chậm, chưa theo sát với thị trường. Cơ cấu kinh tế nông thôn còn nặng về nông nghiệp. Sản xuất nông nghiệp còn phân tán, manh mún, mang

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

nhiều yếu tố tự phát; ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất còn chậm. Năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của nhiều sản phẩm nông nghiệp nước ta thấp, kém hiệu quả và thiếu bền vững. Công nghiệp nông thôn, nhất là công nghiệp chế biến nông lâm, thủy sản phát triển chậm, hầu hết sản phẩm nông nghiệp của nước ta còn ở dạng sơ chế. Các ngành nghề ở khu vực nông thôn còn phát triển chậm, chưa thu hút được nhiều lao động, các hoạt động dịch vụ cho sản xuất và đời sống của nhân dân còn nghèo nàn và nhiều bất cập trước yêu cầu của sản xuất hàng hóa. Lao động nông thôn còn phổ biến là thủ công, trình độ dân trí và tỷ lệ lao động được đào tạo nghề thấp. Kết cấu hạ tầng phục vụ cho sản xuất và đời sống ở một số vùng, nhất là vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn. Hệ thống đường sá và giao thông thiếu, chất lượng kém. Đường giao thông cấp xã ở rất nhiều nơi không đi lại được trong mùa mưa bão. Các tiện nghi chăm sóc sức khỏe thiếu và lạc hậu. Điều kiện nhà ở và vệ sinh môi trường không thỏa mãn. Dân cư nông thôn một số nơi chưa được dùng nước sạch, thiếu trường học và tiện nghi phục vụ cho học tập lạc hậu; cơ sở hạ tầng thương mại chậm phát triển, hàng nghìn xã chưa có chợ... Năng suất và thu nhập lao động nông thôn thấp, có xu hướng ngày càng chênh lệch giữa thành thị và nông thôn, giữa vùng thấp với vùng cao.v.v.. Đất nước ta đang phấn đấu phát triển thành một nước công nghiệp, không thể có một nước công nghiệp nếu nông nghiệp và nông thôn còn lạc hậu và đời sống của nhân dân còn thấp. Trước tình hình đó Đảng đã đề ra chủ trương thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Đây là nhiệm vụ được Đảng xác định là quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, đồng thời góp phần cải thiện nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân sinh sống ở địa bàn nông thôn. Đại hội Đảng lần thứ X (năm 2006) đã xác định: “Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới nhằm xây dựng các làng, xã, ấp, bản có cuộc sống ấm no, văn minh, sạch đẹp… phát huy dân chủ, xây dựng nếp sống văn hóa, bài trừ các tệ nạn xã hội ở

nông thôn” [27, tr.195]. Vấn đề xây dựng nông thôn mới được đề cập cụ thể tại Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương (khóa X) thông qua Nghị quyết 26-NQ/TƯ “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn” (5/8/2008). Nghị quyết 26-NQ/TƯ đưa ra mục tiêu xây dựng nông thôn mới: có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa [28, tr.126].

Xây dựng mô hình nông thôn trong thời kỳ mới của đất nước chính là phát triển toàn diện, vững chắc nông nghiệp, nông thôn, nhằm nâng cao đời sống của người dân. Xây dựng nông thôn mới phải đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển, có sự đổi mới về tổ chức, vận hành, đáp ứng nhu cầu của người dân, đạt hiệu quả cao trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, tiến bộ hơn so với xây dựng nông thôn trước đây. Ngoài ra, xây dựng nông thôn mới cần đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thị trường hóa đòi hỏi nông thôn phát triển để tăng cường hội nhập với các vùng, miền và quốc tế.

Xây dựng nông thôn mới là xây dựng một mô hình nông thôn bao gồm tổng thể các đặc điểm theo tiêu chí mới, đáp ứng các đặc trưng:

Một là: kinh tế phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nông thôn được nâng cao.

Hai là: Nông thôn phát triển theo quy hoạch, cơ cấu hạ tầng, kinh tế, xã hội hiện đại, môi trường sinh thái được bảo vệ.

Ba là: Dân trí được nâng cao, bản sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn và phát huy.

Bốn là: An ninh tốt, quản lý dân chủ.

Năm là: Chất lượng hệ thống chính trị được nâng cao [5, tr.3].

Để xây dựng nông thôn mới với 5 đặc trưng trên Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 491/QĐ-TTg (16/4/2009) ban hành Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới bao gồm 19 tiêu chí trên tất cả các lĩnh vực: Quy hoạch, Hạ tầng kinh tế - xã hội, Kinh tế và tổ chức sản xuất, Văn hóa – xã hội – môi trường, Hệ thống chính trị.[65, tr1]

Tiêu chí số 1: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch: Quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ. Quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế

- xã hội – môi trường, phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có trên địa bàn xã.

Tiêu chí số 2: Giao thông: 100% tỷ lệ đường trục xã, liên xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa theo tiêu chuẩn của Bộ Giao thông vận tải. Tỷ lệ đường trục thôn, xóm được cứng hóa đạt 70%. Đường ngõ, xóm sạch sẽ và không lầy lội vào mùa mưa đạt 100%. Tỷ lệ đường trục chính nội đồng được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện đạt 65%.[66, tr.2].

Tiêu chí số 3: Thủy lợi: Hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh. Tỷ lệ kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa đạt 65%.[66, tr.2]

Tiêu chí số 4: Hệ thống điện. Nội dung: Hệ thống điện đảm bảo kỹ thuật của ngành điện. Tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên an toàn từ các nguồn đạt 98%.

Tiêu chí số 5: Trường học: Tỷ lệ trường học các cấp từ mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia đạt 80%.

Tiêu chí số 6: Cơ sở vật chất văn hóa: Nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. 100% tỷ lệ thôn có nhà văn hóa và khu thể thao thôn đạt quy định của Bộ VH-TT-DL.[66, tr.3]

Tiêu chí số 7: Chợ nông thôn: Chợ đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng.

Tiêu chí số 8: Bưu điện: Có điểm phục vụ bưu chính viễn thông. Có Internet đến thôn.

Tiêu chí số 9: Nhà ở dân cư: Không có nhà tạm, dột nát. Nhà ở đạt tiêu chuẩn Bộ Xây dựng.

Tiêu chí số 10: Thu nhập: Thu nhập bình quân đầu người/năm so với mức bình quân chung của tỉnh gấp 1,4 lần.

Tiêu chí số 11: Hộ nghèo: Tỷ lệ hộ nghèo dưới 6%.

Tiêu chí số 12: Cơ cấu lao động: Tỷ lệ lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp dưới 30%.

Tiêu chí số 13: Hình thức tổ chức sản xuất: Có tổ hợp tác hoặc hợp tác xã họat động có hiệu quả.

Tiêu chí số 14: Giáo dục. Nội dung: Phổ cập giáo dục trung học. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp tục học trung học (phổ thông, bổ túc, học nghề) đạt 85%. Lao động qua đào tạo trên 35%.

Tiêu chí số 15: Y tế: Người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế đạt 30%. Y tế xã đạt chuẩn Quốc gia.

Tiêu chí số 16: Văn hóa. Nội dung: Xã có từ 70% số thôn, bản trở lên đạt tiêu chuẩn làng văn hóa theo quy định của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch.

Tiêu chí số 17: Môi trường: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn Quốc gia đạt 85%. Các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường. Không có các họat động gây suy giảm môi trường và có các họat động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp. Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch. Chất thải nước thải được thu gom và xử lý theo quy định.[65, tr.5]

Tiêu chí số 18: Hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh: Cán bộ xã đạt chuẩn. Có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định. Đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh”. Các tổ chức đoàn thể chính trị của xã đều đạt danh hiệu tiên tiến trở lên.[65, tr.6]