Nguyên Nhân Chủ Yếu Của Những Hạn Chế, Bất Cập Của Đội Ngũ Cán Bộ, Công

phát triển kinh tế về lĩnh vực công nghiệp và xây dựng cơ bản; một bộ phận chưa có kinh nghiệm thực tiễn, thụ động trong công việc; kỹ năng xử lí tình huống, giải quyết các vụ việc chưa khoa học, hợp lý. Theo kết quả khảo sát, có 1,5% ý kiến đánh giá năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện công việc của đội ngũ CBCC ở cơ sở xếp loại yếu. Ở một số cơ sở còn biểu hiện tình trạng cấp ủy bao biện, làm thay chính quyền, gây mất dân chủ trong Đảng hoặc ngược lại có nơi cấp ủy mất vai trò lãnh đạo toàn diện.

* Về đạo đức CBCC:

- Tinh thần, thái độ phục vụ của CBCC cấp xã còn có biểu hiện sách nhiễu, hành chính hóa, gây phiền hà cho người dân, một số nơi vẫn nặng cơ chế "xin- cho", thiếu tôn trọng nhân dân đã ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của chính quyền địa phương;

- Một số CBCC cấp xã có ý thức tổ chức kỷ luật chưa cao, chưa chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật, nội quy, quy chế làm việc của cơ quan, nhiều nơi dân đến liên hệ làm việc phải chờ CBCC, gây mất thời gian, công chức, ảnh hưởng nề nếp thực thi công vụ;

- Một số CBCC cấp xã có biểu hiện chây lười, né tránh, đùn đẩy công việc, gây ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng công việc;

- Hiện tượng tham ô, lãng phí và tiêu cực khác còn xảy ra;

- Còn có biểu hiện mất đoàn kết nội bộ ở một số địa phương;

- Tinh thần học tập, nâng cao kiến thức quản lý nhà nước của một số CBCC còn chưa cao, thiếu tự giác; việc nắm bắt chính sách, pháp luật, xử lí công việc hành chính chưa đúng dẫn đến sai phạm, thiếu trách nhiệm trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, phải thi hành kỷ luật, nhất là trong lĩnh vực quản lý ngân sách nhà nước, quản lý đất đai ở cơ sở; buông lỏng quản lý đối với công chức làm công tác địa chính, tài chính dẫn đến tình trạng bức xúc, khiếu kiện trong nhân dân.

Kết quả phiếu thăm dò, điều tra, khảo sát cho thấy: còn 25,7% CBCC cấp xã chưa gương mẫu về đạo đức lối sống; 11% có lề lối làm việc tùy tiện; 20,2% còn bị động trông chờ, chưa chủ động trong công việc. Một bộ phận không nhỏ cán bộ bị đánh giá từ trung bình và yếu trong nhiều mặt như: ý thức tổ chức kỷ luật, đoàn kết nội bộ (16,2%); năng lực lãnh đạo chỉ đạo tổ chức thực hiện công việc (20,2%); thực hiện kỹ năng chủ tọa kỳ họp, hội nghị (19,1%); thực hiện kỹ năng soạn thảo nghị quyết (20,4%)...

* Về chức trách, nhiệm vụ được giao:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 136 trang tài liệu này.

- Một số CBCC phải kiệm nhiệm nhiều nhiệm vụ, lĩnh vực, do đó chưa chuyên sâu kiến thức chuyên môn, chưa tập trung vào nhiệm vụ chính được giao;

- Một số cán bộ chuyên trách được bầu vào các chức vụ lãnh đạo quản lý còn non yếu về chuyên môn và thiếu kinh nghiệm;

- Việc phân công nhiệm vụ đối với công chức chưa đúng với trình độ chuyên môn, nên không phát huy được khả năng, sở trường, như việc tuyển dụng người có trình độ đại học nhưng không phù hợp với vị trí công tác như: bằng tốt nghiệp đại học quản trị kinh doanh được phân công làm công tác văn phòng- thống kê; bằng đại học tài chính kế toán phân công làm công tác địa chính…

- Các quy định trên đối với CBCC cấp xã tương đối cụ thể. Tuy nhiên việc quy định như trên còn thiếu tính chuyên nghiệp, chủ động, một số chức danh số lượng công việc chưa hợp lý, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng công việc. Hơn nữa, một số đầu việc quy định đối với các chức danh thiếu tính thực tế, sự bất hợp lý giữa khối lượng công việc với đầu tư kinh phí và các điều kiện vật chất, kỹ thuật đảm bảo hiệu quả công việc, cụ thể như kinh phí mỗi xã dành cho việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là hơn 1 triệu đồng/1 năm, hoặc kinh phí cho công việc phát thanh, văn hóa, văn nghệ ở địa phương không quá 10 triệu/1 năm…

2.2.3. Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế, bất cập của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở tỉnh Bắc Giang

Những hạn chế nêu trên là rất cơ bản và cấp bách đối với đội ngũ CBCC cấp xã hiện nay. Xét trên nhiều phương diện, những hạn chế này do các nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Thứ nhất, do đội ngũ CBCC cấp xã của tỉnh được hình thành chủ yếu từ nguồn tại chỗ như: những người trưởng thành từ phong trào quần chúng ở địa phương, bộ đội xuất ngũ, người được nhân dân tín nhiệm. Họ là những người năng nổ, nhiệt tình, có tầm ảnh hưởng, có nhiều đóng góp cho các phong trào địa phương. Qua quá trình rèn luyện, phấn đấu họ trở thành hạt nhân chủ chốt của chính quyền địa phương. Đây là nguồn chủ yếu của cán bộ, công chức cấp xã nói chung và cán bộ chủ chốt ở cấp xã nói riêng. Tuy nhiên, họ chủ yếu là những người lớn tuổi, không được đào tạo bài bản, do đó trình độ còn nhiều hạn chế.

Thứ hai, do chất lượng bầu cử đại biểu HĐND cấp xã chưa cao, trong khi hầu hết cán bộ cấp xã là người địa phương được hình thành bằng con đường bầu cử. Do tính cục bộ địa phương, ảnh hưởng của các dòng họ lớn, uy tín trong xã, nhiều khi chưa lựa chọn được người thực sự có đức, có tài. Việc giới thiệu các chức danh ứng cử, đề cử, bố trí, sử dụng cán bộ ở một số địa phương chưa thật sự khách quan, công tâm, dân chủ; chưa gắn với quy hoạch. Nhiều địa phương bị động, lúng túng trong việc lựa chọn cán bộ để giới thiệu ứng cử, bầu cử hoặc bố trí, sắp xếp sau bầu cử, nhất là ở các huyện miền núi, vùng cao.

Thứ ba, do một số quy định bất hợp lí của các quy định pháp luật hiện hành:

- Việc quy định số lượng cán bộ, công chức cấp xã chưa phù hợp với những đơn vị hành chính cấp xã có dân số đông, nhất là khi chính quyền cấp xã được bổ sung nhiệm vụ như hiện nay;

- Việc quy định Chủ tịch HĐND, UBND không giữ một chức vụ quá 2 nhiệm kỳ liên tiếp là chưa phù hợp với thực tiễn của một số vùng, địa phương, nhất là đối với những nơi khó khăn về cán bộ;

- Một số cán bộ chủ chốt cấp xã tuy tuổi còn trẻ, đã được đào tạo cơ bản, có khả năng phát triển nhưng sau khi đảm nhiệm thời gian công tác theo quy định ở cấp xã không bố trí công tác ở cấp huyện được, dẫn đến họ không muốn đảm nhiệm chức danh này khi tuổi con trẻ;

- Do không quy định chức danh cán bộ văn phòng đảng ủy là cán bộ chuyên trách nên nhiều chức danh Phó bí thư phải kiêm nhiệm thêm công tác đảng vụ, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng Đảng, nhất là đối với những đảng bộ cơ sở có đông đảng viên.

- Chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cơ sở còn bất hợp lý, nhất là chế độ tiền lương giữa cán bộ chuyên trách chưa có trình độ chuyên môn đang đảm nhiệm chức danh do bầu cử với công chức chuyên môn; việc quy định phụ cấp chỉ đối với cán bộ và công chức Tài chính - Kế toán, các công chức khác không có bất kỳ khoản phụ cấp nào; hoặc khi đã là cán bộ chuyên trách, nhưng được bầu vào ban thường vụ cấp ủy thì không được hưởng chế độ chuyên trách…

- Một số cán bộ kiêm chức danh chủ tịch HĐND nhưng chưa được hưởng phụ cấp theo quy định.

Thứ tư, do cơ chế tuyển dụng cán bộ chuyên trách cấp xã trước đó để lại. Trước đây, Nhà nước chưa ban hành một cơ chế tuyển dụng chính thức đối với cán bộ chuyên trách. Hầu hết công chức cấp xã được hình thành từ nguồn cán bộ chuyên trách không trúng cử, không đủ để bổ nhiệm giữ chức vụ một nhiệm kỳ, do đó đội ngũ công chức thường xuyên luân chuyển, không đảm bảo chuyên môn, không chuyên nghiệp hóa. Một bộ phận do áp dụng cơ chế "xin- cho", người chưa được đào tạo nhưng đã xin vào các vị trí công tác, sau đó được bồi dưỡng, đào tạo ngắn ngày cho có bằng cấp (thậm chí chuyên

môn được đào tạo không phù hợp với công việc), điều đó ảnh hưởng rất lớn đến việc đáp ứng được nhu cầu công việc.

Thứ năm, công tác đào tạo, bồi dưỡng đối với CBCC cấp xã, nhất là đối với cán bộ chủ chốt, chưa thật sát với yêu cầu thực tiễn. Trong đào tạo, bồi dưỡng, cấp xã còn bị động, hầu hết do kế hoạch của cấp trên, do đó xảy ra tình trạng: Đào tạo, bồi dưỡng những kiến thức không phù hợp; những kiến thức kỹ năng cần thiết đối với cấp xã không được đào tạo, bồi dưỡng, gây lãng phí thời gian, công sức và kinh phí.

Chất lượng đào tạo, bồi dưỡng còn có mặt hạn chế; nội dung nặng về lí thuyết, lí luận, ít thực tiễn. Còn có hiện tượng chạy theo bằng cấp để đạt chuẩn. Công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước, bồi dưỡng theo chức danh và những kỹ năng xử lí tình huống trong công việc chưa quan tâm đúng mức.

Một số chế độ chính sách của Đảng và Nhà nước có thay đổi điều chỉnh nhưng chưa tương ứng với công sức của cán bộ bỏ ra trong quá trình thực thi nhiệm vụ; tỉnh có chế độ hỗ trợ khi đi học nhưng mức trợ cấp không theo kịp mức tăng giá hiện nay.

Thứ sáu, chưa có chính sách thu hút người có trình độ (đặc biệt đối với sinh viên mới ra trường) về làm việc ở cấp xã; còn có thái độ phân biệt, đối xử với người địa phương khác khi tuyển dụng, xét tuyển. Hơn nữa điều kiện cơ sở làm việc của cấp xã hiện nay còn thiếu thốn, chưa đủ thu hút đối với sinh viên có trình độ đại học, sau đại học. Đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ giỏi hầu như không muốn chọn cấp cơ sở là nơi gắn bó cống hiến lâu dài. Bên cạnh đó nguồn cán bộ ở xã hạn hẹp, một số đồng chí không đủ tiêu chuẩn vẫn đưa vào quy hoạch, có nơi do nể nang rà soát nhưng chưa mạnh dạn đưa những người không đủ tiêu chuẩn ra khỏi quy hoạch và chưa bổ sung kịp thời những người trẻ, sức phấn đấu tốt vào quy hoạch.

Thứ bảy, quy định tiêu chuẩn đối với CBCC cấp xã so với điều kiện hiện nay quá thấp, không đáp ứng được yêu cầu công việc. Một số chức danh cán bộ chỉ yêu cầu có trình độ học vấn tiểu học, trung học phổ thông, trình độ chuyên môn sơ cấp, trung cấp. Còn có sự "phân biệt, đối xử" của nhà nước về CBCC cấp xã với CBCC cấp huyện, tỉnh và trung ương, thể hiện sự chưa tôn trọng công việc của một cấp có thẩm quyền.

Thứ tám, phần lớn đội ngũ CBCC cấp xã của tỉnh được trưởng thành từ cơ chế quản lý quan liêu, bao cấp cộng với những khó khăn trong đời sống kinh tế đã hình thành thói quen trông chờ vào cấp trên, ỷ lại, thụ động, bảo thủ, trì trệ là nguyên nhân ảnh hưởng đến sự tự rèn luyện, học tập nâng cao trình độ và trong giải quyết công việc hàng ngày.

Thứ chín, công tác quy hoạch cán bộ ở cấp xã chưa đáp ứng được yêu cầu; việc gắn quy hoạch cán bộ với đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ còn hạn chế; nguồn cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã được đào tạo chính quy chiếm tỷ lệ thấp; một số cán bộ được bầu cử theo nhiệm kỳ nên không phải ai cũng được bầu cho đến đủ tuổi nghỉ hưu, đủ năm công tác vì thế có nơi cố giữ những đồng chí này làm việc cho đến đủ tuổi nghỉ hưu, từ đó cũng khó khăn cho công tác quy hoạch, bố trí cán bộ ở cơ sở. Do nguồn cán bộ khó khăn, một số nơi đưa vào quy hoạch số cán bộ có uy tín thấp, năng lực hạn chế dẫn đến việc chuẩn bị nhân sự không bảo đảm yêu cầu (toàn tỉnh có 50 cán bộ chủ chốt dự kiến tái khóa nhưng không trúng cử cấp ủy xã, phường, thị trấn).

Trên đây là những nguyên nhân khách quan và chủ quan trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến đội ngũ CBCC cấp xã của tỉnh. Đứng trước những đòi hỏi của sự phát triển đất nước trong thời kỳ mới cũng như những yêu cầu xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nước thì yêu cầu bức thiết đặt ra là phải nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cấp, các ngành, trong đó đặc biệt quan tâm đối với chính quyền cấp xã mà đội ngũ CBCC cấp xã là nòng cốt.

Chương 3‌

PHƯƠNG HƯỚ NG, GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, KIỆN TOÀN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ

Ở TỈNH BẮC GIANG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

3.1. Yêu cầu phải nâng cao chất lượng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay

Như đã phân tích ở trên cho thấy vấn đề nâng cao chất lượng, kiện toàn đội ngũ CBCC cấp xã trong giai đoạn hiện nay trên phạm vi cả nước nói chung và địa bàn tỉnh Bắc Giang nói riêng là một tất yếu khách quan, xuất phát từ các yêu cầu sau đây:

* Xu thế toàn cầu hóa và công cuộc công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước đòi hỏi nhà nước phải có sự cải cách tổ chức và hoạt động cho phù hợp với thời đại, theo đó đòi hỏi đội ngũ công chức cũng phải có sự thay đổi nâng cao tính chuyên nghiệp cho phù hợp.

Trong tình hình thay đổi diện mạo chung của toàn thế giới, Đảng và Nhà nước ta xác định chủ trương đổi mới toàn diện. Trong đó từng bước đổi mới hệ thống chính trị, trọng tâm là đổi mới bộ máy nhà nước. Quá trình cải cách bộ máy nhà nước, các cấp chính quyền có sự đổi mới tích cực về chức năng, nhiệm vụ theo hướng tăng thẩm quyền cho chính quyền địa phương, đặc biệt là chính quyền cơ sở. Để đảm bảo việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ, đòi hỏi đội ngũ CBCC phải được hoàn thiện, nâng cao chất lượng, chuyên môn hóa, có đủ bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức để phục vụ nhân dân trong thời kỳ mới.

Hội nghị Đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ IX đã khẳng định: Xúc tiến cải cách hành chính toàn diện về tổ chức, cán bộ, cơ chế hoạt động. Phát huy vai trò điều hành của bộ máy hành pháp. Xây dựng quan hệ chế độ trách

nhiệm công vụ. Tổ chức đào tạo lại cán bộ, nhân viên trong bộ máy nhà nước bảo đảm tính liên tục của nền hành chính.

* Xuất phát từ yêu cầu cải cách hành chính ở nước ta về "đổi mới nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức" mà trong đó phải xây dựng cho được đội ngũ công chức hành chính nhà nước chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của nền hành chính hiện đại.

Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001- 2010 cũng đã xác định mục tiêu là: xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng phát triển đất nước.

Như vậy, trong xu hướng tất yếu của thời đại và với tiến bộ của khoa học công nghệ ngày nay, muốn tiếp cận được với nền hành chính của thế giới thì nền hành chính của Việt Nam không thể không tính đến yếu tố hiện đại. Đồng thời đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và đội ngũ CBCC cấp xã nói riêng của nền hành chính không chỉ là nguồn lực chủ yếu để cấu thành nền hành chính mà nó còn có vai trò quyết định cơ chế vận hành, tổ chức các hoạt động và sự thành công hay thất bại của cơ chế vận hành hay các hoạt động đó. Hiệu quả của nền hành chính phụ thuộc phần lớn vào đội ngũ CBCC, đặc biệt là CBCC cấp xã.

* Xuất phát từ nội dung hoạt động của chính quyền trong điều kiện nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa

Đối với nước ta đang trong thời kỳ chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, có định hướng XHCN còn nhiều điều kiện mà nước ta chưa đáp ứng được như: Trình độ phát triển nền kinh tế thị trường thấp; hệ thống pháp luật và thủ tục còn nhiều vấn đề chưa phù hợp với thông lệ chung của quốc tế, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ hội nhập, đội ngũ CBCC còn có nhiều bất cập cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu cũng như sự phân