Các Bài Viết Của Bùi Kỷ Đăng Trên Báo Đuốc Tuệ

86. Yết Nhị Trưng từ (Yết đền Hai Bà Trưng) 2

87. Yết Nhị Trưng từ (Yết đền Hai Bà Trưng) 3

88. Đệ nhất niên kháng chiến (Kháng chiến năm thứ nhất)

89. Dân tộc thống nhất đại trận tuyến (Mặt trận dân tộc thống nhất)

90. Họa Phục Ba tiên sinh tặng thi (Họa thơ tặng của ông Phục Ba)

91. Quá Hòa Bình địch chiếm cố lũy (Qua đồn giặc chiếm đóng ở Hòa Bình)

92. Hòa bình hậu cảm tác (Cảm tác sau khi lập lại hòa bình)

93. Phỏng Tử Trầm sơn (Thăm núi Tử Trầm)

94. Đề Minh Thái Tổ lăng (Đề lăng Minh Thái Tổ)

95. Hàng Châu, Vũ Mục Miếu (Miếu Vũ Mục ở Hàng Châu)

96. Đề Nam Ninh công viên (Đề công viên Nam Ninh)

97. Điếu Phạm Hồng Thái (Viếng Phạm Hồng Thái)

98. Tái phỏng Quảng Châu cảm tác (Cảm tác khi lại thăm Quảng Châu)

99. Hoan nghinh kính ái đích Chu Tổng lý (Hoan nghinh Chu Tổng lý kính yêu)

100. Kính thướng Hồ Chủ tịch (Kính dâng Hồ Chủ tịch)

101. Đền Trung Liệt

Phụ lục 3: Các bài viết của Bùi Kỷ đăng trên báo Đuốc Tuệ

STT

Tên bài báo	Số báo	Năm
1	Giải nghĩa chữ “tuệ” ở trong Phật học	2	1935
2	Tôn chỉ đạo Phật	7, 8, 10, 11, 12 (thiếu số 11)	1936
3	Học Tiểu thặng và Đại thặng	16, 17, 19, 22, 27, 31 (thiếu số 22, 27)	1936
4	Nghĩa chữ “Không” trong đạo Phật	47, 49, 52	1937
5	Bài trướng của Hội Phật giáo viếng cụ Tổ Vĩnh Nghiêm	56	1937
6	Vì lẽ gì mà chúng ta nên tin theo đạo Phật?	66 (thiếu)	1937

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 123 trang tài liệu này.

Phụ lục 4: Các sáng tác của Bùi Kỷ đăng trên Nam Phong tạp chí

1. Bài truy điệu cụ Tiên Điền (ngày 10/8/1927), số 120

2. Viếng Thúy Kiều, số 121

3. Chữ “Lạc” (Hát nói), số 123

4. Chữ “Nhàn” (Hát nói), số 123

Phụ lục 5: Sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh bổ nhiệm Bùi Kỷ đảm nhiệm các chức vụ

1. Sắc lệnh 135, Hồ sơ 6, Phông Phủ Thủ tướng, Mục lục 01, tờ 38

2. Sắc lệnh 102, Hồ sơ 8, Phông Phủ Thủ tướng, Mục lục 01, tờ 201-202

3. Sắc lệnh 262, Hồ sơ 16, Phông Phủ Thủ tướng, Mục lục 01, tờ 10

Phụ lục 6: Điếu văn trong tang lễ cụ Bùi Kỷ ngày 20-5-1960 của đồng chí Lê Đình Thám, Đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Việt - Trung hữu nghị

Cụ Bùi Kỷ không còn nữa! Tin đó đến giữa lúc toàn dân ta đang ra sức thi đua xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà, giữa lúc Tổ quốc đang cần đến bàn tay, khối óc của mỗi người con thân yêu của đất nước để hoàn thành kế hoạch ba năm, càng làm cho chúng ta vô cùng thương tiếc người lão thành đã không nề gian lao cùng chúng ta chiến đấu cho dân tộc trong mười lăm năm nay.

Là một trí thức được đào tạo trong chế độ cũ, tinh thông cả Nho học lẫn Pháp học, nhưng với lòng yêu nước sẵn có, cụ đã khước từ không chịu ra làm quan với đế quốc phong kiến, mà chỉ chăm lo việc dạy dỗ con em và sáng tác văn học. Sau khi Cách mạng tháng Tám thắng lợi và cuộc kháng chiến trường kỳ bắt đầu, cụ đã nhìn thấy rõ con đường chính nghĩa, con đường mà những người thực lòng yêu nước phải đi theo để giải phóng dân tộc ra khỏi ách nô lệ, con đường mà Đảng của giai cấp công nhân đã vạch ra.

Cho nên trong kháng chiến mặc dầu tuổi già, sức yếu cụ đã theo Đảng, theo Chính phủ cùng với toàn dân chống lại bọn thực dân cướp nước. Cụ đã tham gia vào Ủy ban Kháng chiến hành chính Liên khu 3, làm Chủ tịch Hội Liên Việt Liên khu 3, Hội trưởng Hội giúp binh sĩ bị nạn Liên khu 3, đem hết tài sức của mình để góp phần vào việc thực hiện chính sách đoàn kết dân tộc và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân. Trong khói lửa của chiến tranh, cụ đã vượt hàng trăm cây số để đi hội họp ở nơi này nơi khác, có lần len lỏi vào các vùng du kích để động viên nhân dân đánh giặc và sản xuất. Để tưởng lệ công lao của cụ, Chính phủ đã tặng Huân chương kháng chiến hạng Nhất.

Hòa bình lặp lại, cụ được bầu vào Chủ tịch đoàn Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được cử làm Hội trưởng Hội Việt - Trung hữu nghị, ủy viên Uỷ ban Bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam và Phó ban lãnh đạo thanh toán nạn mù chữ. Trên mọi cương vị công tác, cụ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ mà nhân dân đã giao phó cho.

Trong Chủ tịch đoàn Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cụ đã có nhiều ý kiến để cho chính sách đoàn kết của Đảng và Chính phủ được thực hiện tốt và bất kỳ ở đâu và lúc nào cụ cũng đã cố gắng phổ biến, giải thích những chủ trương đường lối của Mặt trận cũng như của Đảng và Chính phủ.

Làm Hội trưởng Hội Việt – Trung hữu nghị, cụ đã tích cực tham gia các hoạt động nhằm thắt chặt tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt – Trung. Hai lần cụ được cử sang nước bạn va cả hai lần cụ đã làm tròn nhiệm vụ hữu nghị mà Mặt trận và Hội đã giao phó. Cụ lại còn dùng những hiểu biết, uyên thâm của cụ về văn học và lịch sử Trung Quốc để góp phần vào việc giới thiệu các tác phẩm của nước bạn cho nhân dân ta cũng như giới thiệu các tác phẩm của nước ta cho nhân dân nước bạn. Cụ đã phụ trách việc nhuận san lại các bộ tiểu thuyết cổ nổi danh của Trung Quốc như Hồng lâu mộng, Tam quốc chí đã dịch ra tiếng Việt và đồng thời cụ đang tiến hành việc dịch cuốn truyện Kiều ra Hoa văn. Những tác phẩm đó được nhân dân rất chú ý và hoan nghênh.

Trong phong trào thanh toán nạn mù chữ, cụ đã đóng góp một phần rất xứng đang. Cụ thường đi xuống tận cơ sở để vận động nhân dân học tập. Nơi nào khó khăn là có mặt cụ và cụ đã hoạt động ở gần khắp các tỉnh miền Bắc.

Có thể nói trong suốt mười mấy năm qua, từ khi được ánh sáng của cách mạng soi rõ đường đi, cụ đã làm tròn nhiệm vụ của một người công dân, một người cán bộ trong chế độ dân chủ cộng hòa.

Đời sống của cụ rất giản dị. Cụ đã cùng với toàn dân chịu đựng những gian khổ nguy nan trong lúc nước nhà còn đang bị xâm lăng và sau lúc hòa bình trở lại, cụ vẫn giữ nguyên tác phong xưa.

Cụ là một vị lão thành nho học luôn luôn cầu tiến bộ. Cụ rất chăm nghiên cứu chủ nghĩa Mác – Lênin, nghiên cứu các chủ trương chính sách của Đảng. Trong các lớp nghiên cứu, cụ là một trong những người nhiều tuổi mà lại rất hăng hái, tích cực.

Rất thiết tha với cách mạng, cụ đã từng phát biểu: “Tôi đã thấy rõ công cuộc kiến thiết hùng mạnh của chúng ta và tương lai sán lạn của đất nước”. Gần đây, trong những ngày nằm trên giường bệnh, cụ vẫn còn ra công sáng tác. Trong dịp Đoàn đại biểu Chính phủ Trung Quốc sang thăm nước ta vừa rồi, cụ đã gửi Thủ

tướng Chu Ân Lai một bài thơ chữ Hán để chào mừng. Trong dịp mừng sinh nhật Hồ Chủ tịch 70 tuổi, cụ cũng làm một bài thơ chữ Hán chúc thọ Người. Và, trước khi nhắm mắt, cụ còn để lại một bài song thất lục bát dài gần 400 câu để chúc mừng ngày kỉ niệm 15 năm ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Lòng tin tưởng vô hạn của cụ vào chế độ, vào Đảng, vào Hồ Chủ tich, vào tương lai của dân tộc cũng như của nhân loại, vào bước tiến không ngừng của chủ nghĩa xã hội đã thể hiện rõ trong những câu kết luận bài thơ đó:

Ta có Đảng khéo ghì tay lái, Có Bác Hồ tuyệt đối anh minh Bắc – Nam thành lập hòa bình.

Đấu tranh thống nhất hoàn thành không lâu Miền Bắc ta thêm giàu thêm có,

Cơ sở ta củng cố vững vàng, Xã hội chủ nghĩa vinh quang,

Là con đường thẳng ta càng tiến mau.

Khi chúng tôi hỏi cụ có dối dang gì trong những ngày trước lúc lâm chung thì cụ ngỏ lời cảm tạ Đảng, Chính phủ, Mặt trận, Hội Việt – Trung hữu nghị, các bác sĩ và nhân viên ở bệnh viện Việt – Xô đã hết sức chăm nom chữa chạy cho cụ. Cả Hội Việt – Trung hữu hảo ở Bắc Kinh và các đồng chí Trung Quốc công tác ở Việt Nam cũng hết sức quan tâm săn sóc cụ. Nếu vì bệnh tình không thể qua khỏi được thì điều ân hận của cụ chỉ là không được tận mặn nhìn thấy miền Bắc hoàn thành chủ nghĩa xã hội và cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà giành được thắng lợi cuối cùng. Cụ mất đi là một tổn thất cho Mặt trận, cho Hội Việt – Trung, cho phong trào bảo vệ hòa bình thế giới ở Việt Nam, cho phong trào bổ túc văn hóa, cho giới trí

thức của nước ta.

Từ giã cụ lần cuối cùng, thay mặt Mặt trận Tổ quốc Trung ương, Hội Việt – Trung hữu nghị, Ủy ban bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam, Ban lãnh đạo bổ túc văn hóa và bình dân học vụ, chúng tôi xin kính cẩn nghiêng mình trước mộ cụ và xin gửi tới tang quyến lời chia buồn chân thành nhất của chúng tôi.

(Nguồn: [28])

Phụ lục 7: Bài Tưởng nhớ cụ Bùi Kỷ của đồng chí Nguyễn Văn Trân, Nguyên Bí thư Liên khu ủy 3, Nguyên chủ tịch Uỷ ban Kháng chiến hành chính Liên khu 3, Xuân Giáp Ngọ 1994

Cụ Bùi Kỷ là một trí thức yêu nước, một học giả lão thành uyên thâm Hán văn và Pháp văn, đặc biệt là Việt văn.

Cụ là nhà sư phạm số một đã đào tạo hàng ngàn thế hệ trẻ yêu mến truyền thống văn hóa dân tộc ta.

Cụ có tư tưởng yêu nước, yêu dân ngay từ thời thanh niên, đã từ chối mọi sự cám dỗ của đế quốc Pháp và phong kiến để sống một cuộc đời thanh bạch.

Khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công là thời cơ phù hợp với chí hướng của cụ. Tức khắc cụ hòa mình vào quảng đại quần chúng nhân dân, tích cực tham gia vào mọi hoạt động xã hội để mang lại lợi ích cho dân nghèo.

Từ đó cụ dễ dàng tham gia các hoạt động chính trị. Cụ hoan nghênh các chủ trương đánh giặc cứu nước của Đảng và Hồ Chí Minh. Cụ tích cực vận động các tầng lớp nhân dân thực hành các chính sách của chính phủ.

Lập trường và thái độ rõ ràng dứt khoát của cụ đã tác động rất lớn trong giới trí thức cũ và mới, trong các nhân sĩ, các giới tôn giáo.

Tôi may mắn được cộng tác với cụ trong Ủy ban Kháng chiến hành chính Liên khu 3. Cuộc kháng chiến lúc ấy rất gian khổ, thiếu thốn. Giặc thế mạnh, ta còn yếu, dân chúng rất nghèo. Cụ Bùi đã có tuổi phải chịu đựng mọi thiếu thốn. Nhưng lạ là, lúc nào cụ cũng lạc quan, cũng vui vẻ.

Cụ tin tưởng vào chính nghĩa, tin tưởng vào sức mạnh của quần chúng, tin tưởng vào các chính sách của Đảng và chính phủ, đặc biệt cụ rất tôn kính và tin tưởng Bác Hồ.

Ủy ban Kháng chiến hành chính Liên khu 3 lúc ấy gồm những người thanh niên như chúng tôi. Ai cũng quý trọng cụ. Và cụ cũng rất trọng thị chúng tôi. Nhiều cuộc họp của ủy ban để bàn các kế hoạch đánh giặc, giúp dân, thực hiện các chính sách đoàn kết của Chính phủ, Cụ hăng hái góp nhiều ý kiến. Đôi khi có vấn đề gay go, cụ cũng rất phục thiện sẵn sàng theo đa số.

Có những lần họp gấp, họp khuya, khi nghỉ giai lao, cụ thường đọc thơ ca để động viên mọi người, có lúc cụ bày ra đánh cờ để có dịp thư giãn tinh thần.

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ