Xây dựng pháp luật về chứng khoán hóa các khoản nợ xấu của ngân hàng thương mại ở Việt Nam

KẾT LUẬN

Thị trường tài chính Việt Nam đang ngày càng phát triển và hoàn thiện. Các Ngân hàng thương mại đang tìm kiếm các giải pháp xử lý nợ xấu hiệu quả hơn so với các giải pháp hiện có. Chứng khoán hóa nợ xấu là hướng đi mà các Ngân hàng thương mại luôn mong muốn thực hiện. Đối với thị trường tài chính, chứng khoán hóa giải quyết vấn đề về nguồn vốn cũng như tạo ra nguồn cung về hàng hóa cho thị trường tài chính. Đối với các ngân hàng thương mại, chứng khoán hóa là giải pháp hiệu quả để giải quyết vấn đề nợ xấu, nguồn vốn huy động của các NHTM, giảm áp lực cạnh tranh khi có vấn đề về thanh khoản, tạo điều kiện tái cấu trúc danh mục tài sản trong hoạt động tín dụng. Bên cạnh đó, chứng khoán hóa giúp giải quyết những khoản nợ của doanh nghiệp có nguy cơ phá sản do không thanh toán được nợ. Đồng thời khi khoản nợ được chuyển thành cổ phần sẽ thu hút các nhà đầu tư mua lại cổ phần trở thành một trong các chủ sở hữu của doanh nghiệp, giúp tái cơ cấu, quản lý doanh nghiệp, phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Với những ý nghĩa, vai trò to lớn mà chứng khoán hóa mang lại, luận văn đã nghiên cứu những vấn đề cơ bản về hoạt động chứng khoán hóa và nghiên cứu kinh nghiệm chứng khoán hóa của hai nước thực hiện chứng khoán hóa rất thành công là Hoa Kỳ và Hàn Quốc. Từ đó, xác định rõ các chủ thể quan trọng tham gia vào hoạt động chứng khoán của ngân hàng thương mại và đặc điểm, vai trò của các chủ thể đó. Quy trình chứng khoán nợ xấu trải qua nhiều bước phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp giữa các chủ thể để tạo sản phẩm chứng khoán mới cho các nhà đầu tư và thị trường chứng khoán. Qua nghiên cứu pháp luật của Hoa Kỳ và Hàn Quốc, luận văn cũng đã rút ra được những bài học kinh nghiệm về xây dựng khuôn khổ pháp lý, tăng cường hệ thống định chế tài chính, nâng cao chuyên môn, năng lực của đội ngũ nhân sự tham gia hoạt động chứng khoán hóa nợ xấu.

Để điều chỉnh hoạt động chứng khoán hóa nợ xấu của ngân hàng thương mại thì cần sớm ban hành Thông tư hướng dẫn dựa trên cơ sở của Luật Chứng khoán 2019, Luật các tổ chức tín dụng, Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật Thuế, Nghị quyết 42/2017/QH14. Các văn bản quy phạm pháp luật này là cơ sở để từ đó xây dựng được những quy định cụ thể, đảm bảo tính đồng bộ, không mâu thuẫn giữa các quy định. Đồng thời, Thông tư hướng dẫn hoạt động chứng khoán hóa nợ xấu sẽ tạo cơ hội cho chứng khoán hóa nợ xấu phát triển, giải quyết được vấn đề nợ xấu của các ngân hàng thương mại. Thông tư cần có những nội dung cơ bản của pháp luật về chứng khoán hóa các khoản nợ xấu của ngân hàng thương mại. Trước hết, pháp luật quy định cụ thể về phạm vi và đối tượng điều chỉnh. Các chủ thể, quyền và nghĩa vụ của các chủ thể phải được quy định rõ ràng để các chủ thể tham gia đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp. Bên cạnh đó, để hoạt động chứng khoán hóa được thực hiện thống nhất, hiệu quả thì trình tự, thủ tục cần được quy định đầy đủ, phù hợp với điều kiện phát triển của thị trường chứng khoán cũng như hệ thống tín dụng Việt Nam. Các hành vi vi phạm, tranh chấp giữa các chủ thể được giải quyết bởi các chế tài phù hợp với các quy định của pháp luật. Ngoài ra, quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư được bảo vệ bởi các quy định về công bố thông tin của tổ chức phát hành, thành lập các tổ chức định mức tín nhiệm uy tín trong nước. Từ những đóng góp được trình bày trong luận văn, tác giả mong muốn Nhà nước Việt Nam sẽ sớm xây dựng pháp luật về chứng khoán hóa để tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chứng khoán hóa phát triển nhằm giải quyết kịp thời vấn đề nợ xấu của NHTM ở Việt Nam trong thời gian tới.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tài liệu tiếng Việt

1. Phạm Thị Kim Ánh (2019), “Xử lý nợ xấu và tăng trưởng tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam”, Tạp chí Tài chính, kỳ 2, tháng 05.

2. Trần Thị Vân Anh (2019), “Chứng khoán hóa xử lý nợ xấu ngân hàng: Nghiên cứu kinh nghiệm của Hàn Quốc”, Tạp chí Tài chính, kỳ 1 tháng 10.