Xây dựng mạng lưới phân phối hàng dệt may tại Hàn Quốc và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

cả hai đều phải chịu sự cạnh tranh từ các sản phẩm dệt may giá rẻ mà chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc.

Thứ hai, sự giống nhau về thị hiếu và độ nhạy cảm của người tiêu dùng với xu hướng thời trang và kiểu dáng thiết kế đặc biệt là giới trẻ. Đây cũng chính là yếu tố quan trọng tác động tới hành vi của người tiêu dùng Mặc dù tốc độ thay đổi xu hướng thời trang ở Hàn Quốc diễn ra nhanh hơn, nhưng xu hướng này cũng đang dần trở nên rõ rệt với xu hướng của người tiêu dùng Việt Nam trong những năm gần đây. Ngoài ra một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng Việt Nam cũng bắt đầu chú ý đến nhãn hàng hiệu khi mua hàng với mục đích để khẳng định sự giàu sang phong cách và địa vị của mình trong xã hội.

Thứ ba, hệ thống các cửa hàng tự chọn, siêu thị, trung tâm thương mại hay các cửa hàng hiệu độc lập, cửa hàng của công ty có xu hướng tập trung ở các khu dân cư đông đúc. Thực tế hầu hết các nhà sản xuất, nhà phân phối bán lẻ đều muốn xây dựng điểm phân phối của mình ở các khu vực phát triển, tập trung đông dân cư để có thể thu hút được số lượng khách hàng lớn nhất và quảng bá thương hiệu tốt hơn.

Nhìn chung, thị trường dệt may hiện nay ở Việt Nam có nét giống với xu hướng thị trường dệt may Hàn Quốc đầu những năm 90 khi mà thời trang hàng hiệu bắt đầu đổ bộ vào thị trường này. Người tiêu dùng cũng bắt đầu có thu nhập cao hơn và chú trọng đến vẻ bề ngoài nhiều hơn. Nhu cầu hàng dệt may hiện nay ở Việt Nam hiện nay đã không còn là “đủ mặc” mà đã tiến lên nhu cầu về thời trang. Điều đó có nghĩa là mặc thế nào cho thể hiện được phong cách và cái tôi của mình. Bên cạnh đó trong xã hội xuất hiện những tầng lớp dân cư giàu lên một cách nhanh chóng, sự phân chia khoảng cách giàu nghèo tăng, đã làm nảy sinh nhu cầu về thương hiệu cao cấp.

3.1.2. Những điểm khác biệt

Thứ nhất, thị trường dệt may của Hàn Quốc bị thống trị bởi các tập đoàn kinh tế khổng lồ (Chaebols). Các tập đoàn này có sức mạnh và tiềm lực vô

cùng to lớn, kinh doanh đa lĩnh vực, cả ở khâu sản xuất và phân phối. Trong khi ở thị trường Việt Nam hiện nay chủ yếu mô hình tập đoàn các công ty thuộc khối nhà nước, hoặc các công ty sản xuất, gia công dệt may quy mô nhỏ. Hầu hết các doanh nghiệp này mới được gọi là tự đứng ra tổ chức các kênh phân phối của mình, chứ chưa xây dựng được các nhà phân phối chuyên nghiệp.

Thứ hai, mạng lưới phân phối hàng dệt may của Hàn Quốc có vai trò lãnh đạo thuộc về các nhà bán lẻ quy mô lớn. Các nhà bán lẻ này có sức ảnh hưởng to lớn và điều khiển các thành viên khác như hệ thống các nhà sản xuất hay các nhà phân phối khác. Hơn nữa, các nhà bán lẻ này còn có vai trò quan trọng nhất trong việc xây dựng hình ảnh và thương hiệu của sản phẩm. Còn đối với thị trường Việt Nam hiện nay vẫn là mạng lưới phân phối hình thành tự phát hoặc là vai trò chủ yếu thuộc về nhà sản xuất. Các nhà phân phối thì quy mô nhỏ lẻ và chưa đồng bộ, chỉ phát huy được chức năng là cầu nối trung gian giữa người mua và người sản xuất ở một mức độ nhất định.

Thứ ba, hệ thống kênh phân phối truyền thống ở Hàn Quốc ví dụ như các khu chợ lớn hay các cửa hàng độc lập lại tương đối tập trung, tạo thành các khu mua sắm với quy mô vô cùng lớn. Điều này tạo ra sự hài hòa giữa các kênh phân phối hiện đại và các kênh phân phối truyền thống ở thị trường này. Trong khi ở thị trường Việt Nam, các kênh phân phối qua chợ và cửa hàng lại chiếm đa số nhưng lại phân bổ hết sức rải rác và nhỏ lẻ. Điều đó cũng là một trở ngại lớn khi các doanh nghiệp muốn cơ cấu lại mạng lưới phân phối.

Thứ tư, công tác đào tạo các nhà thiết kế chuyên nghiệp ở Hàn Quốc hiện nay đã vô cùng bài bản và được chú trọng. Các hãng thời trang Hàn Quốc trong những năm qua đã nổi lên với đa dạng chủng loại, phong phú về kiểu cách, mẫu mã và đặc biệt xu hướng thời trang thay đổi một cách nhanh chóng, thậm chí có sức lan tỏa rất lớn ra các nước trong khu vực. Còn thị

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 109 trang tài liệu này.

trường dệt may Việt Nam chưa có sức bật về mẫu mã, thiết kế và nhìn chung mới đứng ở giai đoạn bắt đầu của ngành công nghiệp thời trang.

Thứ năm, ở Hàn Quốc xuất hiện nhiều các nhà bán lẻ chuyên nghiệp lớn của thế giới, và xu hướng liên kết với các nhà bán lẻ trong nước, hoặc liên kết giữa các hãng phân phối trong nước với nhau tương đối phổ biến. Còn ở thị trường Việt Nam các hình thức liên kết này còn rất hiếm.

Xét một cách tổng quát, thị trường dệt may Hàn Quốc đã phát triển ỏ trình độ cao và hiện nay đang là giai đoạn bùng nổ ngành công nghiệp thời trang. Còn thị trường dệt may Việt Nam vẫn đang ở thế khởi động. Tuy vậy, thị trường này cũng sẽ hứa hẹn sẽ phát triển trở thành một thị trường thời trang theo đúng nghĩa trong những năm tới.

3.2. Một số bài học xây dựng mạng lưới phân phối hàng dệt may cho Việt Nam

3.2.1. Doanh nghiệp Việt Nam cần tăng cường điều tra, đánh giá thị trường và có hướng tổ chức lại sản xuất hợp lý

Việc điều tra, đánh giá ở đây trên cả hai phương diện thị hiếu và phân khúc thị trường. Các doanh nghiệp dệt may hiện nay vẫn còn bỏ ngỏ thị trường nội địa cho các sản phẩm dệt may nhập khẩu, nên chính vì vậy mà các doanh nghiệp chưa thật sự nắm bắt kịp các thông tin thị trường, thị hiếu người tiêu dùng. Nhất là trong khi hàng dệt may có đặc điểm là luôn thay đổi theo mùa và theo xu hướng thời trang. Một trong nguyên nhân dẫn tời thành công của các doanh nghiệp Hàn Quốc là do đã nắm bắt được xu hướng thời trang và tổ chức sản xuất các sản phẩm phù hợp bắt kịp nhu cầu phong phú, luôn thay đổi của người tiêu dùng. Chính vì vậy mà công tác điều tra thị trường ở Việt Nam cần phải được chú trọng hơn.

Đối với phân khúc thị trường, các doanh nghiệp Việt cần điều tra, đánh giá đối tượng người tiêu dùng để xác định phân khúc thị trường một cách rõ ràng. Ví dụ đối với thị trường tiêu dùng ở thành thị thì thị hiếu tiêu chí lựa

chọn sản phẩm dệt may như thế nào, còn thị trường nông thôn thì sự khác biệt ra sao. Bên cạnh đó, đối với phân khúc thị trường dệt may giá rẻ cần thỏa mãn nhu cầu về kiểu dáng, giá cả còn đối với phân đoạn thị trường hàng hiệu hay trung cấp thì lại quan tâm đến quảng bá thương hiệu, mẫu mã, chất lượng. Từ đó các doanh nghiệp xác định rõ ràng mục sản xuất, phân phối của mình là nhắm đến đối tượng nào để tổ chức sản xuất hợp lý, tránh tình trạng tràn lan, không xác định được phương hướng cụ thể.

3.2.2. Các doanh nghiệp cần có sự liên kết với nhau để tạo ra hệ thống phân phối rộng khắp và đạt hiệu quả hơn

Trong mạng lưới phân phối hàng dệt may Hàn Quốc rất nhiều hãng nội địa, đặc biệt là các nhà bán lẻ đã liên kết với nhau để xây dựng và phát triển mạng lưới phân phối. Điều này đạt được những thành công rất đáng kể, mạng lưới phân phối được mở rộng và đa dạng hơn nhờ quy mô và tận dụng được chi phí, nguồn lực. Hiện tại, thị trường dệt may Việt Nam ngoài tập đoàn dệt may hoạt động theo mô hình tổng công ty, còn bao gồm rất nhiều công ty quy mô vừa và nhỏ. Khi các công ty này hướng về thị trường nội địa còn đang bị lấn át bởi hàng nhập khẩu, hệ thống phân phối hầu như chưa có sẵn. Ngoài ra, khi các doanh nghiệp này tự xây dựng kênh phân phối sẽ phải chịu chi phí mặt bằng xây dựng hay thuê các cửa hàng tiêu thụ rất lớn. Điều đó làm cho việc mở rộng mạng lưới sẽ gặp rất nhiều khó khăn và đôi khi là phải bỏ qua nhiều khu vực thị trường tiềm năng, như khu vực nông thôn. Ví dụ như trường hợp cửa tổng công ty Dệt May Gia Định (Giditex) đã liên kết phân phối nhãn hiệu thời trang trẻ em Gidini và thời trang nữ Sanding của Công ty CP May Sài Gòn. Sự liên kết này làm cho cả hai bên đều tiết kiệm được chi phí và không sợ cạnh tranh vì mỗi nhãn hiệu phục vụ một phân khúc người tiêu dùng. Tuy nhiên các doanh nghiệp Việt cần nghĩ tới việc mở rộng liên kết

phân phối ở mức độ cao hơn nữa ví dụ như liên kết xây dựng hệ thống bán lẻ, hệ thống kho bãi, hậu cần phân phối.

3.2.3. Xây dựng các nhà phân phối chuyên nghiệp và đa dạng hóa các hình thức bán lẻ

Cần xây dựng và tổ chức các nhà phân phối chuyên nghiệp cả ở khâu bán lẻ và bán buôn. Trước kia thị trường dệt may Hàn Quốc khi chưa có sự xâm nhập của các hãng thời trang nước ngoài thị mạng lưới phân phối chịu sự chi phối của nhà sản xuất. Nhưng sự cạnh tranh gay gắt giữa các hãng nội địa và các hãng thời trang nước ngoài đã hình thành các nhà phân phối lớn và đã dần chiếm lĩnh vai trò lãnh đạo mạng lưới. Các nhà bán lẻ này đã có vai trò vô cùng quan trọng là cầu nối giữa hàng ngoại nhập và hàng trong nước, tạo được chỗ đứng cho hàng may mắc nội địa. Còn ở Việt Nam hiện nay khi mà thế chủ động trong mạng lưới phân phối vẫn là nhà sản xuất thì việc xây dựng và chia sẻ vai trò cho nhà phân phối là hết sức cần thiết. Nhưng tổ chức được nhà phân phối chuyên nghiệp đòi hỏi lâu dài và phải có sự liên kết giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước và đặc biệt là sự hỗ trợ của Chính Phủ về thể chế, chính sách phát triển kinh tế.

3.2.4. Đa dạng hóa kênh bán lẻ và quy hoạch các kênh phân phối truyền thống

Cần đa dạng hóa các hình thức bán lẻ để thỏa mãn nhu cầu đa dạng và tăng tiện ích cho người tiêu dùng. Các cửa hàng bán lẻ hàng may mặc ở Việt Nam, ngoại trừ một số ít các trung tâm thương mại lớn nhìn chung là nghèo nàn về hình thức và chưa tạo được sự hấp dẫn đối với khách hàng. Ví dụ ở Hàn Quốc có cửa hàng chuyên doanh (speciality stores) chuyên cung cấp chủng loại sản phẩm hẹp nhưng chuyên sâu và đa dạng về mẫu mã, còn cửa hàng trọn gói “one-stop shopping” thu hút khách hàng bởi tiện ích và các dịch vụ. Đặc biệt là các doanh nghiệp cần chủ động phát triển rộng rãi các phương

thức thanh toán qua thương mại điện tử, đây sẽ trở thành kênh phân phối có sức hút lớn.

Đối với các kênh phân phối truyền thống còn chiếm đa số thì cần có một chiến lược quy hoạch tập trung và hiệu quả. Ví dụ như các khu chợ có thể được xây dựng mới một cách quy củ và thành lập các công ty chợ để quản lý

3.2.5. Mạnh dạn đầu tư đa dạng hóa mẫu mã cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm

Một bài học không phải là mới nhưng bao giờ cũng là cần thiết với các doanh nghiệp dệt may. Các doanh nghiệp cần đầu tư mạnh cho việc phát triển đội ngũ thiết kế lành nghề, có đầu óc nhạy bén và bắt kịp các xu hướng thời trang. Nhà nước hoặc các doanh nghiệp có thể liên kết với nhau lập ra cơ sở hay trung tâm đào tạo đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp. Bằng cách này công tác đào tạo nhà thiết kế sẽ bài bản và tập trung hơn. Bện cạnh đó các doanh nghiệp cũng phải chú trọng tới việc nâng cấp trang thiết bị máy móc và đặc biệt là việc phát triển vùng cung cấp nguyên phụ liệu cho ngành dệt may. Bởi đây là yếu tố có thể làm giảm giá thành và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh việc nâng cao sức cạnh tranh của thị trường nội địa, từ phía các cơ quan quản lý cũng phải tăng cường giám sát việc nhập lậu hàng dệt may, các cơ sở sản xuất và bán hàng giả, hàng nhái. Việc xuất hiện các hàng nhái ở một số đại lý phân phối của các hãng nội địa đã làm gây ảnh hưởng đến uy tín của các doanh nghiệp này. Những điều này có thể gây trở ngại cho sự phát triển của ngành dệt may nói chung và mạng lưới phân phối nói riêng nên cần được ngăn chặn.

Nhìn chung, ở chương 3 người viết đã chú trọng vào phân tích đặc điểm thị trường dệt may và cơ cấu mạng lưới phân phối hàng dệt may của Việt Nam. Trên cơ sở đánh giá hoạt động xây dựng mạng lưới phân phối hàng dệt may tại Việt Nam và sự phân tích các điểm tương đồng, khác biệt giữa Hàn Quốc người viết đã gợi ý một số bài học cụ thể đối với việc xây dựng mạng lưới phân phối hàng dệt may trong thời gian tới.

KẾT LUẬN

Mạng lưới phân phối không những có vai trò quan trọng trong việc lưu thông hàng hóa, mở rộng quy mô thị trường mà còn tác động mạnh mẽ đến sự chuyển đổi của ngành dệt may. Mặc dù còn tồn tại một số hạn chế, nhưng thành công trong việc xây dựng mạng lưới phân phối của Hàn Quốc là không thể phủ nhận. Đặc biệt, điểm đáng chú ý nhất trong mạng lưới phân phối hàng dệt may tại Hàn Quốc là sự bùng nổ mạnh mẽ của thị trường bán lẻ. Các kênh phân phối truyền thống vẫn còn tồn tại nhưng tập trung và hài hòa với các kênh phân phối hiện đại đã hình thành lên các trung tâm mua sắm có quy mô và tốc độ tiêu dùng một cách ngoạn mục. Có thể nói mạng lưới phân phối đã đóng góp vai trò to lớn đưa hàng dệt may sản xuất nội địa phủ rộng thị trường và cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu.

Việc xây dựng mạng lưới phân phối hàng dệt may ở Việt Nam hiện nay cũng đã đạt được một số kết quả ban đầu với nhiều hình thức phân phối hiện đại. Tuy nhiên mạng lưới phân phối vẫn còn rời rạc, thiếu định hướng phát triển. Thực tế cho thấy để xây dựng một mạng lưới hợp lý là một bài toán không hề đơn giản đòi hỏi sự quan tâm đúng mức của các doanh nghiệp Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng hơn trong việc nghiên cứu thị trường, nhận thức đúng vai trò của việc xây dựng các kênh phân phối mới mẻ, hiện đại. Bên cạnh việc nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm, giá cả, doanh nghiệp cũng phải chú trọng tới tổ chức các trung gian phân phối hoặc liên kết để phân phối. Có làm được điều đó, các doanh nghiệp mới thành công trong việc chiếm lĩnh được thị trường còn nhiều tiềm năng này.

Do thời gian nghiên cứu không được nhiều, kiến thức và kinh nghiệm hạn chế nên khóa luận không tránh khỏi thiếu sót. Người viết mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo, bạn đọc để khóa luận được hoàn thiện hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tài liệu tiếng việt

1. Radha Chadha & Paul Husband, Tình yêu hàng hiệu, Nhà xuất bản trẻ, 2008.

2. Nguyễn Nga, Thời trang hàng hiệu: Ồ ạt Bắc tiến, http://vietbao.vn/Kinh-te/Thoi-trang-hang-hieu-O-at-Bac- tien/20750550/87/

3. Nhóm phóng viên kinh tế, Khoảng trống thị trường nội địa, http://tuoitre.vn/Kinh-te/302118/Khoang-trong-thi-truong-noi-dia---Ky-1- Suc-hut-tu-%E2%80%9Csan-nha%E2%80%9D.html

4. Theo VnEconomy, Doanh nghiệp may mặc: Đã đến lúc cần nhìn lại, http://www.baomoi.com/Home/KinhTe/www.ktdt.com.vn/Doanh-nghiep- may-mac-Da-den-luc-can-nhin-nhan-lai/2146779.epi

5. Theo Báo điện tử Kinh tế & Đô thị, Dệt may tăng tốc trên sân nhà, http://www.congnghiep.com.vn/News.aspx?id=1476

6. Theo báo điện tử Nhân dân, Mở rộng hệ thống bán lẻ để chiếm lĩnh thị trường trong nước, http://www.tinkinhte.com/nd5/detail/mo%20rong%20he%20thong%20ban

%20le%20de%20chiem%20linh%20thi%20truong%20trong%20nuoc/mo-rong-he-thong-ban-le-de-chiem-linh-thi-truong-trong- nuoc/32816.005135.html

7. Theo 24h.com.vn, Thị trường thời trang một năm nhìn lại, http://www.tinmoi.vn/Thi-truong-thoi-trang-mot-nam-nhin-lai- 1299995.html

8. Thiên Bình, Đất nào cho hàng Việt,

http://www.saigon3.com.vn/vn/Tin-Tuc/Tin-Trong-Nghanh/Dat-Nao-Cho- Hang-Viet/

9. Thùy Dương, Dệt may trên đà xúc tiến thị trường nội địa,